Tíminn - 12.05.1963, Blaðsíða 6

ALYKTANIR
Landbúnaðarnefnd
Þrettánda flokksþlng Framsóknarmanna áréttar yflr-
lýslngar fyrri flokksþinga um, að landbúnaðurinn verði
ávallt elnn meglnatvinnuvegur þjóðarinnar, eins og hann
hefur verið frá upphafi byggðar á íslandi. Til þess að svo
geti verið, verður að skapa honum þá aðstöðu að hann
verði ávallt samkeppnisfær við aðra atvinnuvegi um vinnu-
afl og líískjör.
Þýðing islenzks landbúnaðar fyrir þjóðina liggur aðal-
lega í því að framleiða holl og góð matvæli, hráefni fyrir
lðnað úr íslenzkum landbúnaðarvörum, skapa gjaldeyri
með útflutningl landbúnaðarafurða, og síðast en ekki sízt
að viðhalda og auka þá þjóðlegu menningu, sem verið hef-
ur aðalsmerki íslendinga frá fyrstu tið.
Flokksþinglð leggur áherzlu á eftirfarandi atriði:
1. VERÐLAGSMÁL LANDBÚNAÐARINS.
Síðastliðin 15 ár hefur verðlagning búvöru farið fram
samkvæmt lögum um Framleiðsluráð landbúnaðarins. Þau
hafa fært bændastéttinnl öryggl um skipulagningu og sölu
landbúnaðarframleiðslunnar og nokkra hlutdeild i bættri
afkomu þjóðarheildarinnar. Hins vegar hefur komið í ljós,
að þau tryggja ekkl hag bændastéttarinnar, svo sem vonir
stóðu til i upphafl.
Þá vill flokksþingið vekja athygli á þeirri staðreynd, að
hag bændastéttarinnar hefur stórhrakað síðustu fjögur ár,
m.a. vegna dýrtíðarflóðsins og ýmissa annarra stjórnarráð-
stafana.
Tvennar gengisbreytingar, vaxtahækkanir, takmörkun
útlána o. fl. kemur harðast við þá bændur, sem eru að
hefja búskap, eiga mikið ógert á jörðum sinum eða hafa
orðið að ráðast í fjárfrekar framkvæmdir á þessu tíma-
blli.
Þingið telur nauðsynlegt, að FramleiðsluráðSlögunum
verði breytt, svo að þau tryggi fullkomlega hlut bænda og
að móta beri stefnuna í þvl máli 1 samvinnu við Stéttar-
samband bænda. Gera þarf sérstakar ráðstafanir til að
efla reikningshald bænda, svo að full vitneskja fáist um
afkomu búskaparins, og hver sé hinn raunverulegl fram-
leiðslukostnaður landbúnaðarafurða. í því sambandi verði
Búreikningastofa ríkisins efld með nægu fjármagni undir
forystu Búnaðarfélags íslands, til að vinna fljótt úr þeim
upplýslngum, sem búreikningar veita.
2. FJÁRMAGNSÞÖRF LANDBÚNAÐARINS.
Landbúnaðurinn er þess eðlis, að hann sem atvinnuveg-
ur þarfnast mlkils fjármagns tll langs tíma með vægum
vöxtum. Til þess að eðlileg uppbygging geti átt sér stað,
þarf því að sjá honum m. a. fyrir fjármagnl til eftirtalinna
verkefna:
a. Það þarf að stórauka ræktun frá þvl sem nú er og velta
riflegri ræktunarframlög og lán — sérstaklega til
þeirra, sem skemmra eru á lelð komnir i ræktunarmálum.
b. Lán til vélakaupa, súgþurrkunar og bygginga í sveitum
þarf að auka stórlega, enn íremur að auka styrk og lán
til vélakaupa ræktunarsambandanna.
e. Stofna þarf sérstakan veðlánasjóð. Sá sjóður velti frum-
býllngum og bændum, sem lítil bú hafa, rifleg, hagstæð
lán til kaupa á jörð, bústofni og vélum. Mikil nauðsyn
væri að slík lán yrðu veitt afborgana- og vaxtalaus
fyrstu árin. Þetta er sérstaklega mikil nauðsyn nú, vegna
þess hversu stofnkostnaðurinn er orðinn hár, og elns
vegna þess, hversu mikill hluti þess fólks, sem í sveit-
um býr, er I háum aldursflokki.
d. Lán út á landbúnaðarafurðir þurfa að hækka svo mikið,
að bændur getl fengið andvirði afurða sinna greitt að
fullu skömmu eftir innleggsdag.
e. Flokksþinglð mótmælir hinum rangláta söluskatti,
sem bændum er gert að greiða til stofnlánadeildar land-
búnaðarins. Það vill benda á, að bændur hafa engln
umráð yfir þessu fé og fá ekki neitt af þvi endur-
greitt í verði afurðanna. Gjaldið verkar því sem beinn
launaskattur á bændur og upphæð þess fer eftir fram-
lelðslumagni hvers og eins, án tillits til þess hvort nokk-
ur nettó-arður er af framleiðslunni eða ekki. Gjald
þetta greiða leiguliðar sem aðrir framleiðendur, þó að
marglr þeirra geti ekki fengið stofnlán.
Flokksþingið leggur áherzlu á, að gjaldið verði afnum-
ið sem fyrst, en Alþingi og ríkisstjórn tryggi nægjanlegt
fjármagn til stofnlána af sparifé'þjóðarinnar og eftir
öðrum leiðum.
Jafnframt þessu leggur flokksþingið áherzlu á, að
bændasamtökin fál stjóm stofnlánasjóðanna að tveim
þriðju hlutum í slnar hendur.
3. EIGN OG ÁBÚÐ JARÐA
Flokksþingið telur nauðsynlegt að vlnna að þvi að sem
13. FLOKKS-
flestar jarðir komist 1 sjálfsábúð eða erfðaábúð. Þá telur
flokksþingið að brýn nauðsyn sé að komið verði á skipu-
lagningu I sölu jarða.
í þessu sambandi skal bent á 2. tölulið c hér að framan
og nauðsynina á að auðvelda ungu fólki að hefja búskap
í sveit. Þá sé með nýrri löggjöf stefnt að því að eigendur
reki bú sjálfir á Jörðum sinum. Ríkið kaupi þær jarðir, sem
ekki seljast til búskapar á frjálsum markaði, og selji þær
bændum eða leigi á erfðafestu, þegar eftirspum skapast.
4. ÁBU RÐARII'RAMT ifeíJDSLA.
Flokksþingið telur rétt að áburðarverksmiðjan í Gufu-
nesi verðl gerð að ríkisfyrirtæki, þar sem henni hafa nú
verið fengin einkasöluréttindl i hendur.
5. FÉLAGSMÁLA- OG FRÆÐSLUSTARFSEMI.
Flokksþingið telur að efla beri til stórra muna Búnaðar-
félag íslands og búnaðarsamböndin fjárhagslega, svo að
þau geti auklð og bætt lelðbeiningastarfsemi sina. Sérstaka
áherzlu ber að leggja á fjárframlög til eflingar ungmenna-
starfsemi i sveitum svo kom^ð verði á íræðsluerindum,
starfsíþróttum og námskeiðmn, er miði að því að glæða
ályif?* *W>ys fólks fjrrir landbúnaðinurn og auka þekkingu
fytjr é íje^tóastörfum. Einnig ber að styðja fræðslustarfsemi
ivenfélaga. -
Auka ber fjárframlög til bændaskólanna og Garðyrkju-
skólans, svo að þeir verði eftirsóknarverðir fyrir ungt fólk,
og endurskoðuð verði námsskrá þeirra og námstími með
tillitl til breyttra aðstæðna. Jafnframt leggur flokksþingið
áherzlu á að sett verði löggjöf um háskólamenntun í bú-
visindum hér á landi. Enn fremur telur flokksþlngið nauð-
synlegt að auka fjárframlög til rannsókna og tilrauna í
þágu landbúnaðarins og að sem nánust tengsl verði milli
tilrauna og lelðbeiningastarfseminnar. Meðal annars telur
þlngið nauðsjmlegt, að rannsakaðar verði til hlítar ástæð-
ur fyrir kalskemmdum í túnum og að reynt verði að finna
ráð til úrbóta.
6. HLUNNINDI.
Tilraunir slðustu ára með flskrækt í ám og vötnum lofa
góðu um framtíðarmöguleika í þeim efnum. Ber því að
veita rifleg framlög og lán til þessarar starfsemi. Sérstak-
lega skal bent á þörfina fyrlr auknar leiðbeiningar meðal
bænda um silungsrækt í vötnum og að veita sem fyrst
fjármagn til þess.
Æðardúnninn er ein verðmætasta búvara. Vitað er að
æðarvarp má auka allverulega víða meðfram ströndum
landsins. Einnig þar skortir leiðbeiningar, sem nauðsyn-
legt er að komið verði á fót hlð fyrsta.
7. FÓÐURÖFLUN.
Flokksþingið telur, að fóðurskortur standi landbúnaðin-
um fyrlr þrifum og stafl það m. a. af því að framræsla og
ræktun hefur dregizt saman síðustu ár vegná stórhækk-
aðs ræktunarkostnaðar, en hins vegar hafa ríkisframlög
samkvæmt jarðræktarlögum staðið í stað, þar sem ríkis-
stjórnin hefur afnumið að þau hækkuðu í samræmi við
verðlagshækkun og heíur ekki fengizt til að breyta jarð-
ræktarlögum tll samræmis við breytt verðlag.
Flokksþinglð leggur rika áherzlu á, að sett verði ný jarð-
ræktarlög, sem tryggi stóraukið ríkisframlag til ræktunar, >
nauðsynlegustu bygglngarframkvæmda og súgþurrkunar,
og framlögln verði greidd eftirleiðis með vísitöluálagi.
Stefna ber að því að öflun allra heyja geti farið fram á
ræktuðu landi og véltækum engjum. Súgþurrkun og vot-
heysgerð verði aukin og að útbreidd verði sem bezt þekking
á öllu þvi, sem getur gert fóðuröflun öruggari og hagkvæm-
ari.
Telur þingið að rétt sé að setja helldarlöggjöf um stuðn-
ing við innlenda kornrækt og skapa henni jafnrétti við
lnnflutt komíóður varðandi niðurgreiðslur. Þá verði komið
upp útsæðlsræktun fyrir innlenda stofna grasfræs og hent-
ugra korntegunda. ’
Með því að sannað er að hagkvæmt er að beita á ræktað
land, telur flokksþlngið rétt að stefnt sé að því að auka
grænfóður og beitiræktun. Auka þarf gróðurathuganir á af-
réttum og skipuleggja aðstoð við drelfingu áburðar á af-
réttar- og heimalönd.
Girðingalög verði endurskoðuð og þeim breytt í samræml
við breytta þjóðfélagshætti.
8. LANDGRÆÐSLA, YLRÆKT OG SKÓGRÆKT.
Flokksþingið leggur áherzlu á að stóraukin verði land-
græðsla á vegum sandgræðslu íslands og til þess verði varið
hluta af sölugróða áfengisverzlunar ríkisins. Að því verði
stefn; að stöðva uppblástur og að meira verði grætt árlega
en upp blæs.
TÍMINN, siumudaghm 12. maí 1963
6