Morgunblaðið - 27.09.1967, Síða 14
MORGUNBLABIÐ, MIÐVIKUDAGUR 27. SEPT. I39T
14
Frá umrœðum r borgarstjórn um skólamál:
Hraða verður endurskoiun
fræðslukerfisins
— Nauðsynlegt að efla skólarannsóknlr
að mannafla og fjármagni
— Stefnt skal að fjölgun stúdenta
EI N S og skýrt hefur verið
frá í Mbl. fóru víðtækar um-
ræður um skólamál fram í
borgarstjórn Keykjavíkur sl.
fimmtudag. Að loknum þeim
umræðum var samþykkt
samhljóða tillaga borgarfull-
trúa Sjálfstæðisflokksins, sem
í voru fólgin eftirfarandi
atriði:
Ó Hraða ber heildarendur-
skoðun fræðslukerfisins og
markmiði og hlutverki
skólans í breyttu þjóðfé-
lagi.
} Fagnað er vísi að skóla-
rannsóknastofnun, en bent
á, að skólarannsóknum
hafi ekki enn verið búin
sú aðstaða, sem líkleg er
til skjóts árangurs.
} Minnt er á frumkvæði
Fræðsluráðs og Fræðslu-
skrifstofu Reykjavík-
ur að áætlanagerð og til-
raunum á sviði fræðslu-
mála.
Ó Lýst er nauðsyn þess að
efla skólarannsóknir að
mannafla og fjármagni.
t Borgarstjórn ítrekar boð
sitt um samstarf við und-
irbúning heildarendurskoð
unar fræðslukerfisins og
leggur áherzlu á samvinnu
fyrrgreindra aðila við
Efnahagsstofnunina.
Á fun'dmrum lá fyrir tillaiga
Sigurjóns Björnssonar (K) þar
sem lagt var til, að borgarisitjórn
lýsti því yfiir, að „það er ein-
dreginn vilji hiennar að stuðla
að því fyrir sitt leyti, að skóla-
hald fari seim bezt úr hendi og
sé í samræmi við kröfur nú-
tímaþjóðtfélags" og enrafremur,
að borgarstjórn „feli Fræðslu-
náði að kanna- gaumgæfilega
réttmæti framkominaiiar gagnrýni
(á fræðslukerfið) og geri rök-
studdar tiilöguir um þær endur-
bætur og breytingar jsem nauð-
synlegar reynast".
Sigurjón Björnsson (K) vakti
í luipphafi máis síns aithygli á
þeirri gagnrýni, sem fram hefur
kamið að undanförnu á fræðislu-
kerfið og krvað aér vera Ijúst, að
þasisi mál heyrðu ekki nenga að
takmörkuðu leyiti undir borgar-
Atvinna
Unugr maður óskar eftir atvinnu úti á landi. Sam-
vinnuskólamenntun og vanur verzlunarstjórn.
Húsnæði fyrir litla fjölskyldu þarf að fylgja. Til-
boð merkt: „Atvinna 58“ sendist Mbl. fyrir 3. okt.
Ford Bronco
til sölu árg 1966. Klæddur og vel með farinn.
Upplýsingar í síma 16573 eða Freyjagötu 37.
Sendlar
Drengir eða stúlkur, geta fengið starf við. útburð
símskeyta 2—3 tíma á dag, fyrir eða eftir hádegi,
eftir samkomulagi. Upplýsirigar í síma 22079.
RITSÍMASTJÓRI.
Blaðburðarfólk óskast
í nokkur hverfi í Hafnarfirði
Talið við afgreiðsluna.
Arnarhraun 14, sími 50374.
stjór.n ReykjavíkUir og Fræðslu-
ráð hennar. Hiiins vegar
saigði borgarfulltrúinn, að
fræðislulhéruðin sjélf gætu í ýms-
um iefnum staðið að endurbót-
iUim á skólaihaildi án atbeina ríkis-
vaildisinls og sagði, að nýmæli,
sem Reykjavífcurbong hefði
haft forr,göngu um á liðhrum ár-
um, hefðu stuðiað að enduríbót-
uim fyrir landið allit. Borgarfull-
trúinn sagði, að Reykjavífcur-
borg yrði að svara þeirri spur.n-
ingu, ihvort ástæða væri til að
taka þá igagnrýni, sem fram
hefði komið, alvarlaga'.
Ræðumaður vék siðan að
framkominni gagnrýni á fnæðslu
kerfið og vitnaði í tvær rit-
sitjórnarigreinar Mbl. frá 10.
sepft. og 13. sept. þar setm sér-
stakLega var rætt um landspróf-
ið og ennfremur til greinar
Matthíasar Jobannessen í Sam-
vinnunni og sagði isdðan: „Ég
trúi ekki öðnu en borgairfuilltrú-
um þyki sem mér, að þegar jafn
heiftarleg og víðtæk igagnrýni er
sett fr.am af ábyrgum og dóm-
hæfium aðilum, hljóti eittihvað
meira en Lrtið að vera að“.
Bor.garfulltrúinn sagði, að það
verkefn.i, sem hann legði til að
FræðsLuráði yrði falið væri mjög
umfangsmilkið. Það kostaði
mikla vinnu og fjármuni og þótt
svo væri ákveðið í erindisbréfi
Fræðsdiuréðs, að það væri „vei
á verði um allt það er verða má
skóia- og uppeldismálum héraðs-
ins til gagns“ væri ekkert und-
arlegt, þótt Fræðisluiróð væri
stundum í vaifa um, hversu langt
það ætti að ganga og af þeim
sökium væri Fræðsluráði vafa-
Lauisit kærkomið að fá viljayfir-
lýsinigu borgarstjórnar um þetta
efni.
Styrmir Gunnarsson (S) sagði í
upphafi méls siíns, að það færi
vel á því, að boTgarÆulltriúi
Aiþbl. tileinkaði sór skoðanir
Mbl. yfirleitt í jafn rífcum mæli
oig 'hamn hefði gert í skólamál-
unurn og væri þeiss að vænta aið
borga'rfulLtrúinn héldi áfiram upp
lesitri úr ritstjórniairgreinum
Mbl. á borgarstjórnianfundum.
Ræðumaður vék síðan að til-
lögu Sigurjóns Björnssonar og
siagði í fyrsta lagi, að svo virtist
sem tillögumaður drægi í efa, að
sikólaistjórar og kennarar ræktu
stönf sín við daglegan rekstur
skólanna samvizkusiamlega, öðru
vísi væri ekki hægt að skilja itil-
lögu hans um viljayfirilýsingu
borgarstjórnar þess efniis, að
„skálabald" færi sem bezt úr
hendi. Borgarfulltrúinn sagði, að
S'líkar viljayfirlýS'ingar væru ó-
þarfar og ástæðulauisar. Þé benti
ræðurmaður á, að tillaga Sigur-
jóns Björnssonar þýddi í raun,
að Fræðsluráði yrði falið það
verkefni, sem skólarannsóknir
ir hefðu á hendi og spurðá, hvort
nokkurt vit vær.i í, að tveir eða
fleir.i aðilar væru að vinna að
sömu verkefni bver í sínu horni.
Greinilegt er, isagði ræðumað-
ur, að tillögu þessari hefur verið
kasitað fram undirbúningslaust
án þess að tiilögumaður hafi
sjéLfur ,gert sér grein fyrir hvað
í tillögu hans felst. Hirns vegar
er sjáifsagt að nota þetta itil-
efni til 'almennra umræðna um
skóLamái hér í borgarstjórn.
Þiað er fyrist með starfi skóla-
rannsakn.a, sem athugun á
fræðsLukerfinu er beint í fastain
og ákveðdnn farveg og vissulega
var itími tii kominn. Sú stað-
reynd, að gedigvænlegt ástand
hefur skapazt í skólamáluim okk
ar lýsir sér beat í þvi, að alltof
fámennur hópur ísLenzkrar æsku
lýkur sitúdentsprófi og enn fá-
mennari hópur háskólaprótfi.
Talið er, að um 10% aí hverj-
um a'ldurisárgangi Ijúlki stúdents
prófi nú en í álitsgerð dr. Wolf-
gangs Bdelsteins um nemenda-
fjölda og skólaiþörf eem gerð var
fyrir Fræðslusikritfstotfuna er á-
ætlað, að 1970 muni um 16%
ljúka stúdentsprófi, árið 1980
um 24% og árið 2000 28%.
Raunar er erfibt að sjá, hvernig
þetta takmairlk á að nást 1970 að
óbreyttu ásitandi. Til samamburð-
ar miá igeta þass, að skv. áætiuin-
um um stúdenitatfjölda í nokkr-
um Evrópulömdum, siem gerðar
hafa verið í isamivinnu við O. E.
C. D. munu 25,5% hvers a.ldur®-
flokks í Júgóislavíu ljúka stúd-
enitsprófi 1970, 24% 1 írilandi,
22% í Noregi, 22% í Svílþjóð,
19% í Frakfclandi, 14% í Austf-
urrílki og 11,5% í Da.nmörku.Þess
ber að geta, að Svíar munu
komnir Langt fr-am úr þessari á-
ætlun og að 35% atf hverjum
aldursángangi munu mú ljúka
stúdentsprófi í Svíþjóð. Við slit
háskólans sl. vor upplýsti há-
skólarektor, að einungis 37,5%
þeirna, isiem irwirituðust í hiáskál-
ann lykju þaðan prótfi, að vísu
mokkuð hærra hlutfaill þegar um
karlstúdenta væri að ræða eða
47,5% en inna.n við 10% kven-
stúdenita'. Stúdentafjöldinn er
kj.arni þess vandaimáls, sem hér
er urn að ræða, sagði borgar-
fulltrúinn, allt starf að eraduif-
skipulagningu skólakerfisins
hlýtur að miðast við það hötfuð-
atriði, að um ístórtfellda fjölgun
stúdenta verði að ræða þegar á
næstu árum.
Auðvitað verður vandi ís-
Lenzkra skólamála ekki leystur
með því einu að afnema lands-
próf eða opna 3. bekki mennita-
skóLanna, en athugun á þremur
árgöragum Menrataiskálams í
Reykjavík leiddi í Ijós, að ein-
ungis 58—62% komust klakk-
Laust í 4. bekk. Rót vandamáls-
iras liggur niður eftir öliu skóla-
kerfinu, kennsluaðferðum og
námsefni á skyldustiginu. Aukn-
irag stúdentafjöldans Leysir beld-
ur ekká a.llan vanda, hásikólinn
verður að miða starf sitt við
kröfur nýrna tíma en ekki emb-
ættismannaiþönf fyrir hálfri öld.
Ræðumaður vék síðan að
sikólarannsóknum og taldi, að
endursfcoðun fræðslukerfisins
þynfti að miða að fjórum höfuð-
atrdðum. í fyrsta lagi endursfcoð-
un á uppbyiggimgiu, skóLafcerfisiras
í heild, þ. m. t. teragsi eirasttakra
skóla.S'tiga með ‘hliðsjón af .þeirri
nauðisyn að fjöLga .stúdentum., í
öðru lagi endursikoðun á kennslu
aðferðuim og námsiefni, sem miði
að því, að nemendur séu betur
undir menntaskóla- og háskóla-
niám búiniir, í þriðja Lagi endursk.
á menntun kenraara, sem sam-
ræma þarf fr.amangreindum
markmiðum og í fjórða laigi er
nauðsynlegt að fylgjast ræki-
lega mieð nýjungum á sviði sfcóla
bygginiga með það fyrir auigum
að gera þær ódýrari og hentugri.
Borgarfulltrúinn vék síðan að
Nauðimgaruppböð
Að kröfu Heimis Hannessonar, hdl. verða borvél
og tveir vatnshitunarkatlar, eign Vélsmiðju Sand-
gerðis h.f., seldir á nauðungaruppboði í vélsmiðj-
unni í Sandgerði, miðvikudaginn 4. október, kl.
15.00.
Greiðsla fari fram við hamarshögg.
Sýslumaðurinn í Gullbringu- og Kjósarsýslu,
25. september 1967.
Steingrímur Gautur Kristjánsson, ftr.
starfi sikólaranirasókn'a, benti á,
að mannafli þeinna væri einungis
forstöðuimaðuir og ein skritfstofu-
stúlka ásamt tveimur ráðunaut-
um, siam væru í fullu starfi ann-
ans staðar. Skólariannisóknir hatfa
fram til þessa fyrst og fremst
beint etartfi sínu annars vegar
að því að fæna, í sikýrslur ndður-
sitöður- tilnauna, sem Fræðsluráð
og Fræðisilusikrifistoifani hatf'a beitt
sér fyrir og hins vegar að nann-
sóknarviðtölum við neynda skóla
menn, en með þeim er safnað
alhliða upplýsingum um skóla-
mál. Spyrj.a verður, hvort unmit
sé að framkvæma róttækar
brieytingar á keransiluaðferðum
og nárrasefni nema uppbyggingu
skólakerfisins í heild verði
breytt jafrahliða. Hins vegar er
ljósit, að með þeim mannaiffla,
sem skólara'nrasóknAr hafa yfir að
ráðia nú, er tæplega að vænta
víðtækara stairfs .af þeirra hálfu,
em þá vaiknar isú ispurninig, hvont
við 'höfum etfni á að bíða svo
lengi, sem hinn takmairkaði
mia.nnafli bendir til.
Ræðumaður kvað auigljóst að
au'ka yrði bæði mannatfia og
fjármagn, sem skólarannsóknir
bafa yfir að ráða.
Þá igerði borgarful'ltrúinn
grein fynir sta-rfi Fræðsiuráðs
og Fr.æðisluiskritfstofunnar á uind-
anförmum árum og kvað eragum
blöðum um það að fletta, að
þassir aðilar 'hefðu haft frum-
kvæði að ýmsum helztu nýjung-
um í iskólamálum á undantförn-
um áruim en aðgerðir þesisara að-
ila- bafa anna.rs vegar beinzt að
bættri nám.saðstöðu varagefinnjai,
íorniæmra eða seinþroska barraa
oig hiras vegar að tiiraiuraum með
nýjiar keranisluaðferðir og br.eytt
nám'Siefni, .svo 'sem í tU'nigumáLa-
'kennslu, enisku og dönsku, svo
og stærðtfræði.
Ræðiumaður vitraaðd síða.n í
greiraar Kristjáras J. Gunnans-
sona.r, skó'lastjór.a, um skólaimáil,
en haran kvað Krisitján J. G.unn-
ar.sson öðrum frem.ur hatfa Leit-
azt við að koma atf stað vafcn-
ingu um skólamiálin oig leragi bar
izt fyrir því, að skólarannsókna-
stotfnun yrði komið á fót, þótt
hún væri tæpast enn komiinn í
þ.ann farveg, sem Kristján J.
Gunniarsison hefði iaigt til.
Að lokum saigði borgartfulltrú-
inn: „Það þarf enginn að láta
isér til hugar koma, að það sé
auðveLt verk .að leggja grund-
völl að nýskipan íslenzkra skólai-
máia, en að því verður að vinnia
a.f meiri kr.afti, mieiri miannatfla
og með meira fjárimaigni en hinig
að til og ég efiast ekki um, að
stofna'nir Reykja vílkunborgar eru
reiðubúnar til 'samvinnu við þá
aðila, sem að þessum málum
virama atf hálfu níkiisins“. Síða.n
laigði borigarfuilltrúinm fram til-
lögu þá fyrir hönd borgarfull-
trúa Sjáltfstæðiisflokksiras, sem
lýsit var hér að framam.
Sigurjón Björnsson (K)
kvaðst ánægður m.eð tillögu þá
er borgjartfulltrúar Sjáltfstæðiis-
flokksins hefðu Lagt fnam.
Haran sagðist iekki Leiggja samna
skillning í orðið ,,skálaih.ald“ og
síðasti ræðumiaður, í sínum huga
merkti það skálakertfið í heiLd
en ekki einuragis d'a.glegam refcst-
ur skóla. Ræðumaður kvaðet
ekki sjá neitt aithugavert við
það, þótf Reykjavíkurborg héldi
uppi víðtæku nanmsókraarstarfi á
sviði skóiamála, sMfct væri þveirt
á móti æskilegt.
Borga'rfulltrúimm vék að frum-
kvæði Fræð'sluráðs í skólamál-
um og kvaðsit alls ekki iaista það
sem gerit hefði verið á vegurn
FræðsLuráðs í skóiamáluim en
siaigði, að ekki væri til mikils að
Framhald á bls. 19
Blómlaukar