Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.12.2001, Blaðsíða 25

svæfingarvélarnar gera pennann þarflausan, allt er nú fært
inn rafrænt og flestar mælingar verða sjálfvirkar. Hvert
verður hlutverk svæfingarhjúkrunarfræðingins er ekki gott
að segja. Á tímum sameininga og spamaðar skyldum við
þó ekki gleyma því að hjúkrun er sjálfstæð fræðigrein og
verður að vera undir yfirstjórn hjúkrunar. Ekki má heldur
gleyma mikilvægi hverrar sérgreinar fyrir sig, eins og
svæfingarhjúkrunar. Framtíðarmarkmið svæfingarhjúkrun-
arfræðinga er að efla fræðigreinina og gera hana sýnilega
og að efla rannsóknir í svæfingarhjúkrun innan og utan
sjúkrahúsa."
Fagfélögin
Félag bandarískra svæfingarhjúkrunarfræðinga var stofnað
1931 (American Association of Nurse Anesthetists -
AANA) en á Norðurlöndunum fara félög svæfingar-
hjúkrunarfræðinga að verða til á sjötta áratugnum. Fyrsti
íslenski svæfingarhjúkrunarfræðingurinn með nám í svæf-
ingum að baki, Friðrikka Sigurðardóttir, sat stofnfund
félagsins í Svíþjóð í maí 1962. Ári síðar var félag stofnað í
Noregi, Anestesisykepleiernes landsgruppe av NSF.
Á íslandi var Fagdeild svæfingarhjúkrunarfræðinga HFÍ
stofnuð 1970, heima hjá Friðrikku Sigurðardóttur. Stórt skref
var stigið 12. júlí 1976 þegar viðurkennig fékkst frá heilbrigðis-
ráðuneytinu, þá samkvæmt hjúkrunarlögum nr. 8 frá 13. mars
1974, á þá leið að svæfingarhjúkrunarfræðingar mættu kalla
sig sérfræðinga í svæfingarhjúkrun og starfa sem slíkir hér á
landi með þeim réttindum og skyldum sem því fylgir.
Félögin á Norðurlöndunum hafa nú með sér samband
(NOSAM) í samvinnu við félög gjörgæsluhjúkrunarfræðinga
og er ráðstefna (NOKIAS) á þeirra vegum haldin annað
hvert ár - sú síðasta á íslandi haustið 2001.
Árið 1989 var stofnað Alþjóðasamband svæfingar-
hjúkrunarfræðinga (IFNA) og voru stofnfélögin 11: ísland,
Svíþjóð, Noregur, Finnland, Austurríki, Þýskaland, Frakk-
land, Sviss, Júgóslavía, Suður-Kórea og Bandaríkin. IFNA
gengst fyrir alþjóðaráðstefnu þriðja hvert ár.
Bryndís Kristjánsdóttir.
Stíklur um upphaf
nútímasvæfinga
1540 var eter uppgötvaður.
1772 glaðloft. Glaðloftið telst þó vera elsta svæf-
ingarmeðalið, fyrst notað 1844.
1864 fór fram fyrsta skráða svæfingin með eter og
með klóróformi ári síðar. Eterinn hafði betur og varð
allsráðandi um aldamótin.
1868 var súrefni og glaðloft notað saman.
1870 kom fram fyrsta svæfingarvélin. Barkarennan
fylgdi í kjölfarið.
1858 voru kókaínalkalóíðar fyrst einangraðir og
þrjátíu árum síðar var sýnt fram á deyfingaráhrif þeirra
á slímhúðir.
Skömmu fyrir aldamótin 1900 var mænudeyfing
almennt komin í gagnið og utanbastdeyfingar upp úr
1920
Procain var fyrsta staðdeyfilyfið sem hægt var að nota
til inngjafar.
1907 var nútíma „laryngoskópið" tekið í notkun.
1917 var farið að gera blindar nasalbarkaþræðingar.
Á þriðja áratugnum voru hannaðar barkarennur fyrir
aðskilda „ventilasjón" á lungum.
Evipan kom á svipuðum tíma sem mjög skammvirkt
barbítúrat.
1934 leysti tíópental evipan af hólmi.
1935 kom kúrare fyrst fram. Fyrst notað í svæfingum
1942
Tímarit hjúkrunarfræðinga • 5. tbl. 77. árg. 2001
313