Tíminn - 24.12.1955, Blaðsíða 23

JÓLABLAD TíiHANS 1955
23
Guðlaug Benediktsdóttir:
0 T Þ R Á
— SAGA —
Þuríður í Botni sat fyrir framan
eldstóna og horfði inn í logann.
Hún var furðu ánægð meö tilver-
una eins og hún var íiú, þó betra
væri það meðan Þorsteinn hennar
lifði. Þau höfðu unnað hvort öðru
alla tíð, hún Þuríður og hann Þor-
steinn í Botni.
Þuríður mundi glöggt, þegar hún
sá Þorstein fyrst, þá var hann ný-
kominn úr siglingunni og hún fyrir
misseri síðan flutt í kauptúnið.
— Hann er feginn að koma heim,
þegar hann er búinn með allan auð
foreldra sinna, sagði fólkið, þegar
það heyrði um komu Þorsteins.
Húsmóðir Þuríðar sagði fátt. Hún
þekkti móður Þorsteins og hún tók
á móti honum, þegar hann barði
að dyrum hjá henni.
„Svona gengur það, Steini minn,“
sagði hún, ,,þú hefir þá þráð að
komast aftur í hreiðrið."
„Þú heldur það,“ svaraði -Þor-
steinn og beiskum svip brá yfir
karlmannlegt andlit hans.
„Nú jæja, ertu þá ekki ánægöur
karlinn?“ sagði húsmóðirin,
„Ójú, það hefir oft verið gaman.“
Konan leit ekki á hann, en blóð-
ið þaut fram í kinnar hennar.4
„Gaman að lifa og láta og eyða--
aleigu foreldra þinnahreytti hún
út úr sér.
„Segja menn það?“ sagði Þor-
steinn og lét sér hvergi bregða.
„Þú getur nærri hvort fólkið er
ekki farið að þekkja þig,“ sagði
konan um leið og hún setti fyrir
hann kaffið.
„Ég skil þetta ekki almennilega,“
sagði Þorsteinn góðlega. „Ég hélt
þú vissir, að ég hefi verið að eyða
mínum eigin auð. Ég hlýt að geta
grætt aftur eins og pabbi gerði.“
„O svei,“ sagði húsmóðirin. „Hve-
nær heldurðu að Gunnólfur faðir
þinn hefði hagað sér eins og þú?
Það var ekki honum líkt að byrja
þannig lífið.“
„Máske,“ sagði hann.
Þuríður leit upp frá handavinnu
sinni. Hann er hógvær, þessi mað-
ur, hugsaði hún, og svona framúr-
skarandi myndarlegan mann hafði
hún aldrei séð.
Þorsteinn vék til höfðinu'
horfði á Þuríöi. Allt i einú sagði;
hann: .. í, ..
„Ég get hrósaö þér, húsmóðjr
góð.“
Húsfreyjan leit á hann með efa--
blöndnum svip eins og hún gæti
átt von á öllu frá honum.
„Já, mér er alvara,“ hélt hann á-
fram. „Þú hefir fundiö, það sem ég
hefi verið að leita aö og geymt það
fyrir mig.“
. Húsfreyja leit allt í kring um sfg
og virti fyrir sér hvern hlut í stof-
unni. Hvað gat hann átt við, hugs-
aði hún, þarna inni var ekkert nýtt'
fyrir hennar augum.
„Ég veit ekki hvað þú átt við,“'
sagði hún og varð ögn mildari í
skapi við þerman útúrdúr.
„Jæja,“ sagði hann eins og ekk-
ert >v«eri uimað vera. „É£ ;»é, -að éS'
hefi fariö langt yfir skamrnt í
minni leit, því þú hafir seitt til þín
konuefnið mitt.“ Um leið leit hann
á Þuríði, rólegur, fagur og ljúf-
mannlegur.
Og enn í dag, þegar Þuríður
minntist þess arna hitnaði henni
um hjartarætur eins og henni gerði
þá fyrir nær fjörutíu árum síðan.
— En það mundi hún líka, það vissi
skaparinn, að þaö var stór mikil
stund, þegar húsmóðir hennar og
frændkona helti úr skálum reiði
sinnar yfir Þorstein. Þó hún hefði
staðið hann að störglæp þá hefði
hún ekki getað verið verri.
Hjarta Þuríðar barðist hraðara,
þegar hún hugsaði út í þetta allt
saman. Hún hafði hugsað þá, að
Þorsteinn myndi hljóta að flýja
eitthvað langt burtu undan slíkum
ókvæðisorðum. En hann hafði þag-
að, gengið til Þuríöar og sagt:
;,Eigúni .■•við-'ekki að flýja sem
v'fljótast?“
t i „Jú,“ hafði hún hvíslað, svo lágt
áð enginn heyrði nema hann.
: „Ég kem rétt strax,“ sagði hann
$á í sama lága rómnum og gekk út.
/ „Þú verður að ábyrgjast það,
Þuríður litla. áð fara ekki út fyrir
“hússins dyr, á meðan þessi slæpingi
ér hér,“ sagði frænka hennar.
; „O, ekki sýnist mér hann neinn
voða maður,“ hafði hún þá sagt.
„Heyrirðu ekki hvað ég segi?“
„Nei,“ hafði hún svarað.
„Veiztu hyað. ég geri, Þuríður
litla,“ sagði húsmóðirin. „Ég sendi
'þig beina leið heim til þín aftur.“
; Aldrei hafði Þuríður lifað annan
| eins dag. Tveim dögum seinna var
jhún komin inn að Botni og hún
: hafði aldrei farið þaðan nætur-
1 langt síðan. Nú sat hún hér í úti-.
í eldhúsinu og horfði í kulnaðar
: glæðurnar.
’ Kýrslátrið var soðið og þá gat
< hún farið inn í litla, snotra bæinn
: sinn, þar sem gamla Lína sat og
; spann. Þeir voru úti við Ólafur
gamli og Gunnólfur sonur hennar.
Gunnólfur var eina barnið henn-
! ar Þuríðar og hans Þorsteins, og
núna upp á siðkastið hafði hún tek-
,ið eftir því, að hann var óvenju
þegandalegúr. Bara að það væri
ekki að ásækj á liann sama útþrá-
’in sem hafði gripið hann föður
hans, þegar hann lenti i því að
sigla? — Æ nei, það rnátt-i ekki
’ákoma fyrir, hún gat ekki séð af
'honum. En hann var alltaf að verða
likari og likari hónum föður sínum
;og myndi sjálfsagt fara sinna feröa,
/ef honum dytti það i hug, það vissi
íhún mæta vel. Hún þekkti skap-
;; gerðina.
,<,Ég"-var bara farin.að undrast
nm þig,“ sagði Lína gamla, þegar
Þuríður kom inn.
„Ég kom eins fljótt og ég gat,“
anzaði Þuríður.
„Jæja, en lengi varstu, víst er um
það. Ég ætlaði einmitt að stinga
því að þér í dag, sem hann Ólafur
gamli sagði mér um daginn.“
„N6, hvað var það, Lhaa mín.“
„Þeir eru báðír úti, er það ekki,
hann Ólafur gamli og hann Gunn-
ólfur?“
Þuríður játáði því.
„Jæja, sestu þá héma hjá mér.
Karlinn sagði mér það, að hann
væri hræddur um, að við misstum
Gunnólf frá búinu í vor.“
Þuríður fann til eins og hún hefði
verið stungin. „Því dettur honum
það í hug?“ sagði hún.
„Hann hefir víst heyrt það á
Gunnólfi.“
„Ætli það, Lína mín. Ég held
þetta sé bara það sem hann óttast
sjálfur.“
„Nei, þetta er enginn heilaspuni
úr Ólafi gamla. Gunnólfur sagðist
ætla að farga svo stórgripunum, að
hann yrði viss um að við þrjú gæt-
um heyjaö handa skepnunum
næsta sumar. Og það var engin
þörf á þvi, að' fara að drepa hana
Skjöldu. Ónei, það þurfti ekki að
drepa hana af heyjum í vetur, það
segir víst Ólafur alveg satt.“
Einhver kom inn svo tal þeirra
féll niður.
„Mamma“, sagði karlmannleg en
þýð rödd.
Þuriður tók undir og hvarf ofan.
„Mamma, ég er hálf hræddur við
sjálfan mig.“
„Hvað ertu að segja, elsku dreng-
urinn minn?“
„Það sem þú heyrðir mamma.“
Hjarta Þuriðar barðist ákaft og
henni fannst sér kólna. Hvað átti
hún að gera? Ætlaði hamingjan að
snúa við henni bakinu, núna þegar
hún var að missa móðinn?
„Einu sinni mun líkt hafa gripið
föður þinn,“ sagði hún og vissi ekki
sjálf hvernig í ósköpunum henni
tíatt í hug að segja þetta. Rödd
hennar skalf, eins og hún hefði
kölduflog. Hún sá son sinn rétta sér
báðar hendurnar um leið og hann
sagði:
„Þakka þér innilega fyrir, að þú
skildir mig. Myndi nokkur móðir
hafa gert það nema þú?“
„Það skulum við ekki efast um,
drengur minn. Skyldi hún amma
þín ekki hafa þurft að standa i
svipuðum sporum."
Gunnólfur þagði. Hinn titrandi
málrómur móður hans læsi sig í
gegn um merg og bein og náði al-
veg inn að hjarta hans. Hann varð
óþægilega snortinn.
„Fyrirgefðu mér mamma mín, við
skulum seinna ræða betur um þetta
seiðmagn, sem hefur gripið mig.
Núna er ég svo rótlaus ,að ég geri
ekki annað en særa þig. með játn-
ingum mínum.“
Gunnólfur sneri sér undan hugs-
andi. Liklega hafði hann fengið
þennan óróa að erfðum frá föður
sínum. Ólafur gamli hafði sagt
honurn frá því, þegar faðir hans
sigldi og eyddi öllum auð foreldra
sinna, en þá hafði hann líka komið
heim aftur og bætt fyrir brot sitt.
En myndi hann nokkurn tíma bæta
móður sinni það upp, ef han» fse.ri
nfcís. eitfctevað út í •feeimia*. Þa-ð
mátti Guð einn vita, hvort honum
auðnaðist það.
Gunnólfur tyllti sér á stól. Hann
var svo viöutan, að hann sá ekki
einu sinni Þuríði móður sína. Hann
sá ekki neitt nærri sér. Hugur hans
var úti á stóru skipi, sem skreið
áfram á sólroðnum bárunum. Hann
dró djúpt að sér andann, til þess
að finna hvernig sjávar- og vorloft-
ið blandaðist saman. Það hafði allt
önnur áhrif á hann en fjallaloftið
heima í Botni. Öldugjálfrið boðaði
honum eitthvað nýtt og lokkandi,
hann fann leyndardómsfull loforð
hins ókunna, — seiðandi, pínandi
þrá, sem aldrei lét hann í friði.
Hugur Gunnólfs var alveg upptek-
inn af þessu f jarlæga, óþekkta dul-
magni.
Móðir hans snerist í kring um
hann í eldhúsinu, lagaði kaffið crg
tók til bollana, en það fór allt
framhjá Gunnólfi. Þau fóru líka
framhjá honum tárin, sem stóðu x
augum móður hans.
Þuríður í Botni hafði ekki grátið
síðan daginn sem hún kom heim
frá jarðarför Þorsteins bónda síns.
Henni fannst þá, að ofurharmur-
inn myndi sprengja brjóst sitt. Þá
kom hjálpin, hún gat grátið. Tárin
runnu af hvörmum hennar og þá
vissi hún, að hún myndi ná styrk-
leika sínum aftur og hún myndi
hjálpa Gunnólfi litla að halda vrð
búinu, á meðan hann þyrfti henn-
ar með.
Þuríður hrökk við og brá svuntu-
horninu upp að augunum. Hún
hafði ekki heyrt í Ólafi gamla fyrr
en hann opnaði ytri hurðina.
„O, ekki er hann fallegur úti,“
sagði Ólafur um leið og hann kom
inn í eldhúsið. „Ég sé ekki eftir þó
ég gengi í gær, það er betra að vera
fyrr en seinna með slíka hluti.
Hann er alveg að skella á með
blindbyl.“
„Ha,“ sagið Gunnólfur og leit
upp eins og í draumi.
„Jæja karlinn, þú situr þarna. Ég
var rétt að segja, að hann væri orð-
inn skolli dimmur á Skarðinu núna,
og það get ég líka sagt þér lags-
maður, að ef ég hefði verið yngri
en ég er, þá hefði ég ekki látið fólk
verða úti hérna svo að segja rétt við
túngarðinn.“
„Verða úti,“ sagði Gunnólfur og
færði sig þangað sem kaffibollinn
hans stóð. „Hvað ertu eiginlega að
segja?“
„O, þér lætur víst annað betur
en að leggja trúnað á þau hindur-
vitni, sem ég get í fullu trausti
tekið mark á,“ s agði Ólafur all-
hryssingslega og fór að sötra kaffið
sitt.
„Ertu hræddur um að einhverjir
séu á ferð yfir Skarðið núna, Ólaf-
ur minn?“ sagði Þuríður.
„Ég er ekkert hræddur um það, ég
veit það eru menn þar á ferð,“ svar-
aði karlinn hálf styggur.
„Af hverju ertu svona viss um
það?“ sagði Gunnólfur, sem þegar
hafð'i gleymt stóru, vaggandi skipi
á björtum úthafsöldum.
Það snussaði í Ólafi gamla. „Þú
veizt líklega að ég er enginn gaspr-
ari og færi ekki að fullyrða þetta,
nema af því ég veit það,“ sagði
hann, „En það verður hver að
deyja Drottni sínum fyrir mér, þó
hérna við túngaröinn sé, að' kalla
má. Allir sjá mig, boginn og slit-
inn, enda hugsa ég mér ekki svo
hátt hér eftir.“
Gunnólfi varð skapfátt. Hann
þreif húfu sína og vettlingá og
hvarf út úr dyrunum.
„Heldurðu það geti nú ekki hlot-
izt illt af þessum stuttu svörum
þínum, Ólafur minn,“ sagði hús-
rnóðir hans.
„Ekki veit ég nú þaö,“ sagði karl-
inn. „Þú veizt þaö sjálf, að Gunn-
ólfur hefði sízt tekið mig trúan-
legri, þé és' hefði sápt honum ipiéira.