Dagblaðið Vísir - DV - 03.06.2008, Blaðsíða 8

8 ÞRIÐJUDAGUR 3. JÚNl 2008
Fréttir DV
Planktil Póllands
Przemyslaw Plank, pólskur
karlmaður sem grunaður er um
morð í heimalandi sínu, hefur
verið framseldur til Póllands.
Pólskir lögreglumenn tóku á
móti Plank á Keflavíkurflugvelli
í dag en hann var handtekinn
þann 14. apríl síðastliðinn. Plank
er grunaður um að hafa átt þátt í
dauða pólska boxarans Andrezj
Hamel, sem brytjaður var niður
með sveðju. Líkið fannst þann
21. mars í fyrra. í samtali við DV í
apríl sagði Plank að hann liti á fs-
land sem heimili sitt og að hann
vildi ekki fara aftur til Póllands.
Slómann
með steini
Héraðsdómur Suðurlands
hefur dæmt Magnús Örn Möll-
er í fimm mánaða fangelsi fyrir
sérstaklega hættulega líkams-
árás. Magnús var sakfelldur
fyrir að slá annan karlmann í
höfuðið með steini og stinga
hann í bakið með brotnum
flöskustúti. Fórnarlambið
hlaut kúlur á hnakka og skurð
við vinstra herðablað.
Magnús sagði fyrir dómi að
það hefði ekki verið ásetning-
ur að meiða nokkurn, honum
hefði verið hent út úr gleðskap
af félögum hans og verið á leið
heim til sín þegar atburðurinn
átti sér stað.
Þjófurá
skjálftasvæði
Lögreglan á Selfossi handtók '
karlmann á föstudagskvöldið
en sá var að sniglast í og við hús
í Hveragerði sem íbúar höfðu
yfirgefið vegna jarðskjálfta. í
bifreið sem maðurinn var á fund-
ust tveir rifflar og skammbyssa
sem talið var að væri úr húsinu.
Skammt frá fundust ýmsir silfur-
munir sem grunur lék á að mað-
urinn hefði borið út úr húsinu
og falið. Maðurinn sagði við yf-
irheyrslu að kunningjafólkhans
ætti heima í húsinu sem hann
hafði komið að ólæstu.
Bæturveqna
kynferðisbrota
„Þeir hafa nú fengið viður-
kenningu á að þetta gerðist.
Það er það sem þá vantaði
alltaf," segir fósturfaðir ann-
ars mannsins sem dæmdar
voru hámarksbæmr ffá bóta-
nefnd ríkisins vegna ítrekaðra
kynferðisbrota. Tveir ung-
ir menn fengu hæstu bætur
sem greiddar eru út ffá ríkinu
vegna kynferðislegrar mis-
notkunar sem þeir urðu fyrir
sem unglingar af hendi kenn-
ara síns, Gísla Hjartarsonar.
Hvor um sig fékk 600 þúsund
krónur í skaðabætur. DV birti
forsíðufrétt um kærur piltanna
10. janúar 2006. Gísli svipti
sig Íífi sama dag en í blaðinu
var greint ffá því að lögreglan
hefði til meðferðar kærur gegn
honum vegna kynferðisofbeld-
is gegn ungum drengjum.
Umsvif á fasteignamarkaði á höfuðborgarsvæðinu hafa ekki verið minni síðan 1995.
Markaðsvirði 30 milljóna króna eignar hefur á þremur mánuðum lækkað um 900 þús-
und. Framkvæmdastjóri íbúðalánasjóðs vill afnema brunabótamat sem viðmið til hús-
næðislána og hækka hámarkslán sjóðsins. Hann óskar eftir viðbrögðum félagsmála-
ráðuneytisins. „
Lækkandi husnæðisverð Markaðs-
verð íbúðarhúsnæðis fer enn lækkandi
og eru umsvif á húsnæðismarkaði á
: höfuðborgarsvæðinu í lágmarki.
iiiimiiiiuiiiiii
;?i Hiimi . :i uriiii
%
„Mér finnst brunabótamatið óeðli-
leg viðmiðun," segir Guðmund-
ur Bjarnason, framkvæmdastjóri
íbúðalánasjóðs. Stjórn sjóðsins
hefur margsinnis ályktað um að
breyta þurfi því viðmiði að hús-
næðislán sem sjóðurinn veitir mið-
ist við brunabótamat eignar í stað
markaðsvirðis hennar. Einnig finnst
Guðmundi tímabært að hækka há-
markslán sjóðsins sem eru nú 18
milljónir. Ef þessum viðmiðum yrði
breytt gæti nýtt líf færst í fasteigna-
markaðinn hér á landi.
Sjóðurinn sjálfur getur þó ekki
breytt þessu reglum heldur er það í
höndum félagsmálaráðuneytisins
sem íbúðalánasjóður heyrir undir.
Samkvæmt tölum Fasteignamats
ríkisins hafa umsvif á fasteignamark-
aði á höfuðborgarsvæðinu ekki verið
minni síðan árið 1995 þegar ,niðað
er við tólf vikna tímabil. Fasteigna-
markaðurinn er á hraðri niðurleið.
Velta vegna húsnæðiskaupa hefur
ekki verið lægri síðan. Bankarnir eru
að mestu hættir að lána til húsnæðis-
kaupa og þeir sem sækja um lán leita
því flestir tíl fbúðalánasjóðs.
ERLA HLYNSDÓTTIR
blaðamaður skrifar: erla&dv.ls
Milljón í mínus
Öllum húsnæðiskaupum hefur
fækkað mjög á síðustu mánuðum en
mest hefur fækkað kaupsamningum
vegna sérbýla.
Markaðslækkun íbúðarhúsnæðis
hefur numið um þremur prósentum
á síðustu þremur mánuðum. Þannig
hefur verðgildi íbúðar sem kostaði
30 milljónir í byrjun mars lækkað um
900 þúsund krónur. Því má segja að
sá sem hefur verið með íbúð á sölu
þessa mánuði hafi tapað tæpri millj-
ón króna þegar miðað er við mark-
aðsvirði.
Vísitala fasteignaverðs hefur
einnig farið lækkandi. Hún er held-
ur sveiflukenndur mælikvarði en hjá
Fasteignamatinu fengust upplýsing-
ar um að allt benti til þess að lækk-
unin nú væri raunveruleg.
Fyrstu kaupendur íbúða í
kuldanum
Guðmundur segir að ef stj órnvöld-
um þykir ástæða til að grípa inn í hús-
næðismarkaðinn sé þeim í lófa lagið
að afnema tengingu lána fbúðalána-
sjóðs við brunabótamat og hækka
lágmarkslánin sem hafa verið óbreytt
í á þriðja ár. Þessar breytingar myndu
gera markaðinn opnari fyrir þá sem
eru að kaupa sína fýrstu eign og ein-
blína yfirleitt á ódýrara húsnæði.
Brunabótamat á eignum í eldri hverf-
um er oft umtalsvert lægra en mark-
aðsvirðið. Þannig gætí brunabótamat
íbúðar sem seld er á 20 milljónir ver-
ið um tólf milljónir. Kaupandi gæti
því aldrei fengið hærra lán en þessar
tólf milljónir hjá íbúðalánasjóði með
óbreyttum reglum: „Þetta viðmið er
úrelt að mínu mati."
Guðmundur segir einnig tíma-
bært að hækka hámarkslán sjóðs-
ins úr átján milljónum. Það þurfi þó
að fara varlega í slíkar hækkanir og
halda þeim innan hófsemismarka til
að auka ekki enn á þensluna í þjóð-
félaginu.
Fokheldislán skekkja myndina
Þó hægst hafi um á fasteigna-
markaði er þess vart að merkja hjá
íbúðalánasjóði og segir Guðmund-
ur útlán sjóðsins að undanförnu ekki
gefa raunsanna mynd af markaðn-
um. í síðasta mánuði lánaði sjóður-
inn fyrir tæpa fimm milljarða sem
nálgast að vera mánaðarmeðaltal
síðustu ára, eða frá því bankarnir
komu inn á húsnæðismarkaðinn.
Skýringuna segir Guðmundur
meðal annars helgast
af því að hluti lánanna
séu svokölluð fokheld-
islán til verktaka sem
geta tekið íbúðalán ef
húsbygging er orðin fokheld. Hann
hefur ekki á reiðum höndum hversu
stór hluti lánanna er vegna fokheldra
húsa verktaka en telur þau skekkja
myndina. Því sé raunsannara að
miða við tölur Fasteignamatsins til að
meta þróunina. Við vinnslu fréttar-
mnar fengust ekki
cvör frá fé-
lagsmála-
ráðuneyt-
inu um
hvort
verið
væri að
skoða
mögu-
leik-
ann á
því að
breyta
lánsvið-
miðum
fbúða-
lánasjóðs.
Vill breyttar reglur um útlán Guðmundur
Bjarnason vonast til að félagsmálaráðuneytið breyti
reglum um lán Ibúðalánasjóðs og auðveldi nýjum
kaupendum að koma inn á húsnæðismarkaðinn.
Ákvaröanir teknar á grundvelli ófullkominna upplýsinga:
Seðlabankinn viðurkennir mistök
Fullt var út úr dyrum á mál-
stofu Háskóla íslands í hádeginu á
mánudag þegar Arnór Sighvatsson,
aðalhagfræðingur Seðlabanka fs-
lands, hélt fyrirlestur sem var titlað-
ur „Ræður Seðlabankinn við verð-
bólguna?"
Árið 2004 var ljóst að verðbólgu-
skeiðið var hafið og var það áfall fyr-
ir peningastefnuna. Arnþór spurði:
„Hvað fór úrskeiðis?" og viður-
kenndi að Seðlabankinn hefði gert
mistök, þó gagnrýnisraddir gætu
ekki sæst á hvar mistökin lægju.
OECD benti á að Seðlabankinn hefði
verið of hikandi við að hækka vexti
á meðan innlendar gagnrýnisradd-
ir hafi ítrekað að bankinn hækkaði
vexti of mikið, auk þess sem pen-
ingastefnan hefði verið ruglingsleg
og öfgakennd. Eitt er víst að mistök
voru gerð við framkvæmd aðgerða
vegna þess að ákvarðanir voru tekn-
ar á grundvelli ófullkominna upplýs-
inga og þar af leiðandi var lagt rangt
mat á ástand og horfur í efnahags-
málum. Arnór viðurkennir þar með
að mistök hafi verið gerð við stjórn
peningamála vegna mælióvissu sem
ríkti og óvissu um ástand efnahags-
mála. Óvissa ríkti um hagfræðileg
sambönd og um mat og dómgreind
sérfæðinga og bankastjórnar.
Lagði Arnór áherslu á að rangt
mat hefði verið lagt á miðlun pen-
ingastefnunnar. Arnór spurði einnig
hvaða stefnu ætti að taka ef ekki væri
notað verðbólgumarkmið og svaraði
því að tvennt væri í stöðunni; fast
gengi eða aðild að ESB og þar með
að Efnahags- og myntbandalaginu.
Þegar fyrirlestrinum lauk komu
spurningar úr salnum. „Þegar fyrir-
séð var um kaupmáttarrýrnun, at-
vinnuleysi, skuld heimilanna, er ég
hissa á viðbragðsleysi Seðlabank-
ans þegar útlánastefna og afleiðing-
ar hennar eru vel þekktar... er þetta
pólitísk stefna, tíska, af hverju?" Arn-
ór svaraði: „Ég átta mig ekki alveg á
því viðbrögð hvers þú talar um því
Seðlabankinn hefur verið gagnrýnd-
ur fyrir of mikil viðbrögð. Þetta eru
bólur sem kenningar styðja. Skýr-
ing á viðskiptahalla er hnattvæðing.
Kenningar koma alltaf fram þeg-
ar það eru bólur. Við gerðum alltaf
ráð fyrir því að bólan myndi leiða til
hjöðnunar raunverðs. Aðlögunin að
jafnvæginu er erfið."