Morgunblaðið - 04.02.1967, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 4. FEBRÚAR 1567.
Þórn Júííusdóttir Björnssan
Minningnrorð
„Þú vógst upp björg á þinn
veika arm,
þú vissir ei hik eða efa.
í alheim ég þekki einn
einasta barm,
sem allt kunni að fyrirgefa*..
Svo kvað Einar skáld Bene-
diktsson um móður sína. Hið
sama hefði mátt segja um hana,
sem hefur hvatt lífið, því það var
einn af hennar góðu kostum,
bve vel hún kunni að fyrirgefa
og umvefja aðra ástúð sinni.
Þóra Júlíusdóttir var fædd 1
Klömbrum í Húnavatnssýslu 26.
ágúst 1879. voru foreldrar hennar
hjónin Júlíus Halldórsson, laekn
ir, sonur Halldórs Kr. Friðriks
sonar. yfirkennara og Ingibjörg
Magnúsdóttir, prests Jónssonar
á Grenjaðarstað, en systur séra
Magnúsar voru: Guðný, skáld-
t
Móðir mín,
Guðrún Sigríður
Einarsdóttir
ltézt 3. febrúar í Borgarspát-
abmmk
Fyrir mina hönd og ann-
arra vandamanna.
Simon Konráðsson.
t
Móðir okkar,
Guðrún Daníelsdóttir,
Laugaveg 76,
lézt að heimíli sánu 1. fefor.
Börnin.
t
Sornjr okkar,
Guðbjartur Óiafsson,
nndeðist í Borgar. ikra-
búsinu fimmtudaginn 2. fefor
úair.
Ðóra Guðbjartsdóttir
Ótafur Jóhanneason.
t
Maðurinn minn,
Árai Eiriksson
frá ReykjarfoóL,
verður jarðstmginn májttudag
inn 6. þ.m. frá Foesvogskirkju
ká. 10.30. Jarðarförinni verð-
ur útvarpað.
Fyrir mtna hönd og arm-
anra vandamanna
Liney Guðnwindsdóttir.
t
ÚMBr eigmtkonu minnar,
móður okkar tengdamóður og
ömmu
Þóru Ingibjargar Gisladóttur
Nýbýlaveg 205
sem andaðist 27. janúar fer
fram frá Fossvogakirkju
mánudiaginn 6. feforúar kl.
1.30 e.h.
BhMtr Vídalín Einaramn, böra
teagdabörn ag baraaböra.
kona, móðir Hallgríms Sveins-
sonar, biskups, og Kristrún, sem
trúlofuð var Baldvin Einarssyni
og varðveitti mörg merkileg bréf
hans. Var Ingibjörg, móðir Þóru
fluggáfuð, menntuð og svo hátt
prúð og tígurleg kona að af bar.
Þóra ólst upp hjá foreldrum sín
um í Klömbrum og vandist þar
öllum algengum sveitastörfum,
og einhvertíma sagði hún mér að
hún hefði verið látúm ganga
berfætt á engjar með kaupakon-
unum til að herða hana, því fað
ir hennar vildi ekki gera börn
sín að aukvisum. Bræður hennar
voru þreir: Halldór Júlíusson,
fyrrverandi sýslumaður í
Strandasýslu, hinn síungi öldung
ur, sem nú er orðinn 89 ára og
ber aldurinn með glæsibrag, var
hann elstur þeirra systkina og
er nú einn á lífi, en yngstur var
Maggi Júl. Magnús, læknir, sem
er látinn fyrir mörgum árum,
þriðji bróðirinn dó ungur.
Hinn 16. maí 1902 giftist l>óra
Guðmundi Björnssyni frá Svarf
hóli, sýslumanni í Barðastrandar
sýslu og seinna I Mýra- og Borg
arfjarðarsýslu. I»au höfðu þá
verið heitbundin í mörg ár og
meðan hann var við háskólanám
í Kaupmannahöfn dvaldist Þóra
þar einnig um tíma við nám og
m.a. Iærði hún matreiðslu á heim
ili Valdemars prins (syni Krist-
jáns IX), enda var hún mikil
kunnáttu kona í þeirri grein, «i
t
Alúðarþakkir til allra er
sýndu vináttu við fráfa-M g
útfiör elskulegs eiginmanns
föður, tengdaföður og afla,
Ólafc Kr. Steinarseonar
bénda Keldu
Guð blessi ykknr öH.
Guðrún CHafsdóttir,
Kristín Ólafsdóttir,
Borgar Halidórsson,
Ólafur Borgarsson,
Ari Sigurjónsson.
t
Okkar beztu þakkir fyrir auð
sýnda sa-múð við andilát og
jarðarflör móðar okkar,
tengdamóóur og ömmo,
Jónínu GnSjónsdóttur
Háteigsveg 25,
sérstaklega þökkum við iaekn
um ag hjúkrunarliði Hvfta-
bandisins fyrir veibta hjálp í
sjúkralegu hennar.
Synir, tengdadætur og
baraabörn.
t
Þökkurm auðsýndn samúð og
vináttu við andlát og útfiör
móður okkar,
Katrinar Guðmundsdóttur,
frá Hólmavik.
Böra, tengdabörn
og barnabörn.
það var hún líka á fleiri sviðum,
því það var eins og allt léki í
'höndum hennar, hvort heldur
sem var, hannyrðir, föndur eða
línsaumur, allt skyldi gert af
nákvæmni og vandvirkni. f*ó held
ég hún hafi unað sér bezt við
blómarækt og garðrækt, þar
naut frábær dugnaður hennar sín
bezt, þar átti hún sínar unaðs-
stundir meðal blóma, matjxirta og
trjáa. Úti í náttúrunni kunni hún
við sig og spurði þá hvorki um
veður né vind. Það hafði læknis
dóttir í Klömbrum lært á æsku-
dögum. En hún var líka svo lán-
söm að eignast ágætan öðlings-
mann, eina manninn, sem hún
unni, enda var hjónaband þeirra
ástrikt og innilegt, og alltaf ber
hún Ijósið og ylinn inn til hans,
en hann virti hana og dáði. Guð
mundur Björnsson var sýslumað
ur í Barðastrandasýslu frá 1905
til 1918, og það voru sólskinsár-
in mín, sagði frú Þóra mér ný-
lega. Þar fæddust sex börnin
þeirra, en tvö þau elstu i Klom
brum og á Blönduósi. AUs eign
uðust þau átta börn þrjá syni
og fimm dætur og eru sjö þeirra
enn á lífi, en yngsta soninn Karl
Leó, misstu þau rúmlega þrítug
an að aldri, gáfaðan og ljúfan
dreng.
Ég minnist þess er ég sá hina
ungu sýslumannsfrú í fyrsta
sinni. Ég var þá barn að aldri
hjá afa mínum og ömmu á Svarf
hóli í Stafholtstungum, foreldr-
um Guðmundar. Hann var þá bú
inn að fá veitingu fyrir sýslu-
mannsembætti. Hún stóð inni í
svefnherbergi þeirra og var að
greiða hár sitt glóbjart og sítt,
sem náði niður á hné. Ég hafði
aldrei séð svo fallegt hár, það
var eins og sólargeislar brynnu
um herðar hennar og háls. Hún
var beinvaxin og grörm eins og
lilja, hörundsbjört og sviphrein,
og hún hafði sérkenniíeg augu,
blá-grá, nokkuð Ijós og þau voru
eins og heiðbjartur morgun.
Þar var ekki fals að sjá. Svona
var hún þegar ég sá hana fyrst
og sú mynd máðist aldrei úr
huga mínum. Þau voru á förum,
t
Þökkium öMum þeim er auð-
sýndu samúð við ancHát og
jarðarflör,
Hjartar EUaMonar,
fyrrv. verkstjóra.
Þökkum ennfremur herfoerg-
isflétögum hiarvs að VSfitetiöð-
um, starfsfólki og lækmrm.
FJj atetandenda
Gy8a Erlingsdóttir,
Svavar Gests.
t
Innifegt þakklæti fyrir auð-
sýnda samúð við andást og
jarðarför mannsins máns, flöð
ur dkkar, tengdaflöður og afa,
Eggerts Kjartanssonar
Hofstöðum.
Sigriður Þórðardótttr,
Þórdis Eggertsdóttir,
Sigmundur Guðmundsson,
Kjartan Eggertason,
Soffía Guðjónsdóttir,
Ingibjör, Eggertsdóttir,
Gisli Gtslason,
Áslaug Guðmundsdóttir,
Bergþór Sigurðsscm,
og barnabörn.
ungu hjónin, og hann að kveðja
æskuheimili sitt til að hefja lífs-
starfið. Ég man líka það sem
Þuríður amma mín sagði við
hann að skilnaði, er hún kvaddi
hann: „Og vertu nú góður við
aumingja þjófana". Mér þóttu
þessi orð hennar svo undursam-
leg að ég hef heldur aldrei getað
gleymt þeim. Hvemig sem hann
hefur skilið orð móður sinnar
eða breytt eftir þeim, þá er eitt
víst, að hann var góður við alla,
ekki sízt þá sem aumastir voru.
Og meðan hann var á Patreks-
firði, held ég að hann hafi aldrei
þurft að dæma í þjófnaðarmál-
| um, þeir voru þá svo ráðvandir
fyrir vestan, nema þá helzt við
brezku veiðiþjófana, en þeir
áttu það l»ka skilið, enda var það
einn slikur sem rændi honum
ásamt Snæbirni hrepp-
stjóra í HergiLsey og flutti á tog
ara sínum til Skotlands árið 1910
er sýslumaðurinn tók þennan
erlenda botnvörpung að ólögleg
um veiðum á Breiðafirði í land-
helgi. Og er hann hljóp um borð
í botnvörpunginn kom skipstjór
inn móti honum með reidda exi,
en sýslumaður lét sér hvergi
bregða. Snæbjörn greip þá jám-
flein og sló svo hart í borðstokk
inn að brezku hetjumar misstu
móðinn og urðu smeykir við ís-
lenzku heljarmennin, og sigldu
til hafs með sýslumann og hrepp
stjóra. Bátsmennirnir sem eftir
urðu á Varanger, skipinu sem
flutti sýzlumann og Snæbpjöm
út í botnvörpunginn, símuðu svo
til Patreksfjarðar hvernig komið
var og má nærri geta að ekki
hafa það verið svefnsmar nætur
hjá ungu sýskimannsfrúnni með
an hún beið milli vonar og ótta
um afdrif manns sins, en þá
hafði hún sýnt mikla stillingu og
kjark, eins og hún þurfti líka oft
að gera seinna í lífinu. En allt
fór vel, eftir hálfan mánuð urðu
aftur fagnaðarfundir, er báðir
komu heilir heim.
Vorið 1918 fluttust þau sýski-
mann.shjónin til Borgamess.
Hafði Guðmundur Björnsson þá
fengið veitingu fyrir Mýra- og
Borgarfjarðarsýslu, og mun það
hafa verið átthagaþrá. sem dró
hann þangað öllu öðru fremur.
Þar áttu þau svo heima í tuttugu
ár eða þangað til hatm lét at
embætti 1939 og fluttust þau þá
til Reykjavíkur og settust að í
litlu húsi við Sogaveg. Ekki
voru þau búin að vera þar lengi
er frú Þóra tók til við ræktun
kringum húsið og innan fárra ára
hafði hún komið þar upp falleg
um jurta- og trjágarði með gos-
brunni. Átti hún þar mörg, löng
dagsverk og undi sér vel. AUtaf
stækkaði garðurinn ár frá ári,
blómareitunum fjölgaði, trén
hækkuðu og breiddu út limar sín
ar og nytjajurtirnar, sem þrosk-
uðust undir handarjaðri hennar
urðu þroskamiklar og auðugar
að bætiefnum. Og alltaf var nota
legt að konva til þeirra í litla hús
ið í Sogamýri, þvi bæði voru
gestrisin og hjá þeim var Ingi-
björg móðir Þóru ÖU síðustu árin
sem hún lifði, en hún var komin
hátt á tíræðisaldur þegar hún dó,
en alltaf var gott að tala við
hana fram á síðustu stund. Eftir
að hún rar lögst i rúmið hjúkr-
aði Þóra henni og hafði aUt svo
tandurhreint í kringum hana eins
og væri hún vöggubarn. Guð-
mundur var hefini líka mjög-góð
ur og umhyggjusamur, eins og
öllum sem hjá honum voru.
Þótti Guðmundur sýslumaður
ætti fjölda frænda og vina í Borg
arfirði og nyti þar trausts og virð
ingar, þá urðu fleiri erfiðleikar
á vegi þeirra hjónanna þar, en
fyrir vestan. Ollu þeim að mestu
veikindi barnanna. Þá reyndi
mest á móður þeirra. sem virtist
allt geta og búa yfír svo undra-
verðum mætti, að það var eins
og lífskraftur hennar sjálfrar
gæti hrifið börnin hennar úr hel
greipum. Viljakraftur hennar,
móðurleg umhyggja og fórnfýsi
virtist engin takmörk eiga. Hvað
eftir annað sat hún við sjúkra-
beð þeirra þegar jafnvel læknar
voru búnir að gefa upp alla von,
en máttur hennar var engu lík-
ur, eins og logi hennar sjálfrar
hefði tendrað líf þeirra að nýju
og þau komust aftur til heilsu,
Móðurkærleikur hennar var slík
ur, sem öllu gat fómað fyrir börn
in, manninn og fjölskylduna. um
borið og fyrirgefið. En með þeim
átti hún líka sínar hamingjustund
ir, og gleði hennar var „svo diúp
og ríkí' og barnslega innileg þeg
ar hún hafði hópinn sinn í kring
um sig, allt fram á síðustu stund,
þegar þau heimsóttu hana á
sjúkrahúsið.
Þóra Björnsson var trygg og
vinföst, hún var líka mannþekkj
ari og þessvegna ekki allra.
Á æskurárum mínum dvaldi
ég rúm fjögur ár á heimili þeirra
hjóna á Patreksfirði. Guðmundur
var móðurbróðir minn og mér
ákaflega góður Hjá honum vann
ég líka og hann kenndi mér meira
en nokkur annar hefur gert. En
ég lærði einnig margt hjá Þóru
og þá ekki síst að meta mann-
kosti hennar og ég minnist þess
trúnaðartrausts, sem hún sýndi
mér ungri stúlku eitt sinn í við-
kvæmu vandamáli hennar og þá
fann ég og skildi hve mikið göf-
uglyndi hún átti innst í hjarta
sínu og að það gat líka náð út
fyrir hennar nánustu. Annað sinn
minnist ég þess á Patreksfirði,
er hún tók tvo litla drengi inn á
heimili sitt, þar sem átta börn
voru fyrir, en móðir drengjanna
var þá að ala þriðja soninn og
var alein í gömlu húsi þar sem
ekkert var til. en maðurinn úti
á sjó. Þá sagði frú Þóra: ,Á*ig
langar svo til að taka yngri dreng
inn alveg til mín, en ég veit ekki
hvort það er rétt af mér“. En
drengirnir voru samt lengi hjá
henni og hún gaf þeim mat og
fatnað og hhiði að þessu ör-
snauða heimili. Og hún vildi oft
gera meira en hún megnaði.
Þóra Björnsscm var alltaf bjart
sýn og glaðlyrvd, hún hafði gam
an af aS ferðast, vera samvistum
með öðru fólki og sérstakt yndi
af að fara í berjamó og vera
úti í náttúrunni. Og það þýddi
engum að keppa við hana í berja
týnslu, svo fljót var hún og kapp
söm eftir að hún var komin á
efri ár að undrun sætti.
Mann sinn missti þóra 4. júnl
1953, eftir mikla vanheilsu. þau
höfðu þá árið áður haldið gull-
brúðkaup sitt. Eftir lát hans var
hún oftast til skiptis hjá dætrum
sínum, en þær voru fimm og eru
allar á lífi Lengst var hún sið-
ustu árin hjá önnu, bókaverði I
Hafnarfirði unz heilsa hennar var
svo þrotin að hún varð að fara á
sjúkrahúsið Sólvang í Hafnar-
firði og þar lézt hún 26. janúar
s.l. Tveimur klukkustundum áð
ur höfðu tvær dætur hennar
kvatt hana hressa og glaða, en
svo voru þær kallaðar aftur og
voru hjá henni unz yfir laúk.
Hér hefur mikiihæí kona og
frábœr móðir og eiginkona kvatt
lífið eftir langa og athafnasama
ævi og eins og hún sjálf sagði,
verið hamingjusöm og sátt við
lífið, sem gaf henni bæði gleði og
sorg, en meira af gleði.
Ég kveð hana með þakklæti
fyrir birtuna sem geislaði af
henni og óska henni góðra saa
funda i nýjum heimi.
Sigríður Einars