Morgunblaðið - 29.05.1965, Page 6

6
MORCUNBLAÐIÐ
Laugardagur 29. maí 1965
gMMnMHHMMMHWnHNMHIIIMI
60 ár að heiman
HÉR hafa dvalizt um hálfs
mánaðar skeið hjónin Carl
og Hilda Anderson, en þau
hafa verið búsett erlendis
um 60 ára skeið, lengst af
í Florida. Carl er fæddur
og uppalinn í Reykjavík,
en hélt sauiján ára að aldri
til Kaupmannahafnar, festi
þar ráð sitt og hefur ekki
til íslands komið fyrr en
nú, utan einu sinni.
Við hittum þau hjónin að
máli nú í vikunni á heimili
frú Ölmu Leifsson, systur
Carls, að Suðurgötu 26. For-
eldrar Carls voru hjónin
Helga Jónsdóttir, dóttir sr.
Jóns Jakobssona'r frá Glæsi-
bæ, og Hans G. Andersen,
klæðskerameistari í Reykja-
vík, en hann var sænskrar
ættar.
Þegar við spyrjum Carl,
hvers vegna hann hafi haldið
til Danpierkur á sínum tima,
segir hann, að þar hafi ævin-
týraþráin ráðið mestu um. í
kóngsins Kaúpinhafn stundaði
hann nám í matreiðslu í fjög-
ur ár og var þá fullnuma. Á
námsárum sínum kynntist
hann konu sinni, Hildu, og er
þetta í fyrsta sinn að hún kem
ur til íslands.
— f Danmðrku bjuggum við
í 7 ár, síðan 15 ár í New York,
en síðustu 27 árin höfum við
búið í Florida, þar sem sólin
skín heitust. En sjáðu nú til,
maður minn: Þegar við hjónin
komum til fslands, var sólin
hér jafnheit og heima. Og
blómaskrúðið, sem blasir við
okkur hérna! Þau voru ekki
einu sinni sprungin út, blóm-
in í garðinum okkar heima.
Meðan hjónin hafa dvalizt
hér, hefur Carl heilsað upp á
ættingja sína og gamla vini
og leikfélaga frá æskuárun-
um, sem enn eru á lífi. Það
hafa sannarlega orðið fagnað-
arfundir, enda margs að minn
ast.
— Þegar ég var strákur,
segir hann, lékum við okkur
mikið á Tjörninni, þegar lagðL
Þá settum við segl á sleðana
okkar og brunuðum áfram....
Hann bendir yfir Tjörnina á
Miðbæjarskólann.
— Þarna sérðu gamla skól-
ann minn, og þarna fermdist
ég, segir hann og bendir á
Dómkirkjuna.
Carl á 5 systkini á lífi. Bræð
ur hans eru Axel, sem rekur
„Anderson & sön“, og Franz,
— hann er löggiltur endur-
skoðandi. Systur hans eru
Bengta, Helga og Alma.
Þau hjónin hafa hér skamma
Hjónin Carl og Hilda Anderson á heimili systur Carls,
Ölmu Leifsson.
(Ljósm. Mbl.: Sv. Þorm.)
viðdvöl að þessu sinni. f dag
halda þau til Osló, þar sem
þau munu dveljast hjá Hans
G. Anderson, ambassador, en
hann er bróðursonur Carls.
Síðan liggur leiðin til Kaup-
mannahafnar, og þar ætla þau
að heilsa upp á ættingja frú-
arinnar.
— Við erum sannarlega bú-
in að koma víða við á þessum
stutta tírna,, segir Carl. Það
leynir sér heldur ekkþ að ég
er farinn að fitna! En mikil
ósköp hefur Reykjavík breytzt
síðan ég var strákur að alast
hér upp. Ja, þá voru til dæm-
is engir bílar.
— Eitt vekur sérstaka at-
hygli okkar, segir Hilda, hve
heimilin eru yndisleg. Svo
vandlega byggð, svo hlý. Og
öll þægindi.
— Það þarf ekki einu sinni
að setja ís út í vatnið til þess
að fá það kalt, segir Carl.
Og hann bætir við:
:— Þetta hafa verið ógleym-
anlegir dagar. Ég vildi gjarna
eyða síðustu æviárunum á ís-
landi, en ég er bara orðinn of
gamall til þess að fara að setj-
ast hér að. En við hjónin kom-
um aftur, vertu viss. Við ætl-
um að koma í ágúst og þá ætl-
um við að ferðast um. Það
kann að virðast undarlegt þeg
ar ég segi, að þótt ég sé orð-
inn 77 ára gamall, er ég í
fyrsta skipti að sjá landið mitt
núna!
Guðmundur
DanieSsson
í danska
úfvarpinu
DANSKA útvarpið hefur ákveð-
ið að hafa íslenzka skáldsögu
sem framhaldssögu í útvarpinu
næsta vetur. Er hér um að ræða
skáldsöguna „Húsið“, eftir Guð-
mund Daníelsson rithöfund.
Eins og menn muna var þessi
skáldsaga önnur þeirra íslenzku
bóka, sem valin var í Bókmennta
samkeppnd Norðurlandaráðs af
íslands hálfu.
„Húsið“ verður lesið í heild
í danska útvarpið. Þýðingu bók
arinnar á dönsku gerði Erik
Sönderholm Xektor.
Fáliðað á mörg-
um bæjum
GeldingaholtL 26. maí.
EINSTÖK veðurblíða hefur ver-
ið hér dag hvern, en heldur
grær hægt vegna þurrka. Sauð-
burður stendur nú yfir og geng-
ur yfirleitt vel. Þetta er mesti
annatími ársins, fáliðað á mörg-
um bæjum, og verður fólk að
leggja nótt við dag til að koma
í verk nauðsynlegum fram-
kvæmdum. — J.O.
Bsrgarstjdrinn í Munchen
sýnir myndir c3 heimon
UM ÞESSAR mundir er xhér á
ferð yfirborgarstjórinn í Múnc-
hen, dr. Hans Jochen Vogel. Er
hann ungur maður, ekki fertug-
ur, en hefur hlotið skjótan frama
á stjórnmálasviðinu í heimalandi
sínu, varð m.a. yfirborgarstjóri
í Munchen um 5 ára skeið og er
talinn líklegastur ungra manna
til stjórnmálaforystu. Dr. Vogel
mun sýna myndir frá heimaborg
sinni á vegum félagsins German-
ía í 1. kennslustofu háskólans
sunnudaginn 30. maí og hefst
sýningin kl. 8,30 e.h.
Eins og kunnugt er, er Munc-
hen mjög gömul borg, og þar
margt um forna byggingu, en í
síðustu styrjöld varð hún fyrir
• AÐFINNSLTJR OM
MÁLFAR
Velvakandi góður.
Leyfist mér að koma að hjá
þér fáeinum aðfinnslum um
málfarið á blaðinu ykkar síð-
ustu daga?
í grein, sem rituð er um
hljóðritun á óperunni Carmen,
af þekkingu að því er virðist,
er leitt að sjá þesskonar setn-
ingar: „Þar er rödd Callas í
svo miklu rusli að nálgast
„paródíu"; „Óneitanlega hefur
maður lúmskan grun um, að
Callas hafi valið þenna diri-
gent, m.a. vegna þess, að veldi
primadonnunnar hefur seinni
ár færzt yfir af söngkonunni á
hljómsveitarstjórann“ (hvers-
vegna er forsetningin „yfir“ á
þessum stað?); „Samspil hljóm-
sveitarinnar er oft og tíðum í
meira lagi druslulegt . . .“;
„.. og þeir tæknilegu örðug-
leikar, sem Callas á sífellt í,
exitera ekki fyrir Price“;
„.. það eitt er stúdíum út af
fyrir sig að heyra hvernig
Philharmoníuhljómsveitin í
Wien leikur . .“
í gær rek ég svo augun
í þessa setningu í knattspyrnu-
gagnrýni: „.. en þessi sló
mósjón á vissum augnablikum
er stundum of áberandi”. Og
nú í dag gefur að líta þessa
aðalfyrirsögn á einni síðunni:
„Börn að leika í sumarsól", og
fylgja myndir og grein frá
leikvelli í borginni. 1 frásögn
af dvöl forsætisráðherra okkar
í Noregi sé ég að gleymist að
beýgja nafn höfuðborgar lands-
ins og þar sagt „til Osló“. Virð-
ist mér sem mjög sé að ágerast
brottfall eignarfallsendingar-
innar „ar“ eða „s“, til mikilla
lýta. Ég hef ekki tekið eftir
slíku kæruleysi með öðrum
þj óðum.
Er ekki mesti óþarfi að gera
fátæklegasta götumálinu svo
hátt undir höfði að nota það í
almennu lesmáli og eins hitt,
að sletta útlendum orðum á
pappírinn, jafnvel þótt viðhöfð
séu í daglegu tali í og með?
Að segja að rödd sé í rusli
(illa fyrirkölluð), að telja ein-
hvern hafa lúmskan grun um
að eitthvað (illkvittnislegan
grun, eða kannski á greinarhöf.
hér fremur við áleitinn grun),
að tala um druslulegt samspil
(tætingslegan samleik eða
slappan), allt er þetta afar
hvimleitt fyrir sakir linnku og
ljótleika. Óneitanlega heggur
greinarhöfundur þar harla
nærri sjálfum sér, því að í
þessari hinni sömu grein ber
hann fram umvandanir með
þessum orðum: „.. enda er
þessi kafli með því ljótasta og
furðulegasta, sem heyrist í þess-
ari upptöku*.
0 ALÞJÓÐLEGU ORÐIN
ÓÞÖRF
Alþjóðlegu orðin, sem
miklum skemmdum, svo sem
flestar þýzkar borgir. Mikið er
því einnig um nýjar byggingar I
borginni, enda hefur uppbyggmg
hennar gengið eindæma veL
Mun því verða einkar fróðlegt
að sjá hvort tveggja í senn, nýtt
og gamalt frá þessari fomu höf-
uðborg Bæjaralands og heyra
skýringar borgarstjórans á því
markverðasta.
hrjóta þessum greinarhöfundi
úr penna, eru líka allsendis
óþörf: paródía (skopstæling).
dirigent (stjórnandi), prima-
donna (aðalsöngkona eða jafn-
vel söngstjarna), existera (vera
til eða fyrirfinnast), stúdíum
(athugunar- eða rannsóknar-
efni). Nafnið á höfuðborg
Austurríkis ber að rita Vín eða
Vínarborg á okkar máli.
Verra en allt þetta er þó að
sjá orðin sló mósjón notuð í ís-
lenzkri grein, án aðgreiningar
með gæsalöppum, hvað þá
meira. Og virðist mér að ekki sé
með öllu ástæðulaust að bera
nokkurn kvíðboga fyrir þróun
ísl. máls í sambýli við enska
tungu, úr því að hér er komið
sögu.
• AÐ LEIK I SÓLSKINI
Eigum við ekki að halda
áfram að gera greinarmun á
tvennskonar verknaði, sem felst
í sagnorðunum að leika og leika
sér? í tilgreindu dæmi hefðl
ekki þurft annað en nema burt
einn staf, til þess að viðunandi
væri: Börn að leik í sumarsóL
Helzt hefði ég kosið: Börn að
leik í sólskini. „Sólskin" er að
hverfa í skuggann fyrir „sól-
inni“ sjálfri!
Að svo mæltu kveð ég þig
með fullvissu um það, að ég er
hvorki að leika né leika mér
með þessu skrifi heldur að
myndast við að benda á nokkr-
ar leikreglur móðurmálsins,
sem enginn má fótumtroða i
skeytingarleysi, og þá hvað
sízt þeir, sem rita i víðlesnasta
dagblað landsmanna.
Reykjavík, 22. maí 1965
B. P.
Síðasta athugasemdin var
prentvilla. Blaðamaðurinn er
alveg sammála B. P. og hafði
einmitt skrifað í handritið.
Börn að leik í sumarsóL