Forvitin rauð - 01.06.1981, Blaðsíða 13

13
Kynl íf Kynl íf : Kynl ff Kynl líf Kynl íf Kynl fif Kynl fif Kyr
Alltaf ráðist á
okkar skrokk
Hvenær kemur
karlpillan?
Viðtal við rúmlega fertuga konu. 2 börn
Viðtal við rúmlega þrítuga konu.
3 börn.
F.rauó: Hvað er kynlíf?
Hun: Fyrir mer oru þaö all-
ar þær athafnir san ná yfir
það að fullnæjja þeirri eðl-
ishvöt sat\ kynhvötin er, alv-
eg sana hvort þaó er í ein-
nimi, með einum eða með
mörgum.
F.rauð: Hvert er viðhorf
þitt til getnaðarvarna?
Hun: Það verður að kynna
þær mjög vel, sérstaklega
ungu fólki. Fóstureyðing
er jií ekki getnaðarvörn,
þannig að ef við ætlum að
gera ráó fyrir því að konan
verði að einhverju leyti
frjáls þá veróur hún að hafa
getnaóarvörn, annars verður
hin fcundin sínu kyni að öllu
leyti. Ég tel þó að hver
maður verði að ráóa þfí
sjálfur hvort hann noti
getnaðarvamir þótt samfél-
agið spili náttúrulega mik-
ið þama inn í vegna þess
að það segir sig sjálft aó
barneignir eru hápólitískt
mál.
F.rauð: Hvað finnst þér um
þessar getnaðarvarnir sem
við höfum möguleika á að
nota?
Hun: Ég hef reynt þessa
pillu san mér fannst and-
styggileg i einu orði sagt.
Mér fannst hdn breyta mér í
skapi og gera mér allt' til
miska. Þar aó auki veit ég
um mýmörg dæni þar san
fcarnungar konur hafa fengið
blóðtappa san má rekja beint
til pillunnar. Síðan veit
maóur um allt þetta lykkju-
vesen, hún hafi leitt til
utanlegsfósturs san er and-
styggilegt. Annað kann ég
ekki aó nefna því ég hef
ekki notaó nana þetta
tvennt. Það væri þrælgott
að athuga hvort ekki er
möguleiki á getnaðarvörnum
fyrir karlmenn vegna þess
að okkar llkamar gegna
miklu meira hlutverki í
barneigndm. Af hverju allt-
af að ráðast á okkar skrokk?
Sennilega eru þessir anokk-
ar eóa verjur hættuninnstar
fyrir fcáða aóila. Miklu
minna er vitað um áhrif
hins á fólk. Mér finnst
mikið ábyrgöarleysi hjá
læknum að láta ungar stdlk-
ur fá pilluna.
F.rauð: Er betra að þær
verði ófrískar?
Hún: Nei, það verður fcara
að reka meiri áróður fyri-r
ver jum.
* - #
F.rauð: Hvar heldur þd að
folk fai helst hugmyndir um
kynlíf?~~
Hun: Ég held að yfirleitt
fáum við hugmyndir okkar um
kynlíf á vitlausum stöðum.
Vió gerum alltof míkið af
því að láta eldri krakkana
gapa einhverja vitleysuna
upp i yngri krakkana.
Þetta held ég sé mjög slænt
því þau fá neikvæðar cg
rangar upplýsingar. Lika
tel ég rangt að gera for-
eldrum að uppfræða börnin
um kynlíf því það er svo
margt fólk san er ekki fært
un þaó vegna þess að það er
sjálft óánægt með sitt kyn-
líf, fyrir utan það aó
margir eru fullir af for-
dómum og hræðslu gagnvart
kynlifi. Auðvitað væri það
æskilegast ef foreldrar
gætu kanið inn jákvæðum hug-
myndun hjá bömunun sinum.
En ef við göngum dt frá þvi
að foreldrar séu ekki allir
til þess fallnir þá verður
kynfræðslan að kana inn i
skólana og jafnvel inn i
heilsugæsluna.
F.rauð: Hvenær er æskilegt
að hefja kynlif?
Hun: Kynlif hefjum við
strax i frumbernsku, er það
ekki? Ef við tölum um san-
farir þá verður fólk fyrst
og franst að verða orðió
kynferðislega þroskað og
þá ekki siður þroskaö til
geta bæði gefið og þegið
þvi kynlifs getur maður
ekki notið nana kunna
hvort tveggja. Eins held
ég að fólk hljóti að njóta
fyrst kynlifs þegar það er
tiltölulegá sátt við sjálft
sig.
F.rauð: Hvað með hin ýmsu
samfcdðarform?
Hún: Ég er hlynnt öllum
tegundum sambúðar. Þó held
ég að samfélagið skapi
okkur mjög strangar hefóir
í sámfcdð. Við eigum ekki
un margt að velja. Aðeins
hefur þetta þó skánaó eftir
að farið var að viðurkenna
fólk í óvigðri sambdð og
bæta réttindi þess. Hér
áður fyrr var fólk san bjó
sanan ógift illa sett laga-
lega og er það jafnvel em,
einkum ef börn eru til stað
ar og ef fólk á eignir sam-
an. Önnur sambúðarform,
eins og til dænis karmúnur
fimst mér vera mjög já-
kvæð ef mem gera sér grein
fyrir sambúðimi og hvaða
áhrif hún hefur. Það þarf
alltof mikió að hafa fyrir
þvi að slita löglegri sam-
búð og þaó er alveg frá-
leitt að halda að fólk um
tvitugt sé fært um að velja
sér maka til lífstiðar.
Þó það passi ágætlega sam-
an i dag, bæði félagslega
cg kynferðislega, þá er
ekki þar með sagt að það
passi vel sanan á margun.
F.rauó: Talar þu um kynlíf
vió aóra?
Hún: Mjög takmarkað, nona
við mim maka. Ég get ver-
ið með munninn opim yfir
öllum mögulegum hlutum án
þess aó ég segi nokkurn
Frh. á bls. 20
FR: Hvað er kynlíf og
hvar hafa kynlifshuqmyndir
mótast?
Hún: Það er erfitt að skil—
greina kynlif. Það er svo
miklu meira en samfarir
karls og konu - eða tveggja
einstaklinga af sama kyni
eins og líka getur verið -
hugsanir okkar snúast un
kynlíf og atferli mótast af
kynlífshugsunun miklu oftar
og meira en aóeins í rúminu,
Amars hafa margir sálfræð-
ingar spreytt- sig á aó skil-
greina kynlíf og þær skil-
greiningar eru býsna ólíkar
Seimi liðurim er öllu nær
okkur, þar er ekki hægt að
leita neins staóar nema í
eigin hugskoti. Ég býst
við því, að flest böm
byrji snemna aó hugsa um
kynlíf en fólk á mínum aldri
(kanió yfir fertugt) hefur
alist upp við sterka bam-
helgi á kynlífi. 1 bemsku
man ég aldrei eftir að hafa
heyrt fólk tala opinskátt
un kynlíf, ákveðnar bækur
voru bannvara cg það var
vegna berorðra frásagna af
kynlífi fólks. Maður
heyrði út undan sér að hleg-
ió var að einhverjun brönd-
urum sem maóur skildi ekki
sjálfur og það voru þá tví-
ræðir og grófir brandarar
san passað var t.d. að láta
ekki móður mína beyra og í
mínu unhverfi var mjög
sterk fyrirlitning á öllu
sem talist gat gróft, dóna-
legt og ósmekklegt og allt
sari heitið gat klám var auó-
vitað forkastanlegt. Kyn-
lífið var svo sterklega
prívaþ, að böm höfðu mjög
óljósa tilfimingu fyrir
t.d. kynferðislífi foreldra
sinna.
Ekki átti ég því láni að
fagna eins og mörg böm, að
fylgjast með endumýjun
lífsins í gegnum dýrin, þau
voru fá í minu vmhverfi og
ekki í næsta nágrenni. Mað-
ur reyndi auðvitað að ná
sér í þessar bömuðu bækur
og spemingurim fyrir þessií
leynda sviði mannlífsins fór
vaxandi með hverju ári. Ég
man eftir því, að þegar ég
var orðin ca. 13 ára fóm
allt í einu aó sjást á glám-
bekk bækur eins og „Kynlíf"
og „Hjónalif". Auðvitaó
las ég þær spjaldanna á
milli. Ég geri ráð fyrir að
þetta myrka svið hafi orðið
emþá' meira spemandi
vegna þess hve mikil leynd
hvíldi yfir þvi. Hitt veit
ég auövitað ekki, hvort aðr-
ir krákkar á miraxn aldri
hafa tekiö þetta svona al-
varlega. Þaó eru sjálfsagt
til krákkar son taka kynferð
islífi sem sjálfsögðum hlut,
reikna með þvi frá unga
aldri og firna ekki til
þeirrar tilfinningar að
fciannhelgi hvilí yfir því
og eru ekki neitt afskap-
lega feimin. Ég held þó,
aó margir krakkar af
mimi kynslóð hafi þurft
að berjast við afar mikla
feimni i sambandi við kyn-
lif.
Ég var dálitió hrifin
af orði sem ég rakst á í
einni af endurminningabók-
um Halldórs Laxness, það
er oróið kynfælim. Það
famst mér eiga vel við um
mig og mina kynslóð, vió
vorum afskaplega spemt
fyrir kynlífi en hræddumst
það, bæði vegna sterkra
siðferóisboða, bannhelg-
imar og þegar fram i
sótti - þegar aldurim var
orðim 16 - 17 ár og þaðar.
af seima - afleiðingama
ægilegu. Ég held að ó-
léttuhræðslan hafi verið
sterkasti þátturim i kyn-
lifsafstöðumi a.m.k. hjá
mér - ég veit auðvitað
ekki um aðra - i mörg ár.
Ég hugsaði aldrei um það á
unglingsárum minum hvort
strákar væru haldnir ó-
léttuhræóslunni, mami
famst allt ganga út á að
verjast þeim nógu lævis-
lega á réttum augnablikum,
en á seimi árum þegar ég
lit til baka, sé ég það,
að auðvitað hafa þeir líka
verió skjálfandi af ólétt-
uhræðslu - vió getum kall-
að það bömunarhræðslu í
þeirra tilfelli - en ég
man ekki til að talað væri
um það nema mdir rós.
Það hefur eflaust verið
til opinskárra fólk en ég
en samt held ég aó það
hafi verið algengast að
fólk þegði um slikar leyni)
hugsanir.
FR: Hvemig stofnar þú
til sambanda?
Hún: Ég veit ekki hvort
þetta er rétta spumingin
til að leggja fyrir frá-
skildar kcnur á finmtugs-
aldri. Væri ekki nær að
spyrja: "Hvemig farió
þió að ná ykkur i gæja?
Er það ekki erfitt?"
En að öllu gamni slepptu
þá held ég að það gerist
á miklu hreinskilnislegri
hátt en ég man eftir i
minni æsku. Fólk talar
meira saman, fimur út
hvort það á eitthvað sam-
eiginlegt. Að visu er þar
talsverður munur á eftir
því hvort fólk er að hugsa
um rekkjunaut eina nótt
eða um félaga sem vekur og
endurgeldur tilfimingar.
Fólk er orðið samilega
þroskað, ætti að vita nokk*
um veginn hver ju það sæk-
ist eftir, hitt er amað
mál hvort tekst að hafa
upp á þvi. Ég geri ráð
fyrir aó fullorðið fólk
sæki sér mikið félaga á
danshús og vinveitingahús.
Ég hef sjálf ekki sótt
slíka staði undanfarið, er
líklega búin að fá nóg af
þvi, en ég hef á tilfinn-
ingunni að fólk á minum
aldri og eldra geri mikið
af því aó stofna til kynn^
langra eða stuttra eftir
atvikum, á svoleiðis stöó-
um.
FR: Hvert er viðhorf þitt
til hjónabands/sambúðar?
HÚn: Ég geri ráð fyrir,
að hverjum mami sé mikil-
vægt aó eiga félaga, helst
í eimi og scmu mameskju
sálufélaga og ástvin.
Hins vegar virðast hjóna-
bönd vera afar erfið fyrir
fólk, þau hefta og binda
fólk niður i stað þess að
byggja báða aðila upp eins
og auðvitað er æskilegast.
Hins vegar fimst mér ekk-
ert veita af því fyrir
böm að hafa báða foreldra
sér við hlið i uppvextin-
um. Óhamingjusamir og
vansælir fareldrar em
náttúrulega vondir for-
eldrar og hjónabandsóham-
ingja gengur út yfir böm-
in. Ég er sem sagt dálit-
ið ráðvillt í hjónábands-
málum, i aðra röndina hef
ég enga trú á þeim en á
him bógim fimst mér þau
vera óhjákvamileg i sam-
fcandi við krakka en þá á
ég bara við góð hjónabönd
og þau virðast vera sára-
fá. Ætli hjónabandið í
simi ganlu mynd sé ekki
orðið úrelt, skyldi fólk
ekki á eim. eða annan
hátt geta kanlð sér saman
um að ala upp sina krakka
á farsælan hátt án þess aó
pina hvort annað um árabiL
Kamski á framtiðin eftir
aó leiða i ljós einhverjar
leiðir til þess.
FR: Hvert er viðhorf þitt
til framhjáhalds?
Hun: Þvi' er erfitt að
svara. 1 frjálsræðis-*
bylgjumi sem gekk yfir í
kjölfar stúdentaóeirðama
eftir '65 þótti það sjálf-
sagt að allir svæfu hjá
öllum eftir því sem hugur-
im og holdið gimtust
hverju simi. Ég held aó
fólk hafi rekið sig á þaó
Frh. á bls. 20