Tíminn - 12.05.1963, Blaðsíða 13

Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Kramkvæmdastjóri: Tómas Ámason. — Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritetjómar: Tómas Karlsson. Auglýs-
ingastjóri: Sigurjón Davíðsson. RRstjómarskrifstofur í Eddu-
húslnu, símar 18300—18305. Skrifstofur Bankastræti 7: Af-
greiðslusími 12323. Auglýsingar, sími 19523. — Aðrar skrif-
stofur, simi 18300. — Áskriftargjald kr. 65.00 á mánuði innan
lands. í lausasölu kr. 4.00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h.f. —
Örlagaríkustu málin
Um langt skeið hefur málgagn íslenzks stjómmála-
flokks ekki orðið uppvíst að öðrum eins flótta og
Mbl. í sambandi við landhelgismálin og Efnahagsbanda-
'.agsmálið.
Mbl. þóttist ætla að hefja sókn með því að bjóða
Timanum upp á umræður um þessi mál, en gefst svo
strax alveg upp og reynir að færa umræðurnar yfir á
þann grundvöll, að kosið sé um Atlantshafsbandalagið.
Öllum er þó ljóst, að þetta er fjarri öllu lagi. Þrír
flokkarnir, sem bjóða fram, eru allir fylgjandi aðild að
því, þ. e. Framsóknarflokkurinn. Sjálfstæðisflokkurinn
og Alþýðuflokkurinn. Sá eini flokkur, sem hefur fylgt
hlutleysisstefnu, Þjóðvarnarflokkurinn, er úr sögunni og
býður ekki fram. Um stefnu Alþýðubandalagsins veit
nánast sagt enginn, því að hún stjómast utan frá og
miðast við hagsmuni Rússa. Því hafa forustumenn Alþýðu-
bandalagsins ýmist verið með eða móti hlutleysi eftir því,
hvernig blásið hefur að austan.
Af þeim ástæðum, sem eru greindar hér að framan, er
ekki kosið um NATO eða hlutleysisstefnuna í þessum
kosningum. Þó hljóta þessar kosningar að snúast meira
um utanríkismál en nokkrar kosningar hér síðan 1908.
Á næsta kjörtímabili verður því ráðið til lykta, hvort
ísland verður aðili að Efnahagsbandalagi Evrópu, eins
og Sjálfstæðisflokkurinn vill, eða hvort aðeins verður
gerður við það tolla- og viðskíptasamningur eins og
Framsóknarflokkurinn vill. Á næsta kjörtímabili verður
því og ráðið til lykta, hvort Bretar í'á framlengdar land-
helgisundanþágurnar eða einhver slík hlunnindi, eins og
stjómarflokkamir eru ekki síður líklegir til að veita
eftir kosningar en á árinu 1961, eða hvort hvergi verður
▼fldC frá 12 mílum og réttinum til landgrunnsins, eins
og Framsóknarflokkurinn vill.
Það er um þessar tvær stefnur í EBE-málinu og land-
helgismálinu, sem þjóðin velur i kosningunum. Það er
aðeins í þessum kosningum, sem þjóðin fær það örlaga-
rfta vald að geta ákveðið hvorri þessara stefna skuli
fylgt. Ómögulegt er að treysta því, að annað tækifæri
gefist síðar. Því þurfa kjósendur að íhuga þessi mál og
láta ekkert moldviðri villa sér sýn á það, að það er um
þessi örlagaríkustu mál, er kosningarnar snúast.
Játning Jónasar
Jónas Haralz hefur nú opinberlega staðfest, að hann
hafi sagt á fundi Verzlunamáðsins að „erfitt væri að
sjá, hvernig hægt væri að samræma tiltölulega hæga
aukningu landbúnaðarframleiðslu og batnandi hag
bændastéttarinnar sjálfrar með öðru móti en að bændum
fækkaði“. Hann segist enn fremur hafa „bent á, að
aldursskiptingin í bændastéttinni væri nú þannig, að
talsverður fjöldi bænda myndi hætta búskap á næstu
árum og myndi þetta gera það vandamál, sem hér er
fyrir hendi, auðveldara úrlausnar en ella“, þ. e. að
bændum myndi fækka af sjálfu sér, því að engir feng-
ust til að taka við, þegar þeir eldri hættu.
Þetta er alveg rétt hjá Jónasi Hin „tiltölulega hæga
aukning landbúnaðarframleiðslu“ sem hljótast mun af
óbreyttri stjórnarstefnu, mun dssidega fækka bænd-
um á þann veg, að nýir menn munu ekki treysta sér til
að fara í skörðin. þegar gömlu bændurnir falla frá.
Núverandi stjórnarstefna miðar þannig markvíst að því
að fækka bændum.
Verkalýðurinn
og stjórnmálin
Allar stéttir eigra mikið
undir hver fer með stjórn
þjóðarskútunnar á hverjum
tíma. Þó eru það fáir eða
engir í þjóðféiagdnu, sem eiga
meira undir því að vel sé
stjórnað en verkalýðsstéttin.
Hún, sem tekur laun sín ein-
göngu af seldri vinnu, til
aukningar og nýtingar þeirra
verðmæta, sem afiað er í
þjóðarbúið. Þessi stétt erfiðis
manna og kvenna hefur
lengst af verið hlunnfarin í
kaupi og kjörum, aðbúð á
vinnustöðum, tryggingum o.
fl., þótt viðurkennt skuli, að
margt hefur breytzt til batn-
aðar á undanförnum árum,
einkum fram til ársins 1959.
Eftir það virðist manni að
komið hafi stöðnun og jafn-
vel afturför. Kaupi hefur ver
ið haldið niðri af „viðreisnar-
stjóminni“ og þær litlu kaup-
hækkanir, sem fengizt hafa
síðan 1958, hafa fengizt ein-
göngu fyrir velvilja samvinnu
samtakanna í landinu. Þann-
ig var það þeim að þakka,
óumdeilanlega, að vinnudeil-
urnar ieystust 1961 og svo
aftur nú um síðustu áramót,
enda þótt það væri aðeins
bráðabirgðasamkomulag til
þess að halda atvinnuvegun-
um gangandi. Þó er nú svo
komið, sem ég tel hreina aft-
urför, að' ‘átta stunda vinnu-
dagur, sem á að gefa meðal-
fjöiskyldu mannsæmanði lífs
afkomu, er nú algjörlega úr
sögunni sem slíkur, og verka-
fólk þarf að vinna 14 til 16
tíma í sóiarhring til að geta
skrimt svo mannsæmandi sé.
Hér hefur því það skeð á
tímum „viðreisnarstjórnar-
innar“, að inn í þjóðlíf okkar
Islendinga hefur komiff angi
af hinni svoköiluðu „vinnu-
þræikun“, þ. e. menn þurfa
að vinna næstum helmingi
iengur en áður, til þess að
hafa sæmilega afkomu, og
þar með eru frístundir fjöld-
ans, tómstundir, úr sögunni.
Ungt fólk, sem var að
mynda heimili og byggja yfir
sig, gat fyrir 1959 unnið að
uppbyggingu heimila sinna í
frístundum sínum. En nú er
þetta þannig breytt, að slíkt
er varla mögulegt, þar sem
fyrirvinnan þarf að vinna
allt upp í 14 tíma fyrir dag-
legum þörfum.
Hver væri afkoma verka-
og láglaunafólks í dag, ef
náttúran hefði ekki verið
jafn gjöful á gæði lands og
lagar, sem hún hefur veriff
á dögum þeirrar stjómar,
sem nú situr við stjómvöl
þjóðarskútunnar?
Þó verður það að segjast,
að allt er ekki stjóminni að
kenna, hvemig komiff er mál
um láglaunafólksins í land-
inu. Að sumu leyti má kenna
það forvígismönnum verka-
lýðsins sjálfs.
Vinstri stjórnin
t þetta eina skipti, sem
vinnustéttirnar í landinu
hafa eignazt sína eigin ríkis-
stjóm, þ. e. „vihstri stjóm-
ina“, þurftu ólánsmenn inn-
an verkalýðssamtakanna, og
þá sér í lagi kommúnistadeild
in innan Alþýðubandalags-
ins, að neita vinstri stjóm-
inni um frestun á vísitölu-
hækkun í desember 1958, sem
verða myndi til þess að allt
kaupgjald ryki upp úr öllu
valdi ef af yrði og raskaði þar
með jafnvægi því, sepi náðist
í kaupgjaldi og verðlagi með
efnahagsráðstöfununum um
vorið 1958.
Foringjar alþýðusamtak-
anna báru ekki gæfu til að
skilja nauðsyn þessa, og því
áttu þeir sinn stóra þátt í
því, hvemig fór með „vinstri
stjórnina", enda áhuginn orð
inn takmarkaður hjá komm-
um og krötum til þess að
halda stjóminni saman. Það,
sem kom svo í kjölfar þessa,
er ölium í fersku minni. Með
myndun kratastjómarinnar
um áramótin 1958 og ’59 og
ráðstöfunum þeim, sem hún
gerði um mánaðamótin jan.
— febr. 1959, tók hún kaup-
hækkunina af, sem orðið
hafði með vísitöluhækkun-
inni, og gott betur. Þessi þró-
un I kaupgjaldsmálunum
hélt svo áfram og náði há-
marki með efnahagsráðstöf-
unum „viðreisnarstjórnarinn
ar“ 1960.
Samvinnumenn reyndu
að hjálpa
Þegar svo var komið, að
ailt vöruverð og þjónusta
hafði hækkað upp úr öllu
valdi, en kaupið lækkað, sá
verkalýðurinn hvað hann
hafði misst með falli vinstri
stjórnarinnar, og að hér yrði
að sporna við fótum. Þó hef-
ur Ianglundargeð verkalýffs-
ins aldrei verið meira gagn-
vart nokkurri ríkisstjórn, en
„viðreisnarstjórninni.“ Laun-
þegar biðu á annaff ár með
aðgerðir, og þegar þær loks-
ins hófust, var ríkisstjórnin
ekki viðmælandi. Hefði sam-
vinnusamtakanna og Fram-
sóknarmanna, sem þeim
stjórna, ekki notið við, hefðu
orðið langvarandi vinnustöðv
anir, síldarflotinn ekki kom-
izt á veiðar og atvinnuleysi
og ördeyða hahliff innreið
sína með þjóðinni, í ofanálag
á alla kjaraskerðinguna, jafn
vel þótt um kaupdeilurnar
hefði verið samiff síffar á ár-
inu. Allir hljóta aff sjá hvað
■ þá hefði beðið íslenzka þjóð-
arbúsins. Það var því tvi-
mælalaust Framsóknarmönn-
um að þakka, hvernig úr
rættist á örlaga- og hættu-
stund.
Fyrir þessi verk Framsókn-
armanna voru þeir níddir
dag eftir dag í blöðum stjórn
arflokkanna, kallaðir óþurft-
armenn og svikarar við þjóff-
ina o. fl. álíka nöfnum og síð-
an kórónaði ríkisstjórnin allt
saman með nýrri gengisfell-
ingu, algjöi-ri hefndarráðstöf
un, örvita, fálmandi ríkis-
stjórnar. Enn voru það sam-
vinnumenn í landinu, sem
komu til hjálpar verkafólki
og launþegum, enn var það
fyrir þeirri tiistilli, að SAMIÐ
var, til þess að vega á móti
hinu nýja gerræði ríkisstjóm
arinnar í launamáium og þar
með halda atvinnuvegunum
gangandi. Öll þjóðin er þakk-
lát samvinnu- og Framsókn-
armönnum fyrir þeirra verk
til þess að halda þjóðarskút-
unni á floti í þeim ólgusjó,
sem núverandi ríkisstjórn
hefur skapaff.
fiuki'8 traust
Launafólkiff í landinu hef-
ur fengiff traust á Fram-
sóknarmönnum * og stefnu
þeirra og finnur að þeir ein-
ir, og affeins þeir, eru þess
megnugir að halda réttlát-
lega á málum þeirra, án of-
stækis og óbilgirni, og ieiða
þau farsæilega í höfn. Það er
líka nú svo komiff, að Frám-
sóknarmenn eru orðnir fjöl-
mennari en kommúnistar í
sumum verkalýðsfélögum, t.d.
Bílstjórafél. Frama í Reykja-
vík og fleirum, og aukið gíf-
urlega fylgi sitt í öðrum. Með
sams konar stefnu í verka-
lýðsmálum og Framsóknar-
fiokkurinn hefur rekið að
undanförnu, mun hann halda
áfram að auka fylgi sitt inn-
an verkalýðshreyfingarinnar.
Hið frjáisiynda fólk, sem af H
ýmsum annarlegum ástæðum
hefur áffur skipaff sér í raffir
kommúnista með huldunafn-
inu Alþýðubandalag, mun
hálda áfrám að streyma frá
þeim til Framsóknarflokksins
og skilja kommúnistana eina
eftir í hugsanagangi kreddu-
bundinnar Moskvutrúar. Þá
dugar einu sinni ekki Einari
Olgeirssyni og hans nótum að
senda kjósendum Norður-
landskjördæmis vestra, þjóð-
vai naruppalning til þess að
halda saman hnignandi fylgi,
eins og kjósendum er nú boð-
ið upp á. Engri rýrð vil ég
kasta á þennan unga mann,
en óneitanlega mun kjósend-
um þykja það skrýtið, ef
kommúnistar hér vilja jafna
honum við verkalýðsleiðtog-
ann Gunnar Jóhannsson
hvað kjörfylgi snertir.
Verkafólk þessa lands skil-
ur nauffsyn þess, að efla einn
vinstri flokk í landinu gegn
auðvaldi og íhaldi og aftaní-
ossum þess, hinum svonefnda
Alþýðuflokk, sem búinn er að
glata öllum sínum hugðarefn
um á blótstalli íhaldsins, en
biður nú um atkvæði, verka-
fólks til þess eins að geta eft-
ir kosningar haldið áfram ó-
þurftarverkum íhaidsstjórn-
ar og m.a. ýta þjóðinni inn í
Efnahagsbandalag og nýja
samningagerð viff Breta.
Þetta fólk skilur, að það get-
ur ekki heldur átt neina sam-
leið með kommúnistum,
vegna Rússadelcurs þeirra og
óþjóffhollrar starfsemi. Það
veit, að Framsóknarflokkur-
inn er eini flokkurinn, sem
getur leitt málefni þess til
sigurs á þjófflegum grund-
velli, í anda samvinnu og
samhjálpar. B.M.
TÍMINN, sunnudaginn 12. maí 1963 —
13