Morgunblaðið - 09.05.1967, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 9. MAf 1967.
17
Sigurður Bjarnason frá Vigur;
FURÐULEG ANDtiD STJÓRNARANDSTÆÐ'
INGA Á VESTFJARDAÁÆTLUNINNI
Fullyrða uð hún „fyrirfinnisl“
frnmkvæmd hennnr sé hólfnnð
Hinn 19. apríl s.l. skýrði Tím-
inn frá umræðum, sem fram
höfðu farið daginn áður í neðri
deild Alþingis um Vestfjarða-
áætlun og framkvæmd hennar.
Fyrirsögn þessarar Tímagreinar
var svohljóðandi:
„Vestfjarðaáætlun fyrirfinnst
engin“.
í upphafi frásagnarinnar
komst blaðið síðan að orði á
þessa leið:
„Það kom fram í umræð-
um í neðri deild í dag, að
hin margumtalaða og mjög
rómaða „Vestfjarðaáætlun“,
sem sett hefur svip sinn á
umræður um þjóðmál á Al-
þingi síðustu misserin fyrir-
finnst engin. —
Endurtekið, Vestfjarða-
áætlun fyrirfinnst engin.“!
Þessa staðhæfingu segist blað-
ið hafa eftir þremur þingmönn-
um, þeim Sigurvin Einarssyni,
Gísla Guðmundssyni og Hanni-
bal Valdemarssyni. Rekur blað-
ið siðan efni ræðna þeirra á Al-
þingi daginn áður. í þeim var
það m.a. S'taðhæft, að „áætlun-
in væri enn ekki nema drög á
norsku að samgöngumálaþáttum
hennar —“. í niðurlagi Tíma-
frásagnarinnar er síðan komnist
að orði á þessa leið um það
undirbúningsstarf, sem unnið
hafi verið að Vestfjarðaáætlun:
„Starfið, sem unnið mun hafa
verið er það, að tveir menn frá
Efnahagsstofnuninni ferðuðust
með norskum mönnuip, sem hér
voru skamma hríð til þriggja
sýslumanna og sýslunefnda á
Vestfjörðuim. í Strandasýslu
komst sendinefndin aldrei vegna
þess að sjór var úfinn úti fyrir
Horni og menn sjóveikir um
borð í farkostinum. Engar við-
ræður hafa átt sér stað við
sveitastjórnir, verkalýðsfélög,
forstöðumenn atvinnufyrirtækja
o. s. frv., eins og hlýtur að
vera fyrsta starfið í gerð áætl-
unar um atvinnuuppbyggingu
og þróun heils landsfjórðungs, en
það var slík áætlun, sem stjórn-
arliðið hefur haldið að mönn-
um að verið væri að vinna að
og raunar væri nærri lokið að
vinna.“
Megin staðhæfingarnar, sem
felast í þessari frásögn Tím-
ans af ræðum þriggja stjórnar-
andstæðinga eru þessar:
I fyrsta lagi, að „Vestfjarða-
áætlun fyrirfinnist engin“.
I öffru lagi, að ekkert sé til
„nema drög á norsku að sam-
göngumálaþáttum hennar." (þ.e.
Vestfj arðaráætlunarinnar).
í þriffja lagi, staðhæfa þing-
mennirnir samkvæmt frásögn
Tímans 19. apríl að þeir menn,
sem ferðuðust um Vestfirði til
undirbúnings áætluninni, hafi
aðeins rætt við „þrjá sýslumenn
og sýslunefndir á Vestfjörðum".
I fjórffa lagi er fullyrt að i
Strandasýslu hafi sendinefndin
aldrei komist „vegna þess að
sjór var úfinn úti fyrir Horni
og menn sjóveikir um borð í
farkostinum.**
Höfffu allt á hornum sér
Það er ekkert launungarmál
að þingmenn stjórnarandstöð-
unnar hafa allt frá upphafi haft
allt á hornum sér gagnvart
þeirri merku tilraun og nýmæli,
sem felst í hinni svokölluðu
Vestfjarðaáætlun. Þeir hafa
reynt að gera hana tortryggilega
á alla lund, ekki síst þeir Sigur-
vin Einarsson og Hannibal Valde
marsson. Enda þótt þessum þing
mönnum væri það ljóst, að þessi
fyrsta kerfisbundna áætlun um
byggðauppbyggingu á íslandi
gæti orðið Vestfjörðum að stór-
kostlegu gagni, hikuðu þeir samt
ekki við að ófrægja hana og
tortryggja á alla lund. Svo langt
hafa þessir heiðursmenn gengið
í þessari iðju sinni, að þeir hafa
ekki hikað við að fara með alls
konar staðleysur um Vestfjarða-
áætlunina á Alþingi og í blöð-
um, samanber fyrrgreinda frá-
sögn Tímans 19. apríl s.l.
Hér á eftir verða teknar til
meðferðar nokkrar af höfuð-
rangfærslum stjórnarandstæð-
inga og blaða þeirra um þetta
mál.
Tíminn hefur það eftir þeim
Sigurvin, Hannibal og Gísla
Guðmundssyni að ekki séu enn
til nema „drög á norsku að sam-
göngumálaþáttum“ áætlunar-
innar.
Hver skyldi nú sannleikurinn
vera í þessu?
Hann er sá, aff i framhaldi
af skýrslum islenzkra og
norskra sérfræðinga, ferðalög
um þeirra um Vestfirði og til
lögum, voru gerffar áætlanir
um framkvæmdir í vega-
hafna- og flugvallamálum
Vestfjarffa. Þessar áætlanir
voru unnar í samráffi viff
Vitamálastjóra, Vegamála-
stjóra og flugmálastjóra.
Framkvæmdaáætlanir þessar
eru aff sjálfsögffu gerffar á
íslenzku og hafa allir þing-
menn átt affgang aff þeim í
sambandi við samningu fjár-
laga og vegaáætlunar.
Framkvæmd áætlunarinn-
ar hefur nú staffiff í tvö ár.
Haldiff verffur áfram að vinna
samkvæmt henni í sumar og
næsta ár. Mun á grundvelli
hennar verffa unnið að fram-
ehkí endn þótt
kvæmdum á Vestfjörffum á
sviffi vega-, hafnar- og flug-
vallagerðar fyrir rúmar
200 milljónir króna, þar sem
sumar framkvæmdanna munu
verffa nokkru dýrari en gert
var ráff fyrir í upphafi. En
þega er lokiff merkum áföng-
um áætlunarinnar í einstök-
um héruffum.
En um þetta virðast þeir Sig-
urvin og Hannibal ekki vilja
vita, Þeir láta sér sæma að stað-
hæfa að „Vestfjarðaáætlun fyr-
irfinnist engin“ og fá Tímann
til þess að útbreiða þessa speki
sína.
Vestfirðingar vita betur
En fóikið á Vestfjörðu-m veit
betur. Það veit að stórkostlegar
umbætur hafa þegar verið unn-;
ar I samgöngumálum þess. Um-
bætur, sem það þegar er tekið
að njóta. Sigurvin og Hannibal
gætu fengið glöggar upplýsing-
ar um framkvæmd Vestfjarða-
áætlunarinnar hjá þeim Braga
Thoroddsen verkstjóra á Pat-
reksfirði og Guðmundi Þorláks-
syni verkstjóra á Flateyri, en
báðir þessir dugmiklu verk-
stjórar hafa stjórnað stórfelld-
um umbótum á vegakerfinu á
starfssvæðum sínum. Vitamála-
stjóri og flugmálastjóri gætu
gefið þeim hliðstæðar upplýsing
ar um hafnargerðir og flug-
vallagerðir.
Þá fullyrða þeir félagar, að
aðeins hafi verið leitað til
„þriggja sýslumanna og sýslu-
nefnda á Vestfjörðum", þegar
undirbúningur Vestfjarðaáætl-
unarinar var hafinn.
Hrein blekking
Hér er um að ræða hreina
blekkingu, sem enga stoð á í
veruleikanum. Islenzkir og
norskir sérfræðingar ferðuðust
Sigurður Bjarnason
um Vestfirði og ræddu við
fjölda forustumanna á sviði
sveitastjórnarmála, atvinnu- og
félagsmála til undirbúnings áætl-
unargerðinni. Voru þessar ferðir
farnar sumpart á vegum Efna-
hagsstofnunarinnar en síðar á
vegum Atvinnujöfnunarsjóðs.
I þessu sambandi ber fyrst að
minnast ferðalags Valdimars
Kristinssonar, Bjarna Einarsson-
ar núverandi bæjarstjóra á Akur
eyri og Benjamíns Eirfkssonar
vorið 1964. Komu þeir fyrst við
á Reykhólum í Austur-Barða-
strandasýslu og ræddu þar við
forráðamenn á staðnum og í
hreppnum. Einnig höfðu þeir
rætt við formann Reykhólanefnd
ar, sem þá var starfandi. Því
næst fóru þeir félagar vestur á
firði og komu fyrst til Patreks-
fjarðar. Var þar rætt við sveitar
stjóra og hreppsnefndarmenn
um framfaramál og hagsmuna-
mál héraðsins. Var sérstök
áherzla lögð á að kanna það,
hvað heimamenn legðu mesta
áherzlu á að gert yrði, bæði í
atvinnumálum og samgöngumál-
um. Síðan var farið í Tálkna-
fjörð og til Bíldudals og sami
háttur á hafður þar. Ennfremur
voru þar skoðuð atvinnutæki. Þá
lá leiðin vestur um Arnarfjörð,
komið við í Mjól'kárvirkjun en
síðan haldið til Þingeyrar og þar
rætt við oddvita og fleiri menn
um atvinnu- og samgöngumál.
Næst var farið til Flateyrar rætt
við sveitarstjórn, skoðuð frysti-
hús og fleiri atvinnutæki. Á
Suðureyri var rætt við oddvita
og fleiri menn úr hreppsnefnd.
Reyndu sérfræðingarnir á öllum
þessum stöðum að kynna sér
sem bezt atvinnuástand og að-
stæður í samgöngu- og félags-
málum.
Síðan var farið til Isafjarðar
og þar m. a. rætt við bæjar-
stjórn og bæjarráð. Skoðuð voru
frystihús og rækjuverksmiðjur,
skipasmíðastöð og fleiri atvinnu-
tæki. Ennfremur var rætt við
fjölda fólks, auk fyrrgreindra
framámanna.
Þá voru haldnir tveir fundir
hjá sýslumanni fsfirðinga með
sýslunefndum Vestur- ög Norð-
ur-ísafjarðarsýslu. Voru þar
rædd alrnenn framfaramál, en
mest áherzla lögð á samgöngu-
málin. Þá var farið til Súðavík-
ur og þar skoðuð atvinnutæki.
Þar með lauk fyrstu ferð ís-
lenzkra sérfræðinga til undir-
búnings Veestfjarðaáætlun. Var
hún, eins og áður segir, farin
vorið 1964.
Önnur ferffin
Aðra ferð til Vestfjarða í
sama skyni fóru íslenzkir sér-
fræðingar með norskum sérfræð
ingum síðar á árinu. Var þá eins
og áður, fyrst komið við á Reyk-
hólum og áherzla lögð á að
kynnast sem bezt jarðhitasvæð-
unum þar og auk þess rætt við
heimafólk. Síðan var haldið tii
Patreksfjarðar, Tálknafjarðar,
Bíldudals, Þingeyrar, Flateyrar
og ísafjarðar. Á öllum þessum
stöðum voru atvinnufyrirtæki
skoðuð og rætt við menn úr
bæjarstjórnum og sveitastjórn-
um, atvinnurekendur og fólk úr
ýmsum fleiri starfstéttum. Komið
var í þessari ferð til Bolungar-
víkur skoðuð þar fiskiðaðar-
fyrirtæki og rætt við oddvita.
Ætlunin var að fara þaðan til
norðurhluta Strandasýslu, en frá
því áformi var horfið sökum ó-
veðurs, er á skall. í stað þess var
farið með Djúpbátnum um Isa-
fjarðardjúp og nokkrir staðir
heimsóttir þar. Lauk þar með
þeirri ferð. Síðar um haustið
1964 fóru þeir Valdimar Krist-
insson og Bjarni Einarsson ferð
í Strandasýslu, og komu þá m. a.
við á Hólmavík og á Drangsnesi.
Var þar rætt við oddvita og kaup
félagsstjóra, skoðuð frystihús og
hafnarmannvirki,
Þriðja ferðalag til undirbún-
ings Vestfjarðaráætlun og Norð-
urlandsáætlun var svo farið á
s.l. sumri. Þá var farið rækilegt
ferðalag um Strendur á vegum
Atvinnujöfnunarsjóðs og Húna-
flóasvæðið allt. Var þá farið allt
norður í Árneshrepp. Þátt í
þeirri ferð tóku þeir Jónas
Haralz, Bjarni Einarsson, Valdi-
mar Kristinsson og Þór Guð-
mundsson. Ræddu þeir fyrst við
Guðjón Magnússon í Kjörvogi,
oddvita Árneshrepps um mál
hreppsins. Einnig var farið norð-
ur í Norðurfjörð og Ingólfsfjörð.
Að tokum var komið við í
Djúpuvík. Á öllum þessum stöð-
um var rætt við forráðamenn
byggðarlaganna. Þá var haldinn
fundur í Bjarnarfirði með
hreppsnefnd Kaldrananeshrepps
og rætt um hafnarmál, skólamál
og önnur framfaramál hrepps-
ins. í Hólmavík var rætt við odd
vita, kaupfélagsstjóra og fleiri
forvígismenn og rætt um hvaða
úrræði væru tiltækust í atvinnu-
og félagsmálum. Ennfremur var
komið við á Borðeyri.
Uppbygging hafin í Flatey
í júlímánuði 1966 var einnig
farið á vegum Atvinnujöfnun-
arsjóðs í Flatey og rætt þar við
Aðalstein Aðalsteinsson oddvita,
Ásberg Sigurðsson sýslumann
og fleiri um ástand atvinnumála
byggðarinnar í Flatey. Voru
allar byggðar vestureyjar
Breiðafjarðar heimsóttar í þessu
ferðalagi. Skiluðu sérfræðingarn
ir síðan skýrslu til Atvinnujöfn-
unarsjóðs um þessa ferð. Hefur
sjóðurinn síðan varið nokkru
fjármagni til uppbyggingar í
Flatey. Bráðibirgðaskýrsla var
gerð um Húnaflóasvæðið, þar á
meðal um Strandabyggðirnar. Á
grundvelli þessara skýrslna verð
ur Norðuriandsáætlun um at-
vinnulífsuppbyggingu væntan-
lega tilbúin í sumar, þar á meðal
um Strandasvæðið.
Þessi mál standa þá þannig
i stórum dráttum, aff fyrir
iiggur 90 blaffsíffna fjölrituff
skýrsla frá norsku sérfræff-
ingunum, tillögur aff 5 ára
framkvæmdaáætlun fyrir
Vestfirffi. Skýrsla þessi, sem
er dagsett í maí 1965, er
fyrst og fremst byggff á upp-
lýsingum íslenzkra sérfræff-
inga, sem ferðast hafa um
Vestfirffi og rætt viff mikinn
fjölda fólks, forustumenn á
sviffi sveitastjórnarmála, at-
vinnumála og félagsmála.
Skýrsla þessl er aff sjálfsögffu
Framh, á bls. 10
ÞARFNAST
EKKI
STRAUINGAR
— Míívíkudagvr 19, april 1967, — $í. *r$
TK Krvkjavik, í>r«jt»dag.
kom frnm i i
nrtðtf i (Jag, öð h»n Tttftrg- ;
„VewtfjaiHaÁMlvn*-
ítwwr »víp slmt a wrtmeftttr um'.
hiúnmáUn » AtþittR)
frtífcserln fvrítfínnsj engirt, —
lindwrtrkíð. V6sifjat»aáflelU«!»..;í''
{vrirfi»rt9t e»ffin,
.SlRurvíjv Kinarstwm,
{íuðmumlssftn. littrtttírtai Vahii
fttftrsaatt ðg fí. hafa á
mjt>« knúið að fjárúálarait
Itiprra að fa vltncvkju *ro. «vn- ■-
kaUaðþ VeKtfjmðaj.rttutt <>,e
þaii KV<ir átf hð» S* enn
Vkkí fuUhÓttt, 1‘rtííar h$f
wr vrrið »01 það, hvvmer vWUittt
tnegi iiets að httn verði kwtttt-
«erð wg hiri kama Úðéius iuðitt
svm <■» prssari J.ctm
v»»*-íð haMiB strttttKÍesía irVrtcfri
iyrir ^ngmiímam Ve*i(s»m
kWrrt»»ttl* «r wtjðrttarartfi.víí)ð; :
Uflttt.
Hannibai Vald»n»ar*sot» vltn
««» < gu r tli vlðr*>ðna vift
itarf*ttt«rtft rtj? fmstjóra Efuw
ha^«j»tofnHrt»TÍttrti»r jiesstt varJt
e» gerðajr ímfa vrrið þar
it ivkwhar titrannír iil aB fá
einhverjs vjtttrwkjn um mat
jmttw njf rt hvtthn »t,i«j m
hjú «tof«nn»otí». Stttrffrtrtaðnr
frtfttt fcefttr haft fflvð
Vestfjarðaiíolhm g«>m tjáðt
itð áívUttniM vmri
Wkkl Ulhrtítt og atnánn tö
>th saittgttn^rtníáíahættii
rtm.nar og, vwrtt uutiín
ftf Horskuo* ^rfrirðJttguw.
hé» JíTfðu vi'ifð u»» ttrfð. Þlrtö
c'tttfn 4rbs á rtorskw. |»ar
: tt'tt* vkki htif.l' tttínivt ttmi lil að
j>v-ðv hött. Hkkí máftl pú starfá
Wiaðwf'ittO ftfhofttia $»ttíó>í íhttil
o > engttr ttppivsfingar af oeirt«
vfirlvití Éceta, jþ*i j.að va»rw
vrirm.* »i fri rif iv-t jóf mm.i. að
$k4|tt»ðiatí buu* varðnmtl
.■WltrtrT' ÍHarfsnmðttrinn gat
^iðftu situthau*.* ýjft 4ú»a*
tfai'áix. forstjóra v,fttf»nmftrlnn-
m Ktaðfrstj liann, afí rík»s-
ftiomirt hrfðí Rrfjft ivriritttætí
um að okkvrt tttætij sn^ja írð
.amtlttttÍHHí" pj? ekkurt varð
4»»<lj htttta afhumia, Amtjö*»in
vn*rt e«tt ekfer vmn* 4rftg i
mit>kn a sttJttRuoguwáloþatt.
tím hennór ug ekiien heffti vor
tft citttt Itfma rafistöftto jtuSfe
íatt*f|*r frð t'Iúitamannámufti.
Hew ttffftð itrffh vrrjð. forsfjúr-
íttrt sagftí, rkgcrt httfði vr.rift
atíftjft v*>NtrjarðaáíftUuHfn»j
t Kfttahtígsstofnuttöjifti síð»ft
iihs> ttkkori ákvöðíft uiu frek
<urn Stwrí aft kttttftl* ^rt að Ef»n
m,tUttKka(» til að 55ia Vitttttt ve;
Rogin VuSifj«rðaa»:tiö» u
(rðttn J*ttft< tvm Sftfftgtíostuftiðl
ámmrði. vírri J»vt tV rtR oUUe
vmntaolu.ífi w»tM'r» á þvt %vf
* >..*‘\ttt nui
uttttí et mi stttttttrikúvitítt u
V 'ktfjttrftfttíJFtiuulftö xfto ro":
heírtt »e»ið t opíttfcfttm» »»»
tenhttm fttatttl uw sifeHt v»:
að tíJ af rikísstjttro heno:
pjftgilði kuto sérwtwkrar fyrJ
mjt*4at. f»ar er« aörins t»i dt»
« jjftrsktl tittt $arní(<ittgumtíi, <
tíkhert eftrr þeifti nj»rtlysttteur
Kttt* tnrst júrí íiftttttfttjíbsjttfttv
aríttuftt hrf»»» ííúfift, uot t
viftHttmði, ftiertrtíftmáJ, réfntft
mil. tétwsmái fi.
ei* ftetta kðljuft f>»
nftílaft lanftsfjðrðuntí,
Njai’fið, S\>m uuftið IftttO h\
vvtfð ur hftft, tíð ivvtr meim f:
■ jf'fotíit«gstfofftttöi»ní forðrtðrt
ttxeð ttorskottt fftrtöttunt,
iiú, votrt skáiutttft btfð, !
itxig&ja syslnmaftttð or v.ýsi
retfnda a Vesifjövðum.
htrnmjasýtftt kötttxj suntjiantfrt
ítt ftlíjrei ve^ntí jn>$* ati gj«r.vj
ýfinn «tl f^rlr fimnJ og jwtee
^úvrtíki. «ttt hnrð » favh»»U
«m ííftfjai viíkrmðttr hftfa ft
síe iUH sveiitírsiidmÍ
s'tTkftiýöstféJofi fm’strtðimj-
, ....FxmteM (> m
rm&m&
Mynd af forsíðugrein Timan s 19. apríl sl., þar sem haft er
cftir Sigurvin Einarssyni, Ha nníbal Valemarssyni og Gísla
Guðmundssyni, aff „Vestfjarð aáætlun fyrirfinnist engin“.