Morgunblaðið - 24.05.1960, Blaðsíða 17

Þriðjudagur 24. maí 1960
MORCUNBLAÐIÐ
17
Blá-
fugl-
inn
BRETINN Donald Campell,
mun í september n.k. reyna
við nýtt hraðamet á Bonne-
ville Salt-slétunum í Ulah
í Bandaríkjunum í gastúrb-
ínu-bifreið, sem hann nefn-
ir Bluebird C.N.7.
Heimsmetið er nú 394,196
mílur á klst. (634.3 km. á
klst.), og hefur það staðið
síðan John Cobb setti það
á Bonneville Salt sléttunum
16. september 1947.
Undirbúningur að þessari
met-tilraun Campells hefur
tekið fimm áir, og standa
69 brezk iðnfyrirtæki bak
við tilraunina. Áætlað er
að kostnaður vjð tilraunina
vcrði um ein milljón punda.
Bluebird C.N.7. verður
aflmesta bifreið, sem nokk-
urntíma hefir verið smíðuð.
Gastúrbínan er af gerðinni
Bristol Siddeley Proteus,
svipuð þeim sem notaðar
eru í Britannia flugvélar,
og framleiðir yfir 4.000
hestöfl.
Áður en Champell reyn-
ir við metið munu a. m. k.
fjórir Bandaríkjamenn gera
það.
þeim tréysti ég bezt til að gera
eitthvað raunhæft.
Eg vil samt ekki með þessu
síðasta, gera lítið úr hinum mikla
áhuga þínum læknir, sem kemur
glöggt fram í varnarræðu þinni
í svarbréfinu, fyrir fyllstu varúð
og tortryggni gegn sýklunum og
hans hundakúnstum og háska er
hann veldur. En þó verður það að
gerast með rólegri og 'kaldri yf-
irvegun, svo hvergi glytti á fálm-
kenndar handahófsaðgerðir, t.d.
svipaðar og mína hérna að ofanU
en þú hefur valdið, en ég ekkert
slíkt.
Mér hefir aldrei verið höfuð-
gjarnt um ævina, en sennilega
hefi ég aldrei verið komin nær
því að kenna svima en þá, er
ég las í svarbréfinu frá þér um
hinn hroðalega árangur af ára-
tuga frækilegri styrjöld varð-
manna ríkisins og vísindanna
gegn þessu óartarkvíkindi, mæði-
veikisýklinum. Að sögn þinni er
árangurinn nú þessi: „Fullkomin
óvissa ríkir enn um niðurstöður
fjárskipta á nær öllu Suður og
Vesturlandi, en á því svæði munu
vera um 3—400,000 fjár — og á
öðrum svæðum sunnanlands og
vestan „ef til vill enn meiri hætta
á ferðinni, ef veikin kæmi þar
upp“, „því þar er fólk almennt
farið að telja sér trú um að ekki
sé lengur þörf á neinni varfærni".
En auk þessa alls herja svo
„garnaveiki, riða og jafnvel fleiri
illvígir sauðfjársjúkdómar“. —
„Fjárskipti í stórum stíl ófram-
kvæmanleg, vegna vöntunar á
örugglega heilbrigðu fé“. —
Mér sýnist ástandið nú, eftir
lýsingu þinni, verra, en það var í
byrjun, þá var þó gnægð heil-
brigðs fjár til að fylla með skörð-
in. Og nú er það meira en Vest-
firðirnir sem „grunað" er, það
virðist vera mikill meirihluti alls
landsins, samanber „óframkvæm
anleg fjárskpti í stórum stíl“.
Já, læknir, það má segja að
römm er forneskjan, þarna stend
ur þú í „ensom Majestæt" og
þrumar út yfir landslýðinn af
þínum mikla áhuga, varnaðar-
og aðvörunarorð, með nauðsyn-
legum refsingum þegar allt er
komið í skömmina hjá okkur, en
þrátt fyrir það eru menn svo
blindir um allt Suður- og Vestur-
land og má vist bæta Vestfjörð-
unum í hópinn, að þeir skjóta
skollaeyrunum við og virðast
ekki taka mark á nærri því öllu
sem þú segir, heimta jafnvel að
fá að kaupa líflömb úr hólfi, sem
í 10 ár hefir setið í bannfæringu,
hinni meiri, — Eg hefi jafnvel
talsvert meira en „grun“ um að
ekki séu allir embættismenn í
varnarliðinu, sammála þér, en
samúð mín er þín megin, — að
nokkru leyti — vegna áhugans.
En ekki fellur mér það, að
einum eða tveimur mönnum sé
fengið í hendur vald til þess að
dæma fyrst eina kind mæðiveika,
en þegar allt annað fé á bænum
reynist við niðurskurð heilbrigt,
að því er séð verður við lungna-
skoðun, eftir 7 ára sambúð við
þá sjúku, en geta samt bent á
ákveðna staði, þar sem hlustun á
fénu hefir sömu dagana gefið
bendingu um algera heilbrigði og
skipa að drepa það hvort sem það
sé heilbrigt eða sjúkt og sem
verra á ég með að skilja þá ráð-
stöfun með hliðsjón af kenning-
unum um mótstöðuorku hraustra
stofna, reynslunni af staðfestingu
þeirrar kenningar, sem fékkst í
Múla við slátrunina þar og vit-
undina um sams konar stofn á
Laugabóli og að nokkru leyti í
Gervidal og enn til viðbótar þessu
öllu, vissuna um erfiðleikana við
útvegun fjár í staðinn, ég tala
nú ekki um Kleifastofn, því hann
væri ófáanlegur, en öðru fé
mundi ég ekki líta við, maður
setur ógjarnan kött í bjarnarból.
Mér finnst að til svo örlaga-
ríkra ákvarðana ætti að krefjast
5 manna dóms og væru þeir all-
ir lærðir dýralæknar og skyldi
einn þeirra jafnan vera héraðs-
dýralæknirinn í Reykjavík. Þá
teldi ég öryggi sauðfjáreigenda
bezt borgið. Reynslan í Múla ger-
ir það nauðsynlegt, að betur og
trúlegar verði um hnútana búið
í framtíðinni.
í 42. gr. laga nr. 44 frá 9. maí
1947 segir svo: „Ef sauðfjársjúk-
dómanefnd telur nauðsynlegt að
útrýma sjúkdómi með niður-
skurði á sýktu eða grunuðu
svæði, þar sem fjárskiptafélag
fæst ekki stofnað samkvæmt lög-
um þessum, þá getur hún látið
útrýminguna fara fram með sam-
þykkt landbúnaðarráðherra. Bæt
ur skal þá greiða fjáreigendum
samkvæmt mati eftir gildandi
lögum um eignarnám, en skylt er
matsmönnum að taka til greina
sýkingu fjár á svæðinu, eða yfir-
vofandi sýkingarhættu".
Nú er mér vitanlega kunnugt
og hefir lengi verið, að sauðfjár-
sjúkdómanefnd er skipuð 5 mönn
um og að ekki verður löglega
fyrirskipaður niðurskurður á
sauðfé án kröfu frá henni og sam
þykkt landbúnaðarráðherra, en
þar sem hana ber að skipa á 3ja
ára fresti, þá fylgist ég ekki með
því hverjir í henni eru á hverj-
um tíma, en dýralæknar eru það
ekki, ég veit ekki einu sinni hvort
þú ert í þessari nefnd, þótt þú
rannsakir lungu á Keldum, en
mér hefir skilizt, að þú hafir
venjulegt læknapróf en ekki
dýralækna og skiptir það litlu í
þessu máli hvort er. En þegar
framkvæmdastjóri nefndarinnar
Sæmundur Friðriksson tilkynnti
mér endanlega (hann hafði
nokkru áður sagt mér í síma að
þetta væri í athugun) í símtali, er
ég bað stöðvarstjóra símstöðvar-
innar að hlusta á, (í ákveðnum
tilgangi), að niðurskurður væri
nú fyrirskipaður, gat hann þess
um leið, að nefndin væri þessu
mjög mótfallin og greindi ástæð-
ur fyrir því, er ég tel mér ekki
skylt að nefna, en nefndin teldi
sig ekki geta staðið gegn ákveðn-
um vilja eða úrskurði lækna um
nauðsyn slíkra aðgerða. Mér var
þegar ljóst hvernig málinu var
háttað og krafðist staðfestingar
með símskeyti, er ég fékk. Eg
skil það vel og misvirði ekki,
þótt ólærðir menn í læknisfræði
kinoki sér við að ganga í ber-
högg við harðskeyttan lækni eða
lækna í þeirra sérgrein, enda
þótt þeir eigi að bera lagalega
ábyrgð á endanlegri ákvörðun.
Eg fullyrði líka að hér er of þung
ábyrgð lögð á herðar ólærðra
manna, það er sennilega ekki
minni ábyrgð sem þeir tækju á
sig ef þeir neituðu að samþykkja
tillögu sérfræðinga er þeir teldu
ónauðsynlega, eftir atvikum. En
úrskurður sem 5 dýralæknar
gæfu, yrði talinn af hverjum
manni óvefengjanlegur.
Eins og nú standa sakir, að
sannað verður að teljast að hraust
fé geti varist að minnsta kosti í
7 ár í sama húsi og sjúk kind án
þess að merkt verði á lungum
þess, virðast engin takmörk leng-
ur fyrir því að jafnvel einn eða
tveir harðskeyttir sérfræðingar
gætu knúið nefndina til þess að
fyrirskipa niðurskurð á ólíkleg-
ustu stöðum, til dæmis verður við
Látrabjarg sem er „grunað“
svæði nú, á þeirri fullyrðingu
einni að lungu úr kind þaðan
hafi verið „grunsamleg", ef ekk-
ert finnst að öðrum lungum á
staðnum eftir slátrun. Þá er allt
í lagi, „það er engum efa bundið
að talsvert hefir verið af smit-
uðum kindum í heima fénu“, eins
og þú segir í svarbréfinu. Eg
fullyrði ekki að þetta verði svo,
en það er óneitanlega „fræði-
legur möguleiki“. Stofninn hefir
verið hraustur, lungun sanna ekk
ert og tekizt hefir að útrýma
smitun með skjótum aðgerðum,
því að: „Vakri Skjóni hann skal
heita — þó að meri það sé brún“.
Stytzta hjónavígsluræða, sem
mér er kunn, hljóðar svo: Og nú,
mín elskuleg brúðhjón, mun drott
inn reka á ykkur botngjörð elsk-
unnar, m.eð hamri trúarinnar
og drífholti heilags nda. Amen.
Jafnvel svo öflug tæki munu
ekki duga til þess að lemja þá
trú inn í eitt einasta isfirzkt höf-
uð, að allir Vestfirðir geti verið
réttilega ,,grunað“ svæði í þessum
skilningi eða að nauðsyn hafi
verið á niðurskurði í Gervidal
og Laugabóli, eftir reynslu þá er
fékkst í Múla — og það jafnvel
ekki, þótt maður stigi í stólinn,
með jafnfjörugu hugmyndaflugi
og ég held þig hafa, læknir og
sennilega sjálfan mig líka, vegna
tillögunnar um hólfið hér að
framan! Og ísfirðingar munu
engar „fundarsamþykktir" þurfa
(til þess að fordæma niðurskurð-
j inn hér og í Gervidal, þeir hafa
gert það hver í sínu lagi án fund-
' arhalda, frá byrjun, eins og sést
j af því, að ekki einn einasti mað-
ur fékkst til þess, hvorki í Djúp-
inu eða ísafjarðarkaupstað að
íbúð til sölu
Til sölu er næstiim ný, glæsileg hæð við Rauðalæk, sem er
5 herbergi, eldhús, bað, skáli og ytri forstofa auk sam-
eignar í kjallara. Sér inngangur. Bílskúrsréttur. Hagstætt
verð og góðir greiðsluskilmájar. Tvennar svalir.
AknI stefánsson, hdl.
Málflutningur, Fasteignasala
Suðurgötu 4. Símar: 13294 og 14314.
rétta hönd til hjálpar við rekst-
ur þessa fjár eða flutning í skip,
fyrr en nokkrir unglingar úr
gagnfræðaskóla Isafjarðar feng-
ust til þess út úr neyð og þó að-
eins gegn loforði' um mjög álit-
lega greiðslu. Með slíkum fádæm-
um var þetta verk óþokkað í öllu
héraðinu.
Þetta mál er nú ailt að verða
svo ljóst, læknir, að ég held að
bréfagerðinni geti verið lokið af
minni hálfu, nema sérstakt tilefni
gefist, þá er ég alltaf reiðubúinn
ef með þarf. Eg þakka svo þær
mikilsverðu upplýsingar, sem þú
hefir veítt mér.
Með beztu kveðju.
Sigurður á Laugabólt.
V O T T O R Ð
Ég undirritaður votta hér með,
að kind, er Einar Sigurðsson, út-
gerðarmaður í Reykjavík átti og
slátrað var í Bolun’garvík sl.
haust, vegna þess að mér þótti
hún óeðlilega þunnholda eftir
sumardvöl í afrétti og reyndist,
við lungnaskoðun í Reykjavík,
hafa verið sjúk af þurramæði-
veiki, var 7 vetra er henni var
slátrað, samkvæmt ærbók er
Halldór Viglundsson, nú vitavörð
ur á Dalatanga, en þá ráðsmaður
Einars Sigurðssonar í Múla, hélt.
Halldór merkti allar kindur
eldri en 2ja vetra og er síðasta
merking skráð 1954, en Halldór
flutti frá Múla í fardögum 1955
og síðan var engin kind merkt
í Múla.
Ég minnist þess ekki að hafa
sagt Guðm. Gíslasyni, lækni, að
ærin væri 5 vetra gömul, enda
hafði ég enga aðstöðu til að vita
það, án þess að líta í ærbókina,
en ég var þá staddur langt frá
heimili mínu.
Múla, 15. maí 1960
Ágúst Guðmundsson,
Vottar:
Óli Jónsson.
Ólafur Jón Hansson.
H A L L Ó !
H A L L Ó l
Frá Skyndisölunni
á Laufásveginum
Peysufatasatín 20/— meterinn, Alslöppunarpúðar
(ómissandi í sólbaðinu) 50 krónur stykkið, Barna-
peysur frá 20 krónum, Barnasundbolir 25/—, Tvist-
tau 10 krónur og sumarkjólaefni 25 krónur meterinn
o. m. m. fl.
SKYNDISALAN, Laufásvegi 58.
Auglýsing
um skoðun bifreiða í lögsagnarumdæmum
Skagaf jarðarsýslu og Sauðárkrókskaupstaðar.
Samkvæmt bifreiðalögum tilkynnist hér með, að aðal-
skoðun bifreiða í Skagafjarðarsýslu og Sauðárkróks-
kaupstað fer fram sem hér segir:
Á Sauðárkróki mánudaginn 30. maí til miðvikudagsins
1. júní n.k., að báðum dögum meðtöldum, daglega frá
kl. 10 til 12 og 13 til 17,30, við Vörubifreiðastöð Skaga-
fjarðar.
Á Hofsósi fimmtudaginn 2. júní, frá kl. 10 til 12 og
13 til 16.
í Haganesvík íöstud. 3. júní frá kl. 13—16.
Bifreiðaeigendum ber að koma með bifreiðar sínar á
ofangreinda staði á greindum tímum til skoðunar.
Við skoðun skulu ökumenn bifreiðanna lggja fram full-
gild ökuskírteini.
Sýna ber skilríki fyrir því, að bifreiðaskattur og vá-
tryggingagjald ökumanna fyrir árið 1959 séu greidd, og
lögboðin vátrygging fyrir hverja bifreið sé í gildi. Hafi
gjöld þessi ekki verið greidd, verður skoðun ekki fram-
kvæmd og bifreiðin stöðvuð, þar til gjöldin eru greidd.
Vanræki einhver að koma bifreið sinni til skoðunar,
vrður hann látin sæta sektum samkvæmt umferðalögum
og lögum um bifreiðaskatt og bifreiðin tekin úr umferð,
hvar sem til hennar næst.
Sauðárkróki, 20. maí 1960.
Sýslumaðurinn í Skagaf jarðarsýslu,
Bæjarfógetinn á Suðurárkróki.