Morgunblaðið - 23.11.1967, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 23. NÓV. 1967
19
— Markaðsmál
Fraimlh. aí bls. 10
þurfa ebki að ffreiða innflutnings
tolla af þessum afurðum í EFTA
löndum. Norðmenn þurfa ekki
að liggja eins lengi með birgðir
og greiða lægri vextL Þá erú
ýmsar rekstrarvörur þeirra
ódýrari en á íslandL þar á mieðal
ol'ía. Loks greiðir norska ríkið I
ár a.m.k. 720 milljónir króna
styrk til sjávaxútvegsins og er
tekna aflað með sköttum á verzl
unarflota, viðskipti og iðnað
Norðmanna.
Þegar þetta er athugað sést, að
munurinn á bræðslusíldarverð-
inu á íslandi og í Noregi er miklu
meiri en hann virðist vera í
fljótu bragði.
Því miður er högum síldar-
verksmiðjanna ekki þannig hátt-
að á íslandi, að þær geti til lang-
frama risið undir svo miklum
hallarekstrL sem þær hafa átt
við að etja á þessu ári,
★ ★ ★
Stóraukin framleiðsla annarra
þjóða, versnandi markaðir og
Viðskiptkjör fyrir íslenzkar sjáv-
arafurðir í ýmsum löndum hafa
skapað þennan vanda. Ég er
sammála ályktun meirihluta
stjórnar Landssambands isL út-
vegsmanna, sem samþykkt var
á fundi stjórnarinnar fyrir
skömmu, með 14 atkvæðum gegn
1, um það að rétt sé að ísland
gerist aðili að EFTA.
Ályktunin var svohljóðandi:
„Þar sem sjávarútvegur ís-
lendinga á nú í vök að verjast
vegna aflabrests og gífurlegs
verðfalls afurðanna og ísland er
eina ríkið í Vestur-Evrópu, sem
ekki hefuT ennþá gerzt aðili að,
eða hafið viðræður um upptöku
í BBE eða EFTA, og þeir sem
utan við þessi bandalög standa,
sæta stöðugt versnandi við-
skiptakjörum, miðað við aðildar-
ríkin að bandalögunum, þá skor-
ar L.Í.Ú. á Alþingi og ríkiss-tjórn
að semja, svo fljótt sem við verð-
ur komið, um aðild að Fríverzl-
unarbandalaginu (BFTA) til
þess að tryggja að útflutningur
íslenzkra sjávarafurða njóti
ekki lakari viðskiptakjara en
gilda um sjávarafurðir í við-
skiptum þessara landa.
Jafnframt fari fram athugun
á aðild íslands að Efnahags-
bandalagi Evrópu (EBE), þar
sem sérhagsmunir íslands séu
tryggðir".
Að sjálfsögðu þurfum vér ís-
lendingar að reyna að selja út-
flutningsvörur vorar á sem hag-
stæðastan hátt á hinum ýmsu
mörkuðum. Hefur ekki sú leið,
sem Jón Gunnarsson valdi til
þess að koma hraðfrysta fiskin-
um inn á ameríska markaðinn,
reynst svo hagstæð, að vert sé
að reyna hana í enn stærri stíl
þar og jafnframt annarsstaðar?
Leiðin var sú, að flytja mik-
inn hluta fiskflakanna inn til
Bandaríkjanna í „blokkum“,
sem síðan eru matreiddar í
neytendaumbúðir í verksmiðju,
sem Sölumiðstöð hraðfrystihús-
anna reisti og rak í þessu skyni.
Hefur S.H. nú byggt nýja verk-
smiðju á öðrúm stað, sem tekur
til starfa áður en langt um líður.
S.Í.S. hefur og reist verksmiðju
í Bandaríkjunum í sama skyni í
kjölfar fyrri verksmiðju S.H.
Við þessa aðferð vinnst það,
að fiskflökin koma sem. hráefni
til neyzlulandsins og lenda í
lægsta tollflokki. Ekki þarf að
matreiða þau fyrr en eftir hend-
inni skv. því sem markaðurinn
segir til á hverjum tíma.
Ef flökin væru miatreidd hér
á landi þyrfti að flytja inn til
þess talsvert hráefni. Einnig væri
hætta á skemmdum vörunnar í
flutningum hennar á markaðs-
stað og erfiðara að fylgjast með
þörfum kaupendanna á hverj-
um tíma og vaxtatap mikið. Þá
yrði flutningskostnaður meiri
og miklu dýrari þegar á hann
hlæðist innflutningstollur er-
lendis af hærri upphæð en áður,
auk þess sem varan lenti í hærri
tollflokki.
Hraðfrystar vörur ryðja sér
æ meir til rúms í heiminum og
ekki sízt í Evrópu.
Tel ég að ekki megi dragast
lengur að hefja aftur undirbún-
ing að því að komast inn á Evr-
ópumarkaðinn með hraðfrystan
fisk eftir sömu eða svipuðum
leiðum og í Ameríku.
En því miður var því undir-
búningsstarfL sem S.H. hafði
byrjað á í þessu skyni í Bret-
landi og Hollandi hætt að mestu
eða öllu leyti fyrir fimm árum.
★ ★ ★
Eins og tekizt hefur að marg-
falda veiðisvæði íslenzka síld-
veiðiflotans með hinum stóru
síldarflutningaskipum og stærri
og betur útbúnum síldveiðiskip-
um, þá þarf að gera hliðstæðar
ráðstafanir varðandi bolfiskveið-
ar með eflingu togaraflotans.
fslenzku togararnir eru einu
fiskiskipin, sem sótt hafa veiðar
á bolfiski á fjarlæg mið til lang-
frama, oftast með góðum ár-
angri. Síðustu 15 árin hefur tog-
araflotanum - farið hnignandi
vegna misréttis í sambandi við
svonefndan bátagjaldeyri og
vegna útfærslu landhelginnar.
Sjálfsagt virðist vera að leyfa
þeim 22 togurum, sem enn eru
gerðir út, ásamt bátum, sem tog-
veiðar stunda, að veiða inn að
gömlu land'helgisMnuni á vissum
tilteknum svæðum á vissum
árstímum.
Það liggur í augum uppL að
nauðsynlegt er að endurnýja tog-
araflotann til þess að auka sókn-
arsvæði íslenzkra fiskiskipa á
fjarlægum miðuim. Sú endumýj-
un verður þeim mun léttbærari
fyrir alla aðila, sem meiri skyn-
semi er sýnd í sambandi við hag-
nýtingu íslenzku landhelginnar.
Heildarhagsmunir þurfa þar að
ráða í samráði við álit fiskifræð-
inga, en ekki ímyndaðir hags-
munir eða þröngsýn hreppa-
pólitík.
Togaraútgerðin er undirstaða
hraðfrystihúsanna og annarra
fiskverkunarstöðva í Reykjavík
og hinum stærri kaupstöðum.
★ ★ ★
í s.l. febrúarmánuði var fyrir
atbeina ríkisstjórnarinnar skip-
uð nefnd til þess að athuga rekst-
ur hraðfrystihúsanna og gera
tillögur til úrbóta. Nefnd þessi
hefur látið gera ýmsar athuganir
á rekstrinum og mun skila áliti
síðar.
Eyjólfúr ísfeld, framkvæmda-
stjóri S.H. sagði á fundi um sjáv-
arútvegsmál hinn 9. nóvember
s.l., þegar hann hafði rætt um
erfiðleika hraðfrystihúsanna:
„Engum þarf að koma á óvart
miðað við þetta að 8-10 frystihús
hafa orðið að hætta rekstri um
lengri eða skemmri tíma. Fimm
þessara húsa framléiddu fyrir
um 100 milljónir s.l. ár. Miklu
fleiri frystihús væru nú stöðvuð,
ef ekki hefðu komið til þeir vara
sjóðir, sem ég áður minntist á,
sérstök fyrirgreiðsla banka og
annarra lánastofnana í ýmsum
tilfellum og loks bein framlög
bæjar- og sveitarfélaga. Er nú
fyrirsjáanlegt, að ef ekki verður
úr bætt um starfsgrundyöll,
munu bæjar- og sveitarfélög á
ýmsum stöðum þurfa að taka að
sér reksturinn vegna atvinnu-
ástands og jafna tapinu í útsvör-
um á ibúa sveitarfélaga".
Aukafundur Sölumiðstöðvar
hraðfrystihúsanna samþykkti eft
irfarandi tillögur:
„Aukafundur S.H., haldinn í
Reykjavík 23. október 1967, vísar
til samþykkta um nauðsyn þess,
að hraðfrystiiðnaðinum sé skap-
aður viðunandi starfsgrundvöll-
ur.
Telur fundurinn, að eigi megi
lengur dragast að gengi íslenzku
krónunnar verði rétt skráð, eða
aðrar þær ráðstafanir gerðar,
sem koma útflutningsframleiðsl-
unni að sömu notum. Verði slíkt
eigi gert hið bráðasta, mun meg-
inhluti hraðfrystiiðnaðarins
stöðvast innan tíðar.
Treystir fundurinn á, að stjórn
arvöld geri hið fyrsta viðeigandi
leiðréttingarráðstafanir vegna
útflutmngsframleiðslunnar, svo
að ekki þurfi að koma til rekstr-
arstöðvunar".
„Aukafundur S.H., haldinn í
Reykjavík, 23. október 1967,
ítrekar fyrri áskoranir til ríkis-
valdsins um, að aðstöðugjald á
fiskiðnaði verði fellt niður og
ennfremur, að rafmagn til fisk-
iðnaðar verði lækkað og selt á
svipuðu verði og til annars orku-
freks iðnaðar“.
Þá hefur önnur nefnd ásamt
stjórn Landssambands ísl. út-
vegsmanna starfað að því und-
anfarnar vikur að gera tillögur
um ráðstafanir sem skapa eiga
rekstrargrundvöll fyrir bátaút-
veginn á komandi árL Verða
þessar tillögur lagðar fyrir aðal-
fund L.Í.Ú., sem haldinn verður
í byrjun næsta mánaðar. ^
Aðal skreiðarmarkaður íslend-
Ver doktors-
ritgerð
LAUGARDAGINN 26. nóv. n.k.
fer fram doktorsvörn við lækna
deild Háskóla fslands. Mun Guð
mundur Björnsson læknir þá
verja rit sitt „Primary Glauc-
oma in Iceland" fyrir doktors-
nafnbót í læknisfræði. Andmæl-
endur af hálfu læknadeildar
verða dósent Kristján Sveinsson
og prófessor dr. Júlíus Sigurjóns
son.
Sprengja í
99Fri5arhofinu4<
Cairdiff, Wales, 17. nóv.
AP-NTB.
SKÖMMU áður en viðræður í
fundarsailnum „The Temple of
Peace“ í borgarmiðstöðinni í
Cardiff áttu að hefjast, sprakk
sprengja, sem komið bafði verið
fyrir rétt fyrir ofan anddyrið.
Til fundarins var boðað til að
ræða fyrirhuguð hátíðahöld, sem
þar eiga að fara fram í tilefni
af útnefningu enska ríkisarfans,
seim Prins af Wales, vorið 1969.
Von var á Snowdon, lávarði, til
viðræðnanna, en þegar atburður-
inn gerðist, var enginn í hygg-
ingunni. Lögreglan segist ekki
geta fullyrt, hverjir sökudólg-
arnir séu, en velskir þjóðernis-
sinnar hafa hótað öllu illu eff af
hátíðahöldum þessum verður.
Skömmu eftir að sprengjan
spirakk safnaðist all stór hópur
Wales- manna saman við and-
dyrið og héldu menn á mótmæla
spjöldum „Wales á að borga 2,500
pund fyrir enskan prins“, en það
er sú upphæð, sem Walesmenn
segja, að hátíðahöldin muni
k°Lögreglan dreifði hópnum og
handtók níu manns, sem neituðu
að hlýða fyrirskipun hennar.
Corue de Murville um:
Utanríkisstefnu
Frakklands
París, 18. nóv. — AP
UTANBÍKISRÁÐHERRA Frakk
lands, Couve de Murville, sagði
í ræðu um utanríkisstefnu
Frakklands á föstudag, að þegar
Víetnam-stríðinu væri lokið og
gjaldeyriserfiðieikar Bandaríkj-
anna yfirstignir mundi Frakk-
land aftur sættast heilum sátt-
um við Bandaríkin. De Murville
varði einnig afstöðu Frakka til
Bretlands varðandi Efnahags-
bandalagið, og stuðning Frakka
við aðskilnaðarstefnu franskra
Kanadamanna í Quehec.
De Murville sagði m.a.: „Þeg-
ar gj aldeyriserf iðleikarnir í
Bandaríkjunum hafa verið yfir-
stignir og Víetnam-stríðinu er
lokið munum við aftur verða
vinir án skilmála og sérstaklega
án slæmra skilmála."
Þá sagði de Murville, að
Frakkland mundi halda áfram
að selja vopn til landanna fyrir
botni Miðjarðarhafs. Sagði
hann, að vopnasendingarnar
væru engin hernaðarleg ógnun
við ísrael, og vissu það allir,
nema ísrael. Þá fordæmdi utan-
ríkisráðh. uppgang ný-nazism-
ans í V-Þýzkalandi, en bætti því
við, að þessi hreyfing nyti ekki
almenns fylgis og afstaða Frakk
lands til V-Þýzkalands væri
byggð á þeirri hugmynd, að þar
stæði lýðræði föstum fótum.
★ ★ *
inga hefur lokazt á þessu ári
vegna borgarastyrjaldar í Níger-
íu, sem enginn veit hvenær kann
að ljúka, en ekki verður fjölyrt
um það hér vegna þess að mjög
greinargóðar upplýsingar komu
um þennan þátt útvegsfram-
leiðslu vorrar hér í blaðinu s.l.
sunnudag.
★ ★ ★
Örðugleikar þeir, sem nú
steðja að íslenzku þjóðinni eru
mjög alvarlegir, en vegna upp-
byggingarstarfsins á undanfórn-
um árum eru íslendingar þrátt
fyrir allt betur búnir til þess að
mæta örðugleikunum en nokk-
urn tíma áður, þegar syrt heffur
í álinn,.
Hér má ekki hefjast barátta
allra gegn öllum, heldur verður
að rifa seglin og eyða ekki meira
en aflað er, en halda þó umfram
allt svo á málum, að ekki komi
til atvinnuleysis.
Reykjavík, 21. nóv. 1967.
Sveinn Benediktsson.
PILTAR,
Wwl
EFÞlÐ EIGI0UNHU5TUNA
ÞÁ Á ÉG HRINCrANA /
/4<ttr/sfr<x/f S V
Mfflunumuni
BlLAR
Seljum
ídag
Rambler American árg, 65,'
66.
Ramlber Marlin árg. 65.
Rambler Classic árg. 63, 64,
65.
DKW árg. 63, 64.
Renó R 8 árg. 63.
Opel Record árg. 62.
Opel Caravan árg. 62.
Opel Capitan árg, 59.
Volvo Amazon árg. 63.
Dodige árg. 66.
Notið síðasta tækifæri á
góðum kaupum.
Hagstæðir greiðsluskil.
málar.
Rambler-
- MAMVILLE
glenillareinangrunin
JON umboðið
LOFTSSON HF.I
Hrirrgbraut 121 — 106001
llllllllllllllllllll
BiLAKAUP.
ÍVel meS farnir bílar tilsöluj
1 og sýnis (bflageymslu okkar
I að Laugavegi 105. Tækifæri
til að gera góð bílakaup.. —
| Hagstæð greiðslukjör. —
Bílaskipti koma til greina.
Falcon, einkabíli árg. 66.
Chevrolet Impala árg. 64.
Rússajeppi (stórt hús) árg.
66.
Volkswagen árg. 65, 66,
Taurnis 17 M station árg.
62, 64.
Bronco árg. 66.
Rambler American árg. 61.
Zephyr 4 árg. 66.
Chverolet Belair árg. 62.
Trabant, fólksbíll árg. 66.
Prinz árg. 62.
Opel Record árg. 62.
Moskwitch árg. 62, 64.
Ford Custom árg. 64.
Taunus 12 M árg. 64.
Taunus 17 M árg. 63.
Anglia station árg. 62.
Willy’s jeppi árg, 64, 67.
Skoda Octavía árg. 62.
Cortina station árg. 63.
Comet sjálfskiptur árg. 63.
Tökum góða bíla í umboðssölu|
| Höfum rúmgott sýningarsvæði
innanhúss. ,
UMBOOIÐ
SVEINN EGILSSON H.F.
LAUGAVEG 105 SIMI 22466
Fleiri og fleiri nota Johns-
Manville glerullareinangrun-
ina með álpappírnum
Enda eitt bezta einangrunar-
efnið og jafnframt það
langódýrasta.
Þér greiðið álíka fyrir 4”
J-M glerull og 2y4” frauð-
plasteinangrun og fáið auk
þess álpappír með!
Hagkvæmir greiðsluskilmálar.
Sendum um land allt —
Jafnvel flugfragt borgar sig.
Jón Loftsson hf.
Hringbraut 121. - Sími 10600.
Akureyri: Glerárgötu 26.
Sími 21344.
Jólavörurnar
eru komnar
Sérkennilegur og ódýr borð-
búnaður frá Thailandi.
Útskorin og fílabeinslögð
borð, reykborð, styttur,
skartgripa. og vindlakassar
og margt fleira úr viði.
Blómavasar, kertastjakar,
öskubakkar, borðbjöllur
með kertastjökum, vínsett,
ávexta- og konfektskálar og
margt fleira úr messing og
svörtum málmi.
Indversk alsilki herðasjöL
slæður, treflar og herrabind;
Skartgripir úr fílabeini.
Einnig margar tegundir of
reykelsum.
Gjöfina, sem veitir varanlega
ánægju fáið þér í
JASMIN
Vitastíg 13 - Símj 11625,