Morgunblaðið - 01.03.1961, Blaðsíða 10

10
MORGI'NBLAÐIÐ
Miðvik'udagur 1. marz 1961
Framh. af bls. 1
•st á samkomulagið, þar sem í
því felist að það muni gilda um
•lllangt skeið.
í Togaramenn í Grimsby brugð-
ast reiðir við og gagnrýndu mjög
„friðarskilmálana“, sem þeir
aögðu vera „svik við brezka fiski-
œenn“.
George Dreever, skipstjóri, sem
giglir í dag á íslandsmið sagði, að
samkomulagið væri tóm vitleysa
— að sínu áliti væri sérhvert
samkomulag um meira en fjög-
urra mílna fiskveiðilögsögu eftir-
fiöf af hálfu Breta. Sagði hann
auðsætt, að íslendingar hefðu
ekki gefið mikið eftir.
• ÚTFÆRSLA GRUNN-
LÍNUNNAR
Annar skipstjóri sagði: — Það
verður að minnsta kosti friður.
Hið nýja samkomulag sker ekki
aðeins niður veiðisvæðið, heldur
er íslendingum einnig gefin eftir
útfærsla grunnlínunnar — sem
12 mílna mörkin eru reiknuð frá.
Bretar leggja ríka áherzlu á, að
samkomulag við íslendinga hafi
engin áhrif á afstöðu Breta til
landhegi og fiskveiðilögsögu ann-
arra þjóða. Einnig leggja þeir á-
herzlu á nauðsyn þess, að komið
verði í veg fyrir frekari útfærzlu
fiskveiðilögsögunnar, enda verða
Íslendingar að skýra frá öllum
frekari aðgerðum til útvíkkunar
hennar með sex mánaða fyrir-
vara. Og sérhverri deilu, sem
kann að rísa vegna slíkra aðgerða
skal vísað til Alþjóðadómstólsins.
Island hefur haft betur
„Scottish Daily
Ex-
Blaðið
press“ segir:
Hinu langa og bitra fiskistríði
milli Bretlands og íslands er
lokið. Og ísland hefur haft betur
í því.
Brezkir fiskimenn vonuðu að
þeir fengju tíu ára millibils-
ástand, þegar þeir mættu veiða
á ytra sex-mílna svæðinu því að
Noregur hefur samið við Breta
upp á þau kjör.
Samkomulagið þýðir tap fyrir
þá fiskimenn sem sækja á fjar-
læg mið.
Þá átti blaðið samtal við W.
B. Harrow formann stærsta
togarafélagsins í Aberdeen.
Hann segir:.— Ég get ekki fagn-
að þessari ákvörðun, því að þeg-
ar allt kemur til alls hefur hún
það í för með sér að fiskimið
okkar minnka.
Tap fyrir togaraflotann
Blaðið Guardian í Manchester
segir í frétt frá hinum fjórum
aðalþáttum samkomulagsins. Það
greinir frá því að íslenzka ríkis-
stjórnin hafi ekki farið dult með
það að það sé ætlun hennar að
útvíkka fiskveiðilandhelgi sína
með tíð og tíma yfir allt land-
grunnið. Felist því öryggi í því
fyrir Breta, að íslendingar fall-
ist nú á að tilkynna brezku
stjórninni slíkar aðgerðir með
sex mánaða fyrirvara.
Norðurlandablöðin segja einnig frá samkomulaginu við Breta
á áberandi hátt, t.d. segir „Ekstrabladet" í Kaupmannahöfn:
— Island sigraði í þorsk-stríðinu. — Tólf mílna mörk við
Grænland og Færeyjar nú tímabær.
Blaðið segir síðan að það sé
augljóst að samkomulagið feli í
sér alvarlegar takmarkanir á
veiðum Breta og tap fyrir tog-
araflotanum. Það segir að um
það bil helmingur afla hinna
230 úthafstogara Breta sé af ís-
landsmiðum og sé afli þeirra
metinn á 10 milljón sterlings-
pund. Blaðið bendir á það, hve
þetta samkomulag sé Bretum
miklum mun óhagstæðara en
samkomulagið við Norðmenn,
Norðmenn heimila Bretum fisk-
veiðar í næstu tíu ár upp að
sex mílna mörkum, en íslend-
ingar aðeins í þrjú ár.
„Verulegar fómir“
Stórblaðið „Daily Telegraph"
skýrir frá samkomulaginu í frétt
á forsíðu, undir fyrirsögninni:
„Fórn“ af hálfu Bretlands bind-
ur endi á fiskveiðideiluna. —
Blaðið gerir engar sjálfstæðar

f
t
f
±
t
V
CoceCola
er allsstaðar bezta
hressingin.
Þessi frábæri drykkur
hressir þreytta,
svalar þyrstum
og gerir glaða ánægðari.
Hann er ætíð ferskur
og ljúffengur
— og á hvergi sinn líka.
r\nri/i/i i
DREKKH
(mtá m
athugasemdir við samkomulagið
— en segir að „því hafi verið
lýst yfir í London" á mánudags-
kvöldið, að staðfesting þess
mundi fela í sér „verulegar
fórnir" af hálfu brezka fiskiðn-
aðarins — en vonir standi til,
að bæði löndin telji að sam-
komulagið marki „sanngjörn úr-
slit“ fiskveiðideilunnar.
Blaðið segir, að ef samkomu-
lagið fái þinglega fullgildingu,
muni ríkisstjórnir Bretlands og
íslands skiptast á orðsendingu
hið fyrsta — og samkomulagið
taka gildi. Síðan rekur blaðið
meginatriði þess (með sama
hættj og gert hefir verið hér í
blaðinu).
Loksins drepur Daily Tele-
graph á fund þann, sem Soa-mes
fiskimálaráðherra hélt með full-
trúum brezka fiskiðnaðarins á
mánudagskvöld — og segir, að
eftir fundinn hafi fulltrúarnir
lýst ,,miklum vonbrigðum" yfir
samkomulaginu, en þó lofað
stuðningi sínum.
Bretland lætur undan
w Á annarri síðu „Daily Ex-
» press“ birtist fréttin undir stórri
♦♦>, fyrirsögn yfir nær þvera síðuna:
J — Bretland lætur undan Islandi
— Frétt blaðsins hefst með þess
V
kalda stríðs milli Bretlands og
ísland út af fiskveiðiréttindum
X eru nú í sjónmáli — en það
♦y' kostar miklar fórnir af hálfu
♦? ■ togaraflota okkar. Talið er, að
♦♦,, samkomulagið gangi í gildj inn-
X an nokkurra daga. ef ísland
♦ (Aiþingi) fullgildir það.
♦j — Þetta mun gera úthafsflot-
♦♦■'anum fært að leggja af stað til
♦físlands á vorvertíðina innan
X,, hálfsmánaðar, segir blaðið. Þar
X með verður bundinn endir
f'harða deilu, er sjóliðar íslenzkra
Y
♦* • göngu á brezka togara og tóku
♦f ,þá fasta, en herskip brezka flot
X ans komu þeim síðan til bjargar.
,!♦ ’ Daily Express segir að Jos-
♦t, eph Cobley, varaforseti félags
X brezkra togaraeigenda, hafi látið
♦♦ ’ svo um mælt eftir fund með
> Soames fiskimálaráðherra á
♦f mánudagskvöld, að brezka stjórn
X in hefði (með samkomulaginu)
J svipt brezka togaramenn fiski-
V'miðum í slíkum mæli, að jafna
♦y • mætti til þess að brezkir bænd
♦*,, u r misstu héruðin Cornwall,
Devon, Somerset, Dorset, Hamp-
j’shire og Glouchestershire „í
♦W 'hendur keppinauta sinna á meg-
♦|-inlandinu, í einni svipan og um
alla framtíð“. — En Cobley
♦f .sagði, að togaramenn væru þó
t fegnir því, að „þessi langi og
jþreytandi reynslutími væri loks
’á enda“ — og að stjórnjn hefði
♦*>ekki „látið algerlega undan“. —
♦f, Þeir hefðu óttazt það mest, að
$ þeir misstu hin auðugu mið á
♦j’öllu landgrunninu við Island.
♦♦' Þá sagðj Cobley, að samkomu
♦J i lag væri um það, að brezkir
X, fiskimenn hefðu áfram for-
X gangsrétt á heimamarkaðinum.
♦j Þessi réttur er ekki skertur.
♦♦ sagði hann, — og „við munum
♦Jsjá svo um, að til slíks komi
X ekki“,
■'jjj • Sár vonbrlgði
♦♦1 í Reutersfregn frá London er
♦5 'skýrt frá því að fulltrúar brezka
X .fiskiðnaðarins hafi átt fund með
i Christopher Soames fiskimálaráð
j ’herra í gærkvöldi. Að honum
loknum gáfu þeir út yfirlýsingu.
Þar láta þeir í ljós „sár von-
(keen disappointment)
— Svik segja Bretar
yfir því hve veiðitíminn innan
tólf mílnanna sé stuttur og regl-
urnar um veiðar á svæðinu milli
6 og tólf mílna strangar. „Samt
sem áður viðurkenndu þeir nauð
syn þess að skapa öryggi fyrir
framtíðina, og með það fyrir aug-
um tilkynntu þeir Soames að
þeir væru reiðubúnir til að
dtyðja samkomulagið,“ segir 1
yfirlýsingunni.
• Fyrirvaralaus brottrekstur
Nokkru eftir fundinn með ráð-
herranum sagði varaformaður
samtaka togaraeigenda, Joseph R.
Cobley: „Þótt samkomulagið
ryðji úr vegi stjórnmálalegum
deilum er það ekki þess eðlis
að vekja fögnuð hjá fiskiðnað-
inum. Samkomulagið er fjarri
anda Genfarráðstefnunnar um
fiskveiðilögsögu, sem haldin var
vorið 1960. f stað tíu ára tíma
bilsins áður en 12 mílna mörkin
fá viðurkenningu, mætir nú fisk
iðnaðinum það sem nefna má
nærri fyrirvaralaus bottrekstur
úr 12 mílna beltinu umhverfis
ísland“.
• Fórnir Breta
Cobley sagði að svæði það sem
nú væri tekið frá brezkum fiski-
mönnum og afhent íslendingum
væri um 9.500 fermílur að flatar-
irsögn: „Fórn“ af hálfu Bret-
lands bindur endi á fiskideil-
una. — Málamiðlun um 12
mílur við ísland.
máli. Benti hann á að á undan-
förnum árum hefðu Bretar misst
auðug fiskimið við Noreg og
Færeyjar og að samkvæmt regl-
um Fríverzlunarsvæðislandanna
vofði yfir aukinn innflutningur á
frystum fiski frá þeim löndum,
löndum sem jafnframt nytu þess
að einkaveiðisvæði þeirra væru
stóraukin.
Cobley kvaðst vona að fórnir
Breta yrðu til þess að tólf mílna
mörkin héldust óbreytt í áratugi
og ekki kæmi til frekari útfærslu.
Hann sagðist álíta að ríkisstjórn
in hafi gert rétt í að leiða deiluna
til lykta á þessum grundvelli.
• Ekki mjög----------
Lawrenre Oliver, fulltrúi skip.
stjóra og stýrimannafélagsins í
Hull lýsti ánægju sinni yfir því
að samkomulag hefði náðst, en
kvaðst „ekki mjög ánægður með
skilyrðin. Þau eru samt það bezta
sem völ var á“, sagði hann. Oli.
ver taldi ekki að missir fiskimið-
anna hefði áhrif á fiskverðið í
Bretlandi.
Dennis Welch, formaður fé.
lags yfirmanna á togurum í
Grimsby, sagði í Grimsby að
hann hefði tekið að sér að túlka
samkomulagið í sem beztu ljósi
fyrir félagsmönnum sínum, en
þeir halda fund um málið á föstu
dag. Welch sagðist hafa tilkynnt
ríkisstjórninni að: „ég vil ekki
bera ábyrgð á þeim aðgerðum,
sem þeir kunna að grípa til. Það
er meir en hugsanlegt að tii
vandræða dragi ef íslenzkir tog.
arar hefja landanir að nýju“.
Welch bætti því við að togara.
menn væru „mjög vonsvikríir".
Forsetinn yfir-
maður frímúrara
SL. laugardag var forseti íslands,
Ásgeir Ásgeirsson, kjörinn yfir-
maður Frímúrarareglunnar á fs-
landi í stað Ólafs Lárussonar
prófessors, sem er nýlátinn.