Morgunblaðið - 25.11.1966, Blaðsíða 16

16
MORGUN BLAÐIÐ
Föstudagur 25. nóv. 1966
SAMEIGINLEGIR
HA GSMUNIR
171 ð íslendingar erum fram
* farasinnuð þjóð, sem vill
framkvæma mikið á skömm
um tíma. Er vissulega rík á
stæða til þess að fagna því.
hve hröð uppbygging hefur
átt sór stað í landinu á síð'
ustu árum. Jafnhliða hafa lífs
kjör landsmanna batnað að
miklum mun, þannig að ó
hætt er að fullyrða að íslend-
ingar búi nú við jafnari og
betri lífskjör en nokkru sinni
fyrr.
En það er ekki nóg að gleðj
ast yfir því sem áunnizt hef-
ur. Það verður að tryggja
jgrundvöll hinna góða lífs-
kjara, þannig'að ávöxturinn
af framförunum og uppbygg-
ingunni glatist ekki.
Það er þetta sem er höfuð-
verkefni íslenzku þjóðarinn-
ar í dag. Hún hefur sótt svo
hratt fram á flestum sviðum
þjóðlífs síns, að óhjákvæmi-
legt er að leggja í bili meiri
áherzlu á að tryggja árangur
þess sem náðst hefur, en að
herða framfarasóknina. Vitan
lega ber að stefna áfram að
aukinni uppbyggingu og nýj-
um sporum í framfaraátt. En
því aðeins er hægt að stíga
þau að grundvöllurinn sé
traustur, sem á er staðið.
Þá getur naumast valdið á-
greiningi að nærtækasta verk
efnið sé í dag að stöðva á-
framhaldandi verðþenslu og
jafnvægisleysi í íslenzkum
efnahagsmálum. íslendingar
hafa, eins og margar aðrar
þjóðir, bitra reynslu af verð-
bólgunni. Hún hefur grafið
undan grundvelli gjaldmiðils
þeirra og hindrað eðlilega þró
un í þjóðfélaginu. Þessi saga
hefur gerzt of oft í íslenzku
þjóðfélagi. En hún má ekki
endurtaka’ sig. Það væri
hreint sjálfsskaparvíti.
Það eru sameiginlegir hags-
munir allra íslendinga, hvar
sem þeir standa í stétt eða
stöðu, að nú verði brotið í
blað.
Ríkisstjórnin hefur tekið
upp einarða baráttu gegn á-
framhaldandi verðþenslu. —
Vaxandi skilningur ríkir
meðal alls almennings í öll-
um stéttum á nauðsyn þess að
henni takist að framkvæma
þá verðstöðvunarstefnu, sem
mörkuð hefur verið. Um hana
verður að takast góð og á-
byrg samvinna milli þjóðfé-
lagsstéttanna. Þar má enginn
skerast úr leik. Allt veltur á
því, að vandanum verði mætt
með sameiginlegu átaki. Þessi
litla þjóð er öll í einum og
sama bát. Það getur enginn
einstakur lýst því yfir að
þetta sé vandamál, sem
skipti hann engu máli. Fram-
tíðarvelferð þjóðarinnar er
undir því komin að henni tak
ist að hindra frekari verð-
þenslu, og að tryggja áfram-
haldandi rekstur framleiðslu
tækja sinna og stöðugt vax-
andi framleiðslu. Það er leið-
in til þess að viðhalda hin-
um góðu lífsskilyrðum, og
leggja um leið hornstein að
áframhaldandi þróun og upp
byggingu.
Hvaða vitiboripn maður
vill stefna að því opnum aug-
um að nýtt dýrtíðar og verð-
bólguflóð steypi sér yfir al-
menning og valdi um leið
samdrætti og kyrrstöðu í at-
vinnulífi landsmanna? Við
eigum í dag afkastameiri og
fullkomnari framleiðslutæki
en nokkru sinni fyrr. Þessi
tæki geta haldið áfram að
auka arðinn af starfi fólks-
ins og bæta og treysta lífs-
kjör þess. En þau geta líka
stöðvast af völdum halla-
reksturs og jafnvægisleysis í
efnahagsmálum. Afleiðing
þess yrði atvinnuleysi og
versnandi lífskjör. Slíkt má
ekki henda. íslendingar gera
sér Ijóst að þeir eru sinnar
eigin gæfu smiðir. Þeir vilja
oyggja upp bjarta og farsæla
framtíð til handa þeirri
glæsilegu og þróttmiklu æsku
sem nú er að vaxa upp í land
inu. Þeir vilja áframhald-
andi þróun, og réttlátt og
rúmgott þjóðfélag á íslandi.
KOKS OG KOL
l»að er góðra gjalda vert að
* Reykjavíkurborg aðstoð-
ar fólk nú að fá keypt kol,
oá sem þurfa í okkar góðu
borg, sem nýtur þeirra sér-
stöðu ein allra höfuðborga
heims, að nota jarðhita til
húsahitunar. Hitt er erfiðara
að skilja, að borgaryfirvöld-
in þurfi að sinna slíkum verk
efnum. Það hlýtur að vera
hlutverk verzlunarinnar að
annast þessa þjónustu. En
vitað er að þeir aðilar, sem
annast hafa kolainnflutning,
hafa átt í erfiðleikum vegna
skorts á mannafla við dreif-
ingu kola. Engu að síður er
>að mjög miður farið að hið
opinbera skuli neyðast til
>ess að taka þessa þjónustu
sínar hendur.
Á sl. sumri bárust þær
fregnir víða úr héruðum að
bændur, sem hafa kokselda-
vélar horfðu fram á það að
erfiðleikar myndu á því að
fá koks í vélarnar. Horfði til
vandræða af þessum orsök-
um, þar sem fjö'ldi sveita-
heimila, er ekki hefur raf-
magn verður að nota koks-
eldavélar. Úr þessum vanda-
Fiugvélasmíði á eftir áætlun
Stríðið í Vietnam kemur bandarískum
flugfélögum i vandræði
New York, (George
Taylor — AP)
FLUGVÉLASMÍÐI fyrir
bandarísku flugfélögin hefur
ðregizt mjög aftur úr áætlun
vegna styrjaldarinnar í Viet-
nam, sem hefur gert það að
verkum að fiugvéiasmiðjurn-
ar hafa ekki undan við að
smíða herflugvélar.
Talsmaður eins flugfélags-
ins talaði fyrir munn þeirra
allra, er hann sagði: „Við er
um í mestu vandræðum, okk-
ur vantar svo flugvélar".
Segja fulltrúar sumra fél-
aganna að afhending á nýjum
vélum sé nú þremur mánuð-
um á eftir áætlun.
Tvær stærstu flugvélasmiðj
urnar, Boeing og Douglas,
segjast ekki geta staðið við
gerða samninga vegna skorts
á hreyflum. Pratt & Whitney,
sem eru stærstu þotu-hreyfla
smiðirnir fyrir farþegaflug-
vélar, segja að pantanir hers
ins hafi forgang fyrir pöntun-
um flugfélaganna. Alltaf þeg
ar herinn sendi inn pöntun
verði smíði hreyfla í farþega
flugvélarnar frestað.
Douglas verksmiðjurnar eru
nú 29 farþegaþotum á eftir á-
ætlun. Boeing segist verða 36
málum mun eitthvað hafa
greiðst með haustinu.
En það er alvarleg stað-
reynd, hve ófullkomin ýmis
konar þjónusta er í þessu
landi. Vitað er að neytenda-
samtökin vinna að umbótum
á þessu sviði. Þar er vissu-
lega mikið verk að vinna.
Mikil áherzla hefur verið
lögð á það á síðari árum að
skapa frelsi í verzlun og við-
skiptum, tryggja hömlulaus-
an innflutning á nauðsynja-
vörum, og bæta þannig að-
stöðu almennings. Það má
þess vegna ekki henda að ein
stakar nauðsynjavörur verði
þotum á eftir áætlun í árs
lok. Hinn 30. september s.l.
lágu Boeing-smiðjurnar með
flugvélapantanir fyrir alls
4.897 milljónir dollara. í októ
berlok námu pantanirnar hjá
Douglas 3.200 milljónum doll
ara. í báðum tölum eru með-
taldar pantanir hersins.
Flugvélaskorturinn háir
sumum flugfélögum meira en
öðrum. National flugfélagið
hafði reiknað með að fá nýja
stækkaða útgáfu af Douglas
D08 þotum, sem eiga að taka
213 farþega. til að setja inn
í vetraráætlunina til Florida,
en ferðir þangað ná hámarki
í janúar. Nú virðist sem flug-
vélarnar verði ekki tilbúnar
fyrr en í marz, þegar vetrar-
annatímanum er að ljúka. En
flugfélagið segir að þetta
þurfi ekki að hafa alvarlegar
afleiðingar. Eastern og Delta
flugfélögin, sem halda uppi
flugi til Florida frá norð-aust
ur og mið-vestur ríkjunum,
segjast ekki hafa getað fjölgað
ferðum fyrir vetrarannatím
ann vegna þess að nýju flug-
vélarnar fengust ekki. Og
Eastern félagið verður enn að
notast við skrúfuvélar á leið-
inni New York — Boston —
Washington, sem ætlunin var
að fljúga eingöngu með þotum
Pan American flugfélagið
varð að taka þotur úr Atlants
hafsfluginu og senda til
Kyrrahafsins til að anna kröf
um hersins. Og svona má
léngi telja. öll félögin hafa
sömu sögu að segja.
Flugfélögin segja að drátt
ur á afhendingu nýju þotanna
spilli þeirri fyrirætlun að
leggja skrúfuvélunum gömlu.
Meðan nýju vélarnar ekki
komi verði að notast við það,
sem til er.
Þessi dráttur hefur einnig
hliðarverkanir. Þjálfun á-
hafna hefur tafizt mjög mik-
ið Aætlanirnar, sem gerðar
voru og miðaðar við sæta-
fjölda nýju vélanna, hafa far
ið út um þúfur.
Að vissu leyti hefur vel-
gengni flugfélaganna átt sinn
þátt í þessum vandræðum.
Hinn 1. júlí s.l. áttu banda-
rísku flugfélögin 600 þotur í
pöntun hjá flugvélasmiðjum
þar í landi. Og sennilegast er
þessi tala komin upp í 800 í
dag. Þegar þessi gífurlegi flúg
vélafjöldi bætist ofan á pant
anir hersins, hafa flugvéla
smiðjurnar engan veginn und
an.
Fiskimjölssolar í Perú
stoina sölnsamtök
VEBKFALLIÐ í Perú stendur
ennþá. En líkur eru á því, að út-
flutningur Perú á fiskimjöli
verði skipulagður þannig, að
sölusamtök fjögurra aðila flytji
út fiskimjöl frá landinu. Ekki
hefur þó enn verið samið um
hráefnisverðið í Perú, en verk-
fallsmenn krefjast 115 sólas
greiðslu til skipshafnar fyrir
svo til ófáanlegar og valdi
þar með fjölda heimila í land
inu tilfinnanlegum erfiðleik-
um.
tonnið í stað þeirra 80, sem þeir
fá núna. (1 sólas jafngildir 1,60
kr.).
Að því er dr. Þórður Þorbjarn-
arson, á Rannsóknarstofu Sjáv-
arútvegsins, tjáði Mbl. í gær,
hafa íslenzkir fiskmjölssalar
stöðvað framboð á Vestur-
Evrópu markað síðan á mið-
vikudag í síðustu viku og þar
til í dag, að beiðni stéttarbræðra
þeirra í Perú, sem bjuggust við,
að minnkandi framboð á Vestur-
Evrópu markaði gæti haft álhrif
á söluverð fiskimjöls þannig að
auðveldara yrði með samninga
við hráefnisaflastéttina í Perú.
Útgefandi:
Fr amkvæmdast j óri:
Ritstjórar:
Ritstjórnarfulltrúi:
Auglýsingar:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Áskriftargjald kr. 105.00
í lausasölu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Biarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6.
Aðalstræti 6. Sími 22480.
á mánuði innanlands.
7.00 eintakið.
MIjlíiWSI
VŒJ
UTAN ÚR HEIMI