Forvitin rauð - 01.06.1981, Blaðsíða 19

Forvitin rauð - 01.06.1981, Blaðsíða 19
19 og hver framleiöir hana? Iteyndar hafa nnargar kcnur ekki hugirynd um það hwmig pillan verkar og hvaða á- hrif hún hefur á honrána- starfsemi líkamans. Enginn læknir segir ckkur það held*- ur þar sem flestir kven- s jukdómalæknar starfa enn £ dag eftir mottóinu: "Kvenlíkarrdnn tilheyrir aó- eins tveinur aðilum, eigin- manninum og kvensjukdóma- laáminum". Oft kynna ladcn- amir sér ekki einu sinni hvaða aukaverkanir pillan hefur. Aðalatriðið er að þeir fái nógan pening fyrir að skrifa lyfseðil fyrir pillunni og að kcnumar komi reglulega í skoðun. Þetta er heldur ekki þeirra llkami, þeir þurfa ekki að taka pilluna. Aukaverkunum pillunnar er á fagmáli skipt niður í "léttari" og "sterkari", þ,e, skaðlausari og hættulegri aukaverkanir. Bær "léttari" eru t.d. höf- uðvericur, útferð, aukin mat- arlyst, spennt brjóst, mLnni löigun til kynlífs, þunglyndi og slsppleiki. "Sterkari" aukaverkanir eru t.d. of hár blóðþrýstingur, höfuðtterkur sem leiðir til reglulegra mígrenikasta, blóðtappi og krabbartein. Þessi skipting í léttari og sterkari aukaverkanir er nægjanleg til að sýna hvaða skilning laknavíslndi karla hafa á kvenlíkamanum. Eins og það að hafa útferð eða höfuð’ærk á hverjum degi se eitthvað létt eða eðlilegt. Er ekki kominn tími til að við kcnur förum að verja ckkur gegn slíkri kúgun. Og hættum að treysta körlum fyrir framleiðslu getnaðar- vama okkar. 1 Evrópu og Bandaríkjun- um hafa konur komió á fót hei Ibri gðisstofnunum þar sem einungis vinna kcnur neð kcnum. Þær hafa býrjað aó fræóa sig sjálfar og aðr- ar kcnur um starfsemi likam- ans, byrjaö að skoða sig og fundið leiðir til að lækna útferð og bakteríur á oft betri og heilbrigðari hátt en neð alls kcnar pillum. Þannig hafa konur nöguleika á að ctema sjálfar um hvað er að gerast £ eigin l£kama og geta komist hjá þv£ að þurfa að sitja máttvana £ skoðun- arstól kvensjúkdómalækna með útglennta fetur og lck- uð auqun, alls óvitandi hvaó laknirinn er að gera biðandi eftir úrskurðinum. Þv£ fleiri rqpplýsingar sem kcnur hafa fengið um eigin l£kama og um aukaverk- anir pillunnar - þv£ fleiri kcnur hafa snúist gegn henni og gripið til annarra getnaðarvama. Gúmmhettan, sem var mikið notuð af kcn- um áður en pillan og lykkj- an komu á markaðinn, hefur nú verið dregin fram úr rryrkri gleymskmnar. Hettan virkar ál£ka og smckkur, gúmmhringurinn er settur fyrir framan leghálsinn (álika og rreð túrtappa) þannig aö sæóið kemst ekki inn £ legió (sjá mynd) . Iteð hettunni er notáð sæðis- drepandi krem. Kanan finnur ekki fyrir henni og hingað til hafa ekki kartrið fram neinar aukaverkanir. Um það bil 8 stundum eftir samfarir fjarlægir kcnan hettuna og gripur aftur til hennar næst þegar hún hyggst hafa samfarir. Kosturinn vió þessa cptnaðarvöm er sá að kcnan þarf ekki að taka inn ireðöl á hverjum degi heldur getur hún sjálf ákveóið hvenær hún vill nota hettuna og þá einungis þegar hún vill hafa samfarir. Annar kostur er sá að konan þróar vissa tilfinningu fyrir eigin lfkama. Hrin verður að þora aö snerta kynferi s£n, þreifa eftir leghálsinum - að þora að fara inn á svæði sem hingað til hefur að nestu leyti til- heyrt karlinum. 1 þriðja lagi krefst þessi getnaðar- vöm þess að karlinn og kcn- an tali um fyrirhugaðar sam- farir og geri sér ljóst að þau óski bæði eftir þeim. Þessi getnaðarvöm gefur l£ka itöguleika á að skiptast á, þannig að það sé ekki alltaf hlutverk kcnunnar að sjá um getnaðarvamir, rteó þv£ að karlinn getur notaó srtckk. Einnig er það já- kvæð hlið við þessa getnað- arvöm að kcnur þurfa ekki lengur að fara reglulega til kvensjúkdómalæknis þar eð kvensjúkdómar eru mun sjald- gæfari og ein gúnmhetta dugir £ u.þ.b. 2 ár. Auð- vitað eru margir kvensjúk- dómalaávnar á móti þessari aðferð, telja hana óörugga þó svo að hún sé ajn.k. jafn örugg og lykkjan, eða ca. 98%. En ég hef grun um að þessi andstaða lækna mötist fremur af þv£ aó læknar fá mjög l£tinn pening fyrir aó máta slikar hettur og svo náttúrulega þaó aó konumar koma sjaldnar £ skoðun. Þess vegna er irrLkilvægt að við konur gr£pum til okkar ráða og lærum að unigangast þessar hettur með öðrum sem kunna að mæla lengd legháls- cpsins (vagina) þv£ það eru til mLsitiunandi stærðir af hettum. Þannig getum vió komist fyrir þessar eilifu laáma- heimscknir og um leið lært að hjálpa ckkur sjálfar. Ingibjörg, sem er búsett £ Þýskalandi, sendi rreð þess- ari grein sinni eftirfarandi tilboó: "Ef einhver ykkar hefur áhuga á að læra að umgangast gúmm£hettuna og mæla lengdim hjá öðrum kon- um (til þess að geta upplýst aðrar konur) þá get ég boð- ið rpp á námsskeið 2 kvöld £ julr. Ég kæmi þá ireö slikar hettur með rtér frá Þýskalandi þar sem ég starfa á ráðgjafastofhun sem sér m.a. um slitar getn- aóarvamir. Þið getið þá skrifað niður lista iteð konum sem hafa áhuga á slikrj námskeiði ca. 7-8 £ hóp. Ef áhugi er fyrir hendi, þá skrifió már sem fyrst." Þannig að ef einhverjir lesendur hafa áhuga þá geta þeir látið skrá sig mrlli kl. 17-18.30 sem allra fyrst £ Sckkholti, Skóla- vöróust£g 12, simL: 28798. Juliet Mitchell: Konan og fjölskyldan Eftirfarandi kaflar eru teknir dr bók breska kvenfrelsissinn- ans Juliet Mitchell "Woman’s estate" og fjalla öðru fremur um hver áhrif núverandi staóa konunnar i fjöl- skyldunni hefur á þátt- töku hennar i atvinnu- lifinu. Þess ber að gæta að Mitchell miðar við stöðu konunnar al- mennt i vestrænum ión- aðarþjóófélögum - ef einhverjum finnast kenningar hennar ekki falla að öllu leyti að islenskum aðstæðum. Barneignir Fámenni kvenna við störf i undirstöðuat- vinnugreinum þjóðfélags ins á sér sögulega séð ekki aðeins þá skýringu aö þær ha-fi talist lif- fræöilega veikbyggðar heldur einnig vegna hlutverks þeirra i fjölguninni. Móðurhlut— verkið hefur það i för með sér að konur draga sig i hlé frá vinnu- markaðinum án þess að fyrir þvi ættu að vera neinar grunvallarástæð- ur. Öllu heldur ræóur hér það viðhorf að barneignir i kapital- isku þjóðfélagi séu konum n.k. andleg "upp- bót" á hlutverki karla i framleiðslunni. Að fæöa börnin, ala þau upp og annast heimilið - þessi atriði mynda Ivjarnann i eólilegri köllun konunnar - sam- kvæmt rikjandi hugmynda— fræði. Su staðreynd aó þennan sess skipar kon- an um gjörvallan heim rennir stoðum undir þessa tru manna. Og gegnum söguna þvera og endilanga birtist sama myndin: móóirin - fjöl- skyldan - dtilokun frá framleiðslunni og opin- beru lifi - kynferóis- legt misrétti. í grunninum rikir "hugmyndin" sem menn gera sér um mikilvægi fjþlskyldunnar. Sá skilningur er dtbreidd- ur að fjölskylda og þjóðfélag sé órjufanleg eining og að háþróað þjóðfélag sem ekki byggist á fjölskyldunni sé ekki i sjónmáli - þrátt fyrir einstöku róttækar tilraunir i gagnstæða átt. Þegar farið er ofan í saum- ana á þvi hvert hlut- verk konan skipar i f jölskyldunni, hv.ort sem er i frumstæóu, miðalda- eóa borgara- legu þjóðfélagi, sést að það byggist á þremur þáttum, þ.e. kynlífi, barneignum og uppeldi barna. Þessir þættir þurfa ekki nauðsynlega að vera samtengdir en eru þaó sögulega séð i fjölskyldu nutimans. Það er augljóst að þeir þurfa ekki aó vera það. Til að mynda geta kjör- foreldrar komið í stað blóðforeldra, kynlíf þrifst i auknum mæli utan fjölskyldunnar með tilkomu fullkomnari getnaóarvarna o.s.frv. Þess vegna ber ekki að lita á fjölskylduna sem órofa heild heldur verð- ur að rannsaka þá þættj sem mynda heildina og sem kunna að tengjast saman á annan hátt í framtíóinni. Gjarnan er litió á barneignir sem fyrir^ bæri utan tima og rúms sem hagi sér samkvæmt líffræðilegum orsökum fremur en sögulegum. 1 raun er þetta blekk- ing. Hið sanna er að þáttur barneigna breyt- ist ekki i samræmi viö hlut framleiðslunnar en helst að mestu leyti í sama fari þrátt fyrir margvislegar breytingar á þjóðfélagsgerðinni. Því hafa barneignir verið skilgreindar sem afleiðing af óviðráðan- legum öfl’im náttdrunnar og að þvi leyti taldar óhagganleg, líffræðileg staðreynd. Svo lengi sem barneignir eru bundnar nátturulögmálum sem maðurinn fær ekki ráðió við, veröa konur dæmdar til félagslegrar kdgunar. Hingað til hafa þær að mestu leyti ekki getað ráöið sjálf- ar lifi sinu eða átt neitt valfrelsi hvað varðaði fjölda barn- eigna (fyrir utan óör- uggar getnaðarvarnir og frumstæðar, hættulegar fóstureyðingar). Líf þeirra var algerlega háó liffræðilegum ferl- um sem þær höfóu enga stjórn á. Getnaðarvarnir Tilkoma getnaðar- varna markaói söguleg timamót i heiminum vegna þess að hdn fól i sér möguleika til breytinga á þætti kvenna i fjölguninni. Þegar barneignir ráðast af frjálsum vilja for- eldranna á sér staó grundvallarbreyting á lxfi og högum kvenna þar sem barnaumönnun verður ekki lengur eina lif sköllun konunnar heldur einn af þeim möguleikum sem hdn hef- ur til að beina kröft- um sinum aó. Þessu frelsi til að velja er þó langt i frá náð i heiminum i dag. Enn eru getnaðarvarnir bannaðar meó lögum i ýmsum löndum og vióa er erfitt aó nálgast þær nema fyrir efnaðar kon- ur sem eru i miklum minnihluta. Staðreyndin er sd aó þegar auðvelt er að nálgast getnaðarvarnir opnast sá möguleiki fyrir konur aó aðskilja kynlif og barneignir en slikt striðir gegn þeirri hugmyndafræði sem leggur áherslu á mikilvægi fjölskyldunn- ar fyrir þjóðfélagið. Barneignir og framleiðsla Eins og sakir standa minna barneignir í nd- timaþjóðfélagi oft dap- urlega á einskonar eftiröpun á framleióslu- ferli þjóðfélagsins. Firring verkafólks í kapitalisku þjóðfélagi stafar af þvi að fram'- leiðsla þess er ofur- seld einkaeignarréttin- um i krafti auðvalds. En vinnan sjálf getur verió athöfn til sköp- unar, hun felur i sér tilgang og ábyrgó jafn- vel undir hinum verstu aðstæðum og kdgun. Móðurhlutverkið er oft eftirliking þessa. Hin liffræðilega framleið- sla - barnið - er skoö- að sem framleiðsluvara. Foreldrahlutverkið kem- ur að nokkru leyti i stað vinnu - starfsvett- vangur þar sem barnió telst sköpunarverk kon- unnar á sama hátt og varan er sköpuð af karl** manninum (staðfesting þessa sést á þvi aó á timum kreppu og atvinnu- leysis sem yfirleitt bitnar fyrst á konum, aukast barneignir BG.) . En nákvaanlega eins og verkamaðurinn á ekki framleiósluaf- urðirnar ógnar barnið, sem sjálfstæö vera, hugmyndum móðurinnar um það sem sina eign. Þessi rangtdlkun kon- unnar á hlutverki sinu sem móóir kostar hana síðan sjálfstæði sitt. Enda þótt konan hafi tilfinningalegt vald yfir barni sinu eru þau bæði undir föðurinn sett., Fyrir sess sinn sem móðir greiðir kon- an með efnahagslegum vanmætti sinum. (Þótt stór hluti kvenna vinni dti hér á íslandi er ábyrgðinni á umönnun barna og heimilá ekki að sama skapi létt af herðum þeirra heldur verður dtivinnan flest- um konum aðeins aukaá- lag. Þar að auki er ekki litið á konur sem fyrirvinnur heldur eru tekjur þeirra jafnan skoðaðar sem n.k. "bds- ilag". - BG.) Það sem karlmenn græða meó þessu er augljóst: "Þegar við komum heim leggjum við til hliðar grimu okkar og áhöld og erum ekki lengur lögfræðing- ar, sjómenn, rikis- starfsmenn eða prest- lærðir heldur aóeins menn. Vió sýnum mann- legu hlióina á okkur sem er þrátt fyrir allt sá hluti af okkur sem er við sjálfir." Konan -stendur fyrir utan framleiðsluferli þjóðfélagsins. Hlut- verk hennar innan þess er takmarkaó við getu hennar til að eignast F rh. á bls. 21

x

Forvitin rauð

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Forvitin rauð
https://timarit.is/publication/56

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.