Vísir - 24.12.1929, Blaðsíða 6

VÍSIR
guemeii
ilkruaru=
GLEÐILEGRA JÓLA
óskar öllum sínum viðskiftavinum
Jón Hjartarson & Co.
ne
wt
GLEÐlLEGRA JÓLA
óska eg viðskiftavinum mínum.
R. Hansen, Hverfisgötu 16.

GLEÐILEG JÖL!
Smjörlíkisgerðin Ásgarður.
ur sínar og mælti: „HvaS eig-
um við að gera? Hvað eigum
við að taka til bragðs?“
„Við verðum að fara fót-
gangandi,“ sagði Dojme og
kveikti sér í nýjum vindli.
„Það eru rúmar tvær mílur
ófarnar,“ sagði bifreiðarstjór-
inn, svo sem til skýringar.
„Þetta verður minn bani,“
kveinaði prófessorinn.
McCurdie var liarla önugur
og fullyrti, að sér kæmi ekki
til hugar, að labl)a margar
mílur um þessa eyðimörk.
Hann væri gigtveikur í fótum
og þyldi ekki slíkt.
Bifreiðarstjórinn bar loks
fram tillögu, sem álti að leysa
þá úr öllum vanda. Hann ætl-
aði að skreppa til Foulis kast-
ala. Hér um bil mílu vegar
þaðan sem þeir voru staddir,
var gistihús, og þar ætlaði
hann að fá sér reiðhest, því
næst ætlaði hann að sækja þá
i öðrum vagni. En á meðan áttu
þeir að leita hælis i litlu húsi,
sem þeir höfðu ekið fram hjá
rétt áður, en bifreiðin l)ilaði.
Þeir féllust á þessa tillögu. Bif-
rciðarsljórinn lagði af stað
með vasaljós og var hinn kát-
asti, en farþegarnir liéldu i
þveröfuga átt með skriðljós.
Þótti þeim sem þeir legði leið
sína um langan eyðidal.
Dauðakyrð var umhverfis. Það
liafði létt ofurlítið til i austri,
cn framundan þeim var stór
þokubakki. Ein fölleit stjarna
starði niður á þá.
„Eg er vísindamaður,“ sagði
McCurdie, er þeir þrömmuðu i
snjónum, „og eg álít alt yfir-
náttúrlegt gagnstætt heilbrigðri
skynsemi. En eg er Hálending-
ur að kyni, og það villir mér
oft sýn. Skynsemin segir mér,
að við séum staddir á algengri
heiði. En mér virðist umhverf-
ið líkara „dauðans skuggadal“
og að illar vofur liafi ginnt
okkur liingað, til þess að fyrir-
koma okkur. Það er einhver,
eða eitthvað, sem leiðir okkur
þessa stundina. — Það er ó-
hugur í mér.“
„En hvers vegna fórum við
að álpast hingað?“ rumdi í
próf essornum.
Doyne svaraði: „Kóraninn
segir: „Oss hendir það eitt, er
Guð hefir fyrirfram ákveðið.“
Enginn skyldi því gera sér á-
hyggjur að óþörfu.“
„Eg er ekki Múhameðs-trú-
ar,“ svaraði Biggleswade.
„Til eru lakari trúarbrögð,“
sagði Doyne.
Skömmu síðar greindu þeir
skuggalínur liins litla liúss.
Daufa skimu bar frá gluggan-
um. Húsið var nokkur fet frá
veginum, í skjóli við liáan
bnkka, og var hvorki limgerði
eða önnur girðing um það. FIús-
virtist niðurnítt hreysi, eftir
því sem séð varð í myrkinu.
Kertisskar blakti í glugganum
og þeir sáu inn í fátæklega
stofu. Doyne lyfti upp ljósker-
inu og birtan af þvi féll beint
á hurðina. Doyne rak upp lágt
óp og flýtti sér að húsinu, r>
hinir á eftir. — Á þröskuldin-
um lá maður í lmipri og hafði
r"nt yfir hann að nokkru levti.
Mr'ðurinn var búinn að bænda-
■’ið á þeim slóðum, klæddur
gömlum linbrókum og loðnum
kka og ineð trefil um liáls-
inn. Hann hélt á flöskustút i
annari hendi. Doyne setti ljós-
knrið á jörðina ort boi- 1
r brír niður að manninum.
"’öskubrotin lágu >
bans, en innihaldið hafði nuð-
'^nlega runnið ofan í snjó-
„Drukkinn?“ sagði Briggles-
wade.
Doyne skoðaði manninn og
lagði höndina á brjóst honum
i hjartastað.
„Dauður!“ sagði liann.
McCurdie rétti sig upp
skyndilega. „Það var rétt álykt-
að, að þetta væri ömurlegur
staður!“ Og liann tók að berja
ákaft að dyrum.
Enginn ansaði. Hann barði
á ný, svo að brast og brakaði
í hurðinni. Þá heyrðist þungt
en langt vein innan úr lireys-
inu. McCurdie sneri sér að hin-
um og tennur lians glömruðu.
„Heyrðuð þér þetta, Dovne?“
ne?“
„Það kynni að vera hundur,"
sagði prófessorinn.
En Doyne lávarður, athafna-
maðurinn, ýtti hinum frá og
þreif í hurðarhúninn. Hurðin
var ekki læst, og um leið og
hann opnaði dymar, slökti
kaldur gustur ljósið i gluggan-
um. Þeir gengu inn i fátæklegt
eldhús, þar var alt af skornum
skamti og fátæklegt: tveir tré-
stólar, ólireint borð, sprungið
leirtau o. s. frv. Á veggnum
hékk dagblað, útatað í flugum,
og eldstæðið var kalt. Doyne
setti ljóskerið á liorðið.
„Við verðum að bera mann-
inn inn,“ sagði hann.
Þeir gengu að þröskuldinum
og lutu niður, er þeir tóku lík-
ið milli sin. Þá kvað við sárt
liljóð, sem fyrri, en liærra og
ákafara. Bar ]iað vitni um
miklar þjáningar. McCurdie
spratt sveiti á enni. Þeir lyftu
hinum liðna upp, lögðu hann
á óhreina ábreiðu og reyndu
eftir megni, að rélta úr stirðn-
uðum limum lians. Biggles-
wade hafði liirt pinkil fyrir ut-
an dyrnar og lagði hann á
borðið. I pinklinum var lítið
eitt af matvælum — brauð,
smástykki af feitu fleski og
böggull með telaufi. Þeim fé-
lögum skildist sem hinn dáni
maður' liefði verið húsbóndinn
á lieimilinu, að •hann liefði
lcomið lieim úr einhverju veit-
ihgabúsinu dauðadrukkinn,
dottið við dyrnar og orðið úti.
Þeir gátu ekki losað flöskuna
úr hendi hans. Hann liélt henni
dauðahaldi, eins ogfallinn her-
maður kreppir linefann um
meðalkaflan ná brotnu sverði
sínu.
Þá lieyrðist skyndilega sárt
og nistandi lcvalaóp í nætur-
kyrðinni. Og annað fylgdi eftir.
„Hér lilýtur að vera önnur
stofa,“ sagði Doyne og benti á
dyr rétt hjá. „Þaðan kom
liljóðið.“
Hann opnaði dyrnarog gægð-
ist inn fvrir. Því næst þreif
hann ljóskerið og livarf inn i
stofuna, en skildi þá Biggles-
wade og McCurdie eftir i svarta
mvrkri, ásamt liinum látna
manni.
„Gefið mér — í öllum guð-
anna bænum—að súpa á víni,“
sagði prófessorinn, „eg fell í
óvit að öðrum kosti.“
Dyrnar opnuðust og Dovne
kom í gættina og bandaði liend-
inni til félaga sinna.
„Hér inni liggur kona i barns-
nauð,“ sagði hann, þrevtulegur
í máli. Við verðum að liðsinna
henni. Ilún virðist vera^ með-
vitundarlaus. Kunnið þið nokk-
ur skil á þessháttar?“
Þeir hristu höfuðin neitandi.
Og liinir mikíu menn störðu
hver á annan í ráðaleysi. Þeir
voru frægir um víða veröld fvr-
ir visindi sín, en stóðu þarna
ráðþrota og með kinnroða
gagnvart einfaldastafyrirbrigði
mannlegrar tilveru.
„Konan mín eignaðist engin
böm,“ sagði McCurdie.
„Eg hefi alla æfi forðast kon-
ur,“ sagði Biggleswade.
„Og annríki mitt hefir haml-
að því, að eg liugsaði nokkuð
um þær — guð fyrirgefi mér,“
sagði Doyne.
Þeir félagar liirtu ekki um
það síðar á lífsleiðinni, að minn-
ast þeirra stunda, er nú liðu.
Þeir unnu það, sem gera þurfti,
svo sem í leiðslu, eins og
menn gera, er þeir standa and-
spænis einföldustu atburðum
lífsins. Þeir sóttu vatn og
kveiktu eld — hvert og hvern-
ig var þeim óljóst — og þeir
settu ketil á eldinn. Doyne var
vanur að skipa fyrir, hann
stjórnaði vinnunni og hinir
lilýddu. Þeir fóru út að bifreið-
inni, samkvæmt fyrirmælum
hans, og roguðust aftur til kof-
ans með ferðaskrínur og álireið-
ur. í ferðaskrinunum var hreint
lín og ýmislegt annað nauðsyn-
legt. En á hinu snauða lieimili
fundu þeir ekkert, er nota
mætti, er svona stóð á. Þeir sáu
brátt að konan var þrotin að
kröftum, og að henni varð ekki
hugað líf. Og þarna, í óþekta
hreysinu, þar sem dauðinn beið
við dyrnar — við aumlega hvilu
konunnar, komust hinir frægu
menn í kynni við angistina og
kvalirnar, sem fæðingunni ern
samfara. Og þeim virtist svo,
sem þeir hefði aldrei staðið
gagnvart þvílikum leyndar-
dómi.
Þegar hið nýfædda barn
hljóðaði i fyrsta sinn fór
krampatitringur um meðvitund-
arlausa móðurina. Hún tók and-
köf þrisvar eða fjórum sinnum
— og gaf því næst upp öndina.
Prófessornum var um méen að
liorfa á hana, og hann breiddi
yfir andlit liennar, er hún var
dáin.
Þeir lauguðu barnið og reif-
uðu og fórst það úr hendi sem
bestu ljósmóður. í ferðaskrínu
Doynes var kristals-askja með
ónotuðum svampi. Þeir vættu
syampinn i vatni og mjólk úr
hitaflösku prófessorsins og báru
að vörum barnsins. Því næst
vöfðu þeir drenginn — barnið
var sveinbarn — i ullar-nærföt
af sjálfum sér, báru hann fram
í eldhúsið og bjuggu honum
hvílu úr loðkápum sinum, við
eldstæðið. Eldiviðurinn var að
þrotum kominn og tóku þeir
annan stólinn, brutu liann og
lögðu á eldinn. Því næst lyftu
þeir líki mannsins upp af á-
hreiðunni. Þeir lögðu liann við
hlið konu sinnar, hátíðlegir og
fullir lotningar. Þeir skildu hina
dánu eftir í myrkrinu, en sneru
aftur til hins lifandi. Þeir stóðu
allir þrír og lulu yfir sveinbarn-
ið, er starfi þeirra var lokið, og
þá kom aftur kippurinn. Doyne
fölnaði og hafði hann þó áður
liorfst i augu við dauðann. Hin-
ir voru alveg af sér gengnir og
titruðu eins og lauf i vindi.
McCurdie hóf skyndilega máls
með glymjandi röddu:
„Guð minn góður! Urðu þið
einskis varir?“ Hann þreif i
handlegginn á Doyne og angist-
in skein út úr svip lians: „Þarna
kom það aftur! — Það er hérna
inni hjá okkur!“
Prófessorinn sat á einu borðs-
horninu og þurkaði svitann af
enni sér.
„Eg fann það og heyrði. Það
var eins og vængjaþytur.“
„Þetta er í fjórða sinn,“ sagði
McCurdie. „Eg lieyrði það í
fyrsta sinn, er eg var i þann veg-
inn að taka lieimboði Deverills.
Þar næst í jámbrautarklefanum
í dag. Þriðja sinni heyrði eg
það á leiðinni hingað út — og
nú i fjórða sinn.“
Biggleswade togaði í skegg
sér óstvrkur. „Já, það var í
fjórða sinni núna — eg liélt að
það væri imyndun ein.“
„Eg hefi líka orðið þess var,“
sagði Doyne. „Það er engill
dauðans,“ mælti liann ennfrem-
ur, og bandaði liendi í áttina til
stofunnar, þar sem maðurínn
og konan lágu á börunum.
„Við skulum forða okkuf
héðan — fyrir alla muni.“
„Og láta barnið deyja að-
Iilynningarlaust — eins og for-
eldrana,“ sagði Doyne.
„Nei, við verðum að vera
kyrrir hjá því,“ sagði McCurdie.
Kyrt var og hljótt í eklhús-
inu. Vitringarnir þrir sátu um-
liverfis eldinn og ungbarnið
svaf í loðkápunum. Þögnin hélst
órofin, ]>ar til er sir Angus Mc-
Curdie leit á úrið sitt.
„Guð minn góður,“ sagði
liann. „Klukkan er tólf.“
„.Tólahátíðin er upprunnin,“
sagði Biggleswade.
„Einkennileg jól,“ sagði
Doyne hugsandi.
McCurdie lyfti höndinni upp.
„Nú konr það aftur — vængja-
þyturinn.“ Þeir hlustuðu töfrum
slegnir. McCurdie sat kyr með
hendinni á lofti og starði á vegg-
inn eins og í leiðslu. Hann hóf
máls skyndilega:
„Barn er oss fætt — sonur er
oss gefinn —“
Doyne spratt upp af stólnum,
stóllinn valt um og gerði nokk-
urn liávaða.
„Hvað eruð þcr að segja,
maður ?“
McCurdie stóð upp og horfði
í augu ]irófessorsins. Prófessor-
inn horfði i móti, gegnum stóru
kringlóttu gleraugun, en leit því
næst á Doyne — og í sama bili
Jævrðist vængjaþytur, er setti
loftið i stofunni í titrandi hreyf-
ingu.
Kuldahrollur fór um vitring-
ana þrjá, og voru þeir einkenni-
lega æstir í hu’ga. Það, sem þeim
hafði borið að höndum var kyn-
Iegt, leyndardómsfult, máttugt.
Það var sem blæ]u hefði verið
svift frá augum þeirra og þeir
hefðu öðlast nýja sjón. Þeir
voru auðmjúkir, gleymdu frægð
og öllu yfirlæti. Stóðu og héld-
ust í liendur, eins og börn, er
leita sér verndar ósjálfrátt, og
allir þrír störðu þeir án afláts
á ungbarnið, eins og eftir sam-
komulagi eða innri þörf.
Að lokum sloknaði æsingin í
svip McCurdies. Hann mælti
liásum rómi:
„Það var ekki engill dauðans,
sem sendi okkur hingað. Það
var annar boðben.“
Þreytan livarf úr svip hins
mikla stjórnmálamanns. Hann
kinkaði kolli, eins og sá, sem
er sáttur við alt og alla, af því
að hann héfir fengið skýringu
á dásamlegum leyndardómi.
„Já, þetta er satt.“ mælti hann
fyrir munni sér. „Barn er oss
fætt — sonur er oss gefinn. —
Okkur öllum þremur.“
Biggleswade tók af sér stóru,
kringlóttu gleraugun.
„Gaspar, Melchior og Balt-
bazar. En hvar er gullið, reyk-
elsið og myrran?“
„í lijörtum okkar,“ sagði Mc-
Curdie.
Barnið tók að gráta og teygði
úr sér.
Þeir f-llu allir á lcné, eins og
eftir skipan og reyndu að gera
sér ljóst livers það mundi þarfn-
ast, svo að þeir gæti liðsint þvi.
Sú athöfn var mjög hátiðleg og
lotningarfull.
Þessir þrír vitringar voru
barnlausir einstæðingar, sem
höfðu farið á mis við margvís-
lega ánægju mannlífsins i því
skyni, að vinna sér frægð og
frama. Þeir höfðu neitað sér um
vinsamlega umgengni við með-
bræður sína og voru orðnir
gamlir, þrátt fyrir fánýt vísind-
indin. sem lítt höfðu orðið þeim
til hamingju. En nú sáu þeir, að
órannsakanleg forsjón hafði
leitt þá við hönd sér, eins og
fyrrum vitringana þrjá að jöt-
unni, — gefið þeim nýja visku,
leitt bá i nánara samband við
mennina, veitt ]ieim nýtt and-
legt útsýni, og nýia von.
Þá er næturvakan var liðin
biá, sveipuðu þeir barnið klæð-
um, af mestu nærgætni og tóku
það með sér út i heiminn. Og
drengurinn átti að verða þeim
uppsprelta óumræðilegrar gleði.
Lauslega ]iýtt.