Morgunblaðið - 01.03.1961, Qupperneq 8

I
8
M O R C V /V fí L Á Ð 1Ð
Miðvikudagur 1. marz 1961
„Við íslendingar getum verið
hreyknir af þessum málalokum”
| Rætt við utvegsmevir, skipstjóra og báta- |
| sjómenn um lausn fiskveiðideilunnar við Breta j
I GÆR fór fréttamaður blaðs
ins á stúfana til að heyra
hljóðið í sjómönnum og út-
gerðarmönnum um samkomu
lagið um lausn á fiskveiði-
deilunni við Breta. Hitti blað
ið að máli bæði togaraskip-
stjóra, bátaútvegsmenn og
bátasjómenn. Fara ummæli
þeirra hér á eftir:
ÞAÐ SEM ÞEIR FÁ
ER EINSKIS VIRÐI
Hinn kunni bátaformaður Ein-
ar Sigurðsson var í gær að steina
netin 'í bát sínum, Aðalbjörgu,
Einar Sigurðsson
RE, og búa hann út á net. Hann
sagði skýrt og skorinort, að
samningarnir værú svo stór-
kostlegir að sjálfsagt væri að
ganga að þeim þegjandi og
hljóðalaust.
— Hvað finnst þér merkast i
þeim?
— Stækkunin á grunnlínu-
stöðunum eru stærsta atriðið,
bæði á Flóanum og fyrir Norð-
urlandi, svo maður tali nú ekki
um Bankann. Þetta eru stórkost-
legir punktar.
Ég verð að segja það, að ég
bjóst alls ekki við að hægt væri
að komast svona langt. Það eru
hvergi heil tvö ár sem Bretarnir
fá að vera innan. Og þetta er
allt í smáskikum. Þegar á að
fara að dæma menn til að veiða
í smáhólfum, þá verður nú lítið
úr.
Það er að vísu langt síðan ég
var á togara, en eftir því sem
ég þekki til, þá held ég að þau
séu einskis virði þessi hlunnindi
sem Englendingarnir fá.
— Heldurðu að þetta sé skoð-
un manna hér við höfnina?
— Ég hefi engan heyrt mæla
á móti því.
FÁUM BANKANA FRÍA
Gunnar Þórarinsson var líka
að búa bát sinn á net í höfninni.
Báturinn er nýkeyptur frá
Keflavík hét Bjarnþór, en hefur
ekki enn hlotið nýtt nafn. Hann
miðar við að byrja um helgina.
Gunnar var togaraskipstjóri í
10 ár og er því mjög kunnugur
togaramiðunum. Hann kvaðst
hafa verið að lesa Mbl. og kynna
sér samningana. — Og ég vona
að við fáum það sem í blaðinu
stendur, sagði hann,
— Sérstaklega er þetta mikill
sigur fyrir okkur með Selvogs-
bankann, Eldeyjarbankann og
Jökulinn, sem við fáum þarna
algerlega frí. Það er eins og ég
segi, ég vona bara að þeir beri
gæfu til að ganga að þessu.
Sama sinnis er hver einasti mað-
ur sem ég hefi talað við við
höfnina í dag. Enda getur eng-
inn maður, sem hefur vit á mál-
inu, haft á móti þessu.
NÚ HVERFA HERSKIPIN
AF MIÐUNUM
— Ég tel að gerðir hafi verið
mjög hagtæðir samningar við
Breta í landhelgismálinu, sagði
Einar Guðfinnsson útgerðar-
maður í Bolungarvík er blaðið
hafði tal af honum í gær. Til
dæmis hafði ég ekki reiknað með
að nein útfærsla fengist á grunn-
línum. Þá er útfærslan fyrir
Norður- og Suðurlandi, þar sem
beztu fiskimiðin og hrygningar-
stöðvarnar eru, að vonum mjög
mikilsverð fyrir okkur. Og eins
og annars staðar hverfa nú her-
skipin af miðunum úti af Vest-
fjörðunum, þar sem 12 mílna
fiskveiðitakmörkin gilda allt ár-
ið, án nokkurrar undanþágu.
Það hefir verið sárgrætiíegt að
sjá hin stóru herskip fylgja tog-
urunum upp að 4 mílunum síð-
ustu ár, og ég verð að segja að
oft hefir mér liðið- illa vegna
þess ofbeldis, sem Bretar sýndu.
En sem sagt, nú hefir verið
samið eins og bezt verður á kos-
ið og þannig að allir vel við una.
Við höfum náð því marki að fá
viðurkenningu Breta á 12 míl-
Einar Guðfinnsson
unum, þótt við verðum hins
vegar að sýna nokkra undan-
látssemi næstu 3 árin. Mér finnt
að við hefðum ekki getað reikn-
að með minni fórn en raun
varð á. Reiði útgerðarmanna og
sjómanna í Grimsby og víðar
ber það með sér, að haldið hefir
verið vel á okkar málum, og
við íslendingar getum verið
hreyknir af þessum málalokum.
OKKUR ÞÆTTI ÞETTA
LÉLEGT Á ÍSLENZKU
TOGURUNUM
Pétur Jóhannsson, skipstjóri á
Hvalfellinu, hefur verið í landi
síðan á laugardag, er skipið kom
úr söluferð til Þýzkalands, og
ætlaði hann út aftur á veiðar í
gærkvöldi.
— Mér lízt bara vel á þessa
samninga við Breta, og finnst að
málið hafi leystst vel fyrir okk-
ur, sagði Pétur, er við vorum
setzt jnn í stofu hjá honum á
Ljósvallagötu 22. — Ég held að
enginn sem vill, geti séð annað
en að við höfum sloppið vel.
Það er ákaflega mikils virði
Pétur JóAannsson
að fá viðurkenningu á 12 mílna
landhelgi, í stað þess að standa
í óendanlegu þrasi. Og auk þess
tekið fram að þetta sé ekkert
lokatakmark.
— Og svo er það útfærzla
grunnlína. Hvað segirðu um það
atriði?
— Ja,' við íslenzku togara-
mennirnir töpum nú líka á því,
þegar grunnlínurnar eru færðar
út, þar eð við fáum ekki heldur
að fara inn fyrir. En annars fer
minnstur hlutinn af veiðunum
fram svo innarlega. Við veiðum
yfirleitt dýpra.
— Finnst þér það' mikill ó-
kostur að þurfa að veita Bret-
unum undanþágu til að veiða á
takmörkuðum svæðum innan við
línuna hluta úr árinu í þrjú ár?
— Nei, ég held að það geti
ekki farið með okkur. Þetta er
svo stuttur tími, enda ekki þar
með sagt að alltaf sé fullt af
fiski þó komið sé inn fyrir 12
mílna mörkin. Það getur þó ein-
staka sinnum verið fiskirí á þess
um stöðum. Okkur þætti það lé-
legt á íslenzku togurunum, ef
við fengjum ekki að fara meira
inn fyrir en þetta.
— Þið hafið verið á heima-
miðum. Hafið þið séð mikið til
brezku togaranna?
— Nei þeir eru á öðrum mið-
um yfirleitt miklu nær landi.
Þeir leggja meira upp úr því að
veiða verðmeiri fisk, kola og
ýsu, þó það sé þá minna af hon-
um. Það eru þó tímar á árinu,
þegar betra er að vera fyrir inn-
an, t. d. hér fyrir súnnan á vorin
og yfir vertíðartímann og við
Vestfirðina á veturna, þegar of
slæmt veður er til að veiða á
rúmsjó. En Bretarnir fá engar
undanþágur út af Vestfjörðum,
skilst mér.
— Já, þú ert Patreksfirðingur
og hefur auðvitað verið á tog-
urum fyrir vestan.
— Já, en síðan 1951 hefi ég
verið á togurum héðan og skip-
stjóri í eitt ár fyrst með Hval-
fellið, þá Sigurð, og nú aftur
með Hvalfellið.
— Hvert haldið þið í kvöld?
— Það veit maður aldrei. Ef
fréttist af því að einhversstaðar
hafi lifnað yfir veiðunum, þá
förum við umsvifalaust þangað.
Þetta hefur verið óskapleg ör-
deyða undanfarið.
Svo óskuðum við Pétri góðrar
ferðar.
TÍÐINDAMENN blaðsins brugðu
sér austur fyrir Fjall og höfðu tal
af nokkrum formönnum í útgerð
arhöfnunum, Stokkseyri, Eyrar-
bakka og Þorlákshöfn. Sem kunn
<ugt er er friðunarsvæðið út af Sel
vogi mjög aukið með tilkomai
hinnar nýju grunnlínu. Svör for-
mannanna voru yfirleitt á einn
veg. Þeir fögnuðu samkomulag-
inu og töldu að úr því sem kom-
ið væri hefði þetta verið bezta
lausnin.
AUKIN FRIÐUN — BATNANDI
VEIÐI
Við komum fyrst til Bjarna Jó-
hannssonar formanns á Jóhanni
Þorkelssyni ÁR 24, sem er 28
tonna bátur og gerður út frá
Eyrarbakka.
— Mér finnst í rauninni hart
að þurfa að ganga til samninga
við Breta um þetta mál, en úr
því sem komið er var ekki um
annað að ræða og hefði gjarna
mátt vera búið að semja fyrr.
Þetta er áreiðanlega til mikilla
hagsbóta að minnsta kosti fyrir
okkur hér við Suðvesturlandið.
■— Aukning friðunarsvæðisins
verður mjög mikil og hvað mest
virði á netavertíðinni. Það er ó-
líku saman að jafna eða þegar
skipin voru að skrapa hér þrjár
mílur frá landi.
— Við hér á Eyrarbakka höfum
lítið sem ekkert getað rætt þetta
ennþá, við höfum verið á sjó síð-
an fregnin um þessa samninga
barst._
— Ég get ekki séð að hætta sé
því samfara að semja um viss
svæði handa Bretunum til þriggja
ára. Þessi tími líður fljótt og það
er fyrir mestu að fá yfirráð yfir
öllu svæðinu að lokum..
— Ég tel að á undanförnum ár-
um hafi veiðarnar fyrir bátana
hér við Suðurland farið stórum
batnandi eftir því sem friðunin
fyrir ágangi togara hefir aukizt,
segr hinn 38 ára gamli formaður,
sem stjórnað hefir báti frá Eyr-
arbakka sl. 9 ár.
ÞAÐ VARÐ AÐ FINNA
LAUSN
f Þorlákshöfn hittum við fyrir
Guðmund Friðrikson formann á
mótorbátnum Friðriki Sigurðs-
syni. Báturinn er 36 tonn að stærð
og þeir róa 5 á honum með línu.
Guðmundur hefir verið formaður
í 9 ár og þá jafnan róið frá Þor-
lákshöfn. Bjó hann framan af á
Selfossi en er nú nýfluttur út eft-
ir og hefir byggt sér hús í hinni
vaxandi útgerðarstöð.
.— Mér hefir alltaf fundizt að
leysa eigi öll deilumál m,eð samn
ingum. Það er enda mjög tak-
markað sem smáþjóð getur leyft
sér Við getum ekki sett hnefann
í borðið.
— Mér finnst, að við, sem róum
hér út á Sevogsbankann, getum
vel unað okkar hag með þá samn
inga, sem gerðir hafa verið við
Bretana.
— Við skipsfélagarnir vorum
að ræða þetta mál um borð í
bátnum í dag og mér skyldist að |
yfirleitt væru þeir allir fylgjandi
Guðmundur Friðriksson
þessu samkomulagi. Um pólitísk-
ar skoðanir þeirra er mér ekki
kunnugt, en þetta mál virtist ekki
fara eftir þeim.
— Þetta er líka sérstaklega hag
kvæmt hvað snertir netaveiðarn-
ar. Nú þurfum við ekki að eiga
það á. hættu að togararnir eyði-
leggi þau fyrir okkur.
— Vandamáið verður kannske
helzt á þeim stöðum þar sem
Bretarnir fá leyfi til að fiska á
mili 12 og 6 mílna. Menn verða
e.t.v. óánægðir þar. En þrjú ár
eru ekki langur tími í sögunni.
— Þetta var vandræðaástand
eins og það var. Á því varð að
finna lausn. Og ég verð að segja
að eftir ölum atvikum er hún
góð, sagði Guðmundur Friðriks-
son að lokum.
ALLIR Á EINU MÁLI
Bátarnir tveir, sem gerðir eru
út frá Stokkseyri, voru ekki
komnir að, þegar við komum nið-
ur að bryggjunni. Skömmu síðar
sáum við bát fyrir utan skerin.
Það var engu líkara en hann væri
stjórnlaus þar sem hann veltist I
öldurótinu. En þótt hann virtist
öðru hverju ætla að leggjast á
hliðina, þegar öldurnar vönguðu
hann eða stormurinn sló hann
utanundir, rétti hann sig við aft-
ur og stefndi ótrauður að landi,
fram hjá skerjum og boðum. Það
Jósep Zophoníasson
var tignarlegt, að sjá þessa litlu
skel brjótast gegnum hveija
hindrun og þræða krókótta leið
að bryggjunni. Þarna hefur ein-
hvern tíma verið róinn lífróður
að landi í gamla daga. Nokkrir
heimamanna stóðu á hafnarbakk-
anum og fylgdust með siglingu
Framhald á bls. 17.