Vísir - 24.12.1929, Blaðsíða 13

VISIR
kaup, sem heimtað væri. Jafn-
vel efnuðustu baaidur þyldi
ekki slíkar álögur til lengdar.
Kendi gamli maðurinn stjórn-
inni um síðustu kaupliækkun,
jen sonur hans lét sér nægja, að
segja sem svo, að líklega ætti
forsætisráðherra einhverja sök
á henni, en ekki kæmi til mála,
að eigna Jónasi neina hlutdeild
í slíku þrælastriki gagnvart
sveitunum og bændastétt lands-
ins. — Hann hefði vitanlega
ekki komið nærri þeim inálurn,
og virtist mér það ekki í sem
bestu samræmi við þá fullyrð-
ing hans skömmu áður, að Jón-
as réði öllu, en Tryggvi engu.
ríksson Kúld, sem andaðist hér
í bæ um aldamótin, Garðvist
og Garðstyrk, af þvi að sann-
ast liafði við rannsókn í saka-
mála- og lögregluréttinum í
Ivliöfn, að þeir hefðu gerst brot-
legir við 90. gr. liegningarlag-
anna. Hún fjallar um það, „ef
einhver að öðru leyti með hót-
unum, háði eða öðru móðgandi
framferði brýtur bág við virð-
ingu þá, sem konungi ber“ o.
s. frv. Nú myndu menn brosa
„ að slíku, en það liafa menn eft-
ir, þessu ekki getað gert þá.
(Frh.) ’
G. J.
TORÞEDO
Die UnverwusHiche
mif leichfeste'n Anschíðg
Fullkomnustu ritvélarnar.
Magnús Benjam tnBBon & Co
nú standa auð. Megi hennar
híða betri örlög.
Á þá leið voru hugsanimar,
er eg dvaldi í Fosse, þar sem
eg eignaðist og minningar um
þá, er eg aldrei leit augum, þá,
sem óplægði akurinn og auðu
húsin sögðu mér frá.
Hver dagurinn var öðrum lík-
ur, og þó varð hugurinn ríkari
af minningum með hverjum
deginum sem leið. Það var eins
og að sitja í grafreit. .
Um GarBvist íslendinga
á öldínni sem leið.
Frh.
Þó kemur það fyrir, að
straumar, sem þá voru uppi í
þjóðlífi Dana, hrífi einstaka ís-
lendinga með sér. T. d. gerðist
einn islenskur Garðbúi, L.
Gunniögsen, sjálfboðaliði í her
Dana, er uppreisnin liófst í
hertogadæmunum 1848. Því
skal liér skotið inn, að sama
gerði einn nafntogaður íslend-
íngur, Jón Thoroddsen. En þetta
var einstakt í sinni röð.
íslendingar studdu í lieild
sinni frjálslyndu floklcana á
Garði, en það gefur að skilja,
að eftirsókn Garðfloklcanna
eftir atkvæðum íslendinga,
hafi að jafnaði verið allmikill,
því að landar voru oftast fjórði
hluti Garðbúa og þar um. Af
því leiddi það og, að landar
gátu haft hrossakaup við Dani
um framgang ýmsra mála. Svo
tólcst t. d. tvisvar að koma
landa i æðstu virðingarstöðu
Garðbúa, liringjarastöðuna,
sem kölluð var. Sá maður, sem
þá vegtyllu hlaut, hafði alla
frammistöðu Garðbúa út á við,
■og var honum nokkur eftirtekt
og kurteisi sýnd í bæjarlífi
Kaupmannaliafnar. Fyrsti mað-
urinn var Skúli Nordalil lög-
fræðisnemi; var hann hringj-
ari 1868, næstur á eftir Hörr-
ing nokkrum, þeiin er síðar
varð Islandsráðgjafi. I síðara
skiftið varð fyrir kjöri Kle-
mens Jónsson, síðar ráðherra;
var það 1886. Þá var mikið
öldurót í stjórnmálalífi Dana
og olli þvi einræðisstjórn Est-
rups. Höfðu róttækir stúdent-
ar verið svo óheppnir, að kjósa
heldur linan mann, Saugmann
(síðar yfirlækni) fyrir liringj-
ara næstan á undan Klemens,
en höfðu nú ætlað að gera
bragarbót með kosningu hans,
onda hafi það tekist, segir höf.
1. apríl 1885 gaf Estrup lit
fyrstu bráðabirgðafjárlög sín,
og varð öll Danmörk í upp-
námi, og lá jafnvel við borg-
arastjTjöld. Æsing þessi, sem
elcki síður bitnaði á konungi,
Kristjáni IX., barst og inn á
Garð, varð til þess að um sum-
arið, þetta ár, mistu tveir Garð-
búar, Clir. Riis, síðar læknir, og
íslendingurinn Brynjólfur Ei-
Minning frá Fosse.
Sðgakorn frá Belgíu.
Að Þýskalandsverunni iok-
inni fórum við til Fosse í Belg-
íu. í þessu smáþorpi biðum við
þeirrar stundar, er kallið kæmi
til brottfarar úr því landi, sem
var í óvinahershöndum árum
samán.
Fljótt á litið sáust þess elclci
mörg merki í Fosse, að ófriður
liafði verið i landinu. Rústir
voru fáar í þorpinu, og þar í
grend. Ef gengið var upp á ein-
hverja hæðina í þorpinu, blöstu
við akrar svo langt, sem augað
eygði, og í liverja átt, sem litið
var. Eg hugsaði oft um það, er
eg var í Fosse, en það var á
fyrsta fjórðungi ársins 1919,
hve fallegt og búsældarlegt
þarna mundi vera að sumar-
lagi.
Það voru sífeld þíðviðri
þessa dagana og stundum úr-
koma. Akramir voru enn bleik-
ir ,en á stöku stað var þó farið
að grænka. Sól og vor var í
nánd, en bleikra, fölra lita gætti
enn mest, í náttúrunnar ríki,
eins og í sálum fólksins, sem
ill örlög höfðu sett á helfölva
— og fyrst nú höfðu öðlast nýj-
’ar vonir um vor og gróður.
En eftir nokkurra daga kvnni
skýrðist myndin, sem við blasti.
Hvert autt hús, hver óplægður
akur, sagði sina sögu.
Sjá, sagði akurinn, sá, sem
forðum stritaði, plægði, sáði og
uppskar — og lét hvert korn
mitt eiga hlut að sköpun nýs
gróðurlífs, lét líf sitt á vígvelli!
Sjá, sögðu auðu húsin, liér
er auðn, tómlciki! Hvar eru
þau, sem sátu hér glöð við ar-
inelda? Hvar er faðirinn ungi?
Hann fór í stríð til þess að vega
og vera veginn. Hvar er móðir-
in unga? Hvert lágu sporin
hennar? Niður á vjð. Það eitt
er víst. Og börnin litlu? Hver
veit?
Óplægði akurinn? Auðu liús-
ín?
Nei. — Spyrjum ekki. Von-
um, vinnum að þvi, að sagan
endurtaki sig ekki. Viðleitnin
hefir sin laun í sér fólgin, þótt
verkið ef til vill, illu heilli,
verði unnið fyrir gýg.
Nýtt vor er í nánd, ný kyn-
slóð plægir brátt akrana, tendr-
ar elda á örnum húsanna, sem
Barn moldarinnar!
Lifðu hfi hinna látnu í hug-
anum, gaktu í blóðug sporin,
lifðu í liuganum vonirnar, sví-
virðingarnar, auðnule3,,sið, dauð-
ann. Gaktu svo út í hfið með
boðskap liinna lálnu.
Dagarnir líða. Vorið nálgast.
Börn, konur og gamalmenni
vinna á ökrum úti. Þess sjást
ótal merki, að smám samán
muni alt fá þann blæ, er það áð-
ur hafði. Starf er hafið.
Starfsgleðin, vonirnar yfir-
gnæfa, en minningarnar munu
smám saman hyljast móðu
gleymskunnar.
Boðskapur hinna látnu verð-
ur ef til vill að eins endalok
á sorglegum söguþætti.
Daginn, er við fórum frá Fos-
se alfarnir, flyktust þorpsbúar
í kringum okkur til þess að
kveðja okkur. Það voru bornar
fram góðar óskir, hlegið, grátið,
hrópað og liöndum veifað.
Seinasta minningin frá Fosse
er mér minnisstæð. Tvær syst-
ur, telpur á fermingaraldri,
dölvkar og fagrar eins og val-
lónskar stúlkur geta fegurstar
verið, stóðu þögular fyrir dyr-
um úti, er við fórum fram hjá
húsi þeirra. Þær höfðu altaf ver-
ið allra vinir, aldrei gengið fram
hjá nokkrum hermanni. án þess
að kinka kolli og brosa. Fram-
koma þeirra var altaf svo sprúð-
mannleg, að af bar. Eins nú.
Þær hrópuðu ekki. Þær komu
ekki með varir' sinar. En þær
stóðu við dyr Injss síns og grétu,
er við gengum fram lijá og veif-
uðum til þeirra og lcvöddum
þær. Þessar systur, þótl ungar
væru, þektu sögu óplægða ak-
ursins og auðu húsanna, — bet-
ur en við. Þær grétu saknaðar-
tárum við brottför okkar, scm
um stundarsakir höfðum gengið
í s’por hinna látnu; eins og þær
urðu að gera alla æfina.
Hafa þær, — hefir nýja kyn-
slóðin, — öðlast mátt og þroska
til þess að læra af boðskap
liinna látnu, boðskapnum, sem
fólst í óskráðri sögu óplægðra
akra og auðra liúsa?
Börnin þeirra og barnabörn,
næstu kynslóðir, svara, En
minningin um lirein saknaðar-
tár þeirra er einhver fegursta
minning lífs mins. Eg rif ja liana
oft upp fyrir mér. — Hún er
sál minni hrein laug.
A. Th.
m
nip
GLEÐILEG JÓL OG GOTT NÝÁR!
Þökk fyrir viðskiftin á liðnu ári.
Sig. Þ. Skjaldberg, Laugaveg 58.
GLEÐILEG JÓL!
Húsgagnaverslun Ágústar Jónssonar.
GLEÐILEG JÓL!
Kjötbuðin Herðubreid.
GLEÐILEGRA JÓLA
óskum við öllum okkar viðskiftavinum.
$Æ*mdL
GLEÐILEG JÓL!
Verslunin Ásbyrgi, útbú.
GLEÐILEGRA JÓLA
óskum við öllum okkar viðskiftavinum.
Bifreiðastöð Kristins & Gunnars.
xmmMMmmMKunuuuKMmmsmmm
M M
M GLEÐILEGRA JÖLA
u
JiiglJ óskar verslun mín öllum sínum viðskiftavinum.
^ Jóhannes Jóhannesson, Spítalastíg 2.

GLEÐILEG JÓL!

og farsælt nýtt ár, með þökk fyrir viðskiftin á
liðnu ári.
Matvöruverslun Friðjóns Steinssonar, Grettisg. 57,