Morgunblaðið - 02.11.1953, Qupperneq 30

30
MORGUISBLAÐIÐ
Mánudagur 2. nóv. 1953 ^
A frétiasíðum blaðsins fyrir 40 árum
M.
10BSUNBLABIO
m.
; **>.•> - Bjarnr Björrmon

<•> »><x -x< ZZZ* Hfjs MnMtaí
rsio-kaffihú-iíi ^
y.. —.---------t fni Loura fínsan.
}!»* «'' t . ■••'•...
Erkntíar slmfregnit.

{ f. S»**4H**» < ,< ^
«■ « '"•»» m. /XÍIMK4, ^
, >í I
Utextíi
. ''•* ***» »««««
* *■**' «*»* « «* ^
... mm.
>'->«» X*********
' > *mse>Xcyx<r,y.»i<ms,(kx<«ll
... »<»>< *•**.,
IQL
f"** w X <**íx*»te*»*
»:??.. *»*»***&
k<4<«fe. <x» «%,
---- «»*<(*» :
.v»,.
• ••' «<«.<»
< •*««' '«*/*&,«** < «*>.
H-x-j'k-x f )f, w
■>--< x-> .•«* « x* »«* « #.
x* fw-x fo*.
,-•» « ».'•* V » ..-. ,
>>»;»*. *•)#»*,

*>í< >Í>>X*«. >»x Xhvv. Vy&j
>f« «* 'W
’"'••'-**• "■ •*♦ H -f -V
*««• -»
’<*»« »1 m *,
\y. b * U b áslnifi

***** ~>*f ><**» -X«
**" '•‘•'WÍÁilOWf.&SSSÍtSSi
•- •»**>.»»* -‘ f-x^ tf^.. w •*<
»V*»V<«>to ' ■ '»* **#, ««X.W>,
- ;•<> -fx* ?w». iaa-», <_,<.
, ’ *,c' ' • •'»<« '*< tíý#/A« ''''■*<■ “f»«ÍB*»fW-$ <-w
- -^-iTTr -Í7~HrE*
3r:*cpí;s
SSTx,' ‘c *» *■?* ÍT’ *•*”> ■**#****>**
tjr4-^^XTZ\ **»*«««****, j*r*m*SfcZm.
*—aísajj^ggns.^KSfsKS
********* #.X«« ***** #Mt«>
Sýníshorn af forsíðu Morgunblaðsins fyrstu mánuðina.
RíARGLit hefir ánægju af þvi að
líta í gömul blöð, ryfja upp at-
fcicrði liðinna daga — og skyggn-
ast með þvt lítið eitt inn í fortíð
ina. Hér hefir lauslega verið flett
I gegnunt fyrstu árganga Morgun-
blaðsins og gripið niður á víð og
dreif.
• Fjöldi flugvéla svííur nú
daglega yfir bænum, og eng-
inn veitir því sérstaka athygli.
Þetta var nokkuð á annan veg
1913. 1 3. tbl. Morgunblaðsins er
þessi frétt:
„Ýmsir menn hér í bænum hugs
uðu á sunnudaginn að hér væri
kominn fluggarpurinn Chevillard
frá Parísarborg, eða einhverir
hans nótar, því að yfir Melunum
mátti sjá fugl einn mikinn sem
tíktist flugvél. Margir fóru suð-
ur á Melana til að hyggja betur
að, og voru þar þá tveir heldri
borgarar bæjarins — að leika sér
<ið flugdreka með flugvélasniði!“
• Bifreiðar voru heldur ekki á
hverju strái. 12. nóv. 1913
scgir:
„Gamla bifreiðin fór á sunnu-
daginn suður í Keflavik með
Gunnlaug Claessen lækni, sem
nSttur var til sjúks bams suður
i Höfnum. í ferð með Gunnlaugi
voru þeir Arent Claessen kaupm.
og Ólafur Björnsson ritstjóri. —
Fór bifreiðin undir stjóm Jóns
Higmundssonar á 1 % klst. frá
Reykjavík til Keflavíkur og mun
það vera hröðust ferð, sem farin
hefir verið milli bæjanna.
Um kvöldið skrapp bifreiðin
tneð nokkura Keflvíkinga inn í
Njarðvíkur, en l því ferðalagi
tnlaði tannhjól eitt, svo að hún
lcomst eigi úr stað. Er hún nú suð
ur í Njarðvíkum vafin seglum,
en „strandaglópamir“ komu á
Ingólfi í fyrradag".
• .... og 30. nóv.:
„Bifreiðin er ætíð á ferðinni þó
vont sé veðrið. Hefir hún þráfald-
lega farið 3 og jafnvel 5 ferðir til
Hafnarfjarðar þessa dagana og
sakar hvergi snjór og ísar. —
Bifreiðar hljóta að hafa frarntíð
fyrir sér hér á landi.“
• 1 fyrstu blöðunum voru birt
afmæli allra, sem ritstjórnin
félck fregnir af. Hér er smá
sýnishorn:
5. nóv.:. Arreboe Clausen,
verzlunarmaður, er 22 ára í dag.
11. nóv.: Ragnar Hjörleifsson
er 19 ára í dag.
23. nóv.: Guðbjörn Guðmunds-
son, prentnemi, er 19 ára í dag.
27. nóv.: Kristinn Eyjólfsson
er 19 ára í dag.
1. des.: Páll J. Ólafsson er 20
ára í dag.
10. des.: Óskar J. Borgþórsson
er 17 ára í dag.
• Það sakar ekki að lofa einni
auglýsingu að fljóta með (5.
miaí 1914):
„Gunna! Hvar hefir þú fengið
þetta ekta fallega dömuklæði, sem
er í fötunum þínum?
—• En hjá honum Ásgeir G.
Gunnlaugssyni, Austurstræti 1, og
kostaði aðeins 2,70 alinin, 6 þriðju
alin breitt; svo hefir hann marg-
ar fleiri tegundir Ijómandi fagrar.
— Þökk fyrir upplýsingarnar.
Ég fæ mér strax i föt af því, því
fallegra dömuklæði hefi ég ekki
séð“
• Mönnum þótti nóg um hinn
geigvænlega hraða bifreið-
anna. Lesandi skrifar 13. júní
1914:
.... Það er lífsnauðsyn að tak-
’tnarka hraða bifreiðanna sem allra
fyrst, því að sum/j/r þeirra fara
mjög gapalega, bæði utanbæjar og
innan...... Hæfilegt virðist að
innanbæjarhraði fari ekki fram úr
8 enskum mílum (12—13 km.) á
klukkustund, og utanbæjarhraði
ekki fram úr 20—25 enskum míl-
v.m (32—i0 km.).“
• Og svo er hér ein erlend frétt
(13. júlí 1914):
„Framkvæmdanefnd Ólympísku
leikanna hefir algerlega neitað
konum að taka þátt í knattspyrnu
á leikunum. En hún gefur þeim
takmarkaö leyfi til þess að sýna
sundkunnáttu sína“............
• Margt hefir breytzt þessi síð-
ustu 40 árin, en Churchill er
alltaf hinn sami. Hann var flota-
málaráðherra Breta í fyrri heims
styrjöldinni. 15. sept. 1914 er haft
eftir honum:
„Ef Þýzkaland sigrar þá verð-
ur það ekki sigur friðarvinanna
þýzlcu og eigi heldur sigur almúg-
ans þýzka, sem hefir margt til
síns ágætis — heldur verður það
sigur „blóðs og stáls“ og herskól-
ans, sem þá fær sína fullu viður-
kenningu. England hefir varpað
sér inn í ófrið upp á líf og dauða.
Annaðhvort verðum við að falla
eða. sigra. Stríðinu verðum við að
halda áfram þar til yfir lýkur.1
• Hesturinn var þá ennþá
þarfasti þjónninn. 30. októ-
ber 1914:
„Einn mann höfum vér séð taka
upp þá nýbreytni, sem bent var
á í Morgunblaðinu um daginn, að
binda hesta sína á götum úti við
þungan járnbút. Það er ökumað-
urinn á Kleppi, hr. Guðjón Jóns-
son, sem er alkunnur dýravinur
og gætinn maður. Væri vel, ef
fleirj færu að dæmi hans.“
• Borgari einn sótti um leyfi
til bæjarstjórnar til þess að
fá að hafa hringekju í bænum. —
Um afgreiðslu þess máls í hæjar-
stjórn segir m. a. 22. maí 1915:
„Fyrst var borin upp tillaga um
það að hjósct sérstaka nefnd, ( er
fjalla átti um málið) og fékk hún
ekkert atkvæði. Þá var borin upp
tillaga um það að vísa málinu til
byggingamefndar og var hún
feld. Að lokum var borin upp til-
laga um það að veita leyfið, og
fékk hún ekkert a tkvæði. Lauk
svo því máli.“
• Þríliti íslenzki fáninn blakti
þá við hún í fyrsta sinn hér
á landi. 21. júní 1915 segir:
„Flaggað var með íslenzka fán-
anum nýja á tveim stöðum í bæn-
um í gær, á tsafoldarprentsmiðju
og Hótel Island. Fleiri íslenzk
flögg munu ekki vera til í bæn-
um, eftir því sem vér höfum kom-
izt næst. Einnig hafði flóabátur-
inn Ingólfur eitt flagg á aftur-
stöng, er hann fór skemmtiferð-
ina í gær til Akraness.“
• Ölmaðurinn glápti! .. Frétt
2. júlí 1915:
„Hestur, sem var fyrir ölvagni
fældist á Suðurgötu í gær. Hafði
ökumaður gengið frá, er hestur-
inn slcyndilega fældist og stökk
niður götuna. Kassamir ultu af
vagninum, um 100 flöskur tómar
og fullar brotnuðu í þúsund mola,
önnur drátlarstöngin brotnaði —
en á miðri götunni stóð ölmaður-
inn og glápti.“
• „Einkennileg tilviljun“ nefn-
ist þessi smágrein, sem birtist
í blaðinu 10. júlí 1915:
„Texti sá, sem síra Eggert Páls
son valdi sér l ræðunni í dómkirkj
unni í gær áður en þing var sett,
var niðurlagið á þriðja kapítula
í Kolossu-bréfinu. En upphafið á
þeim kapítula er svo:
Þér konur, verið undirgefnar
mönnum yðar eins og sómir þeim,
sem Drottni tilheyra.
Það er einkennileg tilviljun
þetta, að einkunarorðin sem val-
in eru á fyrsta þinginu eftir að
konur hafa fengið kosningarétt,
skali vera niðurlag þess kapítula,
sem hefst með því að brýna fyrir
konunum að sækjast ekki eftir
jafnrétti við menn sína“.
• Bezt er að lofa einni stöku að
fljóta með. „Til Goðafoss",
eftir J. ÓL, 16. júlí 1915:
„Elfar-blossar’ og auðnu hnoss
yfir þig fossi daga’ og nætur,
gæfan hossi, Goðafoss,
gefi þér kossa Ránar-dætur.“
• Þegar Reykjavík var „tíma-
laus“ vegna þess að Dóm-
kirkjuklukkan var máluð. — 4.
ágúst 1915:
„Dómkirkjuna er verið að mála
og kirkjuklukkuna sömuleiðis. Er
nú enginn stafur sýnilegur á henni
og Reykjavik því tímalaus nú sem
stendur. -— En af því að nú er
verið að gera þetta við klukkuna,
viljum vér beina því til hlutað-
eigenda að sjá um það, að tíminn
sé jafn á öllum skífum klukkunn-
ar í senn. Áður hefir skort nokk-
uð á það, því vestur klukkan var
alltaf 3—5 mínútum á undan hin-
um.“
• Þá seldu Islendingar fé til
Grænlands. Um það segir 4.
ágúst 1915:
,Jlvalsöe Grænlandsfari, sá sem
hingað kom í vor til þess að kaupa
fé, sem flytja á til Grænlands,
kom hingað í fyrradag að norðan.
Hefir hann keypt alls um 200 fjár
og verður það flutt á Grænlands-
far hér í bænum."
• Spurzt var fyrir um, hvort
íslenzkir verkamenn væru fá-
anlegir til Rússlandsferðar. Um
það segir m. a. 5. ágúst 1914:
„Arent Claessen kaupmaður
fékk símleiðis fyrirspurn í gær
frá alþekktu verkfræðingafirma í
London, sem einkennilegt er í
mesta máta. Símskeytið hljóðar
svo:
— Gætuð þér, ef vér æskjum
þess, útvegað oss nú þegar verka-
menn til þess að vinna að járn-
brautarlagningu l nánd við Kola
i Norður-Rússlandi? Símið hve
marga menn þér gætuð útvegað
og með hvaða kjörum."
• Útgáfa bæjarskrár Reykja-
víkur féll niður þar sem synj-
að var um styrk til útgáfunnar.
Um það segir 1. nóv. 1915:
„Fyrirspum. — Leyfið mér að
spyrja! Hversvegna hefir bæjar-
skrá Reykjavíkur ekki komið út
síðan 1913? Hún er mörgum ómiss
andi bók — nauðsynlegri því
meira sem bærinn vex.
Svar: Ástæðan til þess að bæj-
arskráin hefir eklci lcomið út rr
sú, að bæjarstjómin synjaði um
75—100 kr. styrk til útgáfunnar.
En styrkur er nauðsynlegur, því
að það er tiltölulega lítið sem
selzt af skránni — og fáir, sem
hingað til hafa notað sér bókina
til þess að auglýsa í henni. Ann-
ars mun vera í ráði að gefa út
nýja skrá í vetur eftir nýjár."
• Póstþjónustan virðist sízt
hafa farið versnandi. 11. nóv.
1915 segir svo um hrakninga
bréfs nokkurs:
„Það er að visu ekki ýlcja lang-
ur vegur ofan af Hverfisgötu og
vestur á Framnesveg, en þó tók
það sjö mánuði að koma bréfi
þa ieið.
12. april í vor skrifaði kona á
Hverfisgötu lcunningjakonu sinni
vestur i bæ og setti bréfið í póst-
inn .... og var það stimplað á
f.csthúsinu hér U. april. Var það
þá komið hálfa leið. En nú iagði
það lykkju á leið sína og var sent
með ,,Ingólfi“ upp á Akranes. Þar
va: það stimplað 22. apríl og sent
lenqra — upp í Leirársveit. Þar
hefir það sjálfsagt legið lengi, eða
þangað til menn höfðu gengið úr
skugga um þaA, að viðtakandi
væri ekki þar, og þá sent aftur
til Reykjavíkur. Kom það svo fyrst
til skila l gær, og skorti þá tvo
daga á, að það hefði verið 7 mán -
uði á leiðinni. Þess má geta að
viðtakandi hefir búið á sama sloJÍ
í 32 ár.“
— Þbj.
— Smælki —
Forstöðukonan í klausturskól-
anum hafði gefið þær fyrirskip-
anir að nemendurnir mættu ekki
lesa skáldsögur, nema hún
fengi að sjá bækurnar fyrst og
athuga hvort þær væru á ein-
hvern hátt ósæmilegar.
Dag nokkurn kom einn af nem-
endunum til hennar með bók, og
er hún opnaði bókina, rakst hún
á mynd og sagði:
— Nei, — þessi bók er ekki fyr-
ir þig að lesa....
— En hvað .... sagði nemand-
inn og skyldi hvorki upp né nið-
ur. — Þetta er aðeins kvöldroynd
af trjám í skemmtigarði.
— Það getur verið alveg rétt
athugað hjá þér, góða mín, sagði
hin stranga forstöðukona. — En
hvað er það sem ekki getur kom-
ið fyrir á bak við trén í kvöld-
myrkrinu?
MASTRO
EPLASAFINN
Heilnæmur
Ljúffengur
Ódýr
Reynið
þenncui
ágæta
ávaxtadrykk
Fæst í næstu búð
Heildsölubirgðir:
MIOSTQeiM HFl
Vesturgötu 20 — Sími 1067 og 81438