Morgunblaðið - 31.08.1963, Blaðsíða 11

Laugardagur 31. ágúst 1963
MORGUNBtAÐIÐ
11

Komum til Neskaupstaðar í
dag. Ótrúlegt að svo falleg-
ur kaupstaður skuli vera höf-
uðvígi kommúnismans á Is-
landi. Enginn þarf að fá
minnimáttarkomplex af að
búa á Norðfirði. Hvað veld-
ur?
Það byggir enginn borg úr
hatri og öfund. Þó Lúðvík
aki um Austfirði og hristi
höndina á ungum sem göml-
um, tali fagurlega og fordæmi
auðvald og auðkýfinga, mun
sá dagur koma, að Norðfirð-
ingar sjá, að fjörðurinn þeirra
er of fallegur fyrir þá „hug-
sjón“, sem murkaði lífið úr
Ungverjum. Það er slæmur
vani að styðja kommúnista,
en það getur verið erfitt að
venja sig af því eins og öðru.
Þegar ég sagðist vera að
fara til Neskaupstaðar, glottu
margir og sögðu: „Nú-já, þú
ætlar austur fyrir járntjald."
En ég sá ekkért sem minnti
á járntjaldið nema eitt eða
tvö örnefni; Skuggahlíð,
minnir þó einungis á að
skuggarnir láta ekki bíða eft-
glaðir og óbældir. Þeir hefðu
ekki kennt dalinn sinn við
fönn. Þeir hefðu kallað hann
Sólskinsdal.
„Þetta er fallegur bíll,“
sagði einn þeirra, Þórarinn
Gunnarsson.
„Hvað ertu gamall?“ spurði
ég.
„Ég er soldið gamall, ég er
sess ára.“
„Þetta er barnaheimili á
sumrin," skaut inn í Gunnar
Þór, níu ára gamall bróðir
hans.
„Bæjarfógetinn á sona bíl
eins og þú,“ sagði Þórarinn
litli. „Hann er barasta öðru
visi á litinn.“
Þetta var hápunktur ferðar-
innar. Og andlit Þórarins litla
ljómaði eins og Norðfjarðar-
sólin yfir Oddskarði.
„En hann er soldið skítug-
ur,“ sagði þriðji snáðinn, Karl
Bernharð Mýrdal Jónsson, níu
ára gamall.
„Hann hefur barasta skvett-
ist í polla á leiðinni,“ sagði
þá Þórarinn í afsökunartón.
Svo sagði hann okkur frá

Drengirnir í Neskaupstað vísa til vegar.
ir sér í þröngum fjallkrik-
um; Fannardalur, minnir þó
einungis á stríðið við náttúru-
öflin, hrollinn í landinu. Samt
hafa Norðfirðingar ekki far-
ið varhluta af því hvíta stríði,
sem staðið hefur um okkar
stagbættu sálir. En það stríð
fer fram í öðrum Fannardal.
Við ókum inn í bæinn og
við okkur blasti Kvíabólsstíg-
ur, fagurt götunafn og sér-
kennilegt; skoðuðum síldar-
plönin, höfnina, sáum sjúkra-
húsið tilsýndar og ókum upp
é hæðina, snerum við hjá
skólahúsinu. Þar hittum við
þrjá röska drengi. „Hvar sigla
skipin út úr þessum firði?“
spurði ég.
„Þau sigla þarna og þarna
©g beygja þarna og fyrir þetta
fjall þarna, og svo beygja þau
aftur og þá sér maður út á
sjó.“
Það var kvikt líf I augum
þessara drengja og sjómanns-
blóð í æðum þeirra. Þeir voru
því hann mundi fara með
pabba sínum í flugvél til
Reykjavíkur og kaupa bíl. „Þú
verður að salta mikla síld,“
sagði ég, „til að geta hjálpað
pabba þínum að kaupa bíl-
inn.“
„Ég kann ekki að raða í
tunnurnar," sagði Þórarinn.
„Af hverju kanntu það
ekki?“
„Það er ekki kennt í skólan-
um.“
Nokkru neðar var smápatti
og saug vettlingana sína. „Af
hverju gerirðu þetta?“ spurði
ég.
„Assí bara," svaraði hann
hróðugur.
Æskan er alls staðar hin
sama. Nú eru þessir drengir
eins og barrtrén í Guttorms-
lundi fyrir tuttugu árum. En
þau eru vaxin upp úr landinu.
Nú skyggja þau á skóginn í
kring. Þannig á æskan eftir
að vaxa upp úr því íslandi
sem nú er og miðar líf sitt við
uppmælda síldartunnu.
M.
Landakotsskóli

6 ára böm mæti í skólanum miðvikudaginn 4. sept-
ember kl. 1.
7, 8 og 9 ára börn mæti fimmtudaginn 5. septem-
ber kL 10.
SKÓLASTJÓRINN.
Hópmynd af gömlum nemendum séra Sigtryggs á tímabilinu 1909—1929. Myndin er tekin
við athöfnina á NúpL
IVIinnisvarði afhjúpaður um sr. Sigtrygg
á INIupi og frú Hjaltlinu
SUNUDAGINN 4. ágúst fór fram
hátíðleg athöfn að Núpi í Dýra-
firði, er afhjúpaður var minnis-
varði um sr. Sigtrygg Guðlaugs-
son skólastjóra og frú Hjaltalinu
Guðjónsdóttur konu hans.
Athöfnin hófst með hátiða-
messu í Núpskirkju. Sr Eiríkur
J. Eiríksson þjóðgarðsvörður og
fyrrum skólastjóri á Núpi, pré-
dikaði, en sóknarpresturinn, sr.
Stefán M. Lárusson, þjónaði fyrir
altarL
Við messuna voru sungin
sálmalög eftir sr. Sigtrygg og eitt
eftir Kristin Guðlaugsson bróð-
ur hans. Kirkjukórinn Hljóm-
hvöt og Söngflokkur Núpverja
í Reykjavík sungu undir stjórn
Hauks Kristjánssonar, Gunnlaug
ur Jónasson söng einsöng og
Jónas Tómasson tónskáld lék á
orgelið.
Kirkjan var fullskipuð og
fjöldi manns hlýddi messu fyrir
utan kirkjuna, þar sem gjall-
arhornum hafði verið komið
fyrir. Veður var ágætt þar til
undir lok messunnar, en þá gerði
mikla dembu sem stóð drjúga
stund.
Að messu lokinni var skrúð-
ganga undir þjóðfánanum í garð-
inn Skrúð, sem sr. Sigtryggur
kom upp skammt frá staðnum.
Var þar mikið fjölmenni þegar
afhjúpaður var minnisvarðinn
um þau hjónin. Hófst athöfnin
með því að formaður skólanefnd
ar, Guðmundur Ingi Kristjáns-
son skáld á Kirkjubóli, flutti á-
varp. Formaður Núpverjanefnd-
ar, sem stóð að gerð minnisvarð-
ans, Guðlaugur Rósinkranz,
ÞjóðleikhússtjórL afhjúpaði
minnisvarðann með ræðu. Ingi-
mar Jóhannesson fulltrúL sem
kom í skólaann til séra Sig-
tryggs fyrir 56 árum, flutti
minni síns gamla læri-
föður, Halldór Kristjánsson
bóndi á Kirkjubóli flutti minni
frú Hjaltlínu, Arngrímur Jóns-
son skólastjóri flutti lokaorð. Á
milli ræðuhalda sungu kórarnir
lög og Ijóð eftir þá bræður sr.
Sigtrygg og Kristin undir stjórn
Kristjáns Sigtryggssonar.
Kynnir í Skrúð var Baldvin
Þ. Kristjánsson útbieiðslustjóri.
Minnisvarðinn, sem er lág-
mynd eftir Ríkharð Jónsson, er
á háum stalli á áberandi stað í
skxúðgarðinum. Er það félag Núp
verja í Reykjavík, sem hefur lát
ið gera minnisvarðann. Mikið
fjölmenni, á fimmta hundrað
manns, var við athöfnina, sem
fór mjög vel fram. Meðal við-
staddra voru frú Hjaltlína og
synir hennar og nokkrir afkom-
endur þeirra hjóna, svo og fjöl-
margir gamlir nemendur séra
Sigtryggs.
Að athöfninni lokinr.i bauð
Arngrímur skólastjóri til kaffi-
drykkju og kom þar á þriðja
hundrað manns. Voru þar flutt-
ar margar ræður og frumsamin
ljóð og var þar hinn bezti fagn-
aður. HT.
Hgörtur
hreppstjóri,
ÞAÐ mun fleirum en mér
hafa orðið hverft við, er lát
Hjartar spurðist út umiSnæfells
nes hinn 10. ágúst, en þá and-
aðist hann í Sjúkrahúsi í
Reykjavík. Svo fjarri var dauð-
inn hugsuninni um Hjört Jóns-
son hreppstjóra og þótt okkur
vinum hans væri kunnugt um,
að hann gengi ekki heill til skóg
ar og hefði ekki gert það sein-
asta áratuginn, þá var alltaf svo
mikið glansandi lífsfjör og heið
rík birta í kringum hann, að
alls staðar þar sem hann kom
var líf. Hann bar veikindi sín
með stakri geðró þess manns,
sem hefir öðlast óbifanlegt trúar
traust, fengið þá náð að mega til
einka sér lifandi trú á skapara
sinn, fengið að sjá svo ótal-
margt, staðfesta í eigin lífi viss-
una um, að gæfuvegurinn ligg-
ur um hið þrönga hlið og þann
veg kaus hann sér ungur. Öll
hugsjónamál áttu rika stoð í
honum, hann trúði á fegri og
bjartari heim. Bæn hans og
von var sú, að sá hópur yrði
sem allra stærstur er fetaði veg
lífsins. Við hittumst seinast á
kristilega mótinu í Vatnaskógi,
nutum þess svo vel í samein-
ingu að geta verið þar og hug-
leitt það sem þar fór fram.
Söngvarnir sem sungnir voru
höfðu rik áhrif á okkur og við
skildum svo endurnýjaðir á sál
og líkama. Hann var söngvinn
og þar sem söngur hljómaði leið
honum vel. Hann vissi svo vel,
að á vængjum söngsins komast
menn næst himninum eins og
Jónsson
Hellissandi
segir í hinu ágæta kvæði. Bind-
indismálin áttu góðan málsvara
þar sem Hjörtur var. Góðtempl-
arareglunni vann hann af lífi
og sál meðan hann gat svo sem
öðru því, er gat veitt birtu á
braut samferðamannanna. Ég
kynntist Hirti fljótt eftir að ég
kom á Snæfellsnes. Ég var þá á
sýsluskrifstofunni í Stykkis-
hólmi. Hann hreppstjóri í Nes-
hreppi. Mikil viðskipti fóru því
á milli okkar. Ósjálfrátt dróg-
ust hugir okkar saman, áhuga-
málin voru þau sömu, og svo
ótal margt sem við áttum sam-
eiginlegt. Vináttan jókst með
árunum. Ég átti þess kost að
vinna með honum nokkur vor
og gista þá heimili hans, sem
svo oft áður. Heimilið var hans
helgasti staður. Þar var gaman
og gott að vera með honum.
Rausnarbragurinn sem á því
ríkti og snyrtimennskan voru
slík, að allir veittu því athygli
sem þangað komu. Hann var
líka svo lánssamur að eignast
góðan lífsföíörunaut og það
kunni hann vel að meta. Frú
Jóhanna kona hans var með
sama huga og hann í öllu því,
sem betur mátti horfa landi og
lýð. Hún var sama hugsjóna-
konan, dugleg og drífandi að
hverju sem hún gekk, hvort sem
hún vann kvenfélaginu, en því
stýrði hún um mörg ár, eða
lék á kirkjuorgelið á Ingjalds-
hóli og við svo margar kristi-
legar athafnir. Eins og maður
hennar unni hún kristniboðinu.
Þau voru því samhent í öllu.
Og hver getur kosið á betra.
Hjörtur var fæddur að Hell-
issandi 28. okt. 1902. Þar átti
hann æ heima og- sinnti mörg-
um trúnaðarstörfum, sem á
hann hlóðust. Um 30 ára skeið
var hann hreppstjóri sveitar
sinnar og um sama tíma var
hann fiskimatsmaður og var allt
útnesið hans starfssvæði á þeim
vettvangi. í stjórn Sparisjóðs
Hellisands var hann frá stofnun
hans og safnaðarfulltrúi um
fjölda ára. í hreppsnefnd átti
hann sæti um langt skeið og
svona mætti lengi telja, enda
var Hjörtur þeim hæfileikum
gæddur, að slík störf fóru ekki
framhjá honum. Rithönd var
skír og falleg og frágangur all-
ur til fyrirmyndar.
Árið 1930 giftist hann konu
sinni Jóhönnu Vigfúsdóttur, tré-
smiðs Jónssonar á Hellissandi.
Bjuggu þau allan sinn búskap
í Munaðarhóli og eignuðust 8
börn og eru 7 þeirra á lifi.
Með Hirti hverfur nú af hinu
jarðneska sjónarsviði traustur
og ágætur drengur, sem skilur
það tóm eftir, sem vandbætt
verður. Við vinir hans erum fá-
tækari eftir og geymum þakklát
ar minningar eftir, sem ekki
fellur skuggi á. En vini átti
Hjörtur marga og sást það bezt
laugardaginn 17. þ.m. þegar út
för hans var gerð frá Ingj-
aldshólskirkju. Var þar sam-
an kominn mikill fjöldi manna
og tjáði kunnugur mér, að þar
hefði hann séð fjölmennasta út-
för gerða á Hellissandi. Slikar
voru vinsældir Hjartar og þeirra
hjóna.
Hjörtur Jónsson lifði það, að
sjá byggðarlag sitt taka mörg-
um stakkaskiftum, Hellissand-
Framh. á bls. 23