Morgunblaðið - 07.12.1965, Síða 14

M
MORCU N BLAÐIÐ
Þriðjudagur 7. des. 1965
Anna Guðný
Guömundsdóttir
í DAG verður frú Anna Guðný
Guðmundsdóttir sjötíu ára. Það
gengur svona, tíminn líður óðar
en mann varir.
Á þessum tímamótum langar
- mig til að minnast hennar með
nokkrum línum.
Anna er ættuð úr Borgar-
firði eystra og alin þar upp hjá
ágætum foreldrum og þar dvaldi
hún að mestu sín æskuár. Hún
giftist Halldóri Ásgrímssyni, al-
• þingismanni, 11. júní 1922, var
þá Halldór kaupfélagsstjóri á
Borgarfirði. Þau fluttu til Vopna-
fjarðar árið 1940, þegar Halldór
varð kaupfélagsstjóri á Vopna-
firði, og dvöldu þar til ársins
1959.
Frú Anna er sú kona, sem alls
•taðar aflar sér vinsælda, hvar
sem hún er og hverjum sem hún
ikynnist. Hún er greind kona og
glaðlynd, hún er víða heima og
allir', sem kynnast henni hafa
ánægju af að tala við hana og
' vera með henni. — Hún er svo
gestrisin og góðgerðasöm, að
lengra verður varla komizt og er
þeim hjónum mjög samhent um
það.
Ég heyrði annálaða gestrisni
þessara hjóna á Borgarfirði, það
var sagt, að þar hefði alltaf verið
mjög gestkvæmt. Margir þurftu
að finna kaupfélagsstjórann og
þá sjálfsagt að veita góðgerðir
eða gistingu, eftir því sem hús-
rúm leyfði, því ekki var gistihús
þá á Borgarfirði, fremur en víða
annars staðar úti um land á þeim
árum. Þetta voru líka allt sveit-
ungar og kunningjar, og því eðli-
legt að svona færi, þegar um var
að ræða gestrisin hjón. En svo
fluttu þau, eins og áður segir, til
Vopnafjarðar, í alókunnugt hér-
að og héldu þá margir, að nú
imyndu hjónin ekki aftur venja
á sig gesti. En hvað skeður?
Ekki leið á löngu par til ýmsir
fóru að venja komur sínar í kaup
félagshúsið og þiggja þar mat og
kaffi og jafnvel gistingu, ef svo
bar undir.
Ég dvaldi á þessu heimili allt-
af þegar ég var á Vopnafirði, og
oft á vetrum um lengri tíma, þeg-
ar ég var við skattanefndarstörf,
og hef ég oft undrast, hvað þau
hjón voru samhent og hvað þeim
var eiginlegt að gera gott og
hlynna að öðrum, ekki sízt þeim,
sem minna máttu sín.
En það var fleira en góðgerð-
irnar sem menn sóttu inn á þetta
heimili. Veitingunum fylgdi
græskulaust spaug og gaman-
yrði, svo að tíminn leið án þess
að menn vissu af, og svo eftir
langan tíma vaknaði maður
kannski við þá miklu raun, að
lífið er ekki eintómur leikur, sem
sjálfsagt er líka heppilegra.
Það er stundum sagt, að það sé
ekki mikill vandi fyrir húsbænd-
urna að bjóða inn og hafa gesti,
og sannarlega er það rétt, því að
allur vandinn og öll fyrirhöfnin
er hjá konunum. En Anna var
þeim vanda vel vaxin, hjarta-
hlýja hennar er svo mikil, að það
er henni veruleg nautn að líkna
öðrum og greiða fyrir þeim. Og
þrátt fyrir sitt stóra heimili virt-
ist Anna æfinlega hafa tíma til
að sinna gestum.
sýnir meðal annars skyldurækni
hennar, sem alls staðar kom
fram, og hygg ég að margir hefðu
gott af að hugsa svo, og börnun-
um er það góð fyrirmynd.
Það er sagt að þar sem góðir
menn fara, séu guðs vegir, og
mér virtist Anna fara svo nærri
því að ganga á guðs vegum sem
okkur breyskum mönnum er
haegt.
Ég vil svo að síðustu óska þér,
kæra Anna, alls góðs á sjötugs-
afmælinu og ókomnum ævidög-
um. Ég þakka þér alla vináttuna
og risnuna viðvíkjandi okkar
heimili og óska þér og þínum
nónustu alls góðs og guðs bless-
unar.
Friðrik Sigurjónsson,
Ytri-Hlíð.
Ölafur Þórðarson - Minning
Á Vopnafirði voru vanalega 12
manns í heimili í kaupfélagshús-
inu, fyrir utan aðkomumenn og
gesti, og segir sig því sjálft að
önn dagsins hefur verið mikil.
Náttúrlega var Anna þar ekki
ein að verki. Guðrún Sigurðar-
dóttir, mesta myndarstúlka, var
lengi hjá henni, og ekki má
gleyma Þórlaugu Einarsdóttur,
sem alltaf var í eldhúsinu og öll-
um vildi gott gera. Annars var
það kona, sem var lítið fyrir lífið,
en vegna hugulsemi og umönnun
frú Önnu, bar hún sinn harm í
hljóði og virtist heldur hressast
seinni árin.
Þá voru á heimilinu tveir gaml
ir menn, annar vandalaus. Ekki
get ég hugsað mér meiri ná-
kvæmni og hlýju en Anna sýndi
þeim, og það fór svo vel um þá
sem mest mátti vera.
Auk heimilisstarfanna kenndi
Anna í barnaskóla og unglinga-
skóla, bæði hér og á Borgarfirði,
en um það fjölyrði ég ekki, enda
mun þess sennilega verða getið af
öðrum.
Það var föst venja Önnu að
fara í kirkju, þegar messað var
á Vopnafirði. Þetta er ef til vill
ekki nú talið mikilsvert, en það
Fæddur 6. apríl 1896
Dáinn 30. nóvember 1965
ÓLAFUR Þórðarson fæddist 6.
apríl 1896 í Hávarðarkoti í
Þykkvabæ, sonur hjónanna Sig-
ríðar Pálsdóttur frá Vestmanna-
eyjum, en hún var alin upp á
Breiðabólsstað í FljótsMið, og
Þórðar Kr. Ólafssonar bónda í
Œíávarðarkoti. Áttu þau hjón niíu
börn, og var Ólafur þeirra elztur.
Hjónin í Hávarðarkoti vóru
ekíki auðug á veraldarvísu og
þurfti á heimiili iþeirra að við-
hafa alla þá sparsemi og nýtni,
sem íslendingar almennt þurftu
með til þess að komast af fjár-
hagslega. Að vísu bjuggu þau
ekki við sérstaka fátækt eða erfið
kjör á þeirra tíma mælikvarða,
en ef heimilið átti að komast af,
þurftu allir að leggja sitt til, sem
þess áttu kost.
Af þessum sökum vandist Ólaf
ur á vinnu þegar í æsku og fjórt-
án ára fór hann til sjós. Stundaði
hann fyrst róðra á árabátum yfir
vertíðarnar, en var heima á sumr
in, en síðar fór hann að stunda
sjóinn allt árið, fyrst á stærri
bátum og síðar á togurum, en þá
þótti það vænlegast til frama og
fjárhagslegs sjálfstæðis að ráða
sig á togara. Togararnir höfðu þá
brotið blað í atvinnu- og frarn-
leiðslumálum íslendinga og lögðu
grundvöU að efnahagslegri vel-
megun þjóðarinnar. Að* vísu mun
nú, í hugum margra íslendinga,
átak og afkastagetu íslenzkrar
togaraútgerðar að mestu gleymt,
og mun vafalaust renna upp sá
tími, að íslendingar endurskoði
hug sinn til framleiðslu starf.
semi þessarar fyrr en ísilendingar
gera sér almennt grein fyrir nú.
Er vandséð, hvernig tengd verð-
ur saman reynsla þeirra manna,
sem þá störfuðu á togurunum,
og þeirra, sem nú staría að öðr-
um verkefnum.
Einn slíkur Mekkur er nú
brostinn, og eru fáir eftir. Þegar
Ólafur Þórðarson vann í • þágu
íslenzkrar togaraútgerðar var
hann einn úr þessum stóra hópi,
sem vann störf sín af alúð og
skyldurækni, og ekki held ég,
að hann hafi verið þannig skapi
farinn, að hann hafi átt von á
neinni sérstakri viðurkenningu
eða þökkum fyrir störf sín, enda
held ég að slíkur haifi ekki verið
hugur íslenzkra togarasjómanna
á þeim tímum, fremur en nú,
enda þótt ljóst væri, að starfið
krefðist, að látinn væri í té allur
sá vinnuþróttur, sem hver ein-
stakur bjó yfir.
Ólafur starfaði óslitið á annan
áratug sem háseti á íslenzkum
tog-urum, og starfaði þar af lengst
á b.v. Snorra goða. Hann hætti
sjómennsku í síðari heimsstyrj-
öldinni og hóf síðan störf við
fiskiðnað í landi enda lá það
næst honum, þar sem hann var
traustur og tryggur atvinnuvegi
þessum og bjó að reynsiu þeirri,
sem hann hafði öðlazt til sjós.
Ólafur Þórðarson starfaði hjá
Bæjarútgerð Reykjavíkur síð-
ustu ár ævi sinnar. Hann lézt við
vinnu sína síðastliðinn þriðju-
dag og kom andlát hans mörgum,
sem lítið þekktu til, mjög á ó-
vart. Þegar maður minnist kynna
sinna aif Ólafi síðustu mánuðina,
átti manni raunar að vera það
ljóst að starfsiþrek hans væri á
þrotum. En maður áttaði sig ef
tU vill ekki til fulls á æðruieysi,
þrautseigju og samvizkusemi
þessarar kynslóðar, sem nú er
óðum að hverfa. Það var að vísu
öllum samstarfsmönnum Ólafs
ljóst ,að hann gekk ekki heill
til skógar, en þá renndi ekki
grun í, hversu sjúkdómur hans
var alvarlegur.
Þegar maður minnist Ólafs
Þórðarsonar og þeirrar kynslóðar,
sem hann óx með, þá verður
manni ljöst djúpstæður eðlismun
ur á viðhorfi kynslóðar hans og
viðhorfi síðari kynslóða til lífs-
baráttunnar. Var þá þessi kyn-
slóð eitthvað frábrugðin fyrri
kynslóðum, eða voru það Mnar
sáðari kynslóðir, sem höfðu tekið
aðra stefnu?
Nú á tímum eru þær skoðanir
uppi, að við værum ekki til sem
sjálfstæð þjóð, ef við hefðum
ekki átt" Mna rærkilegu bók-
menntaarfleifð okkar, og hafi
hún fleytt okkur fram til þesis að
öðlast viðurkenningu sem sjálf-
stæð þjóð. Ekki er nokkur vafi
á, að skoðun þessi á nokkurn
rétt á sér, en bókmenntirnar ein-
ar nægðu ekki til þess að gera
okkur kleift að ná þessu tak-
marki, sem íslendingar hafa bar-
izt fyrir öldum saman. Hér þurfti
engu síður að vera nægjusöm þjóð
og dygg starfinu, til þess að þjóð
in blátt áfram færist ekki úr
hungri. Einn slíkra manna var
Ólafur Þórðarson, sem á hógvær
an hátt lagði fram sinn hlut til
þess, að íslenzka þjóðin gæti lif-
að menningarlífi.
Fyrir hönd starfsfólks Bæjarút
gerðar Reykjavíkur votta ég öll-
um ættingjum og ástvinum Ólafs
Þórðarsonar dýpstu samúð.
Blessuð sé minning hans. íj
Þorsteinn Arnalds.
BEaðbur&arfólk
vantar í eftirtalin hverfi:
Suðurlandsbraut
Skerjaf. sunnan
flugvallar
Lindargata
Skólavörðustígur
Njálsgata
Háteigsvegur
Tómasarhagi
Langholtsveg 1-108
Freyjugata
Laugarteigur
Ingólfsstræti
Laugavegur
1 - 32
Aðalstræti
Túngata
Hverfisg 63 -125
Eskihlíð
frá
fHnwgiwMaMjh
SÍMI 22-4-80
Aðalfundur fulltrúaráðs Sjálfstæðisfelaganna
Verður i Sjálfstæbishúsinu i kvöl d kl. 20,30
FULLTRÚAR SÝNI SKÍRTEINI VIÐ INNGANGINN —
AUK VENJULEGRA AÐALFUNDARSTARFA MUN JÓHANN
HAFSTEN, IÐNAÐARMÁLARÁÐHERRA FLYTJA ERINDI
SEM NEFNIST:
„Á vegamótum stóri&ju
og stórvirkjana
11