Morgunblaðið - 11.02.1964, Blaðsíða 2

MORGU N BLAÐIÐ
Þriðjudagur 11. febr. 1964
f
Helgi Hjörvar viö helluna miklu aö Suöurgötu 8A
lijösm.ÓI. K. M.
Er fundin dyrahellan úr fyrsta
vetrarskála Ingólfs í Reykjavík?
HELGI HJORVAR flutti er-
indi í útvarpið s.I. sunnudag um
paS sem hann kallar „Hlóða-
helia Hallveigar", í erindinu
færði hann eftirtektarverð rök
að því, að þessi stóra hella, sem
menn héldu að væri týnd, en
kom í leitirnar s.l. sumar, mundi
vera gangahella, innan þrösk-
ulds, úr ævafornum skála, sem
allt bendi til að hafi verið fyrsti
vetrarskáli Ingólfs Arnarsonar í
Reykjavík.
Það er kunnugt af fyrri skrif-
um Helga um þetta mál, að af-
staða hellunnar og dýpt hennar
í jörðu er áður kunn, því að
rétt við helluna fundust forn-
ar hlóðir eða „seyðir“, en lærður
mælingamaður ákvarðaði legu
hlóðanna; botn þeirra 2,30 metra
undir Tjarnargötu á þéttri og
hreinni sjávarmöl. Stóra hellan
mun hafa verið svo sem þver-
hönd hærra.
Helgi Hjörvar hefur kannað
vandlega þær heimildir, sem um
þetta er að hafa, þar með eink-
um merkilegan vitnisburð verk-
stjórans við kjallaragröftinn fyr-
ir Steindórsprenti, Jóns Jónsson-
ar á Meistaravöllum.
Helgi hafði skrifað um það í
Morgunblaðinu 1961 með mikilli
hneykslan, að slíkum fornmenj-
um sem hellan er og einkum
hióðin hefði verið tortímt í óða-
goti. Nú bar svo til í júní s.l.
vor, að Ólafur Einarsson, gam-
alkunnur Reykvíkingur og bíl-
stjóri, veik sér að Helga á Hverf-
isgötunni og sagði við hann, að
það hefði dregizt fyrir sér að
tala við hann um „helluna hans
Ingólfs“. „Hún var ekki brotin“,
sagði hann, „og það var ég sem
ók henni burt er grunnurinn var
grafinn fyrir Steindór. Ég ók
henni fyrir Steindór upp úr
grunninum og upp á lóðina bak
við húsið hans í Suðurgötu 8A.
Ég held að hún sé ^ar enn.“
Og svo reyndist.
„Stóra hellan var þar og er
þar enn, óbrotin," sagði Helgi er
blaðið ræddi við hann í gær.
„Það hefur verið mikið tekið eft
ir erindi mínu í gær, það leyn-
ir sér ekki. En ég var búinn að
skrifa um þetta og segja meira
en að hálfu leyti frá þessu í út-
varpi, en það er eins og enginn
hafi lesið þetta eða heyrt það,
allra sízt viljað skilja það fyrr
en nú. Vera má, að einhverjir
vakni nú, sem vildu mega sofa.
Kjarni þessa máls er nú svo ein-
faldur sem verða má. Alþingi er
enn háð í túni Þorsteins Ingólfs-
sonar, sem stofnaði þetta þing
og grundvallaði þjóðfélag á ís-
landi fyrir meira en 1030 árum;
þinghúsið sjálft stendur rúma
húslengd frá bæjartóftum Ing-
ólfs og Þorsteins. En nú hefur
verið sagt harla berum orðum
á Alþingi sjálfu, að tveir þing-
menn (fleiri gáfu sig ekki fram)
muni mælast til þess við elsku-
lega þingbræður sína, að þeir
vildu nú hagræða þessu forn-
fálega Alþingi upp á kviktré og
lyfta hræi þess út í forarmýri,
burt af þessu gróna og gamla
túni. Efni málsins er það eitt,
hversu margir af útvöldum full-
trúum íslenzkrar þjóðar vilji nú
lostugir lána eiðsvarnar hendur
sínar undir svo skörnuga og
blóðuga börukjálka.“
Sovézkur afvopnuna rsérfræð -
ingur biöst hælis í USA
Hvarf sl. þriðjudag í Genf
Washington, 10. febr.
— NTB —
•fc Einn af sérfræðingum
Sovétríkjanna í afvopn-
unarmálum, Juri Ivanovitsj
Nossenko að nafni, hefur beð-
izt hælis í Bandaríkjunum
sem pólitískur flóttamaður —
að því er bandaríska utan-
ríkisráðuneytið tilkynnti í
dag. Nossenko hefur verið í
sovézku sendinefndinni á af-
vopnunarráðstefnunni í Genf,
en sl. þriðjudag hvarf hann
frá gistihúsi sínu í borginni
og fréttist eftir það ekkert af
honum fyrr en nú. Var jafn-
vel talið, að hann hefði farið
til Frakklands.
Talsmaður bandaríska utan-
ríkisráðuneytisins, sem skýrði
frá þessu, neitaði með öllu að
segja til um dvalarstað Nossen-
kos og yfirleitt að gefa nánari
upplýsingar um manninn. Þó
kvaðst hann geta upplýst, að
Nossenko væri fæddur 30. nóv.
1927 í bænum Nikolajev. Hann
væri kvæntur og tveggja barna
faðir — og starfaði sem herráðs-
fulltrúi í sovézku öryggisþjón-
ustunni. Ekki kvaðst talsmaður-
inn vita, hvort Sovétstjórnin
hefði snúið sér til Bandaríkja-
stjórnar viðvíkjandi máli Noss-
enkos né hvort Sovétstjórninni
hefði verið tilkynnt formlega, að
maðurinn hefði sótt um hæli í
Bandaríkjunum.
f Genf segja fréttamenn það
hafa verið almenna skoðun Sov-
étmanna, að Nossenko hefði flú-
ið, — því að hefði hann orðið fyr-
ir einhverju slysi, hefði þeim
borizt fregnir af því. Aðrir sov-
ézkir nefndarmenn á ráðstefn-
unni hafa neitað að ræða hvarf
Nossenkos.
Það var ekki fyrr en á sunnu-
dagskvöld, sem upplýst var af
hálfu sendinefndarinnar, að
Nossenkos væri saknað. Var þá
sagt, að svissnesku lögreglunni
hefði verið tilkynnt um hvarf
hans og meira væri ekki hægt að
gera í málinu.
Sem fyrr segir var jafnvel tal-
ið að hann hefði farið til Frakk-
lands. Hann hafði diplomata-
vegabréf og gat farið yfir landa-
mærin að vild. Það gaf tilefni til
þess að ætla að hann hefði faríð
til Frakklands, að hann hafði
dvalizt einn í París dagana áður
en Genfarráðstefnan hófst að
nýju. Þá var uppi orðrómur um,
að hann hefði farið út úr gisti-
húsi sínu á þriðjudag í fylgd ann
ars manns.
Fréttamenn í Genf þykjast
hafa eftir áreiðanlegum heim-
ildum, að Nossenko búi yfir
afar mikilvægum hernaðar-
upplýsingum og hafi full-
komna vitneskju um það,
hvernig Sovjtstjórnin hyggist
haga samningaumleitunum sín
um í Genf.
— Flugið
Framh. af bls. 1.
Norðurlanda láti óánægju
SAS bitna á minnsta bróð-
urnum.“
★
Fundur sá, er hér um ræð-
ir, hófst í StokkhóLmi í gær.
Hann sitja flugmálastjórar
Danmerkur, Noregs, Svíþjóð-
ar og íslands. — Agnar Ko-
foed Hansen, flugmálastjóri
fór flugleiðis utan á sunnu-
dagskvöld og var í för með
honum fargjaldasérfræðingur
Loftleiða Martin Petersen, að
ósk fundarboðenda.
Dönsku blöðin skrifuðu tals
vert um þennan fund fyrir
, helgina og sögðu „bræðra-
deilu Norðurlandanna" enn
hafa harðnað vegna þess, að
Loftleiðir hefðu hafið forsölu
á farmiðum fyrir ferðir eftir
1. apríl næstkomandi — með
enn frekari fargjaldalækkun-
um, — án þess að hafa til
þess samþykki ríkisstjórna
Norðurlandanna.
Blöðin höfðu eftir einum af
stjórnarmönnum SAS, J. Chr,
Aschengren, að þessi ráðstöf-
un Loftleiða væri brot á gild
andi samkomulagi milli Norð-
urlandanna. Einnig hafa þau
eftir honum, að ekki bendi
neitt til þess, að unnt verði
að koma á viðræðum við
Loftleiðir um skynsamlega
skipan flugmálanna á Norður
Atlantshafs-leiðinni.
Þá hafa blöðin eftir flug-
málastjóra Danmerkur, Hans
Jensen, að sá háttur, sem
Loftleiðir hafa haft á, — að
selja farseðla fyrirfram, þar
sem vænzt sé samþykkis síð-
ar við fargjaldabreytingunni,
— sé ekki óvenjulegur í heimi
flugmálanna. Hinsvegar segja
blöðin, að Jensen hafi ekki
dregið á það neina dul, að
mál þetta sé afar viðkvæmt.
„Berlingske Tidende hefur
eftir Jensen, að flugmála-
stjórnir Norðurlamdanna
þriggja hafi krafizt þess, að
afstaða Loftleiða verði skýrð
nánar, en síðan verði að sjá
hverju fram vindur um lausn
málsins. í blaðinu segir einn
ig „Eftir því sem Berlingske
Tidende hefur frétt, hefur
vaxandi þáttur hinna áhuga-
sömu og duglegu íslendinga
til flugmálanna, vakið áhuga
hollenzkra, franskra og belg-
ískra aðila — einkum eftir að
upplýstist, að Loftleiðir hefði
í hyggju að kaupa stóra kanad
íska flugvél er tekið getur
nálægt helmingi fleiri farþega
en flugvélar þær af gerðinni
DC6B, sem Loftleiðir hafa til
þessa notað“.
Þá segir blaðið, að þótt far-
þegafjöldi með skrúfuvélum
SAS af gerðinni DC-7C
hafi verið sæmilega mikill,
hafi SAS orðið að leggja svo
mikið fjármagn í að halda
uppi þessum ferðum, að þess
sé ekkj að vænta að jafn-
vægi komist á hjá félaginu
fyrr en ferðum þessum verði
hætt 1. apríl, er fargjöldin
með þotum félagsins, eins og
annarra IATA félaga, verði
lækkuð 1. apríl.
Siðdegisblaðið ,,BT“ minn-
ir einnig á, að 1- apríl n. k.
muni IATA-félögin lækka far-
gjöldin með þotum sínum á
leiðinni yfir NorðurAtlands-
haf, þannig að farmiðaverð
verði sem næst það, sem
Loftleiðir hafa boðið til þess.
Eftir það verði vart ástæða til
fyrir SAS að halda áfram
ferðum með DC-7C vélum,
sem settar voru til höfuðs
Loftleiðum. Síð-an segir blað-
ið, að SAS hafi vart séð fyrir
þann möguleika, að Loftleið-
ir hefðu tök á að lækka far-
gjö-ldin enn meir en orðið
var. Sumpart vegna þess, að
slík fargjaldalækkun krefjist
samþykkis flugm-álastjórna
viðkoman-di landa, — í annan
stað vegna þess, að efnahag-
ur félagsins þyl-d-i ekki meiri
lækkun, miðað við kostnað af
rekstri þeirra flugvól-a, er fé-
la-gið notaði.
Nú hyggist Loftleiðir hins-
vegar taka í notkun kana-diísik
ar C-44 vélar sem geti tekið
190 farþega — og með svo
stórum vélum sé e. t. v. hugs-
anlegt fyrir félagið að standa
undir ódýrari fargjöldum.
„BT“ bendir emnig á, að
sem stendur eru ekki ákveðin
takmörk þess fjölda farþega,
sem Loftleiðir mega flytja frá
Kaupmannahöfn eða öðrum
borgum Norðurlanda. Hins-
vegar sé gert ráð fyrir því í
loftferðasamningum, að DC-
6B flugvélar Loftleiða megi
hafa viðkomu á Kastrup-flug-
velli fimm sinnum í viku og
með því sé þeim sett óbein
takmörk, því að vélar af þess-
ari gerð taki ekki meira en 85
farþega í senn. — „En íslend-
ingar munu ekki umyrðalaust
fá leyfi til þess að íenda jafn-
oft á Kastrup-flugvelli miklu
stærri flugvélum, sem tekið
geta meira en helmingi fleiri
farþega. Og óbreyttur fjöldi
lendinga á viku með fyrirfram
ákveðnum fjölda tómra sæta
myndu setja allstórt strik í þá
útreikninga, sem íslenzka fé-
lagið hefur gert viðvíkjandi
hinum nýju flugvélum. En ís-
lendinga getur vart dreymt
um að fá að taka næstum 1000
farþega á viku hverri með
þessum lágu fargjöldum“.
Greininni í „BT“ lýkur svo,
„Dönsku flugmálayfirvöldin
eiga fyrir höndum í vor afar
erfiðar viðræður við stjórnir
Englands — um lendingar-
réttindi SAS í Prestwick —
og ísarels, sem vill helzt að
ísraelskar flugvélar sjái um
alla flugumferð á flugleiðinm
Kaupmannahöfn — Tel Aviv.
En ísland er að verða sú hnot-
in, sem erfiðast gengur að
brjóta“.

j / NA /5 hnúiar SVSOhnuta, X Sn/ökoma » OSi 7 Sktirir Z Þrumur 13 KMaahH ^ Hihak* H Hmt ] L Lsfi j
í GÆR var mikið háiþrýsti- og hiti uim frosbmark. Voru
svæði um Bretla-ndiseyjar en horfur á þíðviðri hér á landi
djúp og mikil lægð á næsbu dægur. — í gær var
Labradorhafi. Vindur var suð - , ■,• : - . . ,
. * 5 st. hm í London, 5 st. frost
austan með 5—7 st. hita suð-
vestan lands en norðan lands í New Yoi'k og 6 st. hiti í
og austan var hægviðri, þurrt Brattahlíð.