Morgunblaðið - 18.04.1957, Qupperneq 8

*
MORCTriVfíT 4ÐIÐ
Ffmmtudagttr 18. aprfl 1957
Þetta er fimmta vertíð Guðna
Arthúrssonar frá Reyðarfirði en
hann sótti fyrst suður þegar
hann var 15 ára. Hann er á Snæ-
fuglinum frá Reyðarfirði, á ver-
tíð á vetrum og síld á sumrin.
Við hittum hann að máli við
löndun, og vel líkar honum lifið,
segir hann.
1
VERTÍÐ
Vestmannaeyjum
ÍStutt stefnumót v/ð fjorsk- |
inn á sjó og í landi
! i
H
[ANN var tregur daginn, sem við komum til Eyja.
Það var á laugardagsmorguninn undir hádegi, að
við lentum á Vestmannaeyjaflugvellinum, í blíðskaparveðri
wi upp úr hádeginu byrjaði að rigna. Á leiðinni út í Eyjar
sáum við báta víðs vegar um sjóinn með net sín, á Eyja-
bankanum, allt vestur undir Selvoginn, ofur litla, á víðum
silfurgljáandi haffletinum, að sjá úr fjarlægð. Vestmanna-
eyjahöfn var auð, allir bátar höfðu lagt upp snemma um
morguninn, fyrir birtingu, til þess að vera komnir á miðin
upp úr ljósaskiptunum, eða strax og fullbjart var orðið, til
þess að leggja netin. Hundrað voru þeir bátarnir, sem nú voru
dreifðir allt í kringum Eyjarnar á þessum fiskisælustu mið-
um við íslandsstrendur og á þeim einu miðum sem þessa
dagana hefur veiðzt nokkuð að ráði.
En þótt höfnin væri auð og hljóð þá mátti gjörla sjá,
að það var vertíð í Vestmannaeyjum. Bærinn bar þess ljósan
vott, að nú voru tímar þorskins. íbúar Eyja voru skyndi-
lega orðnir hálfu öðru þúsundi fleiri og lögðu nótt við nýtan
dag við að draga þennan sannnefnda gullfisk úr sjó og búa
hann sem kræsilegast fyrir framandi þjóðir, er innan tíðar
munu bera hann á borð sín úti um víða veröld.
Þessa dagana var ekki mikið sofið í stærstu verstöð lands-
íns. Þar var starfað baki brotnu og þar auðgast menn á einni
viku meira en á heilum mánuði í landi. Og á kvöldin bland-
ast söngurinn frá vertíðarböllunum við þunglyndislegar
stemmur Færeyinganna, sem kveða um konuna og börnin
smá heima, langt í burtu, meðan þeir draga fisk við íslands-
strendur. Dagarnir eru langir, en nóttin stutt þessar vikurnar.
Það er vertíð.
ENGINN bær á íslandi tekur
slíkum stakkaskiptum sem
Vestmannaeyjar yfir vertíðarmán
uðina. Upp úr nýjárinu hefst
þessi skammvinna, en árlega þjób
félagsbylting þeirra eyjaskeggja.
Aðkomufólkið fer að drífa að.
Norðlendingar koma, Austfirð-
ingar koma með báta sína, sem
hingað hafa sótt ár eftir ár, og
menn úr nærsveitunum uppi í
landi. Það er eins og fjöralda
flæði yfir bæinn. Fólkinu fjölgar
mjög á götunum, víða eru ver-
menn vistaðir á heimilum um
bæinn, og á þessari vertíðinni
hafa menn Færeyinga víða á
heimilum sínum ásamt íslending-
um.
Breytingin er næstúm áþreifan-
leg.
Verzlunin glæðist mjög og kaup
mennirnir og kaupfélagsstjórinn
vita, að nú eru gósentímar runnir
upp, og hér gilda engir venjulegir
lokunartímar sölubúða, sem tíðk-
aðir eru uppi á landi. Skemmtan-
irnar verða fjölsóttar og dans-
leikunum fjölgar, því meðal að-
komufólksins eru tugir og hundr-
uð ungra stúlkna, ekki síður en
ungir, hraustir sjómenn, sem á
vertíð eru komnir. Og víst er, að
mörgum er vertíðin ekki aðeins
erfiður starfstími, sem færir
gnægð gulls í aðra hönd, heldur
líka ævintýraríkt sumarleyfi um
miðjan vetur, það er lífið, eins og
einn vinur minn orðar það.
Allar flugvélar á Vestmanna-
eyjaleiðinni eru þéttskipað-
ar fyrstu dagana í janúar,
g allir eiga sér eitt og sama tak-
.nark.
Vertíðin er sannkölluð gullöld.
Aðkomufólkið kemur margt frá
atvinnulitlum byggðarlögum, þar
sem vetrarmánuðirnir eru daufir
og tekjurýrir. En á vertíðarmán-
uðunum vænkast efnahagurmn
mjög, því að hér liggja pening-
arnir. Aldrei er hægt að segja ná-
kvæmlega hvað þeim muni á-
skotnast af veraldlegum auðæf-
um á vertíðinni, en alla jafnan
koma um kr. 22—25 þús. í hlut
þeirra, sem á bátunum eru, en
nokkru minni eru tekjur þeirra
sem í landi vinna. Það eru miklir
peningar fyrir skamman tíma, og
því er eðlilegt að mörgum ungum
manninum þyki ábatasamt að
leggja leið sína til Vestmanna-
eyja upp úr nýjárinu. En þetta
fé fellur heldur ekki vermönnum
í skaut sem brauð af himnum of-
an. Það er mikil vinna, sem ligg-
ur að baki öflun þess, langur og
strangur vinnudagur við netin á
hafi úti eða í frystihúsi í landi.
Það er komið um hádegi og í
það mund sem klukkan slær tólf
fyllist Bárugatan af fólki á leið
til hádegisverðar. Vertíðarfólkið
kemur gangandi upp götuna neð-
an frá höfninni, frá frystihúsun-
um fjórum, sem þar eru, beina-
mjölsverksmiðjunni og fiskað-
gerðarhúsunum.
Það er flest um tvítugt, ungir
piltar í bláum vinnufötum flestir,
og stúlkurnar úr frystihúsunum
með svuntur sfnar og hvítar húf-
ur, sumar með alla vega lita skýlu
klúta og aðrar með gul olíupils
undir hendinna. Öllum liggur á
og sumir hjóla, aðrir stökkva upp
allir heimamenn, gömlum kunn.
uglegum andlitum úr Reykjavík
sést bregða þarna fyrir, líka a#
norðan og austan, og gamlir kuna
ingjar hrópa kveðjuorð.
Þeir þurftu að sækja hann alla leið austur í Meðallandsbugt og
veiðiferðin tók 3 daga. Myndina tók Ól. K. M. á sunnudagsmorg-
uninn um borð í Björgu frá Eskifirði.
á bíl sem framhjá ekur. Aðkomu
maðurinn sér, að þarna eru ekki
Hann er vænn þessi!
(Ljósm. MbL: Ól. K. M.).
Um einn vissi maður ekki bet-
ur, en hann kenndi litlu börnun-
um enn að draga til stafs norður
í Eyjafirði. Annar sat allan dag-
inn á Adlon í Reykjavík og var
önnum kafinn við að gera ekki
neitt, þegar síðast fréttist.
Nú sofa þeir báðir í sama kjall-
aranum hjá góðri Vestmannaeyja
konu, borða í Vinnslustöðinni, og
dansa á kvöldin í Samkoinuhús-
inu eða drekka kók á barnum hjá
Helga Ben. Þorskurinn hefir leitt
þá saman, og gert út um örlög
þeirra að minnsta kosti 3 márv-
uði þessa árs, sem nú er að líða.
Þeir líta út sem gamalkunnir sjó-
menn ,sem kunna þá list einir
manna að líta alla landkrabba
hornauga, en raunar vinna þeir
báðir í frystihúsi hér og hafa mér
vitanlega aldrei spýtt í saltaa
sjó á ævi sinni.
En þeir eru báðir ævintýra-
menn í eðli sínu og segjast
hvergi kunna betur við sig en hér
í þessum ágæta bæ, og Vest-
mannaeyingar séu frjálslyndasta
fólk, sem þeir hafi nokkru sinni
fyrir hitt á lífsleiðinni, og stúlk-
urnar hér fríðari en þær eru
fyrir norðan, og það endurtekur
barnakennarinn, þegar hann sér
vantrúaðarsvipinn á andlitinu á
mér. Við verðum samferða upp
Bárugötuna spölkorn áleiðis, en
svo skilja leiðir. Þeir gleypa í sig