Morgunblaðið - 09.01.1965, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 9. janúar 1965
Gísfi Helgason
I Skógargerði — minning
ÞBGAR ég síöasta dag nýliðins
árs frétti andlát Gísla bónda
Helgasonar Skógargerði komu
mér í hug nokkrar minningar frá
kynnum okkar.
Það gat ekki hjá því farið að
Gísla í Skógargerði væri veitt
athygli, hvort sem var einum sér
eða í hópi manna, slíkur var
persónuleiki hans og ásýnd, fas
hans og framkoma. Og ekki
slævði það athyglina að taka
hann tali eða heyra hann tala
á mannfundum.
Gísli var með hærri mönnum
á vöxt og vel á sig kominn, svip-
xnikill og þó íríður sýnum og
drengilegur að yfirbragði, léttur
og glaðvær til máls, bæði eins-
lega og á mannfundum, fróður
og vel að sér í hverri grein, sjálf-
stæður og fastur fyrir í skoðun-
um. Með öðrum orðum: Fróður
maður og föngulegux og batt
bagga sína oft öðrum hnútum en
samtíðarmenn, eins og oft er
sagt. — Ég hygg að hann hafi að
ásýnd og eiginleikum borið svip-
mót hins kunna forföður síns,
Hallgríms Ásmundssonar í Sand-
felli.
Ég man það einna fyrst eftir
Gísla þegar hann ásamt Pétri
bróður mínum var ráðinn sem
eftirlitsmaður með sauðafarmi
Pöntunarfélags Fljótsdalshéraðs
til Bretlands haustið 1904. Ég
var þá deildarstjóri söludeildar
félagsins. Vart mun þá hafa gef-
ið að líta saman tvo glæsilegri
unga rnenn.
Næstu kynni okkar Gísla voru
á fulltrúafundum Kaupfélags
héraðsbúa. Hann var þar einn af
orðfærustu ræðumönnum og ekki
alltaf á sama máli sem „síðasti
ræðumaður. Á fulltrúafundi á
Egilsstöðum árið sem stjörnu-
fróðir menn spáðu jörðunni
árekstri við halastjörnu, og ekki
kannski laust við ugg í huga
manna, þótt allir fundarmenn
bæru sig karlmannlega, gerðist
Gisli til að létta áhyggjunum
með þessari stöku:
Vér óskum þess að lengi
blómgist landið
og ljúgi stjörnuspekingarnir
nú.
En treystum fastar með oss
bræðrabandið,
og berjumst fram með styrkri
von og trú.
A þessum árum fékkst Gísli við
ljóðasmíð og smásögugerð og
flutti stundum á samkomum
frumsamda sögu eða ljóð.
Nokkrum sinnum bar fundum
okkar Gísla saman á bænda-
námskeiðum á Eiðum. Hann var
þar einn hugkvæmasti og mál-
glaðasti ræðumaður á kvöld-
fundum og öðrum samkomum.
Timabilið 1923—1934 bar fund-
um okkar Gísla saman tvisvar á
framboðsfundúm til Alþingis og
árlega á stjórnmálafundum og
leiðarþingum. Áttum við þá orða
skipti frá andstæðum sjónarmið-
um stjórnanda. Viðræður okkar
voru eingöngu málefnalegar og
ollu engu hugrænu sárafari. Við
gátum heilsast og kvaðst með
vinarþeli í hvert eitt sinn.
Nokkrum árum síðar tókust
bréfaskipti milli okkar Gísla og
fór svo fram allmörg ár. Rædd-
umst við um liðna tíð og
atburði Austurlands og sögu-
minjar s. s. örnefni, eyðibýli og
enn fleira.
Gísli kom til Reykjavíkur fyrir
fáum árum. Áttum við þá saman
ánægjulega kvöldstund við sam-
ræður um liðna tíð og „landsins
gagn og nauðsynjar".
í september í haust barst mér
bréf frá Gísla. Lætur hann í ljós
söknuð sinn yfir því, að bréfa-
skipti okkar séu fallin niður.
Ekki var af bréfinu að merkja
hrörnun rithandar eða stíl. Bréf-
inu svaraði ég um hæl og bjóst
við svari bráðlega, en það kom
ekki mér til nokkurrar furðu.
I stað þess barst mér fregnin um
andlát hans.
Með Gísla Helgasyni er hníg-
inn til moldar eftirminnilegur
hæfileika og atgervis maður.
1. janúar 1965
Halldór Stefánsson.

Hin umdeilda F-lll TFX-orustuvél bandaríska flughersins, sem fer hraðar en hljóðið, fór í tæn-
lega hálftíma reynsluflug daginn fyrir Þorláksmessu, 10 dögum á undan áætlun.
ÞÆTTIR LIIVI DO MSMÁL
Deilt um gallað gler
ÞANN 30. nóvemher sl. var
kveðinn upp í Hæstarétti dómur
í máli, er Hermann Stefánsson,
Eskihlið 20 A, Reykjavík höfð-
aði gegn Byggingafélaginu Atla
h.f. til greiðslu skaðrlbóta að
upphæð kr. 11.900.00 vegna galla,
er stefnandi taldi vera á glugg-
um íbúðar, er hann keypti af
Atla h.f.
Málavextir eru þeir, að með
kaupsamningi dags. 9. apríl 1957
keypti stefnandi fbúð í húsinu
nr. 20 við Eskiblíð, af Atla h.f.
íbúðin var afhent stefnanda í
maí mónuði sama ár tilbúin und
ir málningu og með tvöföldu
gleri í, öllum gluggum og var
ráð fyrir því gert, að glerið
yi’ði keypt frá verzluninni
Brynju. Einhver dráttur varð á
því, að stefnandi fengi arfsal, en
það var útgefið hinn 18. sept-
emlber 1957. Síðar fór að bera á
því, að móða settist á glerið,
milli rúðanna. Fékk stefnandi
dómkvad-da mabsmenn til að
meta þann galla. í matsgjörð
þeirra dags. 7. júlí 1961, telja
matsmenn nau'ðsynlegt að skipta
um gler í öllum gluggum, og
meta kostnað við það verk kr.
11.920.00.
Stefnandi reisti kröfur sínar 1
málinu á þvi, að hér væri um
að ræða leyndan galla á íbúð-
inni, sem hann hefði ekki mátt
sjá fyrir. Hann hafði keypt íbúð-
ina af stefnda í því ástandi, sena
hún var í við afhendingu, þar
á meðal með tvöföldu gleri.
Beri Atli h.f. því fébótaábyrgð
gagnvart sér, sem seljandi íbúð
arinnar, vegna þeirra, og byggði
hann þá ábyrgð á lögjöfnun frá
2. mgr. 42. gr. laga um lausa-
fjárkaup.
Atli h.f. krafðist sýknu og
studdi þá kröfu sína þeim rök-
um, að stefnanda hefði verið
fullkunnugt um það, áð glerið
í gluggana yrði keypt frá verzl-
uninni Brynju, enda hefði það
verið tekið fram í kaupsamningi.
Stefnandi hefði samþykkt þetta,
og hefði stefndi enga ábyrgð
tekið *á eiginleikum glersins. Þá
kvað stefndi það vera við-
tekna venju, að húsbyggiendur,
sem seldu íbúðir ýmsum aðilum,
Framhald á bls 11.
FREKAR SVELTA
Mikil hefur fátæktin verið
í fiskbúðunum hér í Reykja-
vík að undanförnu og ér það
ástand ekki í beinu samræmi
við fréttir um, að íslendingar
afli nú meira en nokkru sinni
fyrr. Veiðin á síðasta ári náði
næstum milljón tonnum, en af
einhverjum ástæðum virðast
fisksalar bæjarins ekki hafa náð
sambandi við allt of marga sjó-
menn. Eða sjómennirnir ekki
frétt um fisksalana og ástandið
hjá þeim.
Erlend kona hringdi hingað í
fyrradag og sagðist hafa farið í
Fiskhöllina í vikunni, en þar
hefði verið hálfeyðilegt um að
litast. Þegar hún spurði, hvort-
þetta væri raunverulega allt,
sem þeir hefðu upp á að bjóða
— urðu þeir hálf vandræðalegir
og sögðu, að þeir ættu skötusel,
en fólk mundi nú frekar svelta
í hel en að borða hann.
SKÖTUSELUR
Hin erlenda kona þóttist hafa
himinn höndum tekið — að fá
nýjan skötusel. „Þetta er dýr
matur bæði í Þýzkalandi og
Englandi — enda góður“, sagði
hún. „Hér kostar hann 24 kr.
kílóið — og mér finnst það ekki
mikið“.
Hún segist dýfa honum í egg
og velta upp úr raspi, eins og
venjulega, þegar fiskur er
steiktur. Skötuselur sé góður á
bragðið, ekki ósvipaður humar,
ekki feitur — og létt fæða.
OF LJÓTUR
Hún sagði mér, að eitt sinn
hefði hún komið frá útlöndum
— og þá ferðazt með togara.
Sjómennirnir hefðu spurt sig,
hvernig skötuselur væri mat-
reiddur, en hún hefði þá ekki
áttað sig á íslenzka nafninu ög
því ekki kannazt við fiskinn.
En þeir sögðu henni, að á
þeirra skipi væri þessum fiski
alltaf kastað af því að hann
væri svo Ijótur. Þeir hefðu
hins vegar komizt að því, að
hann væri í háu verði erlendis
— og nú mundu þeir ekki kasta
honum lengur. Síðan þetta gerð
ist eru liðin allmörg ár.
HVER ER FALLEGASTUR
En þessi orð hinna íslenzku
togarasjómanna eru dæmigerð
fyrir okkur. Ýmsar fisktegund-
ir, sem veiðast hér við land,
eru taldar óætar — og fáum
dettur í hug að reyna að mat-
reiða þær. Hér áður og fyrr var
karfinn t. d. talinn algerlega ó-
ætur — a.m.k. í sumum lands-
'hlutum. Sjálfsagt hefur hann
þótt skorta fríðleikann til iþess
að geta talizt mannamatur —
samanber það, sem sjómenn-
irnir sögðu um skötuselinn.
Það er því kannski ekki úr
vegi að spyrja, hvað fólk sjái
svona fallegt við skötuna, stein-
bítinn og rauðmagann — til
dæmis? Ekki þykir þetta dóna-
leg fæða.
ERLENDUR BJÓR
Nú hækka sterkir drykkir og
vindlingar í verði, enn einu
sinni. Það getur varla borgað
sig að reykja lengur, sígarett-
urnar eru orðnar það dýrar.
Eða finnst ykkur það ekki?
Menn eru hættir að tala um
verðið á víninu.
Af því að ég minnist á tóbak
og vín dettur mér í hug það,
sem kunningi minn erlendur
sagði mér á dögunum. Hanu
brá sér hingað um jólin og
heimsótti mig. Þegar við drukk
um kaffið sagði ég við hann,
að ég ætti ekkert sterkara að
bjóða honum.
„Það er ágætt, sagði hann.
Ég er búinn að fá nóg í bili.
Þú ert sá fyrsti. sem ég heim-
sæki hér í Reykjavík, sem ekki
býður erlendan bjór. Og margir
bjóða líka sterkara. Ég varð
steinhissa að fá alls staðar er-
lendan bjór — hann virðist
vera til á hverju heimili." Ég
spurði, hvort hann vildi ekki
bjóða mér með sér í næstu
heimsókn.

r-

^k
'&gm
BO SC H
rafkerfi
er í þessum bifreiðum:
BENZ SAAB
DAF TAUNUS
NSU VOLVO
OPEL VW
Við höfum varahlutina.
BRÆÐUR.NIR
ORMSSON HF.
Vesturgötu 3. — Sími 11487.