Morgunblaðið - 23.10.1963, Blaðsíða 10

10
MORGUN BLAÐIÐ
Miðvikudagur 23. okt. 1963
MMPMWMHMM
Hann labbaði út íneð
leyniskjölin ..".......222
NÝL.EGA komst af tilviljun í
París upp um njósnara, Pag-
ues að nafni, sem í 19 ár var
búinn að njósna fyrir Rússa
og hefur síðustu árin haft að-
stæður til að koma svo mikl-
um leynilegum upplýsingum
til þeirra um varnir Atlants-
hafsbandalagslandanna, á-
form þeirra og skýrslur, að
talið er að taki a.m.k. þrjú ár
að bæta tjónið, því öllu þarf
að breyta.
George Paques var aðstoð-
arframkvæmdastjóri upplýs-
ingadeildar NATO frá í októ-
Hann labbaði út
með leyniskjölin
ber 1962 og hafði sem slíkur
aðgang að leynilegum skjöi-
um og kortum varðandi várn-
ir Atlantshafsbandalagsríkj-
anna. Hann ber þetta ofur
rólegur út af fundum í skjala
tösku sinni, lánaði Rússum
það í 48 klukkustundir, og
skilaði þeim svo aftur á sinn
stað. Paques lét aldrei neih
tækifæri fram hjá sér fara.
Hann skrifaði hjá sér það sem
sagt var, eins og sést á með-
fylgjandi myndum, sem tekn-
ar voru á einni ráðstefnu
Atlantshafsbandalagsríkjanna
í París. Hann lét sér ekki
nægja að veita Rússum upp-
lýsingar um hernaðarleyndar-
mál, heldur hélt fyrir þá minn
ismiða um atburði og menn.
í>essi vani hans að vera sí-
fellt að skrifa hjá sér „hefði
e.t.v. átt að vekja grun, en
hann var snillingur í að stinga
miðunum í flýti niður hjá
sér, og var fljótur sem elding
að því.
Og það var tilviljun að
upp um hann komst, eða því
sem næst. Leynilögreglan var
búin að elta tvo.Sovétnjósnara
í París um skeið. Dag nokk-
urn gengu þessir tveir menn
inn í kaffihús í nánd við ó-
peruna, settust og lögðu skjala
tösku við borðið hjá sér. Þá
kom þriðji maðurinn, sem
leynilögreglumennirnir
þekktu ekki, settist við næsta
borðið og skipti án þess að
segja orð um skjalatöskur,
tók tösku Rússanna og skildi
sína eftir. Leynilögreglumenn
irnir fóru að leita í mynda-
safni sínu og að lokum þekktu
þeir ókunna manninn, sem
vegna starfa síns var þar á
skrá, skv. reglum. Ekkert ann
að benti til þess að hinn sam-
vizkusami starfsmaður, Georg
Paques sem sjálfur gekk gjarn
an um og strauk með tækjum
eftir veggjum, til að fullvissa
sig um að enginn hljóðnemi
væri þar falinn, áður en fund
ir hófust hjá NATO væri
njósnari.
Kona hans og hann höfðu
næg laun, 450 þús. franka
á mánuði, og hafa ekki pen-
ingaáhyggjur. Vitað var að
þau keyptu hús sitt fyrir
erfisfé. Hann virtist ekki hafa
fengið mikið fé fyrir njósnir
sínar og þó byrjuðu þær í
Alsír árið 1943. Talið er því
að með þessu hafi hann ver-
ið að leika „stóra manninn",
haft draumóra á borð við
Walter Mitty um að það sé í
rauninni hann sem stjórni
heimsmálunum.
George Paques gengur ofur
rólegur út af ráðstefnunni
með leyniskjöl undir hend-
innL
í>egar hann var handtekinn
gekk það ákaflega kurteis-
lega fyrir sig. Tveir leynilög-
reglumenn gengu til hans: —
Monsieur Paques, megum við
trufla yður andartak? Andar-
takið stóð í 48 klukkustundir.
Paques gat ekki neitað. Le^hi
þjónustan hafði myndir af
honum með rússnesku mönn-
unum. Yfirheyrslan fór fram
eins og þegar menn sitja og
rabba yfir glasi, það þurfti
að senda sérstaklega út eftir
beaujolaisvíni handa Paques,
þar eð þeir eru aðallega fyrir
wisky hjá rannsóknarlögregl-
unni. Um hádégið var matar-
hlé. Paques og lögreglumenn
irnir fóru saman í mat á veit
ingahús við Beauvautorg og
spjölluðu um annað yfir matn
um. Árangurinn af yfirheyrzl
unni var 15 síðu skýrsla með
allri sögunni, sem sýnir að
Paques starfaði allan tímann
einn, og lét Rússana hafa all-
ar þær upplýsingar' sem hon-
um hugkvæmdust sjálfum,
þeir þurftu aldrei að leggja
honum lífsreglurnar eða biðja
um neitt.
Og svo grípur hann tækifærið, þegar athygli manna bein-
ist að öðru, og stingur miðanum eldsnöggt í vasann.
Paques hripar niður hjá sér það sem sagt er á NATO-ráð-
stefnu í Paris. Við hiið hans situr Kanadamaðurinn Fortier.
Hlerkilegt starf:
Evrópuráðið vinnur að samræm-
ingu kennslubóka í landafræði
Rætt við Guðmund Þorláksson, magister
ÞEIR cand. mag. Guðmundur Þor
láksson, kennari, og Sigurður
ÞórarinSson, jarðfræðingur, eru
nýkomnir heim af fundi, sem
haidinn var á vegum Evrópuráðs
ins í Bray á írlandi, og fjallaði
um samræmingu á kennslubók-
nm í landafræði, sem kenndar
eru í framhaldsskólum í aðildar
ríkjum Evrópuráðsins.
Mbl. átti stutt samtal við Guð
■mund af þessu tilefni. Sagði
hann að þessi samræming á
kennslubókum væri unnin að
frumkvæði og á vegum Evrópu-
ráðsins. Áður hefur verið unnið
að samskonar samræmingu á
kennslubókum í sagnfræði. Þetta
er þriðji fundurinn, sem Guð-
mundur sækir um þetta mál. Sa
fyrsti var haldinn í Goslar í
Þýzkalandi í hittifyrra og fjall
aði um Mið-Evrópu. Fundurinn
núna var um Vestur-Evrópu, og
á næsta ári verður fjallað um
Norður-Evrópu. Eru miklar lík
ur á, að sá fundur verði haldinn
hér í Reykjavík.
Markmið þessarar samræm-
ingar .er að losna við óvinsamleg
ummæli í garð annarra landa, en
af þeim úir og grúir í kennslu-
bókum, þó líklega einna minnst
hér á landi. Þá eru leiðréttar
hreinar villur, sem eru margar,
og hafa þar á meðal slæðzt í ís-
lenzkar kennslubækur. Einnig er
alls konar misskilningur leið-
réttur og rangar þýðingar. Með
þessu móti er unnið að bættri
samb.úð Evrópurikjanna, meiri
skilningur þeirra í milli og stuðl
að að aukinni samvinnu þeirra.
Villur í kennslubókum hafa
verið mikill þröskuldur í vegi
aukins samstarfs Evrópuþjóða.
Alls konar fordómar og sleggju
dómar um önnur lönd og aðrar
þjóðir vilja festst í minni ungl-
inganna, sem lesa kennslubæk-
urnar á þeim árum, þegar þeir
eru að mótast. Úr þessu á starf
ið, sem hér er unnið á vegum
Evrópuráðsins, að bæta.
Starfið er unnið þannig, að
t.d. í vetur verður hér á landl
lesið allt Jaað, sem um ísland
stendur í landafræðibókum aðild
arríkja ráðsins. Verðá þá allar
villur leiðréttar, en þess má geta
að víða er alls ekkert getið um
ísland, enda er þáttur Norður-
landa enn yfirteitt rýr í kennslu
bókum sunnar í álfunni.
Dráttarbrautin
aftur í notkun
AKRANESI, 21. okt. — Ekki hef-
ur verið tekinn bátur upp í drátt
arbrautina héir frá því í fyrra-
haust vegna endurskipulagning-
ar, þ.e. gagngerðrar viðgerðar og
endurnýjunar.
Nú er fyrsti báturinn kominn
á sleðann til að takast upp. Er
það Bjarni Jóhannesson.
— Oddur,
/