Morgunblaðið - 11.02.1964, Qupperneq 3

r Þriðjudagur 11. febr. 1964
MORGUNBLAÐIÐ
3
ÁÐI7R en Richard A. Butler,
utanríhisrá'ðherra, lagði af
stað til Ameríku í fylgd með
sir. Alec Douglas-Homé, for.
sætisráðherra, á sunnudag,
ræddi hann lítillega við einn
af fréttamönnum Associated
Press í London. Er það í
fyrsta skipti siðan Butler tók
við embætti í oktöher s. 1. að
hann ræðir einslega við frétta
nvinn. Ræddi utanríkisráð-
herrann aðallega um málefni
Malaysíu, Berlín og viðskipti
við Sovétríkin, Kúbu og Kína.
Butler er einna reyndastur
þeirra manna, er sæti eiga í
núverandi ríkisstjórn Bret-
lands. Hefur hann gegnt flest-
um mikilvægustu ráðherra-
emibættunum þar í landi frá
því hann fyrst tók við ráð-
herraemibætti fyrir heims-
styrjöldina síðari. Þegar Mac-
Richard A. Butler ræðir -við Bjarna Benediktsson, forsætisráðherra, í
Gestsson)
Keflavík (Ljósm. Gisli
STAKSTEINAR
Afstaðan til olíuhreinsun-
arstöðvar
VIÐ Morgunblaðsmenn vorum
farnir að óttast að eitthvað væri
bogið við hugmyndina um að
reisa hér olíuhreinsunarstöð. Sá
ótti byggðist á því, að komm-
únistar höfðu ekki tekið hug-
myndinni fjandsamlega, þeir
höfðu fjargviðrazt út af alúmin-
íurr.verksmiðjunni, en varla
nefnt olíuhreinsunarstöðina, en
eins og kunnugt er þá er það
bezta sönnun fyrir ágæti hvers
máls, að kommúnistar séu and-
vígir því, en eittfivað bogið við
þau mál, sem þeir styðja. En
„Þjóðviljinn“ hefur nú bætt úr
þessu. S. I. sunnudag snýst blað-
ið eindregið gegn því, að þessu
stórmáli verði hrint í fram-
kvæmd, og þeir, sem áhuga hafa
á. að olíuhreinsunarstöð rísi hérfl
geta því andað léttar.
%
Viðskipti
a sviði
jafn sjálfsögð og samvinna
stjórn- og menningarmála
Vondir peningar
Kommúnistablaðið tekur sér
fyrir hendur að sanna, að það
scu skelfilega vondir peningar,
sem íslendingum muni bjóðast
að láni til að koma upp stóriðju.
Þeir séu eign manns, sem hafi
svo slæma fortíð, að hafa jafnvel
veno seuamem lauus sins í Lun
uuu og sc jj.ii ao auu eiganui em-
Fréttamaður AP ræðir vio rí. A, Butler,
ULU-lJ.ixlviOivaC'xj.CJLi'-i xue liO-LleatÍ
millctn sagði af sér forsætis-
racwierraeiuioæ ai s. i. naust,
voru i annað smpu á stuttum
tima taldar líkur fyrir þvi að
að Butler tæki við forustu
íhaldsflokksins. Þegar svo
sir Alec var kjörinn forsætis-
ráðherra, féllst Butler á að
taka að sér embætti utanríkis
ráðherra, en án hans hefði
sir Alec reynzt stjórnarmynd-
un erfiðari.
Bretar og Malaysia
Uim Malaysíu sagði Butler
m. a.: „Sukarno, forseti Indó-
nesíu, og aðrir þarlendir leið-
togar hafa miargítrekað opin-
berlega, svo ekki verður um
villzt, að þeir væru ákveðnir
í að sundra Malaysíu-rikja-
samibandinu. Ég vildi gjarnan
geta hialdið að leiðtogarnir
segðu þetta aðeins til að róa
kommúnista í landinu, en ég
álít senniiegra að Sukárno
meini það, sem hann segir.
Bf svo er, getur Malaysía
sannarlega reitt sig á að Bret-
land mun standa við skuld-
bindingar sínar um aðsitoð við
að tryggja sjálfstæði og fuill-
veldi Malaysíu."
Þessi yfirlýsing Butlers
bendir til þess að ©kki muni
skorta umiræðuefni þegar
hann fæðir við Dean Rusk,
utanrílkisráðherra, í Washing-
ton nú í vikunni. Bandaríska
sijoinm hexur gert iueu a cu
Bretar úr fyrirneiti Sukarnos
um vopnahié á Borneo.
Náin samvinna við Banda-
ríkin
Fréttamaðurinn spuxði Butl
er hvað hæft væri í því að
rekin værj nú áróðursstarf-
semi í Bretlandi gegn Banda-
ríkjunum, og það jafnvel inn-
an brezku stjórnarinnar. Bkki
vildi Butler kannast við að
svo væri.
— „Ég kannast ekkert við
slíka herferð. Ég mundi ein-
mitt segja þvert á móti. Að
sjálfsögðu er hér, alveg eins
og í Bandarí'kjunum, til ein-
angrunarsinnar. En að því er
ríkisstjórnina varðar, álít ég
ekki að við þurfum að taka
mikið mark á þeim. Hins-
vegar álít ég að öllum eigi
að vera það Ijóst að við vilj-
um sem nánasta og virkasta
samivinnu við Bandaríkin,
þar sem þessar tvær þjóðir
hafa sameiginlegara hags-
muna að gæta út um allan
heim. Stefna okkar er í aðal-
atriðum sú sama. Stundum
greinir okkur á um aðferðir,
og eru viðræður okkar á mi'lli
til þess haldnar að greiða úr
ágreiningnum.“
— Sjáið þér nokikurn grund
vöil fyrir að kanna enn á ný
IliK/gULCliLXt O ^J'Vl oo im ðaium-
Xj*&CiUii VlO O’O'V'CtUlAfJl luil
icocoll i^eiiiiJCti- Jfjf /xUVCtJ.<diJCif3
niiaianna?
— Vio álitum að alltaf sé
rétt að haiaa pessum malum
vakandi, og vera í stoðugu
sambanai við' Sovétríkin um
þau . . . . Ég viil ekki halda
þvd fram að unnt sé að ná
samningum nú, en tel rétt
afS kanna málið á næstunni.
Vinix okkar í Þýzkalandi eru
þar sammála.
Verzlun við kommúnistaríkin
Næst spurði fréttamaðurinn
nokkuð um stefnu Breta varð
andi viðskipti við Sovétrikin,
Kína og Kúbu, en á þvd sviði
hefur gætt nokkurs ágrein-
ings milili Breta og Banda-
ríkjamanna.
— „Rússar hafa ekki farið
leynt með þá staðreynd að
þeir óska ettir lánum til lengri
tíma tiil að kaupa fyrir vörur
hjá vestrænum þjóðum. Hef-
ur þetta m. a. komið fram
opinberlega í ræðum Nikita
Krúsjeffs forsætisráðherra.
Stefna Breta er að hafa við-
skipti við þessi lönd með
þremur skilyrðum þó. Þau
eru, að haldið verði alþjóða-
bann við sölu þangað á hern-
aðarlega mikilvægum vörum,
að viðskipti þessi trúfli ekki
verzilun Samveldisríkjanna
innbyrðis, og að framleiðsla
Breta verði ekki háð þessum
mörkuðum. Við teljum eu-i
JCH OO OCvjO y CJOXUliwr MOiUJ <X
xkjxxu, scolx v ju ei&uxiii eixvrvi i
•S4/J7 JjvjJU VxU. Og Vxu cJlliCUXAJ au
po vio veilumi peim tan tu
taismarkaos tima, gerum við
þeim ekki hærra undir höiíði
en Bandaríkin hafa gert með
því að heimila sölu á miklu
bveitimaigni til Sovétrikj-
anna. Á sama tíma og Vestur-
veldin hafa sameinazt um að
bœta sambúðina milili Austurs
og Vesturs á sviði stjórnmála
og menningarmála, væri
ósamræmi í því að taka upp
allt aðra stefnu að því er
varðar verz'lun. Stefna okkar
varðandi viðskipti við Kúbu
og Kína er á engan hótt frá-
brugðin stefnunni gaignvart
So'VÓtrí'kjunum.“
Gagnkvæmur skilningur
Til frekari skýringar hélt
Butler áfram: „Ákvörðun okk
ar um að tryggja Kúbu lán
til kaupa á strætisvögnum í
Bretflandi hefur sætt gagn-
rýni í Bandarí'kjunum. En
strætisvagnar eru ekki á al-
þjóða skrám um hernaðar-
lega mikilvægar vörur, og
eftir því se'm mér hefur skil-
izt hetfux enginn talið þá eiga
að vera þar. Við viðurkennum
að bandamenn okkar í Banda-
rí'kjunum eru mjög andvígir
allri verzlun við Kína og
Kúbu. Við skiljum skoðanir
þeirra, og getum aðeins vænzt
þess að þeir skilji okkur.“
uvcis uuujlijlj ug uexui uxaðs
vcjuíxuoj', í>cvv jl uj iv neiitiu xri-
ouue: x*eita nvoruve^^ja hairni
ao pesbi iuauur se ounuiui og
uieijanui og stornættulegt sé
fynr Jslenuuiga að eiga noakuð
saman við hann að sælda, en
auk þess bætist það við, „að
meðal forfeðra hans má nefna
Oliver H. Payne, sem var einn
nánasti samverkamaður John D.
Rockefellers‘.‘
Minnimáttarkomplex
Ef hér á að byggja olíuhreins-
unarstöð, sem gæti orðið grund-
vöilur áð víðtækum íslenzkum
efnaiðnaði, er samstarf við er-
lenda aðilja óhjákvænrélegt, bæði
vegna fjárútvegunar, en eink.
um þó af hinu, að íslendingar
hafa hvorki nægilega tækni-
kunnáttu á þessu sviði né heldur
nr.uðsynleg viðskiptasambönd.
Hætt er því við, að alvarleg
ir.’stök yrðu, ef við ætluðum
einir og reynslulausir að hefja
slíkan rekstur. Heppilegasta leið-
in er þess vegna auðvitað sú að
hafa samstarf við ábyrgan er-
lendan aðila, sem. væri með-
eigandi fyrirtækisins fyrst í
stað og hefði beina hagsmuni
af því að rekstur þess gengi vel.
En þegar komið væri yfir erf-
iðasta hjallann er eðlilegt að ís-
lendingar eignist fyrirtækið
einir, og það er einmitt það,
sem rætt er um, því að fyrir-
tækið J. H. Whitney & Co. er
fjárfestingarfyrirtæki, sem ver
peningum sínum til að koma upp
margháttuðum. nýjum rekstri,
en losar féð síðan, þegar við-
koniandi rekstur er kominn vel
á veg og ver því til nýrfar fjáir-
festingar. Þess vegna er þetta
fyrirtæki reiðubúið til að selja
væntanlega hlut sinn í olíu-
hreinsunarstöð hér á landi til
íslendinga eftir svo sem sjö ára
rekstur fyrirtækisins. Auðvitað
eru það meðmæli með þessu
fyrirtæki, að það er fjársterkt
og getur staðið við allar sinar
skuldbindingar, en minnimáttar-
kon.plexar komunista eru svo
miklir að þeim finnist þetta
helzti ljoður á viðskiptum við
þennan aðila. — En það er þeirra
mál, íslenzkur efnaiðnaður mál
allra annarra.
Ástralskt herskip
sökk eftir árekstur
At 300 björguðust a.m.k. 150
Caniberra, 10. febr. NTB
ASIKAlsiu lunuuispillirinn
rVoyager“ sökk í dae eiur
arekstur við J'iugvéiamooursiLip-
io „Melbourne”. Ex siðast i'rett-
ist hafði tekizt að bjarga J50
nvinns af 300, sem voru um borð
í „Voyager", en engar upplýsing-
ar höfðu fengizt um hvort ein-
hverjir— og þá hve margir —
hefðu farizt.
Aiu/.^Lur skipanna varð við
suöurstrond incvv öoutn-Waies,
þar seon þau voru vio neræxingu.
„Voyager“ er 2.900 lestir en
flugvélamóðurskipið 19.000 lest-
ir. Á því síðarnefndia urðu verU-
legar skemmdir en enigin meiðzt
á mönnum. Nýlega hafði farið
fram gagngerð viðgerð og endur-
bót á báðum skipunuom.
Oll nærstödd skip sigldu þegar
áreikstrinn og að sögn talsmanns
fíotamáilaráðuneytisins 1 Can-
þerra tókst mjög fljótlega
vettvang, er vitað var um ' bjarga á annað hundrag manns.
95-/00 grá&u heitt
vatn úr borholunni
Hvammstanga, 10. fehrúar.
A biuAoiA an Keypa sýslu-
neínd Vestur-Hunavatnssysiu
jarohitaréttmdi i Ytxi-RjeyK.ja-
landi í Miöfirði með það fyrir
augum að þar yfði reistur heima-
vistarbarnaskóli fyrir sveitar-
hreppa sýslunnar.
í fyrra mánuði var hafin undir
bunxngur ao ooxun exar neitu
vatni og helur nu veno boruö
220 metra ajup hoia. Uizkað er
a, að vatnsmagn það, sem nú
fæst úr hoiunni sé um 2 sekundu
lítrar og- um 95 — 100 gráðu
heitt- — S. Tr.