Morgunblaðið - 29.06.1965, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 29. júní. 1965

Útgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík-
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Þorbjörn Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 90.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 5.00 eintakið.
STÖÐVUN
SÍLD VEIÐIFL OTANS
au tíðindi gerðust nú um
helgina, að sjómenn á síld
arskipunum sendu sjávarút-
vegsmálaráðherra skeyti til
að mótmæla bræðslusíldar-
verði því, sem yfirnefnd lög-
um samkvæmt hefur ákveðið.
Það er lágmarkskrafa, að
réttum aðilum hefði a.m.k.
verið gefinn einhver frestur
til þess að rannsaka sjónar-
mið þeirra ,sem telja sig ekki
geta sætt sig við það lágmarks
verð, sem ákveðið hefur verið.
Núverandi fyrirkomulag við
ákvörðun síldarverðs, sem og
annars fiskverðs, var upp tek-
ið með lögum um verðlags-
ráð sjávarútvegsins 1961.
Með hinni nýju stefnu í
efnahagsmálum, sem upp var
tekin 1960 var tekið upp eitt
gengi á íslenzkri krónu, en
áður höfðu þau í rauninni
verið milli 40 og 50.
Mátti þá segja, að að því er
gengisskráningu varðaði gæti
útflutningsatvinnuvegirnir
vel við unað. Var þá eftir að
ákveða hvernig skiptingin
inn á við færi fram.
Það var svo ákveðíð með
lögum um verðlagsráð sjávar-
útvegsins, sem sett voru 1961,
og var þeim fagnað af öllum
aðilum sjávarútvegsins og sett
í samræmi við óskir þeirra.
Lauk þar með því ófremdar-
ástandi, sem verið hafði á
fjárhagskerfi þjóðarinnar um
langt árabiJ
Ákvörðun um bræðslusíld-
arverð á yfirstandandi síldar-
vertíð var tekin lögum sam-
kvæmt af yfirnefnd eftir að
verðlagsráð hafði um það
fjaillað um nærri 4 vikna
skeið. Gildandi bræðslusíld-
arverð felur í sér 22% hækk-
un til skipahna frá árinu áð-
ur, ef ekki er tekið tillit til
verðjöfnunargjalds, sem að
sjálfsögðu kemur bæði út-
gerð og sjómönnum til góða í
hækkuðu saltsíldarverði og
flutningsstyrk til Norður-
landshafna, ef löndunarstöðv-
un er á Austfjörðum. Ef reikn
að er með verðjöfnunargjald-
inu nemur hækkun bræðslu-
síldarverðsins úm 27 % frá síð
asta árL
Það er ljóst, að með stöðv-
un síldveiðiflotans í mótmæla
skyni við ákvörðun yfirnefnd
ar um bræðslusíldarverð, er
gerð tilraun til þess að brjóta
niður rétt landsíög,
Slíkt atferli aflar þeim, sem
að því standa, ekki samúð-
ar hjá almenningi, enda virð-
ist ljóst, að verkfall skipstjór-
anna án fyrirvara Se einnig
brot á vinnulöggjöfinni.
Ágreiningur var í yfir-
nefndinni um dómsniðurstöð-
una og var' hún samþykkt
með þremur atkvæðum gegn
tveimur og er að sjálfsögðu
bindandi fyrir alla aðila. Ef
farið er að lögum, eins og
sjálfsagt er að gera, áttu skip
stjóramir að láta óánægju
snía tT ljós á anaaan hát.t en
þeir hafa gert.
Vera má að einhver ákvæði
bráðabirgðalaganna um verð
jöfnunar og flutningasjóð
síldveiðiskipa gætu farið bet-
ur. Og úr því sem komið er,
hljóta allir þjóðhollir menn
að óska þess og treysta, að
viðræður þær, sem hefjast í
dag, milli fulltrúa skipstjór-
anna og útvegsmanna upp-
ræti hugsanlegan misskilning
og leiði til þess að farsæl
lausn fáist á þeæari deilu.
VI0TÆKJA-
VERZLUNIN
tlþýðublaðið fyrtist mjög í
*• forystugrein sl. sunnudag
egna skrifa Mbl. um Við-
ækjaverzlun ríkisins og virð-
;t meginröksemd blaðsins
y^rir því, að sú stofnun skuli
tarfa áfram vera sú, að menn
ígarstofnanir á borð við
’jóðleikhúsið og Sinfóníu-
ljómsveit íslands mundu
íða hnekki við það, að Við-
ækjaverzlunin yrði lögð nið-
ur.
Það er ýmsum spurningum
ósvarað varðandi rekstur Við-
tækjaverzlunar ríkisins og
meðan svo er mun Mbl. ræða
mál þessa ríkisfyrirtækis eins
og sjálfsagt er um opinber fyr
irtæki. Viðtækjaverzlunin var
stofnuð fyrir 35 árum og
skyldi hún háfa einkasölu á
útvarpsviðtækjum. Á það hef
ur verið bent hér í blaðinu,
að á síðustu árum hefur Við-
tækjaverzlunin mjög dregið
úr innflutningi sínum, en í
þess stað veitt innfíytjendum
heimild til innflutnings, án
Kristnir menn hvíia ekki
einir í katakombunum
Fornleifarannsóknir afsanna alda-
gamlan misskilning
FRAN9KUR JESUITI og forn-
leifafræðingur, faðir Pierre du
Bourget, hefur fundið sannanir
Iþess, að katakomburnar frægu í
Róm voru ekki notaðar sem graf
(hýsi a'ðeins fyrir kristna menn.
Faðir du Bourget, sem sér um
fornkristnideild listasafnsins í
Louvre, var fyrsti fornleifafræð
ingurinn, sem fékk leyfi frá
Vatíkaninu til að rannsaka kata-
komburnar.
f nóvember sl. rannsakaði
hann Via Appia katakomiburnar
með svissneska listaverkaljós-
myndaranum André Heid. Bók
þeirra um málaralist í forn-
kristni er nýkomin út í París.
Árum saman hefur Vatíkanið
heft rannsóknir í katakombun-
um, sennilega vegna hins mikla
fjölda kenninga um hvílustað
jarðneskra leifa Péturs postula.
Annar franskur fornleifafræðing
ur, frú Francoise Robelin, sem
hefur oft unnið með föður du
Bourget, sagði, að katakomburn-
ar væru ekki eingöngu rómversk
ar eða kristnar að uppruna. Fað-
ir du Bourget hefði fundið merki
þess, að Etrúskar, ýmsir útlend-
ingap og Gyðingar deila með
þeim grafhýsunum.
Kataíkombur eru Miðjar’ðar-
hafsfyrirbrigði, en dæmi þeirra
þekkjast, utan Rómar, í Napólí,
Sikiley, Möltu og Júgóslavíu.
Þar eru fögur listaverk frá
fyrstu öldum kristninnar.
Áður var mjög erfitt að taka
ljósmyndir af mósaiki og máil-
verkum í katakombunum, sök-
um ljósleysis. Jafnvel gasblossa-
ljó s föður du Bourget brást
vegna loftleysis, —; en það sýn-
ir einnig, að hinir kristnu, sem
stundum leituðu hælis í sölum
og göngum, hafa verið í hættu
vegna súrefnisleysis. Þó er það
almenn skoðun, að katakomb-
urnar hafi aldrei veri'ð notaðar
sem fastur samkomustaður krist
inna manna.
Faðir du Bourget fann nægar
sannanir þess, að fólk af ýmsum
kynstofnum hefur verið lagt til
hinztu hvíldar í katakombunum.
Hugmyndin um neðanjarðargraf
hýsi er ekki heldur rómversk né
kristin að uppruna.
Hún kemur upprunalega frá
Austurlöndum, og stórt Gyðinga
samfélag bjó í Trastevere hverf-
inu í Róm, löngu fyrir Gyðinga-
ofsóknirnar í Landinu helga.
Gyðingatákn, sjö arma ljósa-
stika fannst við hli’ð kristilegra
mosaikmynda af Góða hirðin-
um. önnur gögn benda til þess,
að Etrúskar hafi ráðið katakomb
unum og elztu málverk í kristni
eiga ætt sína að rekja beint til
etrúskra jarðarfarasiða.
Frú Robelin sag'ði „Katakomb-
urnap eru miklu stærri en yfir-
leitt hefur verið talið. Sennilega
eru 15 meiriháttar katakombur
og 4 þeirra opnar almenningi".
Katakomburnar eru mikili
þrándur í götu borgarskipulaga
í Róm, byggingarfyrirtækja og
arkitekta, vegna erfi'ðleika á því
að finna byggingum tryggan
grunn. í rómverskum lögum
segir, að hverjar þær fram-
kvæmdir, sem leiði af sér forn-
leifafund, verði að stöðva sam-
stundis.
Tunnuflutningabíl frá Akureyri hvolfdi efst á Fjarðarheiði 23. júní sl. Engin slys nrðu á
mönnum. Orsök slyssins munu vera þau, að djúp hola myndaðist í veginum og varð vart séð
fyrr en komið var fast að henni. Litlar sem engar skemmdir urðu á bílnum. — (Ljósm.
Hákon Aðalsteinsson).
þess að farið sé eftir nokkrum
ákveðnum reglum um þær
leyfisveitingar, svo kunnugt
sé. Það er auðvitað öllum
fyrir beztu, að einkainnflytj-
endur hafi innflutning þess-
ara tækja með höndum eins
og dnnað, en spyrja má í
þessu sambandi, hvaðan Við-
tækjaverzluninni kemur heim
ild til þess að veita þessi
„leyfi“. — Þeir, sem þessi
„leyfi“ fá frá Viðtækjaverzl-
uninni fýrir innflutningi á
tækjum eða tækjahlutum
verða að greiða 30% gjald til
einkasölunnár af þessum inn-
flutningi. Það væri kannski
hægt að fá vitneskju um,
hvaðan Viðtækjaverzlun rík-
isins kemur heimild til þess
að krefjast slíks gjalds?
Þetta eru aðeins tvær af
f jölmörgum spurningum varð
andi rekstur Viðtækjaverzl-
unar ríkisins, sem nauðsyn-
legt er að fá svör við. Það
gefst kannski tilefni til þess
síðar að bera fram fleirL
ÁST ÆÐULAUS
ÓTTI
Atti Alþýðublaðsins um það,
" að Þjóðleikhúsið og
Sinfóníuhljómsveit íslands
mundu bíða mikinn hnekki
ef Viðtækjaverzlunin yrði
lögð niður er ástæðulaus með
öllu. Ef menn telja á annað
borð rétt að veita þessum
menningarstofnúnum fjár-
styrk af sölum útvarpstækja
er ekkert auðveldara en að
taka það gjald í tolli, þegar
tækin eru flutt inn á vegum
einkaaðila.
Er nauðsynlegt að halda
uppi skömmtunarskrifstofu,
sem skammtar ekki eftir nein
um reglúm, til þess að afla
fjár til menningarstarfsemi?
í þessum efnum sem öðrum
er rétt að láta skynsemina
ráða, en ekki tilfinningar og
gamlar kreddur.
Viðtækjaverzlun ríkisins
hefur sjálf lagt niður mikið
af sinni fyrri starfsemi og nú
virðast engin rök fyrir því að
þetta ríkisfyrirtæki starfl
lengur. Því ber að leggja það
hiður