Morgunblaðið - 10.06.1964, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
r
Miðvikudagur 10. júní 1964
Tímafrekt rannsóknaratriði var hvort Lee Oswald hefði getað verið „maðurinn í dyrunum“
á húsinu sem skotið var frá.
Warren-skýrslan um morðið á
Kennedy væntanleg á næstunni
HINN 30. júní n.k. mun vera
von á skýrslu Warren-nefnd-
arinnar sem nú hefur um sex
mánaða skeið rannsakað allt,
er lýtur að morði Kennedy’s
forseta í Dallas 22. nóvember
í fyrra.
Síðustu vitnaleiðslur standa
nú yfi-r og verið er að reka
smiðshöggið á rannsóknir
nefndarinnar, sem Johnson
forseti skipaði og Earl Warr-
en, forseti Hæstaréttar veit-
ir forstöðu. Meðal vitna
þeirra, sem eiga að koma fyr
ir nefndina er frú Jaqueline
Kennedy.
Farið er að búa til prent-
unar ýmsa hluta nefndar-
skýrslunnar og telja fróðir
menn að hún muni áður en
lýkur jafnast á við skýrslu
Pearl Harbour-nefndarinnar í
lok heimsstyrjaldarinnar síð-
ari að efnismagni eða verða
jafnvel enn viðameiri.
Ef loka-rannsóknir nefndar
innar leiða ekki í ljós eitt-
hvað er kollvarpi öllu því sem
áður er vitað, munu helztu
niðurstöður hennar verða eitt
hvað á þessa leið:
1. Lee Harvey Oswald var
24 ára gamall, óstöðuglyndur
ónytjungur, sjálflærður og
sjálfyfirlýstur marxisti, sem
hataðist við bandarísk sjórn-
arvöld. Hann var einn í ráð-
um um tilræðið og naut engr-
ar aðstoðar annarra.
2. Næturklúbba-eigandinn
Jack Ruby, sem skaut Oswald
til bana 48 stundum eftir morð
ið, og eyðilagði þannig alla
von um að nokkur játning
fengist varðandi verknaðinn,
hafði ekki þekkt Oswald áð-
ur og var ekki flæktur í neitt
samsæri til þess að þagga
niður í honum. Hann bíður
aftöku í fangelsi í Dallas (og
fær æðisköst á stundum?)
3. Engin tengsl hefur verið
hægt að rekja milli ódæðis
Oswalds og nokkurs samsær-
is í Rússlandi, Kúbu eða Mexi
có. Grunur mun hafa leikið á
að erlend samtök stæðu að
baki tilræðinu, vegna þess að
Oswald hefði heimsótt Rúss-
land og Mexicó og lýst yíir
stuðningi við Castro. Hann
reyndi einnig að fá sovézk-
an ríkisborgararétt en var
synjað.
4. Ástæðunnar að tilræðinu
virðist vera að leita í myrk-
um hugarfylgsnum Oswalds
sjálfs. Eiginkona Oswalds bar
fyrir réttinum að hann hefði
verið „óvenjulegur í hátturn"
og það kom einnig fram að
móðir hans hafði haft að engu
ráðleggingar skólalæknis um
að koma drengnum til geð-
læknis.
Fyrir Warren-nefndina
hafa komið yfir 400 vitni,
rannsóknarskýrslur í þúsunda
tali og a.m.k. 800 sönnunar-
gögn sem allt er talið renna
stoðum undir upprunalegar
niðurstöður bandarísku leyni
lögreglunnar, sem fullbúin
var í desember sl. í skýrslu
þeirri, sem er í fimm bindum
og hefur ekki verið birt opin
berlega, er Oswald talinn eini
morðinginn.
Forstöðumaður FBI, J.
Edgar Hoover, hefur lokið
miklu lofsorði á vandvirkni
nefndarinnar. Hann lét það
uppi fyrir skemmstu að síðan
í desember hefði FBI sént
Warren-nefndinni margar þús
undir rannsóknarskýrslna til
viðbótar og að enn væri verið
að rannsaka ýmsar getgátur
og ábendingar sem komið
hefði verið á framfæri og
þar á meðal ýmislegt, sem
nefndin hefði sjálf lagt til.
Mesti vandi nefndarinnar
hefur ekki verið sá að fara
yfir og leggja mat á öll þau
sönnunargögn er styðja sekt
Oswalds, heldur miklu frem-
ur sá að leiða að því fullgild
rök að enginn annar, hvorki
einstaklingur eða hópur
manna, hefði getað drýgt
glæpinn eðk beitt Oswald fyr
ir sig til þess. Ýmsar þær til-
gátur sem uppi hafa verið
með mönnum virðast fráleit-
ar í fyrstu en nefndin hefur
ekki sett slíkt fyrir sig, held-
rannsakað allt sem fyrir hana
var lagt til þess að freista að
fjarlægja allan efa um að
menn viti nú allt sem vitað
verður um morðið á Kenne-
dy forseta.
Ennfremur er við því búizt
að skýrsla nefndarinnar fjalli
um varúðarráðstafanir leyni
lögreglunnar og lögreglunnar
í Dallas við forsetaheimsókn-
ina 22. nóvember, um frammi
stöðu starfsmanna beggja að-
ilja og um það hvort. taka
bæri upp ítarlegri varúðar-
ráðstafanir til öryggis forset-
um Bandaríkjanna framvegis.
Rannsóknirnar hafa hvorki
sannað né afsannað ýmsar
þær getgátur og sögusagnir
sem spunnust fyrir sex mánuð
um og flugu um hálfan heim-
inn, eins og t. d. þá get-
gátu að eitt eða fleiri skot
hafi komið frá járnbrautar-
brú framan við bifreið forset-
ans en ekki úr glugga í skóla-
bókasafninu, hægra megin við
bifreiðina og aftan hennar,
en þar vann Oswald og þar
fannst síðar riffill hans í
fylgsni einu. Þetta myndi
gefa til kynna að annar mað-
ur hefði verið í vitorði með
Oswald, þó ekki hafi komizt
upp um hann. Á móti þessari
tilgátu mælir skýralan um
krufninguna en þar ségir að
bæði skotin er hæfðu
Kennedy forseta og þriðja
skotið, sem særði Conally rík-
isstjóra í Texas, hafi öll kom-
ið úr sömu byssunni, og aftan
frá.
— Einnig hefur upp komið
getgáta um að Oswald sjáist
standa í dyrum skólabóka-
safnsins nákvæmlega á sömu
stundu og skotið var ofan af
sjöttu hæð byggingarinnar.
Maðurinn á mynd þeirri sem
birzt hefur af þessu tilefni
reyndist vera Billy Lovelady
frá Dallas (og tjáði hann
nefndinni að hann hefði 20
vitni að atburðinum.)
Forstjóri bandarísku leyni-
lögreglunnar FBI, J. Edgar
Hoover og forstjóri banda-
rísku leyniþjónustunnar
CIA, John MacConnell, vís-
uðu algerlega á bug þeirri til
gátu að Oswald hafði í raun
og veru stundað njósnir fyrir
Bandaríkin. Yíðtækar rann-
sóknir, bæði innan Banda-
ríkjanna og utan þeirra hafa
ekki leitt í ljós nein merki
um samsæri kommúnista,
eins og sumir hafa viljað láta
í veðri vaka né heldur neitt
komið upp er bendi til sam-
taka öfgamanna til hægri.
Vitni í Dallas sagði rann-
sóknarnefndinni m. a. að það
hefði heyrt fjögur skot en
ekki þrjú, eins og flest vitn-
anna og þar á meðal Conally
ríkisstjóri, báru að þau hefðu
heyrt. Sjónvarpsstöð í Dallas
kvaðst hafa það eftir áreiðan
legum heimildum að nefndin
hefði komizt að þeirri niður-
stöðu að fyrsta skotið hefði
hitt bæði forsetann og Con-
ally ríkisstjóra og að þriðja
skotið hefði misst marks.
Áður hafði verið talið að
fyrsta skotið hefði hitt for-
setann, hið næsta ríkisstjór-
ann og þriðja skotið hefði
verið banasár Kennedys.
Enn var deilt um það
hvort riffill sá sem fannst í
skólabókasafninu væri riffill
Óswalds og sagði móðir hans
það ekki vera en eiginkona
Oswalds kvaðst þekkja þar
aftur ítölsku byssuna sem
maður sinn hefði keypt í
pósti og notað þá nafnið A.
Hiddell, en það nafn hefði
hann áður notað í New
Orleans sumarið áður, sagði
kona hans.
Á rifflinum var far eftir
mannslófa og þræðir úr
skyrtu, sem hvorttveggja
varð rakið til Oswalds. Til-
raunir leiddu í ljós að þetta
var sama byssan og skotið
hafði verið úr að Edwin A.
Walker fyrrverandi hershöfð
ingja og leiðtoga íhaldsmanna
í apríl. Frú Oswald kvað
mann sinn hafa hælzt um við
sig að hann hefði skotið á
Walker. Skotið hæfði ekki.
Lögfræðingur Oswalds kvað
ekkert hæft í því að hann
hefði neitað því í fangelsinu
að hafa verið valdur að morð
inu.
í nefnd þeirri er Johnson
forseti skipaði til þess að
rannsaka allar aðstæður varð
andi morðið á fyrirrennara
hans sitja sex menn, sem
allir voru skipaðir í hana
áður en falazt var eftir Earl
Warren, forseta Hæstaréttar
Bandaríkjanna til að veita
henpi forstöðu. Warren var
tregur til, en lét þó undan þrá
beiðrti forsetans, og þykir
mörgum Bandaríkjamönnum
sem betri trygging fyrir réttri
og óvilhallri málsmeðferð sé
ekki fáanleg en einmitt for-
mernnska Earl Warrens. Dóm-
arinn hefur lýst því yfir að
engum manni né ríkisstofnun
verði hlíft við ásökunum sem
reynist réttar og engu verði
haldið leyndu til þess að
vernda einhvern málsaðila.
„En sumt af gögnum þeim er
nefndin *hefur fjallað um“
sagði Warren dómari, „verð-
ur ekki birt almenningi fyrr
en við erum allir“. Er hér um
að ræða skjöl er snerta leyni-
þjónustu Bandaríkjanna, her
mál, utanríkismál o. fl.
Warren dómara og sam-
starfsmönnum hans í nefnd-
inni er fullvel kunnugt um
efasemdir manna og vantrú
á því að ekki hafi aðrir stað-
ið að baki morði Kennedys en
Lee Harvey Oswald einn og
óstuddur. Einkum eru menn
utan Bandaríkjanna tregir til
að segja að ef ekki sé öðru
til að dreifa en Oswald ein-
um, missi morðið marks sem
hugsjónaglæpur, sé órökrétt-
ur verknaður og óskiljanleg-
ur.
Nefndin hefur farið yfir
allar bækur sem gefnar hafa
verið út um tilræðið, m. a.
bókina „Who killed Kenne- ■
dy?“ eftir Thomas G. Buchan |
an, sem vakið hefur mikið
umtal og einnig lesið blaða- I
greinar frá ýmsum löndum, ■
m. a. Frakklandi og Brasilíu |
ásamt því sem komið hefur J
út áf slíku í Bandaríkjunum 1
sjálfum. I
Að sögn fréttaritara New fl
York Times í Evrópu eru J
menn almennt vantrúaðir á l
hina opinberu kenningu um I
að Lee Harvey Oswald hafi I
verið einn í ráðum um morð- J
ið á Kennedy Bandaríkjafor- J
seta. í Bretlandi er það t. d. i
mál manna að skýrslur lög-
reglunnar um morðið hafi
ekki verið nógu ljósar og
erfitt hafi verið að átta sig
á þeim. Bók Buchanans, sem
er bandarískur blaðamaður
en búsettur í París, vakti mik
ið umtal í rBetlandi og fjöldi
blaðagreina birtist um málið. ;
Enda þótt Bretar aðhyllist
ekki fjarstæðustu kenningarn
ar um morð forsetáns leggja
fæstir trúnað á að Oswald
hafi myrt Kennedy einn og
óstuddur. Er þess fastlega
vænzt í Bretlandi að skýrsla
nefndarinnar kveði niður í
eitt skpiti fyrir öll hinar
ýmsu fjarstæðukenndu kenn-
ingar um morð Kennedys.
Þjóðverjar eru sagðír heldur
trúaðir á að samsæri búi að
baki morðinu á Kennedy.
virtari blöð hafa haldið sig
að opinberum fréttum af mál
inu, en mörg blöð önnur hafa
gert sér mat úr „leynd“
þeirri og „hulu“ sem hvíli
yfir morði forsetans. Menn
eru almennt efagjarnir á að
Oswald hafi verið einn í ráð- |
um. Á Ítalíu efast menn
mjög um sannleiksgildi opin-
berra fregna af morði Kenne-
dys. ítalir fá ekki skilið að
slíkt verk hafi verið unnið
án þess að hugsjónir lægju
þar að baki og fara útskýr-
ingar manna á ástæðunum
fyrir morðinu eftir því hvar
í flokki þeir standa og er
ýmist kennt um kommúnist-
um eða „handbendum aftur-
haldsafla“. Rússnesk blöð
bendluðu í fyrstu lögregluna
í Dallas við morð forsetans,
en hafa síðan haldið sig við
hina opinberu kenningu um
að Lee Harvey Oswald hafi
verið einn í ráðum. Frakkar
eru yfirleitt heldur vantrúað-
ir á hina opinberu kenningu
um að Oswald hafi einn myrt
Kennedy. Frökkum verður 1
flestum hugsað til tilræðanna
við De Gaulle og þykir ósenni '
legt að morð Bandaríkjafor-
seta hafi verið verk sálsjúks
kommúnista. Menn bíða
skýrslu Warren-nefndarinnar I
með óþreyju en ef ekki kem-
ur fram í henni neitt annað 1
en það sem áður hefur verið
sagt, þ. e. að Oswald hafi /l
myrt Kennedy án aðstoðar ’
annara, er líklegt að Frakkar J
leggi heldur lítinn trúnað á 1
hana. Á Spáni efast menn J
almennt um sannleiksgildi I
kenningarinnar um að Oswald I
hafi verið einn í ráðum og 1
oft látið liggja að því að
spilling sé mikil innan banda-
rísku lögreglunnar og ekki
sízt í Dallas. í Austur-Evrópu í
eru menn helzt á því, að |
fréttaritara blaðsins í Pól- íl
landi, að „afturhaldsöfl1 hafi l
staðið að baki morðinu á l
Kennedy og hefur hin opin- J
bera kenning um að Oswald J
hafi unhið verkið einn í engu I
breytt skoðun manna al- I
mennt.