Morgunblaðið - 30.08.1962, Blaðsíða 10

10
MORGlNBLAÐIB
Fimmtudagur 30. ágúst 1962

■MmiMMWmM*a«%M>
Hvaö segja þeir í fréttum
Byrjaöi að safna tímarit-
um, á nú Þorsteinssafn
i
:

Kári Borgfjörð Helgason,
kaupmaður er f.yrir nokkrum
dögum orðinn eigandi ein-
hvers bezta bókasafns í ein
staklingseigu hér á landi —
safns Þorsteins Þorsteinsson-
ar, sýslumanns. Við hittum
Kára á heimili hans á Hverf-
isgötu 43, og spurðum hann
um tildrög þess að hann ’
keypti safnið. '
— Eg hefi áhuga á bóka-
söfnun, einkum þó tímarita-
söfnun, og hefi sjálfur notað
frístundirnar síðustu 15 árin
í að safna fágætum timarit-
um. Eg þekki ekki safn Þor
steins, en hafði heyrt mikið
um það talað, en þegar ég
frétti að það væri til sölu,
datt mér ekki - hug annað en
að það færi til opinberra stofn
ana. Eg hugsaði aldrei svo hátt
að ég kynni að geta eignast
það. En þegar annar einstakl
ingur var frágenginn, gerði
ég tilboð, sem var hafnað. en
síðan varð bað úr að ég fengi
safnið.
— í hvaða tilgangi sóttistu
eftir safninu?
— Mig langaði til að em"
ast sem bezt og fjölbreyttast
bókasafn og þarna var tæki-
færið. Með bví að bæta við
það mínu eigin tímaritsafni,
get ég aukið það, og á von-
andi eftir að auka enn við
það í framtíðini.
— Hvemig stóð á bví að þú
gerðist safnari?
— Það sem eiginlega vakti
áhuga minn fyrir 15 árum, var
auglýsing frá Helga Tryggva
syni um að hann hefði gömul
tímarit til sölu . Eg fór og
skoðaði blaðastaflana og á-
hugi fyrir að safna fágætum
tímaritum vaknaði. S áhugi
hefur svo farið vaxandi eftir
því sem ég fór meira að fást
við þetta. Helgi Tryggvason
hefur eiginlega náð í þetta
sem ég á fyrir mig og ég á
honum mikið að þakka hvað
það snertir.
í einu horni stofunnar eru
bókahillur með röðum af blá
um bókum í stóru broti og ef
betur er að gáð, kemur í ljós
að þarna eru „komplet" Nýjar
kvöldvökur, Andvari, Eim-
reiðin og fjölmörg önnur rit.
— Mikið af tímaritunum er
geymt á njálsgötu 49, því ég
þori ekki að hafa það hér í
þessu timburhúsi, segir Kári.
Og þangað mun ég einnig
flytja Þorsteinssafn. Eg geri
mér ekki ennþá grein fyrir
hve mikið rúm það þarf. En
það verður haft bar i heilu
lagi.
— Er ætlunin að aðrir fái
aðgang að því?
— Eg hefi nú ekki hugsað
um það. En ef einhver hefur
löngun til að sjá safnið há
það sjálfsagt, efir að búið ei*
að koma því fyrir.
— Þekktirðu Þorstein?
___ Nei, en ég dáðist að því
hve miklum tíma hann eyddi
frá öðrum störfum í að leita
að og draga saman þessar
gömlu bækur. Kona hans vann
einnig mikið starf í sambandi
við það. Hún lærði bókband,
keypti sér tæki og batt inn
bækurnar. Þau hjónin voru
mjög samhent í þessu. Eg hef
einnig heyrt að erfingjarnir
hafi fengið góð ilboð erlendis
frá í safnið. en ekki viljað
hlusta á slíkt. Það finnst mér
mjög virðingarvert. Eg held
að ástæðan til þess hve safnið
er dýrmætt, er að Þorsteinn
byrjaði svo snemma að draga
það saman sagði Kári að lok
um. Nú er ekki hægt lengur
að fá fjölmargar bækur sem
í því eru.
Kári B. Helgason með hluta af tímaritasafni sinu. Styttuna af
honum í hillunni gerði Jónas Jakobsson.
Hafa verið að flytfa
12 þús. handrit
Dr. Björn Sigfusson, háskólabókavöróur.
Þá litum við snöggvast inn
í Landsbókasafnið og hittum
Finn Sgmundsson, landsbóka
vörð.
3-6000 bækur bætast við áriega
— f mínu safni er ekkert
að frétta. Þetta er starfsbóka
safn. Það er annað mál um
safn, sem er museum og hef-
ur þá skyldu að safna dýrgrip
um eins og Landsbókasafnið,
sagði Björn Sigfússon háskóla
bókavörður, er fréttamaður
blaðsins tók að leita fregná
hjá honum. — Það er sama
að frétta ag seinustu 20 árin.
Á hverju ári bætast við 3000-
6000 bóka, og safnið nálgast
óðum 100 þús. binda stærð-
ina eða 3 þús. hillumetra.
— Er nokkuð að rætast úr
með húsrými?
— Jafnóðum og ofþrengsli
verða í húsakynnúm safnsins
leitum við uppi einhvern kima
í-Kjallara til að auka geymslu
rúm, þar til nýja safnhúsið
verður byggt.
Sameining frestast
af fjárhagsástæðum
— Hvað líður sameiningu
safnanna?
— Alþingi ákvað með þings
ályktun 29. mai 1957, að Há-
skólabókasafnið skyldi á
næstu árum sameinað Lands
bókasafni, verða ein af starfs
deildum þess og gegna því
hlutverki sem Landsbókasafn
hefur frá 1911 og Háskólabóka
safn frá 1940 gegnt fyrir
æðstu menntastofnun lands-
ins. Landsbókasafnið var eKki
einfært um að vera háskóia-
bókasafn, sízt þegar tveggja
km gönguieíð var orðin milli
stofnananna, bvi var háskóla
bókasafnið stofnað og naut í
fyrstu einskis stuðnings rík-
isins, en síðan 1943 hefur rík
ið launað bókavörðinn sem
stöðugt er einn, og 1962 er
fyrsta árið sem ríkið leggur
einnig fé til bókakaupa, 150
þús. kr.' Bæði söfnin hafa um
skeið haft of lítið húsnæði og
úrelt vinuskilyrði, og þings-
ályktunin frá 1957 gekk út
frá því, að nýtt safn yrði
byggt um leið og sameining-
unni yrði komið í verk. Það
hefur frestazt af fjárhagsá-
sttæðum, og er hugsanlegt að
reynt verði á næstu árum að
sameina í áföngum. bótt safn
hússins nýja verði að bíða
enn eitthvað lengur.
— Hverniv mundi verkum
skint miili aðaldeildanna
tvege.ia í þessu ríkisbókasafni?
— Háskólabókasafnið þarf
að fullnæia kröfum í ört vax
andi fræðigreinum 6 háskóla
deilda og vera nokkurt forða
búr vísindatímarita og hand-
bóka. svo að allar opinberar
rannsóknarstofnanir geti not-
ið vóðs af og fjöldi einstakra
fræðimanna. Þar er aðallega
um erlend rit að ræða og
mikinn meiginþorra beirra á
ensku og þýzku. Sá hluti er-
lendu deildarinnar í Lands-
bókasafni, sem frá 1911 hefur
átt slíku háskólasafnshlut-
verki að gegna verður þegar
húsnæði leyfir að falla alveg
inn í starfrækslu háskólabóka
safns ,sem þá fellur inn í um
gerð LandSbókasafnsins, eins
og Alþingi hefur ákveðið að
verði. Landsbókasafn sjálft
skiptist ef svo má segja, í
kjarna, sem heitir íslands-
deild, og ytra hýði, sem var
hugsað sem húmanískt alls-
herjarbókasafn við hæfi leikra
og lærða.
Handritastofnunin
meginviðburðurinn
— Eru engin stórtíðindi í
safnmálum utan Háskólabóka
safnsins?
— Mestu skiptir hin nýja
handritastofnun. Hún hlýtur
ávallt að verða í húsnæði hins
vísindalega ríkisbókasafns. í
fyrstu er húsnæði hennar í
Landsbókasafni, þar sem áð
ur var salur Náttúrugripa-
safnsins. Ástæðulaust væri að
reisa sjálfstætt hús, heldur
hljóti hún hæð i nýja safnhús
inu.
— Hvað er af stofnuninni að
frétta?
— Stofnun hverrar nýrar
rannsóknarstöðvar við háskól
ann er mikill viðburður, og
þessi eigi smæstur.
í haust þykir mér íslenzku
Árnasafnsmáli s^ila upp yfir
einn brattast hjallann, sem
á þróunarvegi þess er. Eg
veit að það tekst gæfulega.
Þegar dómnefnd hefur fjallað
um hæfni þeirra fjögurra
reyndu safnmanna, sem sótt
Framh. á bls. 23
Hann kvað lítið hafa borið
til tíðinda síðan hann ræddi
síðast við blaðamenn, þegar
nýi handritasalurinn var tek
inn í notkun. Síðan hafa bóka
verðir unnið að því að flytja
handritin, sem eru um 12 þús.
talsins og koma þeim fyrir
hnum haglega gerðu geymsl
um og hafa bókaverðirnir
bætt því á venjulega safn-
vinnu sína.
Finnur Sigmundsson,
landsbókavörð'ur.
— Handritin eru komin
hingað, sagði Finnur, er við
gengum um í nýja salnum,
þar sem Náttúrugripasafnið
var áður til húsa. — Og 10 til
12 skápar eru auðir, en þar
á eftir að koma fyrir fágæt-
um bókum. Einnig á eftir að
koma fyrir filmusafni ,og raða
handbókum í hillur og koma
ýmsu fleiru í lag. Ætli það
verði ekki búið í haust.
— Hafa safninu áskornast
nokkur dýrmæt handrit ný-
lega?
— Nei, nei, Það kemur allt
af eitthvað nýtt, en þetta eru
Framhald á ols. 23.

t j-rj-r-iL—|l~—r~—*V*~“—J**"MM* w