Morgunblaðið - 29.04.1967, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 29. APRÍL 1967.
Sveinbjörn Frímannsson, Pétur Benediktsson, Björgvin Vilmun darson, Skúli Guðmundsson,
Matthías Á. Mathiesen, Baldvin Jónsson, Einar Olgeirsson, Sverrir Júlíusson, Sigurbjöm Sig-
tryggsson og Jón Axei Pétursson. (Ljósm. Mbl. Ól. K. M.)
Þúsundasti fundur banka-
ráðs Landsbankans í gær
— Kaupir málverk í tilefni dagsins og afhendir banka
starfsfólki húsnœði til félagsstarfsemi
BÁNKARÁÐ Landsbanka íslands
hélt sinn þúsundasta fund í gær-
dag. Á fundi með fréttamönn-
um i því tilefni sagði Baldvin
Jónsson, hæstaréttarlögmaður,
formaður bankaráðs, að um
þessar mundir væru liðin nærri
fjörutíu ár síðan bankaráð Lands-
bankans tók til starfa í sinni nú-
verandi mynd. Var það stofnsett
með lögum nr. 48, frá 31. mai,
1927. Fundir hafa jafnan verilð
haldnir fyrsta og þriðja föstudag
hvers mánaðar, nema sérstakar
ástæður væru fyrir hendi og sá
fyrsti var haldinn föstudaginn
23 september 1927.
Samkvæmt lögum frá 1927
skyldi æðsta stjórn bankans
vera í höndum fimm manna
bankaráðs og þess ráðherra sem
fer með bankamál hverju sinni.
Var gert ráð fyrir að ríkisstjórn-
in skipaði formann til þriggja
ára í senn. Hinsvegar var sam-
einuðu Alþingi ætlað að kjósa
hina fjórra, til fjögiurra ára: þó
þannig að tveir skyldu ganga úr
annað hvert ár. Ári síðan var
þessum lögum breytt á þá lund
að Landsbankanefnd, sem kosin
var af Alþingi, var sett í yfir-
stjórn bankans. Voru henni
fengnir í hendur ýmsir þættir
ir æðstu stjórnarinnar, m.a. að
velja fjóra bankaráðsmenn. Hins
vegar skipaði ráðiherra banka-
ráðsformann ennþá, þó til fimm
ára í senn. Með breytingu á
lögum frá 1957 var þessu aftur
breytt þannig að nú kýs sam-
einað Alþingi alla baníkaráðs-
menn til fjögurra ára en ráð-
herra skipar formann úr þeirra
hópi.
Síðan bankaráðið tók til starfa
fyrir tæpum fjörutíu árum hefur
þróunin í peningamálum svo sem
kunnugt er verið mjög ör, sagði
Baldvin, og sérstaklega síðari ár
Fjöldcaskoðcanir kvenna
aukca batalíkur iegháls-
krabba allff að 50-70%
Osló, 28. april, NTB.
LANDSSAMBAND krabba-
meinsvarnafélaga í Noregi
hefur skýrt frá niðurstöðum
fjöldaskoðana á norskum
konum í fylkinu Östfold þar
sem aðaláherzla var lögð á
að uppgötva leghálskrabba, al
gengustu tegund krabbameins
hjá konum. Segir í greinar-
grV5 um skoðanir þessar sem
staðið hafa yfir síðan 1959
og standa enn, að niðurstöður
þeirra sýni að líkur á fullum
bata leghálskrabba aukist um
^ 50—70% hjá þeim konum sem
láti skoða sig reglulega. Þær
sem ekki mæta til skoðunar
eiga aftur á móti mjög á
hættu að fá krabbamein í leg-
háls og einnig hættir þeim til
að leita iæknis tiltölulega
seint, þegar líkur á bata eru
orðnar ólíkt minni.
Fjöldaskoðanir þessar hóf-
ust árið 1959 eins og áður
sagði og voru allar konur í
fylkinu östfold á aldrinum
25 til 59 ára kvaddar til skoð-
unar. Tveimur árum síðar var
svo byrjað að skoða aftur þær
konur sem fyrstar mættu til
fyrri skoðunarinnar og nú
stendur yfir þriðja skoðun i
fylkinu. Ekki liggja enn fyrir
tölur um mætingu kvennanna
þessa síðustu skoðun en til
fyrstu skoðunar mættu 35.528
eða 76.6% þeirra sem boðað-
ar höfðu verið og í aðra skoð-
un mættu 31.589 eða 67.9%.
Leghálskrabbi er eins og
áður sagði ein algengasta teg-
und krabbameins í konum og
Norðmenn telja að þar i landi
fái hann um 350 konur ár
hvert, flestar ekki ýkja full-
orðnar og um helmingur und-
ir fimmtugu. Það var mark-
mið þeirra er að skoðunum
þessum stóðu að komast að
því hvort hægt væri með
slíkum fjöldaskoðunum og
frumurannsóknum að finna
leghálskrabba á byrjunarstigi
og jafnvel svo snemma að
meinið yrði tæpast talið
krabbamein, með það fyrir
augum að ganga úr skugga
um hvort unnt myndi að fyrir
byggja með öllu þessa tegund
krabbameins.
„Fyrstu skoðun kvennanna í
östfold lauk vorið 1964, Nið-
urstöður hennar voru þær, að
150 konur reyndust hafa leg-
hálskrabba á byrjunarstigi
eða 4.3 af hverjum 1000 kon-
um sem skoðaðar voru. Leg-
hálskrabba lengra kominn
höfðu 42 konur eða 1.2 af
hverjum 1000 skoðuðum. Auk
þess var svo háttað um 49
konur að læknar töldu rétt
að hafa með þeim eftirlit fram
vegis vegna frávika sem tal-
in voru benda til nokkurrar
hættu á leghálskrabba.
Við aðra skoðun reyndust
48 konur hafa leghálskrabba
á byrjunarstigi eða 1.8 af
hverjum 1000 skoðuðum og
15 leghálskrabba lengra kom-
inn eða 0.6 af hverjum 1000
skoðuðum en frávik sem rétt
þótti að fylgjast með voru
hjá 41 konu.
Þá reyndust við fyrri skoð-
unina 4 konur hafa legkrabba
og 7 krabbamein í eggja-
stokkum en við aðra skoðun
fannst legkrabbi hjá tveimur
konum og krabbamein í
eggjastokkum hjá fimm. Auk
krabbameins fundust við
skoðanir þessar góðkynja
meinsemdir ýmiskonar hjá
yfir 400 konum og var þeim
vísað til frekari rannsókna og
meðferðar.
í greinargerðinni segir að
ekki virðist tíðni legháls-
krabba hafa minnkað siðan
fjöldaskoðanir hófust, en
krabbameinið finnist miklu
fyrr og batalíkur séu að sama
skapi meiri. Á árunum 1964
og 1965 var rannsökuð tíðni
leghálskrabba hjá þeim
46.358 konum sem boðaðar
höfðu verið til fyrstu skoðun-
arinnar. Reynd/ust 43 þeirra •
hafa fengið leghálskrabba og
hjá 24 þeirra fannst hann við
fjöldaskoðun. Hinar konurnar
19 höfðu ekki mætt sem skyldi
til skoðana, átta þeirra þó kom
ið til þeirrar fyrri, hálfu ári til
tveimur árum áður, en ellefu
höfðu aldrei mætt til skoð-
unar þrátt fyrir ítrekuð til-
mæli um það.
„Þær konur sem mæta reglu
lega til fjöldaskoðana hafa
mjög góðar horfur á að fá
ekki legkrabba“, segir loks í
greinargerð landssambands-
ins norska, en lögð er áherzla
á að allt um það beri að leita
læknis þegar í stað ef eitt-
hvað beri útaf jafnvel þótt
stutt sé síða i farið hafi verið
í skoðun.
'i
in. Nefndi hann nokkrar tölur
sem dæmi: Árið 1927 varð niður
stöðutala aðalreiknings Lands-
bankans, ásamt útibúum sam-
tals 54,4 mlllj. kr. Síðan hefur
þróunin orðið þessi: 1937 81,0
millj. kr., 1947 675,3 millj. kr„
1957 1503,3 millj. kr. f árslok
1966 var aðaltalan 6241,4 millj.
kr. og heildarveltan komin upp í
22845 milljónir, Á sama tímabili
hefur vöxtur sparisjóðsinneigna
orðið sem hér segir: 1927 32,9
mill.j kr„ 1937 37,1 millj. kr. 1947
266,6 millj. kr., 1957 556,0 millj.
kr. og 1966 2740,9 millj. kr. Bald-
vin Jónsson gat þess að í tilefni
dagsins hefði verið ákveðið að
kaupa málverk eftir Nínu
Tryggvadóttur, til að skreyta úti
búið að Lágmúla og ennfremur
að afhenda starfsfólkinu húsnæði
til félagsstarfsemi að Laugavegi
77. Landsbanki fslands hefur nú
tólf útibú og afgreiðslur úti á
landsbyggðinni og fimm hér í
Reykjavík. Verið er að ljúka við
það sjötta.
IMorrænir ráðherr&r
sækfa ekki fund ■ Aþenu
Menntamálaráðherrar, Dan-
merkur, Svíþjóðar Noregs og
Finlands hafa í sameiningu á-
kveðið að sækja ekki mennta-
málaráðherrafund Evrópuríkja,
sem halda á í Aþenu daga 9.—11.
maí nk. fyrir tilstilli Evrópuráðs-
ins.
Stjórn Evrópuráðsins hefur
haft samband við hinn nýja
mentamálaráðherra Grikklands,
Sjálfstæðisfé-
lag Garða- og
Bessastaðahr.
NÆSTA spilakvöld félagsins
verður mánudagin 1. maí kl.
20,30 í samkomuhúsinu Garða-
holti. Sjálfstæðisfólk og gestir:
Skemmtið ykkur á spilakvöldi
Sjálfstæðisfélags Garða- og
Bessastaðahrepps 1. maí. Mætið
vel og stundvíslega.
sem hefur lýst því yfir, að fund-
urinn verði haldinn, þrátt fyrir
toreyttar aðstæður. K. B. Ander-
sen, menntamálaráðherra Dan-
merkur hefur þegar afþakkað
boðið og vitað er að hinir ráð-
herranir munu einnig gera svo.
Ekki hefur enn verið haft sam-
band við Gylfa Þ. Gíslason um
afstöðu hans til málsins.
Mbl. náði í gærkveldi tali af
Gylfa Þ. Gíslasyni menntamála-
ráðherra og sagði hann um þetta
mál: „Ég hafði löngu fyrir bylt-
inguna ákveðið að sækja ekki
þennan fund og beðið Birgi Thor
lacius ráðuneytisstjóra að mæta
fyrir mig þar, eins og á ýmsa
aðra menntamálaráðherrafundi
Evrópuráðsins. Hann hafði í dag
og gær samband við mennta-
málaráðuneyti hinna Norður-
landanna og var samstaða allra
um að hvorki ráðherrar né em-
bættismenn skyldu sækja fundn-
inn.
Rytgaerd
Svæðnfundir otvinnastétta
í Reykjaneskjördæmi
Iðnaðarmál rædd í Kópavogi n.k. þriðjud-
FRAMBJÓÐENDUR Sjálfstæðis-
flokksins í Reykjaneskjördæmi
boða til svæðafundar um iðnaðar
mál I Sjálfstæðishúsinu, Kópa-
vogi, n.k. þriðjudag kl. 8,30. Er
fundur þessi fyrir fólk í Hafn-
arfirði og byggðunum norðan
Hafnarfjarðar innan Reykjanes-
kjördæmis.
Frambjóðendur Sjálfstæðis-
flokksins hafa sem kunnugt er
þegar haldið svo svæðafundi at-
vinnustétta um sjávarútvegsmál
í Keflavik og Hafnarfirði og hafa
þeir tekizt með afbrigðum vel.
Er stuðningsfólk Sjálfstæðis-
flokksins á þessum svæðum ein-
dregið hvatt til þess að fjöl-
Njósnir
París, 28. apríl (NTB).
TVEIR Austur Þjóðverjar voru
í dag dæmdir í París fyrir njósn-
ir. Hlutu þeir 12—20 ára fang-
elisdóm.
9Réttarhöldum6
Russells frestað
Stokkhólmi, 28. apríl. — (AP)
TALSMENN „stríðsglæparéttar-
halda“ Bertrands Russells til-
kynntu í dag, að þeim yrði frest-
að fram yfir helgi vegna „flutn-
ingaerfiðleika". Réttarhöldin
áttu að hefjast í Stokkhólmi á
morgun, laugardag.
Segja talsmenn Russells að
margir þeirra, sem skipa áttu
„dóminn" hafi ekki komizt til
Stokkhólms á tilsettum tíma,
þeirra á meðal franski rithöf-
undurinn Jean-Paul Sartre, sem
hlaut Nóbelsverðlaunin 1965 en
neitaði að koma til Stokkhólms
til að veita þeim viðtöku.
Einnig segja talsmenn Russ-
ells að fundarsalurinn, þar sem
réttarhöldin eiga að fara fram,
sé upptekinn á mánudag.
menna á fundinn í Kópavogi S
þriðjudagskvöldið sérstaklega þó
þeir sem við iðnað starfa, bæði
launþegar og atvinnurekendur.
Nóoiskeið
fyrii stúlkur
í iramreiðslu
SAMBAND veitinga- og gisti-
húsaeigenda mun beita sér fyr-
ir því, að haldið verði dag&na
8.-20. maí n.k. náms'keið í fram-
reiðslu o.fl. fyrir stúlkur sem
starfa við veitinga- og gistihúsa
rekstur, eða hafa hug á slíkum
störfum. Aðalkennari námskeiðs
ms verður Sigurður B. Grönd
al, yfirkennari í Matsveina- og
veitmgaþjónaskólanum. Kennsla
fer fram bæði í bóklegri og
verkiegri framreiðsiu, reikn-
ingi, ensku o.fl. Aðrir, sem
kenna og aðstoða við nám-
skeiðið verða Ragnar Ragnars-
son, hótelstjóri á Hótel KEA,
og Tryggvi Þorfinnsson, skóla
stjóri Matsveina- og veitinga-
þjónaskólans. Kennsla mun
fara fram að Hótel KEA, Ak-
ureyri.
Námskeið þetta er hið fyrsta
sinnar tegundar, sem S.V.G.
gengst fyrir og hafa stúlkur,
sem vinna hjá meðlimum
S.V.G., forgang um þátttöku 1
því. Námskeið þetta er liður 1
frekari fræðslu- og kynningar-
starfsemi á vegum S.V.G., en
á sl. ári var haldin í Reykja-
vík fræðslu- og kynningarvika
'fyrir hótelstjóra og eigendur
gistihúsa einkum utan af lands
byggðinni, en þessi fræðslu- og
kynningarvika þótti takast
mjög vel.
Allar frekari upplýsingar um
námskeiðið á Akureyri veitir
Tryggvi Þorfinn&son, > skóla-
stjóri Matsveina- og veitinga-
þjónaskólans.