Morgunblaðið - 24.04.1958, Blaðsíða 12

12
MORCVNBL4Ð1Ð
Fimmtudagur 24. apríl 1958

CTtg.: H.f. Arvakur, ReykjavBc.
Framkvæindastjóri: Sigfus Jónsson.
Aðairitstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Bjarni Benediktsson.
Ritstjórar; Sigurður Bjarnason frá Vigur
Einar Asmundsson.
Lesbók: Arni Ola, sími 33045
Augiýsingar: Arni Garðar Kristmsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 30.00 á mánuði innaniands.
t lausasölu kr. 1.50 eintakið.
„ÞAÐ ER ENGIN ÞÖRF AÐ KVARTA,
ÞEGAR BLESSUÐ SÓLIN SKÍN''
VETURINN hefur kvatt og
sumardagurinn fyrsti er
genginn í garð. Þessi dag-
ur er á hverju ári fagnaðardag-
ur ungum sem gömlum, hann er
tákn nýs gróanda, hann boðar
langa daga en stuttar nætur.
Fyrr gekk með þessum degi í
garð það sem talið var bjarg-
ræðistími landsfólksins eða „há-
bjargræðistíminn“, eins og það
var nefnt. Nú er að vísu bjarg-
ræðistími allan ársins hring,
miklu fremur en áður var, en
samt er sumarið ætíð tími mikilla
athafna til lands og sjávar og í
landbúnaðinum er sumarið enn
hinn sami bjargræðistími og fyrr-
um var.
★
Menn kvíða ekki komu sjálfs
vetrarins eins og áður. ivieð komu
vetrarins læsti sig þá kvíði og
uggur um sálir íslendinga. Þá
var allra veðra von og enn er
það raunar svo, en mótstöðuafl-
ið gegn þvi, sem veðrin kunnu
að færa að höndum var svo
miklu minna en nú, og þær kyn-
slóðir, sem vaxið hafa upp á
íslandi á síðari áratugum, geta
naumlega gert sér þess grein,
hve munurinn er stórkostlegur.
Öryggisleysið, sem þjóðin bjó
við forðum, gegn mætti vetrar-
ins, var fólkinu kvíða-efni við
komu hvers einasta vetrar. En
nú hefur tæknin fært landsfólk-
inu nýjar varnir gegn ríki vetr-
arins. Þar sem fyrrum var dimmt
eða aðeíns smátýrur, sem báru
litla birtu, eru nú skær ljós.
Og þar sem fyrrum var kalt, af
því öll tæki skorti tn upphitun-
ar, er nú næg hlýja. Foikið býr
við betri húsakynni en menn
dreymdi um áður og viðurvær-
ið er mörgum sinnum betra. Vet-
urinn er þess vegna orðinn svo
miklu léttbærari en forðum var.
Nú þarf ekki lengur að óttast
mikinn felli manna og dýra af
völdum óblíðr'ar náttmu. Þjóðin
getur horft nokkurn veginn örugg
á móti hverjum komcndi vetri.
En þrátt fyrir þetta er farg hins
langa vetrar enn þu..„i, og enn
fagnar þjóðin sumri ao sömu ein-
lægni og fyrr. Ef tii viil gætir
feginleikans við sumarkomuna
minna í bæjum en sveitum. Á
landsbyggðinni verða menn líka
meira varir við árstíðaskiptin, en
í bæ og borg. Á landsbyggðinni
standa menn móður náttúru nær.
En samt fagna bæjarbúar komu
lóunnar og annarra sumargesta
og telja með góðum tíðindum,
þegar þess verður vart, að fyrstu
söngfuglarnir eru komnir.
★
Enn hvílir klaki og snjór yfir
mestum hluta íslanas. Þeir sem
nú ferðast í lofti yfir landið sjá
að það er enn snævi hulið. En
leysingin er þó hafin. Klaka-
böndin taka að bresta. Veturinn
hefur verið misjafn eins og hér
vill oftast verða. Á stórum svæð-
um hefur verið allmikill snjór,
sums staðar hefur borið á veru-
legum samgönguerfiðleikum, en
þrátt fyrir þetta hafa engin vand-
ræði orðið, svo teljandi sé,
þegar á heildina er litið.
Ef til vill hefði sá vetur, sem nú
hefur kvatt orðið til mikilla vand
ræða fyrr á tímum, en svo stór-
lega er aðstaða þjóðarinnar
breytt, að það sem áður hefði
orðið til vandræða er nú orðið
léttbært og stundar-óþægindi af
völdum náttúruaflanna gleymast,
þegar sumarið er komið.
En þótt þessi miklu umskipti
hafi orðið í afstöðu þjóðarinnar
til vetrarins, þá hefur hún sin
kvíðaefni, en nú stafa þau miklu
fremur frá mönnunum sjálfum
en náttúrunni í kringum þá.
Okkar vestu víti eru nú orðin
sjálfskaparvítin. Við búum við
illt stjórnarfar, en á því eigum
við sjálfir sök. Margir kvíða
komandi tíma af þessum sökum,
og einnig nú hinu komandi
sumri, sem menn búast við að
færi þeim nýjar búsifjar, nýja
örðugleika og vandræði, sem
rekja má til spilltra stjórnar-
hátta. Ef til vill skyggir þetta á
sumargleðina, á mörgum heimil-
um, en alltaf er þó íslenzkt sum-
ar hið sama og menn gleðjast
yfir birtunni og græna litnum,
sem bráðum breiðist yfir allt.
★
Skáld þjóðarinnar hafa frá
elztu tíð vegsamað sumarkom-
una og vorið og talað þar fyrir
munn allrar þjóðarinnar. Eitt af
beztu skáldum Islendinga á þess-
ari öld, Stefán frá Hvítadal, sem
einnig var bóndi, kvaddi sér
hljóðs á skáldaþingi íslendinga
með kvæði um vorsólina, sem
stendur fremst í fyrstu bók hans.
Þar segir hann svo:
Nú finn ég vorsins heiði í hjarta.
Horfin, dáin nóttin svarta.
Ótal drauma blíða, bjarta
barstu, vorsól, inn til mín.
Það er engin þörf að kvarta,
þegar blessuð sólin skín.
í vetur gat ég sagt með sanni:
Svart er yfir þessu ranni.
Sérhvert gleðibros í banni,
blasir næturauðnin við.
Drottinn, þá er döprum manni
dýrsta gjöfin sólskinið!
Nú er hafinn annar óður.
Angar lífsins Berurjóður.
Innra hjá mér æskugróður.
Óði mínum létt um spor.
Ég þakka af hjarta, guð minn
góður,
gjafir þínar, sól og vor.
Enn geta fslendingar tekið und
ir með þessu skáldi, sem hóf
mál sitt með að fagna sumrinu
og þakka fyrir sól og vor, dýr-
ustu gjöfina, sólskinið, og benti
þjóð sinni á að það er engin þörf
að kvarta, þegar blessuð sólin
skín.
★
Enn takast menn í hendur á
þessum degi, og bjóða hver öðr-
um gleðilegt sumar. í dag er dag-
ur barnanna, þau taka sér fána í
hönd og ganga í glöðum fylking-
um um strætin. Þau taka sumar-
gleðina að arfi frá hinum eldri
á sama hátt og hver kynslóð hef-
ur tekið þessa gleði af arfi frá
þeim sem á undan gengu. Þannig
mun þetta verða um allar aldir
á fslandi, ókomnar kynslóðir
munu fagna sumri eins og við,
fagna hækkandi sól og gleðjast
yfir nýjum tima bjargræðis og
athafna, sem gengur í garð með
hinu nýja sumri.
UTAN UR HEIMI
Vor var í lofti í Hamborg í sl. viku, er íbúar borgarinnar fjöl-
menntu í Hagenbeck-dýragarðinn. Yngsti íbúinn í dýragarðin-
um vakti mesta athygli meðal gestanna. Var það lítill gíraffi,
Heinrich að nafni, er leit ljós þessa heims í fyrsta sinn fyrir
þremur vikum. Hann var óstyrkur á fótunum og kaus heldur
að láta móður sína gæla við sig en hneigja sig fyrir áhorfendum.
Þriðja keis-
araynjan
Mikið er ennþá um það rætt,
hver verði næsta keisaraynja i
íran. Nú er því einna helzt spáð,
að Maniinghe Asan Sangeneh
taki við af Sorayu og verði þriðja
kona íranskeisara. Asan Sangen
eh er aðeins 18 ára að aldri, en
þykir vera mjög fögur. Hún er
komin af gamalli og gróinni að-
alsætt í íran, en stundar nú nám
við listskóla í Rómaborg. Keisar-
inn og hún hittust í Ob Ali, sem
er í grennd við Teheran. Til Ob
Ali fer heldra fólkið til að leggja
stund á vetraríþróttir. Er Asan
Sangeneh var spurð að því,
hvort hún væri ástfangin af keis-
aranum, svaraði hún brosandi:
„Sérhver írönsk stúlka er ást-
fangin af þjóðhöfðingja sínum“.
Fyrir Asan Sangeneh gildir
einnig það miskunnarlausa lög-
mál, að hún verður að fæða
manni sínum son, er verði ríkis-
erfingi. — Skyldi þessari ungu
og fallegu stúlku ekki ógna að
verða ef til vill að búa við þann
ótta og þá óvissu, er fyrirrenn-
ari hennar, Soraya, varð að sætta
sig við í sjö ár.
*
Sagt er, að betri borgarar í
Lundúnum séu mjög hneykslað-
ir á framferði markgreifans af
Milford Haven, en markgreifinn
er náfrændi Englandsdrottning-
ar. Hefir hann undanfar-
ið mjög oft sézt í fylgd með leik-
konunni Evu Bartók, og hann
neitar heldur ekki þeim orðrómi,
að þau hyggist ganga í hjóna-
band. Eva Bartók eignaðist ný-
lega telpu, en spyrji frettaritarar
markgreifann, hvort barn Evu
muni bera nafn hans, fá þeir eng-
in svör. Hann lætur sem hann
hafi ekki hugmynd um, að Díana
Gracia sé til. Flestir telja samt,
að Díana Gracia sé markgreifa-
dóttir. Markgreifinn skildi ný-
lega við konu sína.
Viljasterk
stúlka
Margrét prinsessa sat nýlega
fyrir hjá ljósmyndara til að láta
taka af sér nýja mynd. Var þetta
gert í tilefni af för hennar til
Vestur-Indía, en þar setti hún
fyrsta þing eyjaskeggja, og
verða Vestur-Indíur upp frá því
sambandsríki í Brezka heimsveld
inu. En hvað tekur hún sér fyrir
hendur, er hún kemur aftur
heim? Því er fleygt í Lundúnum,
að hún muni ætla sér að hitta
Townsend aftur innan skamms.
Nánir vinir konungsfjölskyld-
unnar hafa látið þau orð falla, að
ekki sé vogandi að spá neinu um
framtíð Margrétar. Og ekki má
gleyma pvl, að Margrét er vilja-
sterk stúlka, sem er vön því að
fá það, sem hugur hennar girn-
ist. Myndin er tekin í Clarance
I House, þar sem Margrét býr með
I móður sinní. Sagt er, að drottn-
ingarmóðirin sé 1 hjarta s!mi
hlynnt því, að Margrét fái að
giftast Pétri Townsend.
Kjarnorkulilraun
LONDON 22. apríl. — Macmillan
forsætisráðh. Breta, skýrði svo
frá í dag, að Bretar mundu bráð-
lega sprengja kjarnorkusprengju
á Kyrrahafi. Kvað hann tilraun.
um, sem hafnar voru í fyrra, enn
ekki lokið — og næsta sprenging
yrði gerð á næstunni. Hann neit
aði að skýra frá því hvenær til—
raunin færi fram, en hún mun
fara fram á Jólaeyjum. Þá gaf
hann þær upplýsingar, að banda
rískar sprengjuþotur væru ekki
með vetnisprengjur innanborðs
á æfingaflugi fyrir Englandi.
Óskhyggja!
TORONTO, 22. apríl. — „Toronto
Star“ skýrir svo frá, að Kanada-
menn muni senda gervihnött út í
geiminn á þessu ári — og muni
fá bandaríska eldflaug að láni
til þess. Segir blaðið að hnöttur-
inn verði úr plasti, 15 sm, að
þvermáli — og muni vega eitt
kg. Diefenbaker hefur borið sög-
una til baka — svo og yfirmaður
tilraunadeildar hersins.
Rainier röggsamur
MONACO 22. apríl. — Rainier
vísaði í dag Sir Bernhard Toker
og konu hans, sem eru með
auðugustu þegnum Bretaveldis,
úr furstadæminu vegna þess að
þau voru fundin sek um að
óvirða fána þess og æðstu stjórn.
Fór frúin háðulegum orðum um
furstadæmið og reif fána þess í
viðurvist fjölda manns vegna
þess að syni þeirra hjóna hafði
ekki verið boðið til skírnar-
veizlunnar hjá Rainier og Grace.
Brezku hjónin eiga naikinn bú-
garð í Monaco, en hafa löngum
átt í brösum við yfirstjórn
furstadæmisins.