Morgunblaðið - 09.04.1960, Blaðsíða 20

20
MORGVNBLAÐIÐ
Laugardagur 9. aprfl 1960
réttlátan fram að þessu, og henni
svall móður, vegna hlutdrægni
örlaganna og lygum þeirra sem
prédika réttlæti og góðsemi.
öðru hvoru voru þjáningar
hennar svo miklar, að hugur
hennar varð alveg tómur. Hún
skynjaði ekkert nema þjáning-
una.
En allt í einu hættu kvalirnar.
Hjúkrunarkonan og læknirinn
lutu yfir hana. Von bráðar heyrði
hún veikan barnsgrát, og þrátt
fyrir það, hve máttfarin hún var,
breiddi hún út faðminn. Hugur
hennar fylltist allt í einu heitri
gleði og hamingju. Barnið henn-
ar var fætt, það bætti úr öllu,
og hún var hamingjusamari en
nokkru sinni fyrr. Lífsorkan
streymdi á ný um hjarta hennar
og likama, hún var orðin móðir.
Henni fannst sér borgið frá allri
eymd og örvæntingu, þar sem
hún hafði nú öðlazt einhvern til
að elska og annast um.
Upp frá þessum degi snerust
allar hugsanir hennar um það
sama — barnið. Móðurumhyggja
hennar var þeim mun meiri, þar
sem hún hafði verið svikin í ást-
um og vonirnar brugðizt. Hún
sat stundum dögum saman út við
gluggann hjá vöggu barnsins.
Baróninn og móðir hennar
brostu að óhóflegri umhyggju-
semi hennar gagnvart barninu,
en um Julien gegndi ekki sama
xnáli. Sú truflun, sem orðið
hafði á daglegu lífi hans, að því
viðbættu, að hann var ekki leng
ur sá miðdepill heimilisins, sem
allt snerist um, orsakaði það, að
hann fann til afbrýði gagnvart
hinum smávaxna karlmanni, sem
hafði tekið við völdum á heimil-
inu. „Það er þreytandi að horfa
upp á, hvernig hún lætur með
krakkann!" var eftirlætisathuga-
semd hans.
Móðurumhyggja hennar keyrði
svo úr hófi fram, að hún sat oft
alla nóttina hjá vöggunni og
hörfði á sofandi barnið. Loks
kom að því, að læknirinn gaf
fyrirskipun um að cðrum yrði
falið áð sjá um barnið, þar sem
hún hafði megrazt og var farin
að hósta, vegna óheilbrigðra lifn
aðarhátta og skorts á nægri
hvíld. Hún varð ofsareið, grét og
bað, en mótmælum hennar var
ekki sinnt. Fóstran tók drenginn
frá henni á hverju kvöldi, og
hverja nótt fór móðir hans á stjá,
læddist berfætt að dyrum hans
og hlustaði við skráargatið eftir
því, hvort hann gréti eða væri
einhvers vant.
Julien kom að henni þar nótt
eina, er hann kom seint heim frá
því að borða kvöldverð hjá Four
ville-hjónunum. Eftir Það var
hún læst inni í herberginu, til
þess að hún héldist við í rúminu.
Drengurinn var skírður í lok
ágústmánaðar. Baróninn og Lison
frænka voru skírnarvottar. Dreng
urinn var skírður Pierre Simon
Paul og oftast kallaður Paul.
í byrjun septembermánaðar
fór Lison frænka jafn hljóðalaust
og hún hafði komið. Enginn tók
eftir fjarveru hennar fremur en
nærveru.
Kvöld eitt, að loknum kvöld-
verði, kom presturinn. Hann
virtist vandræðalegur, eins og
hann byggi yfir leyndarmáli, og
eftir nokkrar vífillengjur komst
hann að efninu og bað baróns-
frúná og mann hennar um að
veita sér viðtal í einhúmi.
Þau gengu öll þrjú niður trjá-
stíginn og töluðu saman af
ákefð, en Julien beið heima hjá
Jeanne, í senn undrandi og
gramur yfir þessu pukri.
Hann fylgdi prestinum á leið,
þegar hann fór. Þar sem kólnað
hafði í veðri, flýttu hin þrjú sér
inn í setustofuna. Þau sátu þar
öll dottandi, þegar Julien þusti
inn, kafrjóður og hneykslaður á
svip.
Hann kallaði til tengdaforeldra
sinna, um leið og hann kom í
dyrnar, án þess að skeyta hót um
nærveru Jeanne:
„Eruð þið gengin af göflun-
um að láta ykkur detta í hug að
fleygja tuttugu þúsundum franka
í stelpuna þá arna?“
Enginn svaraði, þar sem þau
voru orðlaus af undrun. Hann
hélt áfram, beljandi af reiði. —
„Hvernig getur nokkur látið sér
detta aðra eins heimsku í hug?
Ætlið þið að setja okkur á höf-
uðið?“
Baróninn, sem var farinn að
ná sér eftir fyrstu undrunina,
reyndi að þagga niður í honum:
„Hægan nú! Minnstu þess, að þú
talar í návist eiginkonu þinnar“.
Julien skalf af geðshræringu.
„Hvaða máli skiptir það, hún veit
þetta hvort sem er. Það er verið
að ræna hana með þessu“.
Jeanne leit ringluð á hann og
skildi hvorki upp né niður i
neinu. „Hvað í ósköpunum er
að?“ stamaði hún.
Julien beindi máli sínu til
hennar, til þess að fá hana á sitt
band, þar sem um sameiginlega
hagsmuni væri að ræða. Hann
sagði henni í fám orðum frá ráða
gerðinni um að gifta Rosalie og
gefa henni Barville landareign-
ina í heimanmund. „Foreldrar
þínir eru geggjaðir, væna mín,
nægilega geggjaðir til þess að
réttast væri að svipta þau öllum
ráðum!“ sagði hann. „Tuttugu
þúsund frankar! Tuttugu þúsund
frankar handa lausaleikskróa!"
Jeanne hlustaði á hann án
nokkurrar geðshræringar. Hún
undraðist sjálf rósemi sína, en
henni stóð nú orðið á sama um
allt annað en bam sitt.
Baróninn var að rifna úr
vonzku, en honum varð orðfall í
fyrstu. Að lokum stappaði hann
niður fætinum og hreytti út úr
sér: „Hugsaðu um hvað þú ert
að segja, þar er blátt áfram við-
urstyggilegt að heyra til þín. —
Hver á sök á því, að við verðum
að gefa þessari vesalings stúlku
heimanmund? Hver á bamið? Þú
lætur þér í léttu rúmi liggja,
hvað um það verður!"
Julien starði á baróninn, stein-
hissa á reiði hans. Hann hélt síð-
an áfram, rólegri en fyrr:
„Fimmtán hundruð frankar
hefðu nægt“, sagði hann. „Þær
eiga allar krakka, áður en þær
gifta sig. Það skiptir engu máli,
hver á króann. í stað þess að
fleygja frá þér tuttugu þúsund
frönkum og gera með því kunn-
ugt, hver hlut ætti að máli, hefð
irðu átt að hugsa um mannorð
okkar og stöðu út á við“.
Hann talaði af alvöruþunga,
eins og sá sem valdið hefur og
veit, að hann hefur rök að mæla.
Baróninn stóð og glápti, stein-
hissa á þeirri stefnu, sem umræð
urnar höfðu tekið. Julien sætti
færis og hélt áfram. „Til allrar
hamingju hefur ekki verið geng
ið endanlega frá neinu. Ég þekki
unga manninn, serh ætlar að
kvænast henni. Hann er heiðar-
legur náungi, og það er eflaust
hægt að komast að hagkvæmu
samkomulagi við hann. Ég mun
taka málið í mínar hendur".
Hann hraðaði sér samstundis
út, þar sem hann óttaðist fram-
hald viðræðnanna, ánægður yfir
að hafa haft síðasta orðið. Hann
taldi það sönnun þess, að þau
væru skoðunum hans samþykk.
Um leið og hann var kominn
út úr herberginu, hrópaði barón
inn upp yfir sig: „Nei, nú þykir
mér týra! Sá lætur sér ekki allt
fyrir brjósti brenna!"
Jeanne varð litið á föður sinn,
og er hún sá aulalegan undrunar-
svipinn á andliti hans, rak hún
upp hvellan, skæran hlátur eins
og svo oft fyrr á árum, þegar
hún henti gaman að einhverju.
„Pabbi“, sagði hún. „Heyrðirðu
vanþóknunina í rödd hans, þeg-
ar hann sagði: „Ttuttugu þúsund
franka“?“
Móðir hennar, sem var jafn-
fljót til að hlæja og gráta, tók
undir hlátur dóttur sinnar. Hún
rak upp hlátursroku, þegar hún
minntist reiðisvips tengdasonar
sins og þeirrar vanþóknunar,
sem hafði lýst sér í orðum hans,
þegar hann mótmælti því, að
stúlkan, sem hann hafði dregið
á tálar, fengi þessa fjárupphæð,
þótt hún væri alls ekki af hans
fé tekin. Hún hló, þar til tárin
komu fram í augu hennar. Bar-
óninn hreifst einnig með, og
brátt veltust þau öll þrjú um af
hlátri, eins og þau höfðu oft gert
á hinum gömlu og góðu dögum.
Þegar þau voru hætt að hlæja,
sagði Jeanne: „Það er undarlegt,
að þetta skuli ekki hafa meiri
áhrif á mig. Ég lít hann nú sömu
augum og væri hann mér óvið-
komandi. Ég skynja alls ekki, að
hann sé eiginmaður minn. Eins
og þið sjáið, get ég hlegið að —
skorti hans á siðferðiskennd".
Án þess að vita hvers vegna,
féllust þau öll þrjú í faðma, bros
andi og hamingjusöm.
Tveim dögum síðar, að lokn-
Skáldið ocj mamma lítla
1) Nei, það getur ekki ver-
ið, að ég hafi nokkru sinni
verið með slíkar fullyrðing-
ar....
2) Maður verður að viður-
kenna það, að framfarirnar
verða ekki stöðvaðar....
3) .... og ef tir miklar
vangaveltur hef ég tekið fyrri
afstöðu til endurskoðunar....
4) .... svo að við kaupum
þá sjónvarpstæki á morgun!
Sam, gamli þrjótur, það gleður | Sæl, Jóna og Markús, komið i Seinna.
ínig að sjá þig! I innfyrir. Hinir gestirnir koma Anna ég held að þfl hafir boíf
Sömuleiðis Anna. fljótlega. ‘ ið mér hingað til að reyua að
fá mig tfl að hætta við frumvarp
ið um Háu Skóga! Að þú skulir
láta þér detta þetta í hug, Sam.
um morgunverði, þegar Julien
var riðinn út á hesti sínum,
stökk ungur, þreklegur maður,
á aldrinum tuttugu og eins til
tuttugu og fimm ára, yfir hliðið,
eins og hann hefði beðið eftir
þessu tækifæri allan morguninn.
Hann var í nýrri, blárri skyrtu
með víðum ermum. Hann gekk
meðfram húsinu og nálgaðist
gætilega þau baroninn og konu
hans, sem sátu undir platanviðar
trénu.
Hann tók ofan og hneigði sig
vandræðalega: „Yðar til þénustu
reiðubúinn, Monsieur le Barón
og Madame“. Þegar enginn svar
aði, bætti hann við: „Það er ég,
ég er Desiré Lecocq“.
„Hvert er erindi þitt?“ sagði
baróninn, þar sem hann kannað-
ist ekki við nafnið.
Ungi maðurinn fór auðsjáan-
lega hjá sér yfir að þurfa að
gefa nánari skýringar varðandi
sjálfan sig. Lann horfði vand-
ræðalega, ýmist á húfuna, sem
hann hélt á milli handanna eða
upp á húsþakið.
„Presturinn sagði mér frá
þessu í upphafi .... “ stamaði
hann, en þagnaði síðan eins og
hann óttaðist, að hann myndi
segja of mikið og skaða eigin
málstað.
Hann lækkaði síðan róminn og
ruddi úr sér orðunum: „Þetta
varðar þjónustustúlkuna yðar —
Rosalie —“
Jeanne, sem hafði getið sér
þess til, hvað í vændum væri,
var staðin upp með barnið í fang
inu og lögð af stað heim að hús-
inu.
„Komið nær“, sagði baróninn
og benti á stólinn, sem dóttir
hans var nýstaðin upp úr. Sveita
pilturinn þakkaði fyrir og sett-
ist. Síðan leið góð stund, án þess
að hann segði nokkuð. Loks tókst
honum að safna nægum kjarki
til að hefja samtalið. Hann leit
upp í himininn.
„Það er sannarlega gott veður
í dag með tilliti til árstíma. En
jarðvegurinn hefur auðvitað ekk
ert gagn af því, þar sem fræinu
hefur þegar verið sáð“. Að svo
mæltu þagnaði hann aftur.
Baróninn var að missa þolin-
mæðina. Hann sneri sér því beint
að efninu.
„Ert þú sá, sem ætlar að kvæn
ast Rosalie?"
Maðurinn ókyrrðist lítið eitt og
vildi sýnilega fara hægt í sak-
irnar. Hann svaraði með nokkru
meiri ákefð, og jafnframt vott-
aði fyrir þrjózku í röddinni: —
„Það er undir ýmsu kemið, ef til
vill og ef til vill ekki — það velt
ur á ýmsu“.
Baróninn var orðinn reiður á
undanbrögðum hans og hrópaði
reiðilega: „Fjandinn hafi það,
geturðu ekki svarað hreinskilnis-
lega! Komstu hingað til að vera
með sífelldar vífillengjur? Svar-
aðu já eða nei! Ætlarðu að
kvænast henni? Já eða nei?“
Pilturinn starði ringlaður nið-
ur á tærnar á sér: „Ef málinu er
háttað eins og presturinn sagði
ætla ég að eiga hana, en ég vil
aiíltvarpiö
Laugardagur 9 .apríl.
8.00—10.00 Morgunútvarp (Bæn. — 8.05
Morgunleikfiml. — 8.15 Tónleik-
ar. — 8.30 Fréttir. — 8.40 Tón-
leikar. — 9.10 Veðurfregnir. —
9.20 Tónleikar).
12.00 Hádegisútvarp. — (12.25
Fréttir og tilkynningar).
12.50 Oskalög sjúklinga (Bryndís Sig-
urjónsdóttir) .
14.00 Laugardagslögin. — (16.00 Fréttlr
16.30 Veðurfregnir. — Harmoniku-
þáttur (Högni Jónsson).
17.00 Bridgeþáttur (Eiríkur Baldvins-
son).
17.20 Skákþáttur (Guðmundur Arn-
laugsson).
18.00 Tómstundaþáttur barna og ung-
linga (Jón Pálsson).
18.30 Utvarpssaga barnanna: „Olokna
bréfið“ eftir Valerí Osipovi; I.
(Pétur Sumarliðason, kennari
þýðir og les).
18.55 Frægir söngvarar: Lauritz Melch
ior syngur lög eftir Wenner-
berg, Verdi og Wagner. —
19.25 Veðurfregnir.
19.40 Tilkynningar.
20.00 Fréttir.
20.30 Leikrit: „Hlnn ómótstæðilegi
Leopold4' eftir Jean Sarment í
þýðingu Helga J. Halldórssonar
cand. mag. — Leikstjóri: Baldvin
Halldórsson.
22.00 Fréttir og veðurfregnir.
22.20 Danslög. — 24.00 Dagskrárlok.