Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.02.1987, Side 26

Tímarit Máls og menningar - 01.02.1987, Side 26
Tímarit Máls og menningar þessarar aldar heyrði til undantekninga ef alvarlegir höfundar leyfðu sér slíka sérvisku. Islenskir nútímahöfundar þráast við, af kannski tilfinninga- og hag- kvæmnisástæðum, en fyrst og fremst er það lífsnauðsyn þjóðmenningunni að bókmenntir okkar séu skrifaðar á þjóðtungunni. Það er því ekki mikið frekar höfuðverkur rithöfundanna en allra annarra íslendinga að þeim sé gert kleift að skrifa verk sín á móðurmálinu. Og það er hægt að gera það kleift á ýmsan hátt; brjóta skörð í múrinn. Að velja til dæmis fjórar til fimm nýjar bækur á hverju ári og láta þýða þær á einhverja heimstung- una myndi kosta ca. eina milljón króna. Það er dýrt fyrir einstaka höfunda að standa í slíku, en væri það greitt sameiginlega af íslendingum myndi það kosta fjórar krónur á mann. Reynslan hefur sýnt okkur, þá sjaldan íslenskar bækur hafa verið þýddar, að það hefur gengið vonum framar að fá þær útgefnar erlendis. Og ég leyfi mér að fullyrða að á liðnum áratugum hafi verið skrifuð skáldverk á íslensku sem hefðu haft alla burði til að ná viðurkenningu og vinsældum, ef þau hefðu verið skrifuð á tungu sem er lýðum heimsins skiljan- legri en okkar ástkæra ylhýra. Tvö dæmi sem erfitt er að andmæla: Tómas Jónsson metsölubók frá sjöunda áratugnum, og Grámosinn glóir frá síðasta ári. Þannig væri stuðningur við þessa bókmenntakynningu meira að segja arð- vænleg fjárfesting, svo vísað sé til þess eina sem margir skilja. I ljósi alls þessa hefur áhugaleysi og skilningsskortur ráðandi aðila í þessum efnum valdið flestum höfundum furðu og sárindum. Jafnvel eitt og annað smálegt, einsog að kaupa þýðingu á bútum og sýnishornum, kostar iðulega erfiðleika og leiðindi. Þá er ég að tala um smotterí og smápeninga; en líka mætti gæla við þá hugmynd að þessi menningarþjóð gerðist örlítið stórhuga og færi að veita þeim útlendu mönnum stuðning og ræktarsemi sem sýnt hafa áhuga og metnað til að þýða og kynna veröldinni bókmenntir okkar. Vil ég nú víkja nokkuð skrifum mínum að þessum ágætu mönnum, sérstaklega þarsem þau orð mín fyrst og fremst í áðurnefndri tímaritsgrein að íslenskir höfundar bæru þrátt fyrir allt til þeirra hlýjan hug, urðu þeim Astráði og Gunnari tilefni til andmæla. Þeir útlendingar sem hingað koma og læra íslensku eru að sjálfsögðu mjög misjafnlega hæfir til að þýða bókmenntir. Hinsvegar má benda á þá staðreynd (sem er í sjálfu sér merkileg í þessu sambandi) að það er aðallega vegna bókmenntanna sem útlendir menntamenn hafa eitthvað hingað til lands að sækja. Þeir fara héðan oft eftir nokkurra ára dvöl fullir metnaðar fyrir hönd íslenskrar menningar og áhuga á að kynna bókmenntir okkar; og sumir hverjir ágætlega til þess hæfir. Þeirra vandamál og okkar skömm er hinsvegar að héðan fá þeir yfirleitt engan stuðning. Það er látið sem þeir séu ekki til. Eg kannast við, persónulega eða af afspurn, nokkra slíka menn, á Norðurlöndum, í Bretlandi, Frakklandi og víðar. Dæmi um slíkan mann sem ég þekki er bókmenntafræðing- ur sem var hér við háskólann í nokkur ár. Hann hefur getið sér gott orð sem þýðandi og stílisti á sína tungu. Þegar hann fór héðan lét hann þau boð berast að hann væri fullur áhuga á að þýða íslenskar bókmenntir og kynna í sínu 14
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.