Morgunblaðið - 15.10.1964, Side 10

10
MORGU NBLAÐIÐ
Fimmtudagur 15. okt. 1964
i
Hvað segja þeir í fréttum?
m
IDNSKÚUNN SEXTUG6R ■
30 pr. unglinga rdðast til iðnndms — Aukin verkkennsla
í skdlanum nauðsynleg
IÐNSKÓLINN í Reykjavík
er sextugur um þessar mund-
ir. Sneri Morgunblaðið sér því
til Þórs Sandholts, skóla-
stjóra Iðnskólans, og spurðist
frétta.
— Iðnskólinn varð 60 ára 1.
október, en þess verður
minnzt við skólasetninguna á
þriðjudag. Iðnskólinn var
elnkaskóli fyrstu 50 árin,
stofnaður að frumkvæði Iðn-
aðarmannafélags Reykjavík-
ur. Fyrsti skólastjórinn var
Jón Þorláksson, síðar ráð-
herra, en hann gegndi því
starfi til ársins 1911. Við tók
þá Ásgeir Torfason, síðan Þór
arinn B. Þorláksson, og loks
Helgi H. Eiríksson, sem ég
tók við af 1954, árið áður en
skólihn var gerður að ríkis-
skóla. Með þeim lögum var
einnig kveðið svo á að Iðn-
skólinn skyldi vera dagskóli
en ekki kvöldskóli.
— Hve margir nemendur
voru fyrsta starfsár Iðnskól-
ans?
— Þeir voru 82 í 12 iðn-
greinum, sem allar eru enn
tíðkaðar í skólanum, nema
söðlasmíði. Nú í haust eru
á 11. hundrað nemendur inn-
ritaðir í skólann. Löggiltar
iðngreinar á íslandi eru 61
talsins og eru nemendur í
flestöllum þeirra í Iðnskólan-
um. Iðnnemar með löggiltan
námssamning voru 2061 um
síðustu áramót, þar af 1229 í
Reykjavík, 910 þeirra stund-
uðu nám við Iðnskólann í
Reykjavík. Þó var heildar-
nemendatala skólans 1609,
þegar talin er með undirbún-
ingsdeild og framhaldsdeild,
sem er eins konar vísir að
meistaraskóla. í 1. bekk Iðn-
skólans setjast nú í haust um
30% allra þeirra ,sem luku
unglingaprófi 1963 í Reykja-
vík.
— Iðnfræðslunefnd, sem
starfað hefur frá 1961 er ný-
búin að skila áliti til mennta-
málaráðherra. Meðal þess,
sem þar er lagt til, er að auka
mjög verkkennslu í iðnskól-
um. Allir, sem hafá iðnrekst-
ur hafa og mikinn áhuga á
því, að slíkt komist á sem
beztan rekspöl hið bráðasta.
Við höfum dálitla verk-
kennslu í nokkrum iðngrein-
um hér í skólanum, en hún
tók ekki að komast á fyrr en
við fluttum inn í þetta hús
hálfklárað árið 1956. Þróun-
in verður að verða sú, að sem
fyrst verði farið að kenna all-
ar iðngreinar verklega í skól-
um að verulegu leyti. í nýju
álmunni, sem verið er að
byggja við skólann og er
helzta áhugamál mitt um
þessar mundir, enda hef ég
teiknað það sjálfur, verður
hægt að starfrækja verk-
kennslu í málmiðnaði og bif-
vélavirkjun og rýmka um þá
verkkennslu, sem nú fer fram
við þröngan kost hér í kjall-
aranum hjá okkur.
— Af öðru því, sem Iðn-
fræðslunefnd hefur lagt til í
áliti sínu, má nefna það, að
sett verið á stofn einhvers
konar yfirstjórn iðnfræðslu-
mála. Iðnskólasambandið er
nú aðalsamræmingarafl
fræðslunnar og stendur að út-
gáfu námsskrár til að styðj-
ast við í iðnskólunum, sem
eru 21 talsins á öllu landinu,
en skráin er ekki bindandi
heldur aðeins til hægðar-
auka.
— Hvað er að segja um
verkkennslu i minni skólun-
um?
— Hún er vitaskuld mjög
erfið, vegna þess hve þeir eru
fámennir og tækin dýr. Ég er
þeirrar skoðunar, að fækka
þurfi skólunum mjög, en
reyna heldur að hafa heima-
vist, þar sem þeir eru. Fyrir-
hugað var að hafa heimavist
hér uppi á loftinu, en þar er
nú verkkennsla fyrir nemend-
ur í málaraiðn og bráðlega
tekur þar einnig til starfa
bakarí. Um skeið hefur Barna
músíkskólinn og haft þar að-
setur. Iðnnemasambandið og
iðnaðarmannafélögin hafa
sýnt mikinn óhuga á aukinni
verkkennslu í skólunum, en
auðvitað eru ýmis byggðarlög
ófús að leggja niður skóla
sína.
— Hverjar eru helztu breyt
ingar, sem þú vilt gera á Iðn-
skólanum auk verkkennsl-
unnar?
— Ég vil endilega laga
fræðslu Iðnskólans meira eft-
ir öðrum skólum á líku stigi.
Þá er æskilegt, að lokapróf
Þór Sandholt
úr skólanum nægði til inn-
töku í tæknifræðiskóla, en þá
þarf auðvitað að auka fræðsl-
una og miða hana að því á
annan hátt. Helztu vankant-
arnir eru lítil kennsla í efna-
og eðlisfræði og allt of naum
stærðfræðikennsla. í framtíð-
inni vildi ég helzt, að hægt
væri að koma á fót við Iðn-
skólann tæknifræðideild fyrir
byggingarmenn.
— Hvað er mest aðkallandi
fyrir starfsemi Iðnskólans í
dag?
— Það er mest aðkallandi
að koma skólanum í fullan
gang í haust með hærri nem-
endatölu en nokkurri sinni
fyrr og á annað hundrað kenn
urum, það er aðkallandi að
auka meistaraskólann. Það er
aðkallandi að taka upp verk-
kennslu í þeim iðngreinum,
sem þess óska, og auka þá
verkkennslu, sem fyrir er með
stuðningi hlutaðeigandi aðila.
Til þess að þetta megi verða,
er aðkallandi að ljúka bygg-
ingu nýju álmunnar og hefja
miklu meiri byggingarfram-
kvæmdir.
ÞRONGT ordid á þingi
íslendingar fóru fyrstir að taka þingstörfin upp d segulbönd
1 GÆR kom Alþingi Islend-
inga saman í fyrsta sinn á
þessum starfsvetri. Morgun-
blaðið kom því að máli við
Friðjón Sigurðsson, skrifstofu
stjóra Alþingis, og spurðist
fyrir um starfsemi og tilhög-
un þingsins.
— Alþingi hefur 7 fasta
starfsmenn auk mín. Höfum
við unnið að ýmsum verkefn-
um í sumar, því að margt er
að sýsla, þótt þing sitji ekki.
Föstu starfsmennirnir eru 3
fulltrúar, 1 vélritunarstúlka,
húsvörður og 2 aðstoðarmenn
við skjalasafn og húsvörzlu.
Ég hef í sumar unnið að bók-
haldi og samningu efnisyfir-
lits í sambandi við útgáfu Al-
þingistíðinda, einn fulltrú-
anna undirbýr handrit af ræð
um í prentun og afgreiðslu
ýmis konar þingskjala og upp
lýsinga um lög verður að hald
ast yfir sumartímann, engu
síður en á veturna.
— Er ekki tekið að þrengj-
ast um þingmenn í Alþingis-
húsinu?
— Jú, vegna talsverðrar
fjölgunar þingmanna eru að-
stæður orðnar nokkur erfiðar.
Árið 1881, er húsið var tekið
í notkun, voru þingmenn 36.
Þeir eru nú 60 og því augljóst
að þröngt er um starfsemina.
Fyrst og fremst eru salirnir
of litlir. Þá eru nefndarher-
bergi of fá. Þau eru aðeins
4, en nefndirnar 21, 8 í hvorri
deild og 5 í sameinuðu þingi.
Auk þess skortir vinnuher-
bergi og viðtalsherbergi fyr-
ir þingmenn og loks betri að-
stöðu fyrir þá, sem fylgjast
vilja með þingfundum. Síðan
1961 hefur verið starfandi
milliþinganefnd til að athuga
framtíðarstaðsetningu þing-
húss, en hún hefur ekki enn
skilað áliti. Þá er einnig í at-
hugun, hvort finna megi
nokkrar úrbætur með bráða-
birgðalausn, þar sem varla
er von til þess, þótt nefndin
skili af sér, að framkvæmdum
við byggingu ný þinghúss
ljúki á skömmum tíma.
— Hvernig eru þingræðurn
ar skrásettar?
— Allar ræður hafa verið
lagafrumvörp og D þau mál,
sem ekki hafa náð fram að
ganga.
Þessum fjórum hlutum
dreifum við til ýmissa prent-
smiðja til setningar. Sökum
þess, hve B hlutinn er miklu
lengri en hinir, stendur ævin-
lega á setningu hans, enda er
B hlutinn frá 1959, sem var
óvenju langt þing, ekki ennþá
tilbúinn. Hins vegar vonumst
við til þess að árgangarnir
1959 og 1960 verði komnir út
fyrir næstu áramót, 1961 og
1962 á næsta ári og svo á að
reyna að hafa undan eftir
það með því að skipta B hlut-
anum í tvennt.
— Hve margir eru starfs-
menn Alþingis um vetrartím-
ann?
— Meðan þing situr bætast
um 50 starfsmenn við þá, sem
fyrir eru. Fólk, sem starfar
við upptöku, afritun, skjala-
vörzlu, í lestrarsal, við síma,
fatagæzlu og loks þingverðir
og þingsveinar. Starfsmönn-
um hefur lítið fjölgað, þótt
þingmannatalan hafi hækkað.
Okkar vinna breytist mjög
mikið, er þing kemur saman.
Fyrst og fremst er að sjá um
prentun þingskjala og undir-
búning funda. Þá verður að
færa ýmsar ýmsar bækur í
sambandi við sjálft þinghald-
ið, svo sem gerðabækur,
skjalaskrár og málaskrár.
— Mikilsverðast fyrir skrif-
stofustjóra Alþingis, sagði
Friðjón að lokum, er að hafa
góða samvinnu við forsetana,
því hið raunverulega starf
hans er að vera þeim til ráðu-
neytis og til framkvæmdar
þeim samþykktum, sem þeir
gera. Ennfremur skiptir miklu
máli að hafa góða samvinnu
við alla aðra starfsmenn Al-
þingis svo að störfin geti geng
ið sem bezt, en verkefni
starfsmanna Alþingis er að
aðstoða þingmenn eins og í
þeirra valdi stendur og eins
og þingmenn óska eftir.
Friðjón Sigurðsson
teknar upp á segulband síð-
an árið 1952. Ég veit ekki bet-
ur en að við höfum verið
fyrstir allra þjóða til að hafa
þann hátt á. Þetta tíðkast þó
víða nú orðið, t.d. í Finnlandi.
Verið var að gera tilraunir
með upptöku ræðna frá því
1947 áður en skrifararnir
voru lagðir niður. Vélræna
upptakan var mjög góð lausn
fyrir okkur, því að erfitt var
að fá hraðritara eða þjálfa þá
til starfa, sökum þess hve
stutt þingsetan er. Menn ráða
sig ekki til vinnu fyrir svo
stuttan tíma. 16 hraðritara
þurfti til að skrifa ræðurnar.
Svo er vélritað af segulbönd-
unum og ræðurnar síðan bún-
ar undir prentun.
— Hvernig gengur útgáfa
Alþingistíðinda?
— Alþingistíðindi eru í 4
hlutum, A, B, C og D. — A
eru þingskjölin, B eru allar
umræður, C eru samþykkt
SKRÁ UM ÍSLENZKAR
ÞJÓÐSÖGUR OG
SKYLD RIT
S A M A N H E FT R T E KIÐ
STEINDÓ.R STEINDÓRSSON
FRÁ HLÖÐUM
Eftir skrá um íslenzkar þjóðsögur hefur fjöldi bóka-
manna beðið lengi. Nú er hún komin út í fallegri og
hentugri útgáfu. Fæst í bókabúðum.
Bókaútgáfau Þjóðsaga. Afgr. Þingholtsstræti 27.
Símar 24216 og 17059.