Morgunblaðið - 30.03.1963, Síða 12

12
M O R CJlTS Ttt'A Ð 1 P
Laugardagur 30. marz 1963
|tl a r^imíCí i ítí
Útgefandi: Hf. Arvakur, Reykjavík.
Fr.imkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur
Matthías Johannessen,
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Útbreiðslustjóri: Sverrir Þórðarson.
Ritstjórn: Að\lstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 65.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 4.00 eintakib.
TOLLALÆKKUNIN
KJARABÓT
CJíðan Viðreisnarstjómin tók«
^ við völdum hefur hún
leyst hvert vandamálið af
öðru. Af nógu var að taka,
því að hér hafði tildrazt upp
eitthvert forkostulegasta
kerfi uppbóta, hafta og spill-
ingar, sem þekkist í stjóm-
málasögunni. Þessi óstjórn og
ofstjóm hafði dregið úr fram
förum og skert kjör manna.
Með tollalagabreytingunni
er upprættur endanlega einn
versti þáttur þessa spillingar-
kerfis „vinstri stefnunnar“.
Tollalögin voru orðin með
þeim hætti, að enginn maður
botnaði upp né niður í þeim.
Byggðist þetta á því að á tím-
rnn „vinstri stefnunnar" hafði
margsinnis verið hróflað upp
nýjum gjöldum, sem reiknuð
vom á óteljandi vegu og lögð-
ust á mismunandi vöruteg-
undir.
Þá var alltaf keppt að því
að hrúga gjöldunum á þær
vörutegundir, sem ekki féllu
inn í vísitölu. Vísitalan var
þannig vísvitandi fölsuð æ of-
an j æ, svo að hún gaf ekki
rétta mynd af raunverulegum
framfærslukostnaði. Nú er
horfið af braut þessara blekk-
inga.
Þrátt fyrir hundrað milljón
króna tollalækkun verður
ekki af 'hennar völdum mikil
lækkun á vísitölu, vegna þess
að vísitöluvörumar vom,
eins og áður segir, lægst toll-
aðar, en tekjumar teknar
með því að hrúga gjöldum á
sérhverja þá vöm, sem ekki
var tekin með í útreikningi
vísitölunnar. Auðvitað er
þessi tollalækkun samt sem
áður — og ekki síður — kjara
bót, því að menn nota ekki
einungis þær vörur, sem
renna inn í vísitölu.
Þar að auki miðar tolla-
lækkunin að þvi, eins og
Gimnar Thoroddsen, fjár-
málaráðherra, hefur vikið að,
að örva atvinnulíf lands-
manna, og ekki verða síður
kjarabætur af þeirri stefnu,
þegar fram í sækir.
Með tollalagabreytingunni
er því sannarlega stigið mik-
ilvægt skref á braut viðreisn-
arinnar. Spillingin er upprætt
og tollalækkanir hafnar. Auð-
vitað þurfa tollar að lækka
miklu meira í framtíðinni, og
svo mun einnig verða, ef við-
reisnarstefnan ríkir áfram,
sem vart þarf að efa.
HVER VILL
AFTURHVARF?
Framsóknarmenn og komm-
únistar boða hvorirtveggja,
að þeir vilji hverfa aftur til
þeirrar stefnu, sem hér ríkti,
áður en Viðreisnarstjómin
hóf þær umbætur í efnahags-
og atvinnumálum, sem aliUr
landslýður er nú byrjaður að
njóta góðs af. Árásimar á við
reisnarstefnuna hafa verið
heiftarlegri en áður em dæmi
til í umræðum um efnahags-
máL
Þessar árásir byggjast á
því, að stjómarandstæðingar
gera sér grein fyrir þvi, að
verið er að uppræta spilling-
arkerfið, sem þeir segjast
vilja innleiða á ný. Kommún-
istar lýsa því nákvæmlega í
leyniáætlun sinni um valda-
töku, hve ákjósanlegt ástand-
ið hafi verið orðið hér á ís-
landi, þar sem ríkisvaldið var
með nefið niðri í hvers manns
diski, og Framsóknarmenn
hafa lengst af byggt fylgi sitt
á því að geta úthlutað gæðum
til manna.
Stj órnarandstöðuflokkamir
em því mjög andvígir því, að
hér sé rekin svipuð lýðræðis-
leg stjómarstefna og bezt hef
ur gefizt í nágrannalöndun-
um. Þeir segja að allt annað
eigi við hér á landi. Hér
þurfi stjórnmálamennimir að
skipta sér af athöfnum eins
og allra, og þess vegna sé upp
bótakerfið ákjósanlegast og
beri að stefna að því að koma
því á aftur.
En landsmenn eru byrjaðir
að kynnast frjálsræðinu. Þeir
gera sér grein fyrir því, að
vöruskorturinn er horfinn,
framkvæmdirnar aukast, at-
vinna er meiri en nokkm
sinni áður og lífskjörin batna
jafnt og þétt. Þess vegna er
það ein spurning, sém kjós-
endur gera upp við sig, er
þeir ganga að kjörbörðinu í
sumar. Þeir spyrja sjálfa sig,
hvort þeir vilji heldur áfram-
haldandi viðreisn eðá aftur-
hvarf til spillingarinnar og
of st j ómarinnar.
Svar við þeirri spurningu
er auðvelt fyrir alla frjáls-
huga menn. Það gera stjórn-
arandstæðingar sér raunar nú
orðið ljóst og þess vegna er
ótti í herbúðum þeirra.
LÆKKUN LAND-
BÚNAÐARVÉLA
17'egna hinna miklu fram-
" kvæmda um land ailt
skortir nú hvarvetna mann-
afla. Þess vegna er nauðsyn-
Öndunarfærasjúkáó mar eru
amalegasti óvinurinn
SJÚKDÓMAR í efri öndunar-
faerum — en af þeim eru kvef
og inflúenza þekktastir, — eru
algengustu mein mannkynsins.
Þeir leggjast oftast þyngst á
ungbörn og böm, sem eru að
fá þá í fyrsta sinn, svo og gam
alt fólk og karlægt. í öllum
þorra manna eru þeir svo mild
ir, að mcnn líta einna helzt á
þá sem óþægindi ein, og mæla
tjónið af þeirra völdum í dög
um sem tapast frá starfi.
Heilbrigðisþjónusta Banda-
ríkjanna safnaði árið 1957—’58
skýrslum, sem sýndu að vinnu
tjón af völdum sjúkdóma í
efri öndunarfærum nemur um
fjórum dögum á mann á ári. í
skólum glatast tæpir sex dag-
ar. Um 37% af öllu skamm-
vinnu vinnutapi af heilbrigðis
ástæðum og 67% af skóla-
göngutapi eiga rót sína að
rekja til öndunarfærasjúk-
dóma.
Á vegum iðnaðarins hefur
farið fram athugun, sem sýnir
að 30% af öllum fjarvistum
er vegna öndunarfærasjúk-
dóma.
Á fyrri hluta þessarar aldar
var lítið ágengt í baráttunni
við öndunarfærasjúkdóma. En
fyrir um tíu árum rann upp
öld vefjaræktunarinnar, sem
gerði mönnum mögulegt að
rækta veirur í rannsóknastof-
um. Af þessu hefur svo leitt
uppgötvun meir en hundrað
veira, sem valda kvefpest í
mönnum. Það er hinn mikli
fjöldi sjúkdómsvaldanna, sem
hefur tonveldað svo fram-
leiðslu á bóluefni gegn venju-
legu kvefi.
í febrúarhefti American
Review of Respiratory Diseas
es ræðir Dr. Maurice R. Hille
man, forstöðumaður veiru- og
vefjaræktunarrannsóknarstofu
Merok-stofnunarinnar í West
Point, um eðli hinna nýupp-
götvuðu veira og þá vinnu,
sem lögð er í að fram-
leiða bóluefni gegn þeim.
INFLÚENZA.
Fyrstar á listanum yfir hlnar
þekktu öndunarfæraveirur eru
inflúenzuveirurnar A, B og C,
sem voru uppgötvaðar 1943,
1940 og 1947. Að öllum jafn-
aði er inflúenza ekki alvarleg-
ur sjúkdómur, sem byrjar með
skyndilegum hita, vöðvaverkj-
um, hálsbólgu, hósta og fækk
un á hvítum blóðkornum. —
Bronkítis og lungnabólga eru
tiltölulega algengir fylgikvilar.
A og B inflúenza er dæmi-
gerð umferðaveiki, sem breið-
ist hratt út, ræðst á marga en
veldur fáum dauðsföllum. In-
flúenza A getur samt stundum
orðið hrein plága og orsakað
alvarleg veikindi með slæm-
um afleiðingum (sbr. spönsku
veikina). „Hinir reglubundnu
inflúenzufaraldrar“, ritar Dr.
Hilleman, virðist bæði eiga
rætur sínar að rekja til reglu
lega breytilegs ónæmis hjá al-
menningi og sífelldra breyt-
inga í antigenabyggingu veir-
unnar, sem gerir það ónæmi
sem fyrir er gagnslítið. Sama
máli gegnir um inflúenzu B,
en í minna mæli“.
Tiltölulega lítið er vitað um
inflúenzu C, að sögn Dr. Hille
mans". Faraldrar af henni koma
vanalega ekki fyrir nema i
ungum börnum og stöku sinn-
um þar sem mikill fjöldi fólks
er í þröngfbýli, eins og td. í her
búðum. C-veiran virðist aðeins
vera til í einni mynd og ónæm
ið gegn henni myndast á unga
aldri og virðist ekki hverfa
aftur nema að litlu 'leytL
Til eru og fjórar veirugerðir
skyldar inflúenzúnni, sem
nefnast parainflúenza, 1, 2, 3
og 4. Fyrstu þrír stofnarnir or
saka venjulegast barkabólgu 1
smábörnum. Parainflúenza
kemur oft í faröldrum á mun-
aðarleysingjahælum og öðrum
stofnunum, þar sem börnum er
hrúgað saman. Við eðlileg skil
yrði keniur hún ekki fram sem
farsótt
AUKIN ÞEKKTNG.
Þekking á sjúkdómum í efri
öndunarfærum, þar < á meðal
kvefi, hefur aukizt svo ört á
síðustu árum að Dr. Hilleman
segir að nú sé réttlætanlegt að
fara að gera ákveðnar tilraun-
ir til að framleiða bóluefni
gegn kvefinu. Hinsvegar bætir
hann við ,að ekki sé skynsam-
legt að ætla að unnt sé að
finna neina skjóta og auðvelda
lausn á veirusjúkdómum í önd
unarfærunum.
Hann segir að svörin verði
að koma í réttri röð. „Það er
undirstöðuatriði“, segir hann,
„að komast að raun um hvaða
veirur valda hinum ýmsu sjúk
dómsmyndum og hve mikinn
þátt þær eigi hver fyrir sig í
þeim. Þegar þetta er vitað er
mögulegt að framleiða bólu-
efni gegn mikilvægustu veirun
um. En sé eklki farið að á
þennan hátt, getur endanleg
niðurstaða orðið sú, að fram-
leitt verði áhrifaríkt bóluefnl,
án þess að unnt verði að finna
nokkurn sjúkdóm til að láta
það hindra."
Við rannsókn á 667 börnum
og 155 fullorðnum, sem fram
fóru 1959—’60, komust Dr.
Hilleman og aðstoðarmenn
hans að því að um 40% af
kvefpestum barna og 19% af
samsvarandi veikindum full-
orðinna mátti rekja til veira.
Við nánari rannsókn á upp-
lýsingunum, sem safnað hafði
verið, komust þessir vísinda-
menn að því, að sömu veir-
urnar eru ekki algengastar
meðal barna og fullorðinna,
nema að litlu leyti. Slíkar upp
lýsingar hjálpa til að velja
rétt veirustofnana til að fram
leiða bóluefnið úr.
Að lokum segir Dr. Hille-
man, að fjöldi vandamála séu
óleyst, áður en unnt sé að fara
að framleiða bóluefni. Engu
að síður er nú orðið greinilegt,
að unnt verður að framleiða
bóluefni gegn sjúkdómum,
sem ekkert r^eðst við núna.
Það er þó erfitt að segja um,
hvenær svo langt verður kom-
ið. Ef til vill gæti liðið ár, en
það geta líka orðið mörg ár.
legt að hraða vélvæðinglx eins
og frekast er kostur og láta
vélarnar vinna verkin. Á
þetta ekki sízt við í sveitum
landsins, þar sem mikill skort
ur er vinnuafls.
í samræmi við þetta hefur
Viðreisnarstjómin ákveðið að
stórlækka tolla á landbúnað-
arvélum. Þessi lækkun er
auðvitað fyrst og fremst
bændum í hag, en þó ber þess
að gæta, að þjóðin öll nýtur
góðs af því, þegar framleiðslu
aukning verður í þessari
grein eins og öðrum.
Að þessu sinni reyndist
ekki unnt að lækka tolla á
iðnaðarvélum, en að því mun
verða unnið til að auka einn-
ig framleiðni á því sviði.
lækkun mun ekki vera langt
undan, ef viðreúmin heldur
áfram.
Öflugasta
eldflaug
U.S.A.
Canaveralhöfða, 28. marz
— (NTB) —
Bandaríkjamenn skutn á loft
í kvöld eldflaug af gerðinni
„Saturn“, en með slíkri eld-
flaug er gert ráð fyrir að skot
ið verði á loft mönnuðu geim-
fari til tunglsins innan sjö ára.
Tilraunin í kvöld heppnaðist
vel og eldflaugin lenti á tdl-
teknum stað í Atlantshafi eft
ir að hafa verið á lofti í sjö
mínútur eins og áætlað var. —
„Saturn“-eldflaugin vegur 470
tonn og er sú öflugasta, sem
Bandaríkjamenn eiga. Þetta er
fjórða tilraunin, sem gerð er
með „Saturn“-eldflauí».
„Satum"-eldflaugin áður en
henni var skotið á loft.