Morgunblaðið - 02.04.1967, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 2. APRÍL 1967.
Torrey Canyon klofið í tvennt. Sjávaröldurnar leika um skipsflakið, þar sem það strandaði á
Sjö steina rifi undan strönd Englands.
sá sem var á vakt, hafði enga
ástæðu til þess að halda annað
en að allt mundi verða í lagi“.
Kl. 8.44 fékk loftskeytamaður
inn um borð veðurskeyti sem
sent var út til skipa frá Lands-
enda: Norðanátt, 15 hnútar,
skyggni átta mílur, skýjað sjö
áttundu. Niðri í vél'arrúmi olíu-
skipsins mátti lesa á tækjunum:
„Fulla ferð áfram“.
Einni mínútu síðar skarst 30
fetum fyrir neðan yfirborð sjáv
ar einn af Sjö steina klettunum
inn í kinnunginn á Torrey Cany
on og reif 650 feta langt gat á
skrokk skipsins. Þegar skipið
stöðvaðist, voru mörg þúsund
tonn af olíu, þegar tekin að
renna út úr skipirau.
Einn vélamannanna sagði síð-
ar: „Ég leit á klukkuna í vélar-
rúmintu. Hún var fáeinar sek-
úndur yfir 8.5. Það var eklkert,
sem ég gat gert. Enginn okkar
vissi hvað hafði gerzt og við
höfðum ekki fengið nein fyrir-
STRAND TORREY CANYONS
HVAD OLLI SLYSINU?
„Olíuskipið er ógnun við Bretland. . .
Þetta er vandamdl, sem ekkert land í
veröldinni hefur staðið andspænis dður"
^ — Foley, flotamdlardðherra Bretlands
OLÍAN úr
hinu risavaxna
olíuflutningaskipi, Torrey
Canyon, sem strandaði vestur
af Landsenda á Cornwall í
Bretlandi, hefur þegar vald-
Íð miklu tjóni á ströndum
Cornwalls, svo og á fuglalífi
og fiska við strendur skag-
ans, og gera má ráð fyrir, að
eyðileggingin af völdum olí-
unnar eigi eftir að verða
miklu meiri, en þegar er orð-
ið. Ekki er því nema eðlilegt,
að mörgum sé forvitni á að
vita, með hvaða hætti strand-
ið varð og hvort ekki hefði
mátt forða því. Grein sú, sem
hér fer á eftir, er að mestu
lauslega þýdd úr „The Sun-
day Times“ og er þar rakinn
aðdragandinn að skipstrand-
inu. Þar er því haldið fram,
að skipið hafi er það strand-
aði verið búið að sigla 20
mílna leið þannig, að vita
mátti, að það myndi steyta
með sömu stefnu á skeri, fyrr
eða seinna.
Með 118,000 tonn af hráolíu
Torry Canyon var eign banda
rísks skipafélags en áhöfn þess
var ítölsk. Skipið var að flytja
118,000 tonn af hráolíu fyrir BP
frá Persaflóa til Milford Hav-
en, og sigldi innan fjögurra mílna
fjarlægðar frá austurströndum
Scilly-eyja á slóðum, sem ekki
eru taldar færar skipum af þess
ari stærð. Rannsókn, sem The
Sunday Tirnes hefur látið fram
kvæma hefur leitt í ljós, að
Torrey Canyon var ekki einung
is á hættulegri leið síðustu tutt
ugu mílur siglingar sinnar held-
ur enn fremur, að enginn af á-
höfninni hafði hugboð um hætt-
una, unz skipið strandaði á kletta
rifinu.
' Svonefndur Sjö steina viti er
skipum til leiðbeiningar þarnar
tæpar 2% mílur frá rifinu, þar
áhafnar, sem blaðið bar fram
spurningar við, var fús til þess
að skýra frá þvi, hvers veg.ia
skipið strandaði og talsmaðor
eiganda skipsins, „Union Oil
Company af Californía“, sagði:
„Ruginati, skipstjóri, hefur sofið
lítið, svo að við sendum hann
heim til þess að hann gæti hvílt
sem skipið strandaði, en mikið sig, unz formleg sjópróf hefjast“.
ósamræmi er milli frásagnar á-
mæli frá neinum, áðúr en slysið
varð“.
Hvers konar mistök ollu
slysinu?
Brezkur siglingafræðingur
skýrði The Sunday Tiimes, eftir
að hafa kynnt sér gaumgæfi-
lega hina áætluðu leið Torrey
Canyons meðfram Scilly-eyjum,
að strandið ætti sennilega rót
sína að rekja til „ofboðslegra
siglingafræðilegra mistaka“.
Hann hélt því fram, að ellegar,
hafnar skipsins og frásagnar vita
varðanna um, hvað gerðist.
Þannig heldur áhöfnin þvi
fram, að skipið hafi verið strand
að kl. 8,45, en vitaverðirnir segja,
að Torrey Canon hafi enn verið
á siglingu í áttina til klettanna
kl. 9,05, er vitaverðirnir skutu
aðvörunarblysum og drógu að
hún hættufána.
ósamræmið, hvað tímann snert
ir, skiptir hins vegar ekki mestu
máli. Staðreyndin er sú, að skip
ið sigldi rakleiðis í átt til ógæf-
unnar og það hefði verið of seint,
enda þótt áhöfnin hefði uppgötv
að mistökin á síðustu stundu.
Olíuskipið, næstum Ve úr mílu
á lengd, sem sigldi með 17 hnúta
hraða, hefði ekki getað stöðv-
azt á minni vegarlengd en að
minnsta kosti einni mílu. „AIH
og sumt, sem skipstjórinn hefði
getað gert, hefði verið að setja
á fullt aftur á bak og biðjast fyr
ir”, er haft eftir talsmanni flota
málaráðuneytisins brezka í fyrri
viku.
Til viðbótar þessu kyni ákvörð
un á síðustu stundu um að beina
skipinu úr hættu að hafa mis-
tekizt sökum þess að þarna var
eins hnúts straumur frá norð-
austri. Þetta kynni að hafa bor-
ið skipið enn lengra burt af
dýpra sjó, sem umlykur Sjö
steina rifin.
í viðtali, sem Sunday Times
átti við skipstjóra olíuskipsins,
Pastengo Rugiati, eftir að hann
var kominn heim til Genua, þar
sem hann er búsettur, sagði
hann: „Þetta var ekki hættulegt
leið fyrir mig. Mér þykir leitt,
hvað gerðist, en ég get ekki sagt
neitt, fyrr en ég er búinn að
ræða við lógfræðinga mína.“
Rugiati, skipstjóri, sem er 51
árs, er sennilega eini maðurinn,
sem veit nákvæmlega hvers kon
ar mistök áttu sér stað. Engion
ihinna 32 roeðlima hinnar ítölsku
STRAND-
STAÐUR
Scilfy-
cyjar
+ %
Sjo
stciaar
Atvinniiliúsnæði í Síðumúla
Til leigu er bjart og mjög skemmtilegt atvinnu-
húsnæði á 2. hæð við Síðumúla, um það bil 115
fermetra. Kemur til greina fyrir margs konar
rekstur. Tilboð merkt: „2109“ sendist Mbl. fyrir
miðvikudagskvöld 5. apríl.
Varaformaður félagsins,
Matthew E. Thompson, sem fór
með flugvél til Bretlands strax
eftir að skipið hafði strandað,
sagði, að félagið hefði vitað
nokkurn veginn, hvaða leið skip
ið var á og að „þær rannsókn-
ir, sem þegar væru hafnar,
tækju tillit til þeirrar staðreynd
ar, að olíuskipið 'hafði tekið
óvenjulega stefnu meðtfram
Scilly-eyjum“. Hann sagði enn-
fremur, að tilgangslaust væri að
spyrja sig spurninga og að menn
myndu ekki hafa myndað sér
neina heildarskoðun á slysinu
fyrr en eftir að minnsta kosti
viku til viðbótar.
Enginn vissi um hættuna
Ef reynt er að setja saman
mynd af slysinu með því að not-
ast við allar þær heimildir, sem
fyrir hendi eru, virðist það gefa
til kynna, að enginn um borð
hafi haft minnstu hugmynd um,
að hætta var framundan,
Kl. nákvæmlega 8 um morg-
uninn fór Fontana Pierpaolo,
hinn ungi annar stýrimaður
skipsins, niður, eftir að hafa lok
ið átta stunda vakt. í hans stað
tók við Ooccio Alfonso, þriðji
stýrimaður.
„Að því er til mín tekur“,
sagði Pierpaolo, „þá sigldum við
í örugga stefnu og með jöfnum
hraða, þegar ég fór að sofa. Eg
get ekki skýrt frá neinu vatð-
andi hið sjólfstýrða stýri skips-
ins. Allt og sumt sem ég veit,
er, að ég vaknaði við dynkinn,
ec skipið rakst á eitthvað. En
etf tæki skipsins störfuðu eðli-
lega, væri enginn .Jhugsanleg-
ur mögulei'ki á því, að skipið
myndi lenda á klettunum“.
Siglingafræðingurinn sagði
ennfrerour: „Ég er þeirrar skoð-
unar, að stefna skipsins hafi ver-
ið ákveðin meira en 40 roílur
frá Scilly-eyjum og síðan hafi
hin sjálfstýrandi stýrisvél skips-
ins verið látin taka við. Þetta
er algeng og ful'lkomlega örugg
nútíma siglingaraðferð. En í
þessu tilfelli virðist röng ákvörð
un varðandi stefnuna hafa verið
tekin í upphafi. Skipið hafði 5
raun og veru tekið ótrúlega
stefnu í þann mund, sem það
náði til Scilly-eyja“.
Með því að bera saman stefnu
skipsins og leiðbeiningar brezka
flotaroálaráðuneytisins um sigl-
ingar á þessum slóðum, kerour 1
ljós, að skipið hafði borið 12
mílur af leið miðað við stefnu
þá, sem rétt hefði verið að taka.
Jafnvel þó að ratsjá skipsins
hefði ekki verið í lagi, hefði sá
skipstjórnarmanna, sem var á
vakt, átt að geta tekið rétta
stefnu með því að taka tillit til
ljósa Sjö steina vitans.
Eftir er að gera sér grein fyr-
ir, hvort starfsmenn vitans
hefðu getað aðvarað skipið tím-
anlega til þess að koma í veg
fyrir slysið.
Kl. 9.04 var sent siroskeyti til
Jim Burgess, umboðsmanns
skipsins í Milford Haven, sem
hljóðaði þannig: „08.45 skipið
strandað á Sjö steina rifi.“
Þegar þetta er borið saman
við framburð vitavarðanna, kem
ur i ljós ósamræmi eins og
minnzt hefur verið á áður, þvi
að þeir sáu til Skipsins kl. 9.05.
f skýrslu vitaivarðanna segir, að
þeir hafi fyrst séð til skipsins,
þegar það var „þrjár til fjórar
milur'* frá vitanum, þ.e. 0,6—
1,6 mílur frá klettunum sjálfum.
Það mun aðeins hafa liðið fá-
einar sekúndur, frá því að sá
vitavarðanna, sem var á verði,
varð skipsins var og þangað til
hann hatfði látið yfirmann sinn
vita og skotið á loft fjórum að-
vörunarblysum. Þessi blys
brenna með mjög skæru ljósi
og þegar þau springa, heyrist
hár hvelliur, en eftir verður
reykjarslæða. Und'ir eins og
þessum blysum hafði verið skot
ið, vonu dregin að bún aðvörun-
armerki, sem tilkynntu: „Þið
stefnið í yfirvofandi hættu“. Af
hálfu vitagæzlunnar er talið, að
skipið hafi strandað milli 9.10—
9.15 árdegis.
Sjávarlíf í mikilli hættu
Sjávarl'íf á stórum svæðum á
þeim slóðum, þar sem olían úr
Torrey Canyon hefur náð að
dreifast, á nú í hættu að þurrk-
ast út af völdum BP 1002, en
svo nefnist hreinsunarefni það,
sem dreift er miklu magni af á
olíubrákarsvæðið frá Torrey
Canyon. Ekki hefur verið rann-
sakað áður, hvers konar eitur-
álhrif né. hve mikil, þetta efni
kann að hatfa á sjávarlítf.
Frönsk yfirvöld hatfa þegar
tekið þá ákvörðun, að áhættan
í sambandi við notkun hreinsi-
efna sé of mikil. Þau áform, ef
nauðsyn krefur, að nota sii-
oone-efni, sem myndi verða til
þess, að olían myndi renna san
an í köggla. Þeir royndu síðan
annað hvort sökkva til botns
eða þeim verða satfnað saman af
yfirborðinu með netum.
Fuglalíf hefur orðið hræðilega úti vegna olíunnar frá Torrey
Canyon. Myndin sýnir Ula útleikinn fugl, sem á að fara að
hreinsa oliuna af.