Morgunblaðið - 06.05.1961, Blaðsíða 10

10
MORGUN BLAÐIÐ
Laugardagur 6. maí 1961
KORT ÞETTA skýrir nokkuð geimferð Shepards í gær. En upplýsingarnar eru úr
bandarísku blaði, sem út kom fyrir nokkru. Ekki koma þær fyllilega heim við fréttir
af geimskotinu, því geimskipið náði meiri hraða en hér er gefinn upp, eða rúmlega
8000 kílómetra á klukkustund. Þá komst skipið í 185 kílómetra hæð, en ekki 200
eins og sagt er. Þegar skipið losnaði frá eldflauginni, tók Shepard við stjórn þess,
en því var stjórnað frá jörðu fyrsta áfangann. í hámarkshæð reyndi Shepard ýms
stjórn- og stýristæki geimskipsins, sem reyndust vel.
Á skotstað var mikill fjöldi fréttamanna og var útvarpað lýsingu á geimskot-
inu og fengu útvarpshlustendur að fylgjast með ferðum Shepards jafnóðum og upp-
lýsingar komu frá honum utan úr geimnum.
ALAN B. SHEPARD, yfirmað flotanum, liggur á bakinu í
ur (Commander) í bandaríska
Geimfari við geimsle
Mercurv
sæti sínu í Mercury geimskipi,
sem komið er fyrir í nefi Red
stone eldflaugar. Fyrsti geim-
fari Bandaríkjanna er að
leggja af stað frá tilraunastöð
inni á Canaveral-höfða á
Florida.
Redstone eldflaugin hefur
verið yfirfarin, allt er í lagi.
í geymum eldflaugarinnar eru
25.000 lítrar af eldneytis-
blöndu, sem nægja til að fram
leiða 78,000 punda þrýsting í
140 sekúntur. Stjórnendur
geimskotsins á jörðu hafa sam
band við Shepard um talstöð.
Öll stjórntæki geimskipsins
eru reynd áður en því er skot
ið á loft. Svo nálgast skottim-
inn.
....5 ...4 ...3 ...2 ....1
SKJÓTIÐ!
Eldflaugin hylst í gufuskýi,
svo fer hún af stað. Fyrst hægt
og rólega, en hraðinn vex ört
og eftir 20 sekúntur er hún
komin í 1,000 feta hæð. Hraða
aukningin þrýstir Shepard
niður í sætið og þyngd hans
margfaldast. En hann er van
ur þeirri tilfinningu vegna
langvarandi æfinga og heldur
ótrauður áfram að senda upp-
lýsingar um förina til jarðar.
Eftir rúmar tvær mínútur
losnar geimskipið frá Red-
stone flauginni, sem orðin er
eldneytislaus. Skipið heldur
ferðinni áfram og nú tekur
þyngdarleysið við. Shepard er
spenntur í sætið, annars gæti
hann svifið í lausu lofti inn í
geimskipinu. Skipinu er snúið
við á fluginu, þannig að Shep
ard fer nú aftur á bak. £r
þetta gert vegna þess að,
„botninn" í skipinu er sérstak
lega einangraður fyrir hita,
sem myndast þegar skipið þýt
1 — Redstone-eldflaug skotið á loft
með Mercury-geimskip.
2 — Ef bilun verður á Redstone-flaug-
inni, tekur björgunarflaugin við og
bjargar geimskipinu.
3 — Hraðaaukningin þrýstir geimfar-
anum niður í sætið með gífurlegu afli
og margfaldar þyngd hans.
Tími: 0
Hraði: 0
Hæð: 0
Þyngd geimfara: 90 kg.
4 — Fimm sekúndum eftir að elds-
neyti eldflaugarinnar er þrotið er
björgunarflauginni sleppt. Örstuttu
síðar losnar geimskipið frá burðar-
flauginni. Miðflóttaaflið vegur á móti
aðdráttaraflinu; geimfarinn er þyngd-
arlaus.
5 — Þrýstiloft snýr skipinu svo breiði
hitaskjöldurinn snúi fram, snýr svo
skipinu þannig að sjónpípan vísi niður.
6 — Bakflaugar, sem notaðar verða
við hnattflug seinna, reyndar í há-
markshæð.
Tími: 2 mín.
Hæð: 65 km
Hraði: 6500 km
Þyngd geimfara: 600 kg.
Tími: 2 mín. 5 sek.
Hraði: 6500 km
Hæð: 72V-t km
Þyngd geimfara: 0
Tími: 5 mín.
Hraði: 2570 km
Hæð: 200 km
Þyngd geimfara: 0
Shepard
ur á ofsahraða gegnum loftið.
Svo hefst ferðin til jarðar.
Geimskipið er á 7,200 km.
hraða á klst., en nú dregur
mjög úr ferðinni. Shepard
þrýstist aftur niður í sætið. I
stað þess að svífa þyngdarlaus
verður hann þyngri og þyngri.
Hann getur sig ekki hreyft.
Hann verður að horfa beint
fram, því ef hann hreyfir höf
uðið til hliðar, leggst það fast
aftur í bak sætisins og verður
ekki hreyft þaðan um stund.
Á stuttum tíma lækkar hraði
geimskipsins niður í 200 km.
á klst. Fallhlífar taka við og
draga enn úr ferð skipsins,
sem svífur hægt til sjávar.
Fyrir lendingu dettur yzta
Framh. á bls. 15.

7 — Bakflaugunum sleppt. Tími: 7 mín. Hraði: 4800 km Hæð: 130 km Þyng geimfara: 0
8 — Skyndileg hraðaminnkun þrýstir geimfara aftur niður í sætið og marg- faldar þyngd hans. Tími: 8 min. Hraði: 6500 km Hæð: 65 km Þyngd geimfara: 1000
9 — Bremsu-fallhlíf dregur úr fall- hraða. Timi: 9 mín. Hraði: 480 km. Hæð: 30 km Þyngd geimfara: 90
10 — Aðalfallhlíf opnast. Timi: 13 mín. Ilraði: 35 km Hæð: 3Vz km Þyngd geimfara: 90
11 — Lending: 325 km frá skotstað. Tími: 16t4 mín. Hraði: 0 Hæð: 0