Morgunblaðið - 10.06.1964, Blaðsíða 3

MiSvilcuclagur 10- 1únf 1964
MORGUNBLAÐID
3
STAIiSTEINAR
niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiimiiiiiiii*
FYRIR SKÖMMIJ voru hér á
ferg fimmtíu Rotary félagar
frá Svíþjóð, Noregi og Dan-
mörku. Hópurinn hafð'i hér
þriiggja daga viðdvöl, en hélt
síðan til Bandaríkjanna til
þess að taka þátt í alþjóða-
móti Rotary-hreyfingarinnkr,
sem hófst 7. júní í Toronto
Fyrirgreiðslu hópsins hér ann
aðist Ferðaskrifstofa Zoéga
h.f., sem skipulagði ferðir að
Gullfossi og Geysi og til Þing-
valla. Tiðindamaður MbL
Dr. Kristján Eldjárn, þjóðminjavörður, segir gestum frá sögu Þingvalla.
Með Rotary-mönnum
á Þingvöllum
langa, Arne Elliot, fýsti að
vita, hvernig slíkt peninga-
vatn bragðaðist. Han
klöngraðist undir bruna
og fékk sér vsenan sopa
úr gjánni. Er hann hafði rann
fylgdlst með fólkinu, er það
hélt til Þingvalla s.l. miðviku-
dag .síðasta daginn, sem það
dvaldist hér. Með í förinni
voru íslenzkir Rotary-félagar,
þeirra á meðal Steingrimur
Jónsson, fyrrv. rafmagnSstjóri
og kona hans frú Lára Árna-
dóttir, en Steingrímur er for-
maður Rotary-klúbbanna hér
á landi.
Þegar ekið var framhjá
Gljúfrasteini á leiðinni til
Þingvalla og ferðalöngunum
var bent á, að þetta væri hús
skáldsins, varð heldur en ekki
uppi fótur og fit. Allar mynda
vélar voru dregnar fram og
húsið myndað í bak og fyrir.
Leiðsöguma'ðurinn, Jóhanna
Jóhannsdóttir, upplýsti menn
um það markverðasta, sem
fyrir augu bar á leiðinni. Sum
ir báru fram spurningar, og
hún leysti greiðlega úr þeim
öllum. Starf leiðsögumanns
er vissulega vandasamt. Hann
verður að kunna glögg skil á
öllum kennileitum og hann
verður einnig að vera vel að
sér í sögu og jarðfræði. Hann
verður að gæta þess að þreyta
ekiki ferðafólkig með óþarfa
rausi í tíma og ótíma. Hóf-
legur skammtur af fróðleik
við og við 'gefur jafnan bezta
raun.
Yið Lögberg var staðnæmst
til þess a ðhlýða á stuttan
fyrirlestur dr. Kristjáns Eld-
járns um sögu sitaðarins.
Hlýddi fólkið á mál doktors-
ins með mikilli eftirtekt .
Godsagare Edvin R. Hákans
son, fyrirsvarsmaður ferðar-
innar, sagði við okkur að lokn
um fyrirlestrinum:
— Stórkostlegt! Hugsa sér,
að árig 930 skuli menn hafa
komið hér saman til þess að
ráða málum sínum, en á sama
tíma ríkti skálmöld hjá hin-
um norrænu þjóðunum!
— Mig hefur alltaf dreymt
um að heimsækja ísland, eink
um vegna þess, að við höfum
alltaf þráð nánari tengsl við
ísland. Frá íslandi höfum við
þegið mest af þeirri menningu,
sem við .eigum, og fyrir það
stöndum við Svíar, Danir,
Norðmenn og Finnar í eilífri
þakkarskuld vig Islendinga.
— Persónulega þykir mér
miður að tengsl okkar við Is-
land skuli ekki vera traustari,
sagði Hákansson, — hér á ég
líka við Rotary-'hreyfinguna,
því að í kvöld höldum við frá
ykkar dásamlega landi til
Toronto, þar sem við munum
taka þátt í alþjóðamóti Rotary
hreyfingarinnar, en þar munu
íslendingar því miður ekki,
verða með.
★
Áður en rennt var í hlaðið
við Valhöll, var numið staðar
við Peningagjá. Fólkið gekk
þar út á brúna og 'horfði nið-
ur í silfurtært vatnið. Sólin
skein yfir landið og fólkið,
sem fannst það furðulegt að
sjá glitta i ótölulegan fjölda
skildinga á bot.ni gjárinnar.
Allflestir tóku skildinga úr
pússi sínu og „lögðu í sjóð-
inn“, en samt er ekki örgrannt
um, að sumir hafi hugsað með
sjálfum sér, að sl-íkt væri
ó'þarfa eyðsla á fjármunum.
Einn hinna sænsku ferða-
Lektor Gustaf Nygren
írá Katrinholm
þess síðar meir.
— í kvöld höldum við til |j
Bandaríkjanna. Við höfum =
sérstaka flugvél til umráða, s
sem fyligir okkur allt ferða- p
lagið. Við förum til Detroit 1
og verðum þar í tvo daga. j|
Síðan höldum við til Niagara- s
fossanna og þaðan með lang- ee
ferStavagni til Toronto, þar =
sem við sækjum alþjóðamót
Rotary-hreyfingarinnar. Það- j|
an liggur leiðin um sænsku =
héruðin til Washington, síð- S
an til Bermuda, Azur-eyja og j§
Lissabon, en ferðinni lýkur j§
24. júní.
— Um fsland hafði ég les- j§
ið mikið, áður en ég kom hing s
að. Minnisstæðust er mér bók j|
Albert Engström „Át Háckel- E
fjell.“^
— Ég hef mikið yndi af g
blómum, og þegar ég sá í gær =
á leiðinni til Gullfoss og Geys =
is lítið blóm, sem heitir Dryas S
octopetal, datt mér strax í ||
hug blómið Mountain Avons, =
sem borgin Alberta í Kana- jjj
da hefur í skjaldarmerki sínu =
Þessi tvö blóm minntu mig s
Edvia Hakansson, farastjóri, og frú Lára Árnadóttir.
sakað gæði vatnsins, brosti
'hann eyrnanna á milli og hróp.
aði svo allir mættu heyra:
— Det smakar Whisky!
Ekki voru samt allir jafn
hrifnir af Peningagjá og hr.
Ellipt. Fröken Kari Lene Sel-
vaag frá Osló hafði skokkað
upp á lágan hól og virti fyrir
sér fjalláhringinn .Við spurð-
um hana, hvort henni fynd-
ist margt líkt með íslandi og
Noregi.
Hún kvað svo vera. Fjöllin
hér minntu hana óneitanlega
á heimalandið. Hún saknaði
bara skóganna.
— Þetta er sérkennileg feg-
urð, sagði hún, — ég hef far-
ið víða um lönd, en hvergi séð
neitt likt þessu.
Hún hafði séð hverina gjósa
Það væri nokkuð til að segja
frá, þegar heim kæmi.
— Þessi stutta dvöl á ís-
landi hefur verið ævintýri lík
ust, sagði frökenin frá Osló.
Ég vildi gjarna koma aftur
seinna.
★
Gustaf Nygren, mennta-
skóiakennari frá Katrineholm,
sagðist vera þakklátur fyrir
að 'hafa fengið tækifæri til að
koma hingað.
— Við höfum nú séð ísland
og fengið nokkra hugmynd
um land og þjóð. Ég hefði
sam tviljað vera hér miklu
lengur og fara norður í land.
Vonandi gefst tækifæri til
Fröken Kari Lene Selvang
frá Osló.
íbúðalánin tvöfölduð
Vísir ræSir í forystugrein i
gær um þær aðgerðir sem fram-
undan eru í húsnæðismálum.
Kemst blaðið m.a. svo að orði:
„Húsnæðismá.lin eru tvímæla-
laust eitt mikilvægasta hags-
munamál þjóðarinnar í dag. Þús-
undir manna um land allt vinna
að því að koma sér upp eigin
ibuð, og með hverju árinu sem
líður eykst nauðsynin á auknu
fjármagni til íbúðabygginga. Það
var frá upphafi eitt megin stefnu
mið viðreisnarinnar að auka lán
til íbúðabygginga. Framkvæmd
þess hefir tekizt vel, þótt ekki
hafi verið unnt að fullnægja öll-
um umsóknum um lán, svo marg-
ar hafa þær verið. Aldrei hefur
þó meira fjármagni verið veitt
til lána Húsnæðismálastjórnar
en á siðasta ári. Voru þá lánað-
ar 110 millj. króna. Auk þess hefir
notagildi lánanna, . miðað við
verðlag, aukizt að muii frá því
sem var á tímum vinstri stjórn-
arinnar; Það leynir sér heldur
ekki að aldrei hefir meira verið
bjggt en á undanförnum árum.
Er það einnig því að þakka, að
efnahagur almennings hefir mjög
batnað á síðuStu árum.“
Stórt átak framundan
á það, sem er líkt með íslandi
oig Kanada: hrikaleg fjöll og
óbyggð víðátta.
í Valhöll snæddu hinir er-
lendu gestir miðdegisverð
ásamt íslenzikum Rotary félög
um. Margir kvöddu sér hljóðs
yfir borðum. Kveðjustundin
var komin. Andi norrænnar
vináttu sveif yfir vötnunum.
a.ind.
ðuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii'iitiiiid iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiíl
,,0|g nú er mjög stórt átak fram
undan í þessum efnum, stærra
en nokkru sinni hefir áður verið
gert. í samkomulagi ríkisstjórn-
arinnar við verkalýðsfélögin og
vinnuveitendur er gert ráð fyrir
því að 250 millj. króna verði afl-
að til íbúðarlána á næstu 12 mán-
uðum. Tryggð verði bygging
1500 íbúða á ári. Gerðar verða
nú ráðstafanir til þess að létta
efnalitlum fjölskyldum að eign-
ast íbúði.r Lán út á hverja íbúð
munn nú hækka úr 150 þús.
króna hámarki í 280 þús. krón-
ur, en jafnframt verður 15-20
millj. króna varið til sérlána til
efnalítils fólks. Fyrir öllum þess
um ráðstöfunum mun ríkisstjórn
in beita sér, en það liggur í hlut-
arins eðli, að til þeirra þanf
ýmsa nýja lagasetningu og breyt
ingar á eldri löggjöf."
Brotið blað í sögu
íbúðabygginga
„Með þessu samkomulagi hefir
ríkisstjórnin sýnt þann vilja
sinn í verki, að auðvelda ibúða-
byggjendum að eignast þak yfir
höfuðið. Og á það má leggja sér-
staka áherzlu, að málum er þann
ig hagað, að þeir sem búa við
minnst efnin munu fá mesta úr-
lausn á hverjum tima. Þess
vegna brjóta þessar ráðstafanir
blað í sögu íbúðabygginga hér á
landi .Hér verður meira átak
framkvæmt . en nokkur önnur
ríkisstjórn hefir gert til þessa.
Jafnframt því ber vel að meta
þann skilning, sem verkalýðs-
samtökin hafa sýnt á þeirri stað-
reynd, að hér er um raunhæfar
kjarabætur að ræða sem mun
betur munu duga en hækkuð
krónutala kaups.“
Lítt numið land
fslendingur á Akureyri birtir
nýlega forystugrein, þar sem
komizt er að orði m.a. á þessa
Ieið:
„Við fslendingar lifum fámenn
ir í stóru landi og lítt numdu.
Þjóðin er enn ekki fjölmennari
en smáborg í nágrannaríkjum, og
um % hlutar hennar hafa þjapp
að sér saman á litlum skika lands
ins. Er þar um varhugaverða þró
un að ræða. Höfuðborgin og ná-
grenni hennar er hlutfallslega
fjölbýlla land en annars staðar
þekkist. Um þetta hefur margt
verið rætt og ritað, engin ieið
fundizt enn til að sporna við þess
ari þróun, eða kannski ætti frem
ur að nefna það öfugþróun.
Til þess að nýta sem bezt land-
kosti okkar er nauðsynlegt að
íbúar Iandsins dreifist sem mest
um byggilegustu héruð landsins
alls, og hafa verig uppi um það
ýmsar l llögur og áætlanir hvern
ig því verði bezt fram komið.“