Morgunblaðið - 03.06.1965, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 3. júni 1965
MORGUNBLAÐIÐ
3

SívíAWSfflSSyífíííJíffi:

VBE) Seljaveg 19 í Reykjavík
stendur gamalt hús, sem nú á
að hverfa. Þetta hús hét einu
sinni Miðsel og fram undan
húsinu er Miðselsvör, ein af
þremur Selsvörum þar um
slóðir.
I Miðseli — þ.ea.s. að Selja-
vegi 19 — ræður ríkjum
Kristján V. Guðmundsson.
Hann varð áttræður fyrir
skemmstu. Við heimsóttum
hann nýlega til þess að fá að
heyra eitthvað um Selsvarir,
sem nú er verið að fylla upp
með grjóti til þess að elskend-
ur framtíðarinaiar geti ekið á
steinsteyptum vegi og notið
sólarlagsins á einum fegursta
stað Reykjavíkur.
Við borðum fyrst að dyrum
en þegar enginn svaraði geng-
„... og héma var Stóra-Sels-vör“. Kristján Guðmundsson stendur á uppfyUingunni, þar
sem nýi vegurinn á að koma.
STAKSTEIKAR
Ötryggur vinnufriður
Eitt af meinunum í þjóðfélagi
okkar er, hve vinnufriðurinn er
ótryggur. Skapar þetta margvís-
lega örðugleika fyrir utan það
tjón, sem beinlínis hlýzt af því.
Allir virðast vera sammála um
þetta og í hvert sinn, sem samn-
ingaviðræður nálgast, heyrast
háværar raddir um nauðsyn þess
að fá úr því bætt. En það er
ekki nóg að viðurkenna nauð-
synina, ef ekkert er að gera.
Ekki verður dæmt um það hér
hver eða hverjir eiga sök á þessu
aðgerðarleysi, en fyrir þjóðina
í heild er 'það ástand vissulega
óþolandi að til skuU sá mögu-
leiki að öll vinna stöðvist við
aðalatvinnugrein landsmanna,
þegar sumarsíldveiðin fer í hönd.
Afkoma svo mikils hluta þjóðar-
innar bvggist á þeirri veiði að
stöðvun hennar er ekki verjandi.
Tvær hugmyndix
um við inn. I>ar mættum við
Kristjáni, sem bauð okkur
umsvifalaust til stofu.
„í þessu húsi hef ég búið
síðan 1917, þegar ég kom
hingað með konu mína og nú
hefur húsið verið selt til nið-
urrifs. Ári áður kvaddi gamli
maðurinn, sem hafði búið her,
Magnús Vigfússon, þá S7 ára
gamall.
„Hvenær var húsið byggt?“
„Þetta hús er nú að öllum
líkindum orðið 96 ára gamalt.
Þegar það var byggt voru hér
engin hús nálægt, nema ívars-
sel og Stóra-Sel. Landið, sem
húsið er byggt á, fékk gamh
máðurinn á leigu frá Magnúsi
gamla í Bráðræði, sem var
hér skammt fyrir vestan.
Hérna á veggnum sjáið þið
málverk af húsinu einsí>g það
var upphaflega. ' Þetta mál-
verk gerði Guðmundur Þor-
steinsson eftir gamalli ljós-
mynd. Litla húsið, sem þið
sjáið þarna norðar, er ívars-
sel.
„Hvenær var svo byrjað að
byggja hérna í kringum þig?“
„Bankahúsin hérna á bak-
við voru byggð i kringum
1930 og kostaði íbúðin þar
6—7 þúsund krónur. Þegar
íbúð var seld þar síðast kost-
aði hún um 400 þúsund krón-
ur. Svona hefur þetta breytzt
á 30 árum.“
„Þú hefur ekki stundað út-
ræði hér úr Selsvörinni?“
„Nei, því miður hef ég
aldrei haft tækifæri til þess.
En gamli maðurinn, sem bjó
hér á undan mér, gerði það.“
„Selsvörin skiptist eiginlega
í þrennt. Hérna nyrzt, þar
sem Ivarssel var hét ívars-
selsvör. Hérna framundan hús
inu mínu var Miðselsvör og
hérna fyrir sunnan var Stóra-
Selsvör. Þar var líflending,
eins og það var nefnt, vegna
þess að í vondum veðrum var
lent þar. Þar var grjótbálkur
frá náttúrunnar hendi, sem
skýldi dálítið. Ég er eiginlega
óánægður með að ekki skyldi
hafa verið lagað þar dálítið til
fyrir gamla karla, sem áhuga
hafa á að róa þaðan á grá-
sleppuveiðar. Það hefði lífgað
þá við síðustu æviárin. En nú
er verið að fylla þama upp,
Miðsel um aldamótin. Málverk eftir Guðmund Þorsteinsson.
Kristján Guðmumdsson fyrir framan hús sitt að Seljavegi 19
— Miðseli — þar sem hann hefux búið síðan 1917.
svo ekki verður meira róið
úr Stóru-Selsvör“.
„Hvernig lízt þér á þessa
nýju „Sólarlagsbraut“, eins og
hún hefur verið kölluð?“
„Mér lízt vel á hana. Ég sá
einu sinni í Árósum götu, sem
lá svona meðfram sjónum og
var mjög hrifinn. Ég vona að
okkur takist ekki síður vel en
þeim. m
„Voni ekki gerðir út bátar
héðan, þegar þið hjónin flutt-
uzt hingað?“
„Það var nú að deyja út þá.
En áður hafði verið gerður
hér út fjöldi báta. Það voru
fjögurra manna bátar og sex-
æringar og að ég held einn átt
æringur.
Við gengum nú niður að
sjónum og Kristján benti okk
ur á hvar hin og þessi upp-
sátur hefðu verið.
„Þarna, þar sem Vesturgat-
an kemur niður, var ívars-
selsvör. Fyrir framan hús
Péturs Snælands var svo Mið-
selsvör og hérna fyrir neðan
hús Jóns Loftssonar "var
Stóra-Selsvör. Það voru merki
legir tímar. Þá voru engir
menn, nema í Vesturbænum".
Fulltrúafundur
A.S.V.
tsaflrðl, 2. júní.
A MÁNUDAG var haldinn hér
fulltrúafundur sambandsfélaga
Alþýðusamibamds Vestfjarða.
Sóttu hann 20 fulltrúar frá 10
félögum. Samningum allra
verkalýðsfélaga á Vestfjörðum
var sagt upp í vor og falla þeir
úr gildi 5. þ.m.
Á fulltrúafundinum var sam-
þykkt að kjósa 5 manna samn-
inganefnd, er hæfi viðræður við
Vinnuveitendafélag Vestfjarða
nú þegar. Nefndinni var einnig
heimilað að óska eftir að taka
upp samstarf við Stéttarfélögin
innan Verkamannasambands ís-
lands, sem nú eiga í samning-
um við atvinnurekendasamtökin,
ef nefndin teldi, að samningsum-
leitanir heima fyrir reyndust til-
gangslitlar, vegna núverandi við
horfa í þeim málum og vegna
skipulagshátta atvinnurekenda-
samtakanna.
Ef til þess kemur, að vest-
firzku verkalýðsfélögin óski eftir
aðild að samninganefnd verka-
lýðsfélaganna í Reykjavíik, var
nefndinni heimilað í samráði við
stjóm A.S.V. að tilefna 1 eða
2 fulltrúa til að taka þátt í starfi
samninganefndar stéttarfélag-
anna innan Verkamannasam-
bnds íslands.
Alþýðublaðið ræðir nm yflr-
standandi kjarasamninga í rit-
stjórnargrein í gær, og bendir á
tvær leiðir, sem blaðið telur að
hugsanlega geti greitt fyrir sam-
komulagi. Þar segir m.a.:
„Fyrri hugmyndin er að
tryggja kjarabætur í áföngum,
svipað því kerfi, sem hefur kom
ið verkakonum svo vel á undan-
förnum árum. Yrði þá að semja
tii tveggja ára og gera ráð fyrir
reglulegum breytingum. Verka-
lýðurinn þyrfti að vísu að hafa
einhverja varnagla í samningi
til svo langs tíma, en atvinnu-
rekendur mundu fá svigrúm til
umþóttunar, er þeir vissu að
hverju þeir ganga.
Verkakonur hafa á undanföm-
um árum fengið meiri raimveru-
legar kjarabætur en verkamenn,
og ma þakka það lögunum lltn
launajafnrétti, þar sem reynd
var tröppuhækkun á kaupi
þeirra, unz vissu marki er náð.
Að vísu er erfiðara að beita þess-
ari aðferð við allar stétUr í einu,
en þó gerlegt ef, allt taUð um
tækni og hagræðingu er meira
en innantómt orð.
Hin hugmyndin snertir ekkl
beinlínis kjör verkafólks, en
gæti þó komið að gagni. Hún er
sú, að sett verði upp áætlunar-
ráð, þar sem fulltrúar verkalýðs,
atvinnuvega, sveitarfélaga og
ríkis kæmu saman til að fjaUa
um heildarlínur í efnahagskerf-
inu, sérstaklega skipulag fram-
kvæmda, sem hafa mikil áhrif
á eftirspum eftir vinnu og fleiri
atriði vinnumarkaðsins. Verka-
lýðsfélögin hafa sakað ríkis-
stjómina um að hafa ekki haldið
verðbólgu í skefjum eins og um
vr ^am'ö í júní í fyrra. Slíkt ráð
gæti hjálpað mjög til þess að
nýtt samkomulag yrði haldið svo
að hvorugur geti um kvartað.
Undanfarin ár hefur verið stig
ið hvert sporið á fætur öðru
í átt til áætlunargerðar um fram
kvæmdir. Eru allir flokkar sam-
mála um þá stefnu í aðalatrið-
um, og virðist tímabært að setja
á stofn víðtæka samstarfsnefnd
um þau mál, er gefi bæði verka-
liýðssamtökum og atvinnuvegum
tækifæri til að koma skoðunum
sínum á framfæri og fylgjast
með framkvæmd mála. Slíkar
stofnanir eru til í flestum ná-
grannalöndum okkar, jafnvel
fyrir einstaka landshluta. Mætti
leggja eitthvað af nefndum niður
um leið og nota Efnahagsstofn-
unina til stuðnings, svo að ekki
rísi nýtt skrifstofubákn með
skipan áætlunarráðs."