Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.03.1995, Blaðsíða 11

ogp< 0,5 fyrir undirkvarðann Hljóð og hlutir) (Miles og Funk,
1989).
Viðbótarkvarði sá, er útbúinn var í þeim tilgangi aft meta
streitu tengda heimferðinni, var hafður í samræmi við
uppbyggingu PSStNICU kvarðans ogþví um sams konar Likert
kvarða að rceða. Foreldrar voru beðnir um að meta hvort og að hve
miklu leyti eftirtaldir þættir ollu þeim streitu:
1. Tilhugsunin að fara heim með bamið.
2. Að annast bamið heima án aðstoðar fagfólks.
3. Að taka ákvarðanir í sambandi við umönnun bamsins eftir
að heim var komið.
4. Að leita eftir stuðningi hjá starfsfólki vökudeildar eftir
útskrift.
5. Breyting á hfsstíl eftir að vera komin(n) heim með barn
af vökudeild.
Auk ofangreindra atriða vom foreldrar beðnir um að nota
sams konar Likertkvarða til þess að skýra frá hvort og að hve
miklu leyti sú reynsla að fara með barn heirn af vökudeild olh
þeim streitu.
Varðandi viðhorf til fræðslu var annars vegar spurt út í hvort
foreldrar teldu sig hafa fengið einhverja fræðslu/undirbúning fyrir
heimferðina og hins vegar hvernig sú fræðsla nýttist þeim (mjög
vel, vel, sæmilega eða illa). Með opinni spumingu vom foreldrar
beðnir mn að útskýra frekar hvað þeim hefði helst fundist vanta
upp á fræðsluna ef hún nýttist einungis sæmilega eða illa.
Gagnasöfnun fór fram á tímabilinu 23. apríl - 6. maí 1993.
Af þeiin foreldrum (51), sem upphaflega voru valdir í úrtakið,
duttu 3 sjálfkrafa út vegna breyttrar búsetu. Endanlegu úrtaki,
foreldi-um 48 bama, var sendur spumingahstinn (streitukvarðinn)
í pósti ásamt kynningarbréfi. Viku seinna sóttu rannsakendur
hstana heim til þátttakenda og fengust þannig 36 hstar.
Þrennir foreldrar kusu að senda hstana í pósti. Endanlegar
heimtur vom því 81%.
Urvinnsla gagna fór fram í SPSS/PC forriti. Reiknað var út
meðaltal streitustiga fyrir hverja spurningu /efnisþátt til þess að
athuga hvaða þættir á vökudeild valda mestri streitu hjá
foreldrum.
Niðurstöður rannsóknarinnar
Notaður var alfaáreiðanleikastuðull til þess að meta innra
samræmi mælitækisins. Innra samræmi íslensku útgáfunnar
reyndist mjög gott bæði fyrir mæhtækið í heild (Cronbachs alfa
= 0,94) og einnig fyrir hvem einstakan undirkvarða (Cronbachs
alfa > 0,74) að undanskildum undirkvarðanum Hjóð og hlutir
(Cronbachs alfa = 0,64).
Ekki voru gerðar mæhngar á hugtakaréttmæti íslensku
útgáfunnar enda ekki raunhæft þar sem úrtakið var lítið. Það
styður þó heldur réttmæti rannsóknarinnar að heimtur á
spumingahsta vom góðar (81%).
Samkvæmt áreiðanleikaprófi reyndist innra samræmi
viðbótarkvarðans einnig mjög gott (Chronbachs alfa = 0,90).
Tafla 1 sýnir útreiknað meðaltal streitustiga fyrir hvern
undirkvarða rannsóknaiinnar, bæði fyiir mæhtældð PSS:NICU og
mælitækið Undirbúningurfyrir heimferð.
Tafla 1.
Útreiknað meðaltal streitustiga fyrir hvern undirkvarða
mæhtækjanna PSS:NICU og Undirbúningurfyrir heimferð
Undirkvarðar: Meðalt: Staðalfv: Alpha:
Breyting
á foreldrahlutverki 3,6 1,5 0,89
Uljóð og hlutir 3,0 0,9 0,64
Utlit og hegðun bams 2,8 1,2 0,89
Undirbúningur
fyrir heimferð 2,9 1,2 0,90
Samskipti
við starfsfólk 1,7 0,7 0,74
foreldrahlutverki flest streitustig en þættir, sem lýsa samskiptum
við starfsfólk, fæst streitustig. I undirkvarðanu Hljóð og hlutir
(mynd 1) kom greinilega fram að skyndilegt píp í viðvörunar-
tækjum er mjög streituvaldandi (4,4 stig). Tækjabúnaður og
viðvörunartæki (3,1) og að bamið þurftí að vera í öndunarvél (2,8)
olli einnig töluverðri streitu. Einnig höfðu hin börnin á
vökudeildinni þó nokkur áhrif á hðan foreldranna (3,2). Fjöldi
starfsfólks og stöðugur hávaði í tækjum virtust hins vegar ekki
vega eins þungt.
5,0 44
1 2 3 4 5 6
Númer spurninga
Mynd 1. Meðalstreitustig fyrir undirkvarðann „Hljóð og hlutir“
Spurningar: Tœkjabúnaður og viðvörunartœki á stofunni (1);
Stöðugur hávaðifrá tœkjunum (2); Skyndilegt píp frá
viðvörunartœkjum (3); Hin veiku börnin á stofunni (4) Mikillfjöldi
starfsfólks á deildinni (5); Að barnið þurfi að vera í öndunarvél (6)
Hvað varðar undirkvarðann Útlit og hegðun bams (mynd 2)
þá voru nálar og slöngur, sem settar voru í barnið, mest
streituvaldandi (4,0). Annað sem olli töluverðri streitu voru
slöngur og tækjabúnaður á eða nálægt barninu (3,8), óvenjuleg
eða óeðlileg öndun barnsins (3,6) og eins það ef barnið
virtist þjást (3,5).
Mynd 2. Meðalstreitustig fyrir undirkvarðann „Utlit og hegðun
barnsins“
Spurníngar: Slöngur og tœkjabúnaður á eða nálœgt barninu (1); Marblettir,
skurðir eða skurðsár á barninu (2); Ovenjulegur litarháttur bamsins (3);
Ovenjuleg eða óeðlileg öndun barnsins(4); Hve barnið var lítið (5); Hve barnið
var hrukkótt (6); Að sjá nálar og slöngur settar í barnið (7); Að barnið Jekk
nœringu í œð (8); Þegar barnið virtist þjást (9); Þegar barnið virtist
dapurt (10); Veikburða og máttleysislegt útlit barnsins (11); Kippir og
óróleiki hjá barninu (12); Að barnið gat ekki grátið eins og önnur
börn (13)
TÍMARIT HJÚKRUNARFRÆÐINGA l.tbl. 71. árg. 1995
11