Morgunblaðið - 30.03.1963, Side 8

UORCVNBL4fítB
"augardagur 30. marz 1963
• ••• v.w

Cerir að 24
fiskum á mínúiu
G. HELGASON & Melsted hefur
nú flutt inn vél, sem gerir að
fiski. Aðgerðarvélin verður sett
upp í fiskiðjuverið á Húsavík.
Aðgerðarvélin tekur innan úr
24 fiskum á mínútu og er talið
að hún spari 6—8 aðgerðarmenn.
Aðeins einn mann þarf til að
setja fiskinn í vélina. Sótthreins-
andi vatn rennur gegnum vél-
ina svo að fiskurinn geymist
betur.
Ofangreind aðgerðarvél er
ensk frá Fisadco-Verksmiðjunni
í Hull. Hún gerir að þorski og
ýsu frá 30 cm. til 75 cm., en
hægt er að fá aðrar vélar fyrir
stærri fisk. Það er um 8 ár síð-
an vélin kom fyrst fram á mark-
aðinn og hafa síðan miklar um-
bætur verið gerðar á henni. Þetta
er fyrsta vél sinnar tegundar,
sem flutt er hingað til lands-
ins.
Meðfylgjandi mynd er af að-
gerðarvélinni.
Setning heildarlöggjafar
um tolla flókin m vandasöm
Tollskránni vísað til 2. umræðu
og nefndar í gær
Á FUP7DI efri deildar í gær hélt
1. umræða um hina nýju tollskrá
áfram og var henni, að umræð-
unni lokinni, vísað til 2. umræðu
og f járhagsnefnda-
MIKIÐ VERK
Ólafur Jóhannesson (F) hóf
mál sitt með því, að tollskrár-
innar hefði verið lengi beðið, en
ríkisstjórnin hefði verið að tala
um hana allt kjörtímabilið. Nú
þegar hún væri loksins fram
komin, gætu stuðningsmenn
hennar séð efndir gefinna fyrir-
heita, og væri hætt við því, að
þeir, sem búizt íS?
hefðu við mikl-
um tollalækkun-'
um, yrðu fyrir
vonbrigðum. — H
Mundi þeim
þykja s v o sem
litlu hefði verið
skilað aftur af
öllum þeim álög
um, sem ríkis-
stjórnin hefði lagt á og ættu sér
engan líka. En verulegrar tolla-
lækkunar hefði ekki verið að
vænta að óbreyttri stjórnar-
stefnu.
Þá kvað hann setningu heild-
arlöggjafar um tolla flókið og
Skiptir höfuömáli að vandað
sé til vegalaga
Á FUNDI neðri deildar Alþingis
í gær kvaddi Halldór E. Sigurðs-
son sér hljóðs utan dagskrár
vegna frumvarps þess, sem vega-
málanefnd skilaði til ríkisstjórn
arinnar sl. haust.
Sagðist alþingismaðurinn gera
þetta í tilefni þess, að einn nefnd
armanna í milliþinganefndinni,
Benedikt Gröndal, hefði sent
dreifibréf í Vesturlandskjördæmi
og að nokkru lýst því hvað frum
varpið hefði inni að halda. Las
Halldór síðan bréfið upp og kvað
eðlilegt, þar sem bréfið væri fram
komið, að þingmenn fengju frum
varpið í hendur, enda hafa ýmsir
stjórnarliðar talað um að frum-
varpið yrði lagt fram á þessu-
þingi.
Þurfti frekari athugunar við.
Ingólfur Jónsson, samgöngu-
málaráðhérra, tók skýrt fram í
upphafi máls síns, að hann hefði
engar yfirlýsingar gefið um það,
að vegalögin yrðu lögð fram á
þessu þingi.
Þá vék ráð-
herrann að því,
að vegamála-
nefnd hefði skil
að frumvarpi til
úkisstjórnarinn-
ar sl. haust, sem
tekið hefði verið
til athugúnar inn
an ríkisstjórnar-
nnar. Get ég lýst
því yfir, sagði hann, að ég var
andvígur nokkrum atriðum
frumvarpinu og hef því ekki lagt
það fyrir Alþingi.
Af þessum ástæðum skrifaði ég
vegalaganefndinni bréf í átta lið
um, þar sem saman voru teknar
*MiuHasemdir við frumvarpið og
þess farið á leit við nefndina, að
hún héldi áfram störfum sinum
og tæki til athugunar þær ábend
ingar, sem í bréfinu fælust. Hef
ur hún síðan haldið með sér
a.m.k. einn eða tvo fundi, og á
vegamálaskrifstofunni hefur þeg
ar verið hafizt handa um frekari
athuganir í þessu efni.
Tekur nokkurn tima.
í alla staði er eðlilegt, að í
stóru og viðamiklu máli sem
endurskoðun og endurskipulagn
ing vegalaga er, greini menn nokk
uð á í einstökum atriðum og að
sjálfsögðu tekur nokkurn tíma að
samræma hin einstöku sjónarmið,
finna það sem bezta raun getur
gefið.
Vegalaganefndin hóf ekki störf
fyrr en upp úr miðju ári 1961.
Kvaðst ráðherra vita, að hún
hefði ekki síður en hann taiið
æskilegt að unnt yrði að lögfesta
ný vegalög þegar á þessu þingi.
Meginmáli skiptir þó, að sem
mest sé til slíkra laga vandað og
ekki hrapað að neinu. Þá er það
heldur ekki lítið atriði, að vega-
málanefndin geti haldið verki
sínu áfram í vor og sumar, svo að
líkur verði til að hægt verði að
sameinast um vegalögin á haust-
þinginu.
Enn unnið að málinu.
Loks kvaðst ráðherrann hyggja
að það væri nokkuð óvanalegt, að
útbýtt væri meðal þingmanna
frumvarpi, sem enn hefði ekki
verið gengið frá og milliþinga-
nefnd enn ynni að. Það væri þá
alveg nýtt í staifsháttum milli-
þinganefnda, ef nú yrði tekið að
úthluta tillögum, sem slík milli
þinganefnd hefði enn ekki gengið
frá.
Loks ítrekaði ráðherrann, að
hvorki lægi fyrir yfirlýsing né
loforð um, að vegamálafrumvarp
ið yrði lagt fram á þessu þingi,
einfaldlega sakir þess, að hann
hefði frá fyrstu haft ýmislegt við
tillögur vegamálanefndar að at
huga og að enn væri verið að
vinna að þessu máli í þeim til-
gangi að það megi þjóna almenn
ingi sem bezt, þegar ný vegalög
/erða sett.
Einnig tóku Eysteinn Jónsson
(F) og Lúðvík Jósefsson (K) til
máls og óskuðu eftir að fá frum
/arpið.
vandasamt verk, sem hvorki
þingnefndum né þingmönnum
mundi gefast nægilegur tími til
að athuga, á þeim tíma sem eftir
væri af þinghaldinu og kvað hann
slík vinnubrögð forkastanleg og
væri ólíku saman að jafna vinnu
brögðum nú og þegar tollskráin
1939 var í meðförum Alþingis.
TIL BÓTA OG HAGRÆÐIS
Um frumvarpið sjálft kvaðst
hann fátt eitt geta sagt, það væri
flóknara og yfirgripsmeira en
svo, að tóm hafi gefizt til að átta
sig á því í einstökum atriðum.
Þegar hefði komið fram, að í
frv. væru helztu tollar og að-
flutningsgjöld sameinaðir í einn
toll, sem er til bóta bæði fyrir
ríkissjóð og innflytjendur og má
fallast á þá stefnu.
Þá er nær alveg horfið frá
vörumagnstollum í frumvarpinu,
en verðtollar teknir upp þess í
stað. Er það talsvert mikil stefnu
breyting frá því sem var, sér-
staklega þó fyrir löggildingu nú-
gildandi tollskrár 1939, en með
breyttum tímum hafa verðtoll-
arnir smám saman orðið fyrir-
ferðarmeiri. Má þó segja, að
hvor tollurinn hafi sína kosti og
lesti. Vörumagnstollurinn er
einkar einfaldur í framkvæmd,
þar sem tollayfirvöldin þurfa
ekki annað en vega og mæla vör-
una. Hins vegar fylgir honum
auðsær ókostur, a.m.k. frá hálfu
hins opinbera, þar sem hann fer
ekki eftir verðmæti vörunnar og
gefur þar af leiðandi ekki af sér
auknar tekjur, þrátt fyrir stöð-
uga verðbólgu. Að því leyti er
verðtollurinn hins vegar hent-
ugri, að hann hækkar með auk
inni dýrtíð, en hefur þann ókost,
að byggja verður á skýrslugerð
innflytjenda, sem oft getur
reynzt misjöfn og þarf vakandi
athugunar við. En hvað svo sem
um kosti og ókosti ' þessara
tveggja tolla má segja, er niður
staðan sú, að flestar þjóðir hafa
horfið frá vörumagnstolli að verð
tolli og er svo hér á landi.
Að því er tollskráin horfði til
sameiningar og samræmingar
yrði að telja hana til bóta. Þá
kvað hann ekki ástæðu til að
gera athugasemd við formlega
'leimild til lækkunar
tollverðs vegna
flugflutnings
)LLSKRÁIN byggir á því,
ð tollar skuli áfram reiknað-
r af cif-verði, svo sem verið
'iefur frá 1939, þ.e. af inn-
kaupsverði vörunnar að við-
bættu flutningsgjaldi og trygg
'ngagjaldi.
Flugfélögin og ýmsir inn-
lytjendur og samtök þeirra
íafa borið fram þær óskir,
að tollar verði ekki reiknaðir
af cif-verði, þegar vara er,
flutt flugleiðis. En flutnings-
gjald með flugvélum er mun
hærra en gjald fyrir flutning
sams konar vöru með skip-
um.
Má í rauninni segja, að ekki
sé ástæða til að ríkissjóður
hagnist með því að fá hærri
toll af vöru, af því að cif-
verðið verður hærra af þeirri
ástæðu að varan af einhverj-
um ástæðum er flutt hingað
til lands flugleiðis.
Hins vegar hafa verið færð
fram þau rök gegn þessu, að
flutningur með flugvélum sé
kostnaðarsamari fyrir þjóðfé-
lagið og sé því ekki þjóðhags-
lega hagkvæmt að örva eða
hvetja til slíks flutnings í stór
um stíl. Ennfremur er bent á,
að hinn íslenzki skipastóll geti
vel annazt vöruflutninga til
landsins og því ekki rétt ráð-
stöfun á meðferð verðmæta að
láta skip sigla án þess að hafa
fullfermi, en flytja vörur í
staðinn með miklu dýrari
hætti með flugvélum.
Öll þessi rök er að sjálf-
sögðu rétt að hafa í huga. En
á hinn bóginn liggja oft á tíð-
um full rök og jafnvel nauð*
uppbyggingu frumvarpsins, þar
sem hún stefndi til samræmis við
aðrar þjóðir, sem mestu máli
skipti í því efni.
MEÐAL STÆRSTU MÁLA
Björn Jónsson (K) kvað skip-
an tolla og skattamála meðal
hinna mestu mála, þar eð þau
ákvörðuðu að verulegu leyti
skiptingu þjóðartekna og aðstöðu
atvinnuveganna. Allar meiri-
háttar ákvarðanir í því efni
væru því stórpólitískt mál og
ættu að undirbúast sem slík. —
Gagnrýndi hann í framhaldi aí
þessu vinnubrögð þau, sem við-
höfð höfðu verið við samningu
tollskrárinnar og tók undir með
ÓJ, að eðlilegra
hefði verið að
milliþinganefnd,
sem kosin hefði
verið á Alþingi,
hefði samið
frumvarpið.
í greinargerð
væri gert ráð
fyrir, að um stór
kostlega tolla-
lækkun væri að ræða, og kvaðst
alþingismaðurinn ekki að ó-
reyndu rengja það, en í því sam-
bandi færi ekki hjá því, að rifj-
að væri upp, hve mikið tollar og
skattar hefðu hækkað í tíð ríkis-
stjórnarinnar. 97 millj. kr. tolla-
lækkun væri þó nokkurs virði,
en hins vegar orkaði tvímælis,
að fjármálastjórn núverandi rík-
isstjórnar gæfi fyrirheit um, að
sú tollalækkun yrði raunhæf.
Kvað hann form tollskrárinn-
ar til bóta. Hins vegar yrði ekki
fram hjá því gengið, að með því
að taka svo tii eingöngu upp
verðtolla, eftir að gengisskrán-
ingarvaldið hefði verið fært yfir
í Seðlabankann, þá þyrfti ekki
lengur að leita samþykkis Al-
þingis til þess að hækka tollaria.
Hægt væri að gera það með einu
pennastriki, með því að Seðla-
bankinn felldi gengið, en við það
hækkuðu verðtollarnir.
Loks ræddi hann nokkuð
tekjutap ríkissjóðs af tollalækk-
unum og dró í efa, að unnt yrði
að viðhalda sömu-stefnu, nema
gripið yrði til gengisfellingar
eða hækkunar skatta og tolla, þar
sem útgjaldaukning ríkissjóðs
mjandi nema 600—700 millj.
næsta ár, ef fram horfði sem
hingað til.
syn til þess að flytja vörur
með flugvél. Svo aðkallandi
getur verið að fá vörur hing-
að, svo sem t. d. varahluti, að
það réttlætir það, að varan sé
flutt með flugvél. Með þettá í
huga er það nýmæli sett inn
í frumvarpið, að heimilt sé að
lækka um ákveðinn hundrað-
hluta flutningsgjald eða hluta
flutningsgjalds í tollverði
vöru, ef varan er flutt inn
flugleiðis. Þó aðeins með
þeirri flugvél, er vöruna flyt-
ur hingað. Þetta þýðir það, að
heimild er til þess að reikna
toll af lægri upphæð en flutn-
ingsgjald með flugvél nemur,
en að sjálfsögðu mun það þó
aldrei vera reiknað af lægra
flutningsgjaldi en vera mundi
með skipum.
' Slíkt ákvæði er ekki til í
núgildandi lögum og mun
ekki vera í tolllögum þjóða,
þar sem vitað er. En hins veg
ar er sérstaða okkar íslend-
inga slík vegna fjarlægðar við
önnur lönd og lengri flutn-
ingaleiða, að það virðist rétt-
læta ákvæðið.