Morgunblaðið - 04.03.1964, Síða 14

14
MORGUNBLADIÐ
Miðvikudagur 4. marz 1964
wgnitftlfifrffr
Útgefandi:
Framkvæmdast j óri:
Ritstjórar:
Auglýsingar:
Útbreíðslustj óri:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Áskriftargjald kr. 80.00
í lausasölu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Sverrir Þórðarson.
Aðalstræti 6.
Aðalstræti 6. Sími 22480.
á mánuði innanlands.
4.00 eintakið.
HVAÐ VERÐUR UM
REKSTRARLÁNIN?
rramsóknarmönnum hefur
* að undanförnu orðið tíð-
rætt um hin svokölluðu rekstr
arlán landbúnaðarins, þ.e.a.s.
lán, sem veitt eru fyrirfram
út á afurðir. Þessi fyrirfram-
lán nema um 160 millj. kr.,
þar af er helmingurinn eða
um 80 millj. veitt í marzmán-
uði, en hinn helmingurinn á
næstu mánuðum þar á eftir.
Þessi lán eru auðvitað að-
eins einn þátturinn í lánveit-
ingum til landbúnaðarins og
segir upphæð þeirra einna
sér því lítið til um heildarað-
stöðu landbúnaðarins á lána-
markaðnum.
Þessi rekstrarlán eru veitt
á þeim tíma, sem bændum
ætti að koma mjög vel, því að
fé þetta ættu þeir að geta not-
að til áburðarkaupa. En sann-
leikurinn mun þó vera sá, að
mjög mikill misbrestur er á
því, að bændur fái nokkurn
tíma þetta fé í hendur, heldur
munu verzlunaraðilar oft
taka þetta fé til sín og nota
það til þess reksturs, sem
þeim sýnist.
Bændur eru að vonum ekki
ánægðir með það fyrirkomu-
lag að lán þau, sem þeim eru
ætluð, renni til annarra. Þess-
ar óánægjuraddir hafa Fram-
sóknarleiðtogarnir auðvitað
heyrt og ætla þeir augsýni-
lega að reyna að bjarga sínu
skinni með því að reyna að
koma því inn hjá bændum,
að þarna sé í rauninni um litl-
ar sem engar lánveitingar að
ræða, og þess vegna eigi bænd
ur ekkert að vera að ólundast
yfir því, að þeir fái ekki þetta
fé.
Um áburðarkaup á síðasta
vori er það raunar að segja,
að geysiháar upphæðir hafa
fram að þessu verið ógreidd-
ár til Áburðarverksmiðjunn-
ar og er m. a. s. enn mikið ó-
greitt af áburðinum frá í
fyrra, þrátt fyrir það að bænd
ur munu hafa verið krafðir
um greiðslu. Sést af því fyrir
hverjum umhyggjan er, þeg-
ar meiri rekstrarlán eru
heimtuð. Það er ekki verið að
hugsa um hag bænda, heldur
annarra aðila, sem ætla sér að
hagnýta sér hið aukna fjár-
magn.
AFURÐALÁN
HAFA HÆKKAÐ
egar rætt er um lánveiting-
ar til landbúnaðarins þýð-
ir ekki að horfa á rekstrarlán-
in ein, heldur eru það afurða-
lánin í heild, sem máli skipta
—• og svo auðvitað fjárfesting
arlánin. Um afurðalánin er
það að segja, að þau hafa
hækkað mikið. í heild nam
hækkunin árið 1963 miðað við
árið á undan 90 millj. kr.
Þar að auki er vitað að við-
skiptabankarnir hafa einnig
bætt við lán til landbúnaðar-
ins og á því leikur enginn
vafi, að lán til bænda hafa —
þrátt fyrir mikinn lánsfjár-
skort í þjóðfélaginu — aldrei
verið hlutfallslega hærri en
einmitt nú.
Hitt vita allir að fjármagns
skortur er í landbúnaðinum,
eins og öðrum atvinnugrein-
um. Þess vegna er enn í athug
un, hvort unnt sé að auka
fjárveitingar til landbúnaðar-
ins.
En aðalatriðið er, að fé það,
sem renna á til bænda, lendi
ekki annars staðar, og a.m.k.
situr það sízt á þeim, sem hag
nýta sér fé bænda í eigin
rekstri, að fjargviðrast yfir
því, að lánveitingar til land-
búnaðarins séu of litlar.
UNGIR MENN OG
UTANRÍKISMÁL
Á þingi Sambands ungra
Sjálfstæðismanna, sem
haldið var um síðustu helgi,
var gerð merk ályktun um ut-
anríkismál. Þar benda ungir
Sjálfstæðismenn á það, að
frelsi íslenzku þjóðarinnar og
öryggi sé bezt borgið með
þátttöku hennar í sameigin-
legum vörnum Atlantshafs-
bandalagsins og þess vegna sé
tímabært að íslendingar leggi
nokkuð af mörkum til þessa
varnarsamstarfs eins og aðrar
bandalagsþjóðir.
Þingið skorar á ríkisstjórn-
ina að láta fara fram athugun
á því, á hvern hátt framlag
okkar geti orðið að gagni
vörnum landsins og varnar-
kerfi Atlantshafsbandalagsins
í heild.
Fram að þessu höfum við
íslendingar verið eina þjóð
Atlantshafsbandalagsins, sem
hefur hagnazt á varnarsam-
starfi lýðræðisþjóðanna. —
Slíkt er auðvitað ekki vansa-
laust, og þess vegna er eðli-
legt að menn ræði það, hvort
við getum ekki, þótt í litlu sé,
sýnt það, að við viljum vera
ábyrgir og virkir aðilar í varn
arsamstarfi lýðræðisþjóðanna.
Það er ánægjulegt, að þessi
rödd skuli einmitt koma frá
ungum mönnum. Þeir gera

IITH llil llD HFIMI
\»«V U 1 r iii uii nnmi
Stefna Frakka á vettvangi Sameinuðu Þjóðanna:
Pekingstjórnin fái aðild að
öllum stofnunum SÞ
Genf, 3. marz AP.
§ Er ársfundur heilbrigðismála
stofnunar Sameinuðu Þjóðanna
— WHO — hófst í Genf í morg-
un, studdu Frakkar kröfu Sovét-
ríkjanna um að Alþýðulýðveldið
Kína fái aðild að stofnuninni.
Síðar í dag sagði talsmaður
frönsku sendinefndarinnar, að
sú afstaða væri í samræmi við
þá ákvörðun Frakka fyrir
skemmstu, að viðurkenna Peking
stjórnina. Sagði hann einsýnt, að
þeir myndu vinna að því, að
Pekingstjórnin fengi aðild að öil-
um. stofnunum Sameinuðu Þjóð-
anna.
• Af hálfu bandaríska utanrík-
isráðuneytisins hefur því verið
lýst yfir, að Bandaríkjastjórn
muni berjast gegn öllum tilraun-
um Frakka til þess að fá Peking
stjórninni aðild að Sameinuðu
Þjóðunum í stað Formósustjórn-
arinnar. Er haft eftir bandarísk-
um embættismönnum, að krafa
Frakka í dag sé að því leytinu
fásinna, að þeim sé vel ljóst, að
einstakar stofnanir innan sanv
taka Sameinuðu Þjóðanna geti
ekki gert slíkar ráðstafanir sem
þarna er ætlazt til í trássi við
samþykktir Alsherjarþingsins.
• Við atkvæðagreiðslu um má.l-
ið í dag urðu úrslitin þau, að 55
greiddu atkvæði á móti aðild
Pekingstjórnarinnar, þar á meðal
Ungverjar, en 22 voru henni með
mæltir.
í upphafi hvers ársfundar heil
brigðismálastofnunarinnar, frá
því henni var komið á laggirnar
árið 1949, hefur verið rædd krafa
Sovétríkjanna þess efnis, að
Pekingstjórnin taki sæti Kína
‘bjá stofnuninni. Þeirri kröfu hef
ur jafnan verið hafnað með milkl-
um meiribkita atkvæða, einmitt
á þeirri forsendu, að stofnunin
geti ekki tekið slíka ákvörðun
án samiþyk'kis Allsherjarþingsins.
Til þessa hafa Frakkar verið and
vígir kröfu Sovétrilkjanna eins
og aðrar Vesturlandaþjóðir — en
nú hafa þeir snúið við blaðinu.
Það var prófessor Aujaleu,
framikvæmdastjóri frön.9ku heil-
bri'gðismálastofnunarinnar, sem
skýrði afstöðu Frafcka á fundin-
um. Hélt hann ræðu sína á eftir
fulltrúum kommiúnísku ríkjanna
og nokkurra óháðra rikja, er
studdu tiilögu Sovétrfkjanna.
Þeirra á meðal voru Alsír, Kúba,
Cambodia, Mali, Guinea Soma-
lia og Ghana. Ræðu prófessorsins
hafði verið beðið með mikilli
eftirvæntingu vegna nýafstaðinn
ar viðurkenningar Frakka á
Pekingst j órninni.
Að sögn talsmanns bandaríska
utanríkisráðuneytisins var banda
rísku fulltrúunum gert viðvart
um fyrirætlun Frafeka nokkrum
klufckustundum áður en fundur-
inn hófst. Síðan mælti bandarísfcl
fulltrúinn, Natthaniel McKitter-
ick, fyrir sjónarmiðum Vestur-
veldanna og sagði álíka óviðeiig-
andi, að heilbrigðismálastofnun-
in ákvæði slíkar pólitískar ráð-
stafanir sem heyrðu undir Alls-
herjarþingið, eins og að þingið
gerði samlþyfektir í blóra við bei’l-
brigðismálastofnunina um það
t.d. hvernig útrýma bæri bólu-
sótt.
Af hálfu Bandaríkjastjórnar er
sagt, að sögn AP, að meðan
kommúnistaríkin krefjist þess að
Formósustjórnin víiki úr sæti fyr-
ir Pekingstjórninni muni kín-
verska Alþýðulýðveldið ekki fá
aðild að Sameinuðu Þjóðunum.
Samþyfekt hefur verið á A'llsherj
arþinginu að tvo þriðju hluta at-
kvæða þurfi til að breyta sæti
Kína hjá samtökunum. Nú eru
aðildarríki samtakanna 113 og
þyrftu því 75 rílki að samþykkja
breytinguna. Á síðasta þingi urðu
úrslit atkvæðagreiðslu um breyt
inguna þau, að 41 voru samlþytok,
57 andvíg og 12 sátu hjá. Árið
1962 voru 42 rfki samþykk, 56
andvíg og 12 sátu hjá. Nú þykir
einsýnt, að Frafekar muni beita
áhrifum sínum meðal ýmissa ný-
frjálsra Afríkurífeja, einkum fyrr
verandi nýlendna Frafeka til þess
að þær samþykki aðild Peking-
stjórnarinnar.
Rúmensku sendinefnd-
inni ákaftfagnað í Peking
Peking 2. marz, NTB. . forystu Gheorghe Maurer,
SENDINEFND frá rúmenska forsætisráðherra, kom til
kommúnistaflokkinum undir | Peking í dag. Mun nefndin
Skip brotnar á
Atlantshafi
Tveir sjómenn farast
Boston, Halifax 2. marz (AP)
Á SUNNUDAGINN lenti olíu-
skip frá Líberíu í stórsjó í N.-At
lantshafi og brotnaði í tvennt.
Tveir af áhöfn skipsins létu líf-
ið, er unnið var að björgun henn-
ar en 34 eru um borð í kana-
díska herskipinu „Athabaskan".
Framhluti olíuskipsins sökk
skömmu eftir að það brotnaði,
en þá hafði skipsmönnum öllum
tekizt að komast yfir í skutinn.
Er síðast fréttist í dag, var skut-
urinn enn á floti, var dráttarbát
ur lagður af stað til þess að
reyna að bjarga honum.
Olíuskipið „Amphialos'; frá
Líberíu var 15.800 lestir. Það
sér grein fyrir skyldum sín-
um við ættjörðina og ábyrgð
þeirri, sem á okkur hvílir
eins og öðrum frjálsum þjóð-
um, að standa vörð um hug-
sjónir lýðræðis og frelsis.
lenti í ofsaveðri um 600 fcm. aust
ur af Boston á sunnudaginn með
þeim afleiðingum að það brotn-
aði í tvent. 36 manna áhöfn var
á skipinu. Sendi hún strax neyð-
arkall og skömmu síðar komu
skip á vettvang. Fyrst bjargaði
kanadiska herskipið „Athabask-
an“ 16 mönnum úr skutnum. Ein-
um var bjargað á sundi og 18 af
björgunarfleka. Einn þeirra sem
bjargað var lézt um borð í „Atha-
baskan“, en annar lézt er hann
yfirgaf olíuskipið.
Mac Arthur
sjúkur
New York, 2. marz (NTB)
DOUGLAS MacArthur, hers-
höfðingi, var í dag lagður í
sjúkrahús í Washington vegna
sársaukafullra veikinda í
maga. MacArthur er 84 ára.
r æ ð a hugsjónaágreining
Rússa og Kínverja við kín-
verska ráðamenn og herma
fregnir, að reynt verði að
semja málamiðlunartillögu.
Rúmensku sendinefndinni var
mjög vel fagnað á flugvellinum
í Peking og meðal þeirra, sem
þar tóku á móti henni voru Líu
Shao-chi, forseti Kínverzka
Alþýðulýðveldisins ag aðalrit-
ari kínverska Kommúnistaflokks
ins, Teng Hsiao-ping. Frétta-
menn segja hinar góðu móttök-
ur, sem rúmenska sendinefndin
hlaut benda til þess, að Kínverj-
ar telji viðræðurnar mjög mikil-
vægar. Áreiðanlegar heimildir I
Peking herma, að viðræðurnar
muni standa fjóra til fimm daga.
í Peking er litið á Rúmeníu
sem það land í A.-Evrópu, er
óháðast sé Sovétríkjunum og
það hefur vakið eftirtekt, að
Rúmenar hafa ekki tekið undir
árásir Sovétríkjanna á kínverska
kommúnista.
Talsmenn kommúnistaflokka
Rúmeníu hafa oft rætt nauðsyn
þess að endurnýja einingu
kommúnistaflokka heimsins og
fregnir herma, að við viðræðurn
ar í Peking verði reynt að ná
samkomulagi um málamiðlunar-
tillögu. Einnig er talið að heim-
sóknin færi Rúmena hugsjöna-
lega nær Kínverzka Alþýðulýð-
veldinu og einnig verði viðskipti
ríkjanna aukin. Rúmennar flytja
nú æ meiri olíu til Kína, eu
útflutningur olíu til Sovétríkj-
anna fer minnkandi.