Morgunblaðið - 03.06.1965, Blaðsíða 13

Flmmtudagur 3. júní 1965
MORGUNBLAÐIÐ
13
Svar við bréfi
Gríms Jonssonar frá Súðavík
Mynd þes&a tók Sveinn Þormóðsson á Skúlagötunni eftlr áreksturinn þar i gær, og sest er veríð
er að losa tvo bílana í sundur. Þurfti að beita járnkörlum wl þess, áður en það tókst.
Mjólkurfélagið heldur
Oddi Jónssyni hóf
GAMALL kunningi minn, Grím-
ur Jónsson frá Súðavík, sendir
mér nokkuð einkennilegan og
ells ekki vinsamlegan pistil í
Morgunblaðinu 1. þessa mán-
aðar. — Tilefnið er nokkrar
Bkekkjur í ritgerð um íbúa Súða-
vikurhrepps árið 1901 og dómar
mínir þar um Grím sjálfan, sem
ihonum falla ekki í geð. Ég ætla
eð spjalla ofurlítið við Grím um
þetta.
Fræðastörf af þessu tagi, sem
eru ekki tæmandi lýsingar né
æviminningar er ég nefni svip-
myndir af búendum og ýmsu
öðru fólki við ísfjarðardjúp um
aldamótin, sem ýmsir lesendur
hafa látið sér vel líka, hvíla að-
ellega á þessum undírstöðuatrið-
um:
1. Munnlegum umsögnum og
upplýsingum kunnugra manna.
2. Skriflegum eða prentuðum
heimildum.
3. Mati greinarhöfundar eða
áliti á þeim mönnum, sem að
einhverju leyti koma þarna við
*ögu, eða er lauslega getið.
Allt er þetta meiri og minni
vandkvæðum bundið og verður
aldrei unnið villuiaust, né að
hiutaðeigendur eða aðrir lesend-
ur geti skilyrðislaust fallizt á
dóma höfundar. Kunnuga menn
misminnir oft hrapallega, og
rekst maður á það, ef unnt er
að grafa upp skrifaðar eða prent-
aðar heimildir.
Fyrir mitt leyti hefi ég gott
eitt um það að segja, ef bent
er á auðsæ mishermi í þessum
ritsmiðum. Hefir það og jafnan
verið venja, að birta athuga-
semdir um það, sem mishermt
hefir verið ellegar misprentað,
eem jafnan reynist meira og
minna. Prentvillupúkinn lætur
ekki slíkt rit í friði fremur en
blöðin. Fyrst vil ég þó biðja
Grím að hafa í huga, að hér
er einungis getið þeirra, sem bú-
eettir voru í Súðavikurhréppi
við manntalið 1901. — í þessari
•íðustu árbók, eru margar leiðar
villur, sem munu verða leiðrétt-
er í einu lagi í næstu bók. Vil
ég nú minnast á aðfinningar
Gríms.
1. Dánarár ÓJafs í Hattardal
ei rangt sett 1908 hjá mér. Hann
lézt 8. okt. 1924. Sé ég þetta
i handriti mínu, en við prent-
un mun hafa verið tekið árið,
sem hann flutti úr Hattardal, og
er þetta dæmi þess hvernig vill-
ur slæðast eftir ólíklegustu leið-
um í rit.
2. í manntalinu 1901 eru talin
hrshjón á Hattareyri Þórhannes
Gislason og Þóra Jónsdóttir. Hér
hJýtur Grím að misminna.
3. Ég fór ekkert út í það hver
hefði leigt Hattardalseyri til að
reisa þar síldverkunarstöð og
vissi ekki að Grímur var eig-
endi hennar og snertir það því á
er 'an hátt grein mína.
4. Athugasemd Gríms um
Magnús Einarsson mun að efni
til rétt. Mun ég athuga um það
er ar.
5. Einnig tek ég ummæli
Gríms trúanleg um að þær
María og Rósa hafi verið fyrri
konu börn Rósinkranz á Bólstað.
6. Rétt er það að misprentast
hefir aldur Jóng Valgeirs Her-
mannssonar, föður Gríms. Hann
var fæddur 25. nóv. 1949, var
því 94 ára, er hann lézt, ékki 84
éra. — Einnig hefir misprentast
eð Grímur hafi flutt úr Súðavík
1957 í stað 1951.
7. Grímur finnur að því að ég
ekuli ekki hafa tekið lífshlaup
hans, eigi getið verzlunarstarfa
hans hjá Guðmundi kaupm.
JSveinssyni í Hnífsdal né pöntunar
féJagsforstöðu hans þar og fleiru
f því sambandi.
I>ví er til að svara að ég var
ekki að skrifa æviminningu
Gríms, heldur aðeins að geta ör-
íárra drátta í sviponynd af hon-
txm i sem fæstum orðum. Raunar
■aá geta þess að Grhnur fellur
ekki undir þann ramma, sem
Súðavíkurhreppsbúum er afmark
aður þarna með árinu 1901. En
ég tel að Grímur hafi skilað svo
miklu starfi með atvinnurekstri
sínum í Súðavík og þátttöku í
opinberum störfum þar um langt
árabil, að ótilhlýðilegt héfði ver-
ið að ganga þegjandi fram hjá
nafni hans, þótt hann tæki, að
sjálfs hans sögn, fyrst verulega
þátt í athafnalífi í Súðavík árið
1913.
I>á er komið að því atriði um-
sagnar minnar um Grím Jóns-
son, sem ásteitingi hans valda.
— Grímur segir að ég tali „um
harðýgi sína, óvinsældir og fjár-
þröng“. Hvar stendur Slíkt skrif-
að? Ég segi orðrétt: „Hann komst
ekki 'hjá árekstrum sem atvinnu-
rekandi. — Þótti hann sýna tak-
markaðan skilning á kröfum og
kaupgjaldi verkafólks og ýmsu
fleiru í því sambandi er verka-
lýðsfélag tók til starfa í þorpinu.
Og vilja kunnugir bæta því við
að hann hafi stundum egnt til
mótspyrnu, sem ffemur hafi skað
að málstað hans“. — Og ég bætti
við Grími til málsbóta: Hann átti
um skeið nokkuð þröngt um
hendur fjárhagslega, eins og
margir á kreppuárunum þótt
hann ætti eignir allmiklar." Og
hér vildi ég nú bæta við: Hann
var þó ávallt talinn vel efnaður
maður.
Mér þykir Grimur ærið orð-
sjúkur, er hann tekur sér nærri
og vill gera veður út af ekki
svæsnari ummælum.
Tilefni þessara ummæla er sú
skoðun'mín að Grímur hafi, á sín
um tíma, streitzt um og við að
viðurkenna samningsrétt verka-
lýðsfélagsins í Súðavík um kaup
vgjaldsmál og það eftir að annar
aðalútgerðarmaðurinn þarna, Jón
Jónsson, hafði samþykkt þennan
iétt og sömuleiðis hygg ég Sig-
urður Þorvarðsson, sem þá rak
útgerðarstöð á Langeyri Þetta
olli að sjálfsögðu mótspyrnu gegn
Grími, þótt nú vilji hann ekki
við slik-t kannast. — Af þessu
blaut að skapast gremja. —
Þetta olli að sjálfsögðu mót-
spyrnu gegn Grími og sannast
hér, sem oft er að orðtaki haft,
að sjaldan verði sá -sekux fund-
inn, sem sjáifan sig dæmir. Og er
hér að vísu ekki um neinn sekt-
ardóm að ræða. Tel ég þau um-
mæli mín réttmæt að Grímux
hafi fremur beðið tjón, sem at-
vinnurekandi í Súðavík, vegna
umræddrar tregðu hans og deilu
við venkalýðsfélag þorpsins.
Lónamál Gríms í útibúi Lands-
Ibankans eru ekkert blaðamál,
enda ekki söguleg. Um þau mál
vil ég einungis segja það, að
gefnu tilefni Gríms, að lán hans
voru jafnan tryggð með gildum
veðum og því sjálfgefið að hann
hefði traust forráðamanna úti'bús
ins og hann brást ekki því trausti.
— Hins vegar fannst mér, sem
hann æskti eftir meiri lánum
fyrr á árum, en útibúið gat í té
látið og varð þó ekki óánægju-
efni. Lánaþörf viðskiptamanna,
einkum útgerðarmanna, hefir
jafnan meiri verið en unnt hefir
reynzt að sinna.
Heiisubrestur Gríms, sem olli
því að hann hlaut að hverfa
frá atvinnurekstri sínum og eign
um í Súðavík árið 1951, var mér
kunnur og þótti mér hann jafn-
an bera sjúkleika sinn með hug-
prýði. Og vel var það, að hann
hitti sér áður ók-unna velvildar-
menn þá Vilmund landlækni og
Emil ráðherra, er hann settist að
í Reykjavík.
Þegar ég er að Ijúka þessum
línum hefi ég sannfrétt að Grím-
ur hafi sk-ilizt mjög myndarlega
við Súðvikinga. Hann hefir ánafn
að hverju barni, sem fæðst hefir
í þorpinu, ég hygg frá árinu 1960,
100 króna fæðingargjöf og mun
ætla að haida því áfram i nokk-
ur ár.
Ennfremur heíir hann gefið til
AÐALFUNDUR Mjólkurfélags
Reykjavíkur yrir árið 1964 var
haldinn að Hótel Sögu, laugar-
daginn 1. maí sl. Fundarsókn var
góð.
Starfsemi félagsins hafði geng
íð vel á árinu og er hagur fé-
lagsins góður, þrátt yrir mikla
fjárfestingu vegna byggingafram
kvæmda.
Eigi mun ég ræða frekar gang
mála á fundinum, aðeins geta
þess, að góður samhugur og ríkur
samstarfsvilji var meðal fundar-
manna.
En tilefni greinar minnar er,
að forstjóraskipti hafa orðið við
MjóJkurfélag Reykjavíkur.
Oddur Jónsson hefur látið af
störfum eftir 40 ára starf við
félagið. Var hann fulltrúi til árs-
ins 1946, en tók þá við forstjóra-
starfi af Eyjólfi Jóhannssyni.
Við forstjórastörfum hefur nú
tekið Leifur Guðmundsson. í
fundarlokin var haldið kaífisam-
sæti fyrir Odd Jónsson og konu
hans, frú Eyvöru Þorsteinsdótt-
ur. Þar var mætt auk fundar-
manna starfsfólk Mjólkurfélags-
ins.
Var orðið geið frjálst og tóku
tO máls margir fundarmenn og
gestir og voru Oddi Jónssyni
þökkuð gifturík störf fyrir Mjólk
urfélag Reykjavíkur og um-
hyggja og vinsemd, sem hann hef
ur sýnt íélagsmönnum öll þessi
ár og einnig utanfélagsmönnum,
sem hafa bætt hag félagsins aíl-
verulega.
En það er sameiginlegt álit
félagsmanna og þeirra er til
þekkja, að Oddur Jónsson hafi
sýnt frábæran dugnað, fyrir-
hyggjusemi og heiðarleika í
starfi, sem hefur leitt til félags-
styrkleika og góðs eínahags fyrir
bændasamtök Mjólkuríélags
Reykjavíkur.
Oddur var hejll og óskiptur í
starfi, fyrir það skal honum
þakkað. •
Oddur Jónsson þakkaði fyrir
gott samstarf og árnaði félaginu
heilla og góðs gengis.
menningarmála í Súðavík stóra
fjárfúigu, sem mér er tjáð að
nema muni um eða yfir 2900 þús-
undum króna, auk þess sem þau
hjón styrktu kirkjubygginguna í
Súðavik.
Hygg ég því (og hef þó ekkert
umboð til að lýsá því yfir) að
honum fylgi nú einhuga vinar-
hugur Súðvikinga og Álftfirð-
inga yfirleitt.
Kveð' ég svo Grína Jónsson og
hans ágætu konu og bið' þeim
ánægjulegs ævikvelds.
ísafirði, 9. 1965.
Kristján Jónsson
frá Garðsstöðum
Oddur Jónsson.
Þetta var ánægjuleg stund, og
hugsa ég, að flestir hefðu viljað
halda áfram lengur og taka
undir með norðlenzka hagyrð-
ingnum „Höldum gleðí hátt á
loft,“ o.s.frv., en tíminn Jeyfði
það ek-ki Bændur skyldu heim
til búa sinna, upp sveitir ©fan
Hvalfjarðar; um Kjósarsýslu, suð
ur í GuJlbringusýslu, austur í
Þingvallasveit til Hafnarfjarðar
og Reykjavíkur.
Fundurinn þakkaði Oddi Jóns
syni og frú hans komuna á fund-
inn og árnaði þeim allra heiJla
og Mjólkuríélagi Reykjavikur
igóðs gegnis um alla framtíð. Var
þá fundi slitið'.
Ég þakka fyrir hönd MjóJkur-
félags Reykjavíkur ©g vona, að
við hittumst heilir heil.su næst.
Ó.B.
Grasmjölsfram-
leiðsla í Erautar-
holti
BrautarhoHi, 2. júní.
Síðastiiðinn mánudag bófst-
framleiðsla á grasmjöli hér i
Brautarftiolti á KjaJarnesi. Er
þetta þriðja áráð; sem grasmjöl
er framleitt hér. Hefur framJeiösl
an aukizt með' hverju ári og
markaður fyrir grasmjöl aukizt
mikið lika. AHt mjöiið frá því í
fyrra er nú selt. Hefur fjöidi
bænda notað grasmjöl í síaukn-
um mæli sem kúa- og hænsna-
íóður með mjög góðum árangri
í vetur var flutt út grasmjöi frá
Brautartbolti til EngJande og félkk-
það viðurkenningu fyrir gæði
þar-. — Ólaf'uri
Kona slasast
í árekstri
SÍÐDEQIS í gær varð allharður
árekstur á Skúlagötunni á móts
við vörugfcymslu Eimskipafélags
íslands. Þar var Volkswagenbif-
reið ekið aftan ó aðra fólksbif-
reið, sem kastaðist á næstu bif-
reið fyrir íraman. Allar bifreið-
irnar skemmdust nokkuð, rriest
þó Volkswagenbifreiðin. Móðir
ökumannsins var farþegi í þeirri
bifreið og skall hún í framrúð-
una við áreksturinn. Hlaut hún
af nokkur meiðsli á höfði, en
þau voru þó ekki talin alvarleg.
Ökumaður taldi ástæðuna til
þessa óhapps vera þá, að hemlar
bifreiðarinnar hafi ekki verkað.
Við rannsókn kom í ljós, að heml
arnir voru þó í lagi.
AFMÆLISHÁTÍÐ I TÚNIS
Túnis, 1. jnúí (NT!B)
MIKIL hátíðahöld voru í
Túnis í dag í tilefni þess að
tíu ár eru liðin síðan Habib
Bourguiba, forseti, kom heim
eftir langa utlegð, Síðan hefur
dagurinn verið hátíðlegur
haldinn á hverju ári. Var
Bourguiba ákaft fagnað er
hann ók um götur Túnisborg-
ar, sömu leið og fyrir tíu ár-
um.
— Iðngarðar
Framh. af bls. 12
ir.jelt með þeim. Hefur Agnar
Breiðfjörð þegar fengið einka-
leyfi fyrir tengimótum sínum
í FrakkJandi, Englandi og
Þýzkalandi.
Tengimótin henta sérstak-
lega vel fjölbýJishúsum, þvi
að þau eru þannig úr garði
gerð, að nota má efnið aftur
og aftur, en við það lækkar
byggingarkostnaður að mikl-
um mun.
Til Iðngarða hf. er stofnað
af iðnrekendum og iðnaðar-
mönnum í Landssambandi iðn
aðarmanna. Félagið hefur ráð-
ið ýmsa verktaka til að takast
á hendur hin ýmsu verkefni
framkvæmdanna, en yfirum-
sjón með störfum hinna ýmsu
verktaka hefur sem fyrr segir
Þórður Jasonarson, byggingar
meistari. Múrarameistari er
Eiríkur Jónsson, en bygging-
arverkfræðistörf annast Vil-
hjálmur Þorláksson, verkfræð
ingur. Frumdrög að teikning-
um gerði Sigvaldi Thordarson,
en Þorvaldur Kristmundsson
lauk við þær.
í stjórn Iðngarða hf. eru
Sveinn Valfells, formaður,
Sveinn K. Sveinsson, verk-
fxæðingur, framkvæmdastjóri,
GuSmundur HaJJdórsson, for-
seti Landssambands iðnaðar-
manna, Þórir Jónsson, for-
stjóri, og Bjarni Björnsson,
forstjóri.