Dagblaðið Vísir - DV - 12.12.2012, Blaðsíða 2

2 Fréttir 12. desember 2012 Miðvikudagur
Flestir eiga
snjallsíma
Meirihluti Íslendinga á snjallsíma
ef marka má niðurstöður könnun-
ar sem MMR gerði. Af þeim sem
tóku afstöðu í könnuninni sögðust
54 prósent eiga snjallsíma. Það er
ellefu prósentustigum meira en
í sambærilegri könnun frá því í
nóvember árið 2010. Af þeim sem
ekki eiga snjallsíma sögðust lang-
flestir, eða 74 prósent, nota Nokia-
farsíma. Þegar litið var á snjall-
símanotendurna voru hins vegar
flestir með síma frá Samsung, eða
33,5 prósent. Þar á eftir var iPhone
frá Apple algengastur, með 22,2
prósenta hlutdeild, og þar á eftir
Nokia, með 17,1 prósents hlut-
deild. Könnunin var framkvæmd
dagana 9.–12. október 2012 og var
svarfjöldi 829 einstaklingar á aldr-
inum 18–67 ára.
Vínbúðin
verður að
selja
Vínbúðinni er ekki heimilt að
neita að taka í sölu áfenga drykki.
Þetta er niðurstaða EFTA-dóm-
stólsins í ráðgefandi áliti sem
hann veitti Héraðsdómi Reykja-
víkur á þriðjudag. Vínbúðin, eða
ÁTVR, hefur hafnað því að selja
áfengi á þeim forsendum að um-
búðir þess þyki gildishlaðnar eða
ómálefnalegar. Þetta telur EFTA-
dómstóllinn ekki samræmast til-
skipunum Evrópusambandsins
um samræmingu laga um merk-
ingu, kynningu og auglýsingu
matvæla. ÁTVR hefur haft þá reglu
að merkingar megi einungis inni-
halda upplýsingar um vöruna, að-
ferð við framleiðslu og eiginleika.
Þá bannar ÁTVR einnig að texti
og myndmál á umbúðunum megi
ekki innihalda gildishlaðnar eða
ómálefnalegar upplýsingar.
Með kíló af
maríjúana
Kona um þrítugt var dæmd í fimm
mánaða skilorðsbundið fang-
elsi í Héraðsdómi Reykjavíkur á
mánudag fyrir vörslu fíkniefna.
Hún mun hafa haft í vörslu sinni
um 900 grömm af maríjúana, 370
grömm af kannabislaufi og um
kíló af kannabisplöntum í febr-
úar í fyrra. Konan játaði brot sitt
en lögreglan fann efnin á heim-
ili hennar í febrúar síðastliðnum.
Hún hafði ekki áður gerst brotleg
við lög.
60 milljarða tap deCode
H
eildartap Íslenskrar erfða-
greiningar frá árinu 1997 til
ársloka 2011 nemur rúm-
lega 60 milljörðum króna.
Fyrirtækið var selt í vikunni
til bandaríska líftækni- og lyfjafram-
leiðslufyrirtækisins Amgen fyrir 415
milljónir Bandaríkjadala eða um 52
milljarða íslenskra króna. Tap fé-
lagsins síðastliðin fimmtán ár er því
hærra en kaupverðið sem Amgen
reiðir fram en Íslensk erfðagreining
hefur á tímabilinu skipt nokkrum
sinnum um eigendur í endurfjár-
mögnun. DV hafði reyndar heyrt að
hægt væri að fá hærri upphæð fyrir
fyrirtækið en 415 milljónir dala, allt
upp í einn milljarð dala.
Ástæðan fyrir þessu mikla tapi
Íslenskrar erfðagreiningar er sú að
tekjur félagsins eru af afar skornum
skammti: Fyrirtækið stundar rann-
sóknir á sviði erfðafræði og hefur að-
gang að gagnagrunni með erfða- og
heilsufarsupplýsingum um meira
en 500 þúsund einstaklinga, þar af
eru upplýsingar um 140 þúsund Ís-
lendinga – deCode á blóðsýni úr 140
þúsund Íslendingum sem fyrirtækið
getur notað við rannsóknir sínar.
Kári Stefánsson, stofnandi og
forstjóri fyrirtækisins, hefur sagt
í fjölmiðlum í vikunni að salan til
Amgen breyti engu um það hverjir
hafa aðgang að þessum upplýsing-
um: Áfram verða það eingöngu þeir
starfsmenn deCode sem sinna rann-
sóknum á upplýsingum úr gagna-
grunninum. Um starfsemi deCode
gilda afar strangar reglur í ljósi þeirra
viðkvæmu persónuupplýsinga sem
fyrirtækið hefur aðgang að. Meðal
þeirra reglna sem gilda um starfsemi
félagsins er að þó erlendir aðilar
kaupi fyrirtækið eða endurfjármagni
það, líkt og gerðist í vikunni, þá þýð-
ir það ekki að kaupandinn geti flutt
fyrir tækið og allar eignir þess úr
landi og farið með þær að vild.
Botnlaus hít en verðmæt þekking
Kári Stefánsson verður áfram for-
stjóri deCode og heldur í reynd utan
um alla þá þræði innan fyrirtækisins
sem hann vill. DeCode er dæmt til að
verða áfram á Íslandi, meðan einhver
– lesist einhverjir erlendir aðilar – er
reiðubúinn að setja fjármuni inn í fé-
lagið til að fjármagna þær dýru rann-
sóknir sem það stundar. Miðað við
söluverðið á deCode í vikunni, auk
þess sem DV hefur heimildir fyrir því
að fleiri aðilar en Amgen hafi verið
áhugasamir um að kaupa félagið, er
líklegt að á næstu árum verði alltaf
einhverjir fjársterkir aðilar tilbúnir
til þess að endurfjármagna félagið.
Þessir aðilar eru reiðubúnir til þess
að gera þetta þrátt fyrir að fyrir liggi
að deCode hefur aldrei í sögu sinni
skilað hagnaði. Á meðan tap er á fé-
laginu niðurgreiða hluthafarnir tapið
þar til hlutaféð er uppurið og finna
þarf frekari fjármuni hjá nýjum hlut-
höfum sem eru reiðubúnir að veðja
á félagið. DeCode hefur verið botn-
laus peningahít síðastliðin fimmtán
ár en hefur á þessum tíma búið til
eignir og komið sér upp þekkingu
sem erlendir aðilar eru reiðubúnir
að greiða hátt verð fyrir.
Fyrirtækið gæti hins vegar skil-
að hagnaði í framtíðinni, og búið til
mikla fjármuni fyrir hluthafa sína,
ef deCode nær að komast að niður-
stöðum um arfgenga sjúkdóma sem
gætu gert lyfjafyrirtækjum kleift að
búa til lyf gegn þeim. Enn sem kom-
ið er hafa rannsóknarniðurstöður
deCode ekki nýst til að búa til lyf gegn
sjúkdómum. Kári hefur sagt að kaup
Amgen flýti því að hægt verði að nota
niðurstöður deCode til þróunar á
lyfjum gegn sjúkdómum. Undirliggj-
andi verðmæti fyrirtækisins gæti því
verið miklu meira en þeir rúmlega 50
milljarðar sem Amgen greiddi fyrir
það þó þessi verðmæti séu vissulega
í skógi ennþá. Fjárfesting í deCode er
talsverð áhættufjárfesting að þessu
leyti en þó ekki meiri en svo, virðist
vera, að verðmæti félagsins virðist
aukast ár frá ári eftir því sem þekk-
ingin innan þess eykst með frekari
rannsóknum. Þetta sýnir sú stað-
reynd að Amgen var reiðubúið að
kaupa deCode á rúma 50 milljarða
og seljendur félagsins högnuðust á
fjárfestingunni í deCode þrátt fyrir
gegndarlaust rekstrartap.
Hluthafarnir högnuðust
Kári hefur sagt í fjölmiðlum að fyrr-
verandi eigandi deCode, banda-
ríski fjárfestingarsjóðurinn Saga In-
vestment, hafi hagnast nokkuð vel á
sölunni til Amgen. Saga Investment
eignaðist deCode síðla árs 2009
en þá var komin upp svipuð staða
hjá deCode og nú: Félagið vantaði
Höfuðstöðvar Íslenskrar erfða-
greiningar við Sturlugötu 8 í Vatns-
mýrinni eru í eigu eignarhaldsfé-
lags í skattaskjólinu Tortóla sem
heitir Tenco Holding Services
SA. DV hefur áður greint frá
þessu. Fasteignafélagið S-8, sem
á húsið, er í eigu Tenco, sam-
kvæmt ársreikningi S-8 fyrir árið
2008. Stjórnarformaður og fram-
kvæmdastjóri S-8 ehf. heitir
Jóhann Halldórsson. Húsið er
sérhannað fyrir Íslenska erfða-
greiningu og gæti reynst erfitt að
finna aðra leigjendur að því. Hluti
hússins hefur staðið tómur síðast-
liðin ár.
Húsið er rúmir 15.000 fermetr-
ar og er fasteignamat þess rúmir
3,6 milljarðar króna. Heimildir DV
herma að Íslensk erfðagreining
borgi um 5 milljónir dala, um 570
milljónir króna, í leigu fyrir húsið á
hverju ári. Íslensk erfðagreining er
með leigusamning til 2020 við S-8
vegna hússins. Deilur hafa komið
upp á milli Jóhanns og Íslenskrar
erfðagreiningar vegna leigunnar
sem Jóhann setur á húsið en hún
þykir í hærra lagi.
Húsið hefur verið í eigu S-8
síðan árið 2005 en þar áður var
það í eigu eignarhaldsfélagsins
Festingar ehf., fasteignafélags
sem var í eigu Ólafs Ólafssonar,
fjárfestingafélagsins Sunds, fjár-
festingafélags í eigu Jóns Kristjáns-
sonar og Páls Þór Magnússonar, og
Kristjáns Loftssonar. Jóhann var
framkvæmdastjóri Festingar áður
en hann varð framkvæmdastjóri
S-8. Í ársreikningi S-8 árið 2005,
fyrsta árið sem S-8 var til, var
Jóhann Halldórsson skráður sem
eini hluthafi félagsins. Í ársreikn-
ingnum segir: „Í árslok 2005 átti
einn hluthafi, Jóhann Halldórs-
son, allt hlutafé í félaginu.“ Í árs-
reikningi fyrir árið 2007 fær-
ist eignarhaldið á hlutafé S-8 frá
Jóhanni og yfir á Tenco Holding á
Tortóla.
Eignabreytingar á Íslenskri
erfðagreiningu breyta ekki leigu-
samningum eða skilmálum þeirra
samninga sem félagið er með.
Aðkoma nýrra hluthafa að fyrir-
tækinu tryggir leigusalanum hins
vegar þá himinháu leigu sem hann
fær fyrir húsið.
n Dýrmæt þekking hefur þó verið búin til n Ótrúleg saga deCode
Húsið í eigu Tortólafélags
Ingi Freyr Vilhjálmsson
fréttastjóri skrifar ingi@dv.is
„deCode hefur verið
botnlaus peninga-
hít síðastliðin fimmtán ár
en hefur á þessum tíma
búið til eignir og komið sér
upp þekkingu sem erlend-
ir aðilar eru reiðubúnir að
greiða hátt verð fyrir.
Selt á rúmlega 50 milljarða
DeCode var selt á rúmlega 50 millj-
arða króna í vikunni. Fyrrverandi
hluthafar græða talsvert á fjár-
festingunni þrátt fyrir botnlaust
rekstrartap síðastliðin ár. Kári
Stefánsson er forstjóri félagsins og
átti lítinn hlut í því, sem hann seldi.