Morgunblaðið - 17.02.1968, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 17. FEBRÚAR 1968
3
SVO sem skýrt hefir verið
frá í fréttum efnir Zonta-
klúbbur Reykjavíkur til
skemmtunar n.k. sunnudag að
Hótel Sögu til styrktar starf-
semi klúbbsins fyrir heyrn-
arskert börn. Klúbburinn hef
ir um nokkurt árabii unnið
að þessu mjög svo brýna verk
efni. Meðal verkefna klúbbs-
ins hefir verið að styrkja
fólk tii frekara náms, er leitt
gæti til þess að auka hjálp-
ina til handa börnum þeim,
sem einangrast sökum skorts
á heyrn. Einn styrkþegi
klúbbsins er Hrafnhildur Sig-
urðardóttir, ung fóstra í leik-
skólum borgarinnar.
Hrafnthildur er nú komin
frá nokkurra mánaða dvöl við
*
Hrafnhildur leikur við börnin og kennir þeim um Ieið.
(Ljósm. M'bi. .Kr. Ben.)
Heyrnarskert börn hljéti þjálfun
mei hinum talandi
Heimsókn í barnaheimilið Staðarborg, þar sem
heyrnarskert börn hljóta þjálfun
heiyrnarstöðina í Árósum og
starfar nú á tveimur barna-
heimilum Sumargjafar hér í
borg, Staðarborg við Réttar-
holtsskóla og Tjarnarborg.
Við hittum Hrafnlhildi þar
sem hún var að störfum í
Staðarborg, en þar er ein
deildin þannig, að heyrnar-
skert börn leika sér með heil-
brigðum börnum. Þegar við '
litum inn í leikstofuna, sáum
við nokkur börn, flest þriggja
ára að aldri eða yngri. LítiU
hnokki sagðist bara vera
tveggja ára. Hraf.nhildur
spurði hvort við tækjum eft-
ir þvi að í hópnum væri ein-
hver heyrnarskertur. Það gát
um við ekki séð, þótt við
reyndum að fylgjast af at-
hygli með börnunum nokkra
stund. Þau léku 'sér öll eðli-
lega og ó'þvingað. En á löng-
um tíma hefði mátt sjá að ein
stúlkan talaði næsta lítið. Síð
an ræddum við við Hrafn-
hildi nokkra stund og barst
talið fyrst að dvöl ’hennar er-
lendis.
— Ég vann á heyrnarstöð-
inni í Árásum og á ýmsum
leikskólum og dagheimilum
þar í borg. Lærði ég þar með-
ferð og endui'hæfingu heyrn-
ardaufra barna.
Nútímatækni gerir fært að
hjálpa heyrnardauifum mun
meira en áður var mögulegt.
Sérstaklega er unnið að því
að heyrnardauf börn geti lif-
að sem eðlilegustu lífi í sam-
skiptum við þau sem tala og
heyra. Hin heyrnardaufu fá
tæki sér til hjálpar og svo er
unnið að því að málið klingi
stöðugt í eyrum þeirra, einnig
að þau læri að lesa af vörum.
Hér á landi eru alltaf nokk-
ur tilfelli um heyrnardauf
börn, en nú eru þau sérstak-
lega mörg, því árið 1964 gekk
faraldur „rauðra hunda“ hér
og sýktust verðandi mæður,
sem gengu með börn sín og
leiddi það til þess, að einmitt
þá fæddust óvenjulega mörg
börn heyrnardauf. Þau eru nú
á þeim aldri að með eðlileg-
um hætti ættu þau að vera
farin að læra að tala. Alls
m'unu 80 börn í landinu hafa
orðið heyrnardauf af þessum
sökum. Af þeim eru 10 hér á
Reykjavíkursvæðinu. Þau eru
nú komin hér í leikskóla og á
dagheimili.
Næst berst talið að starfi
fóstrunnar og 'hlutverki dag-
heimilanna og hinni miklu
þýðingu þeirra fyrir þessi
börn.
— Starf fóstrunnar er mjög
þýðingarmikið, segir Hrafn-
hildur. — Hún ’hefir mjög
mörg tækifæri til þjálfunar
barnsins í leik þess. Yið not-
um sífellda endurteknin.gu á
heiti hlutanna og við gerum
okkur far um að vera með
andlitið í réttri hæð og beint
fyrir framan barnið, svo það
sjái rétt hvernig varirnar
mynda orðið og læri þar með
að lesa af vörum. Hin heyrn-
arskertu börn eru mjög eðli-
leg í samskiptum sínum við
hin börnin og þau skilja hvert
annað og leika sér saman á
venjulegan hátt. Það er rnjög
þýðingarmikið fyrir félags-
legan þroska þessara barna,
að f'á að vera með öðrum
börnum, sem tala og heyra og
þetta er einnig einkar mi.kil-
vægt fyrir heil'brigð börn að
umgangast önnur, sem eitt-
hvað er að. Þau skilja fljótt
að við því er ekkert að segja.
Þeim finnst fljótlega sjálf-
Börnin leika sér með brúður.
Heyrnarskerta barnið er að
setja húfu á brúðuna sína.
sagt að þessi börn hafi heyrn-
artæki í eyrunum og ekkert
við það að afhuga.
Við spyrjum Hrafnhildi nú
um, hvernig starfi hennar sé
háttað.
— Ég fer á milli þessara
tveggja barn-aheimila hér í
Staðafborg og Tjarnarhorg og
er þar sem aukastarfekraftur
til að annast þjálfun þessara
barna. Auk þess vinn ég svo
í sambandi við heyrnardeild
Heilsuverndarstöðvarinnar.
Fóstrurnar á dagheimilunum
eru ákaflega liðlegar, en vissu
lega kem ég inn á þeirra
yerksvið. Laun tek ég að
h'álfu hjá Su'margjöf og að
hálfu hjá Heilsuverndarstöð-
inni. Það hafa margir sýnt
máli þessu ríkan skilning, svo
sem Sigvaldi Þorgilsson, sem
rekur sinn eigin dagskóla.
Hann hefir leyft að þessi
heyrnarsk.ertu börn fengju að
dveljast með heillbrigðum
börnurn í skóla hans. Börn
þurfa að fá að dveljast í leik-
skólum áður en þau fara í
heyrnleysingja'skóla, en þang
að eru þau skólaskyld fjög-
urra ára.
Það ber að athuga, að leik-
skólar.nir hafa ýmisleg't, sem
ekki verður komið við á
venjulegum h'eimilum, en sem
verður til hjálpar heyrnar-
skertum börnu'm. Skólarnir
hafa ýmis leiktæki, sem að-
eins verða notuð þar sem
fleira en eitt barn eru á sama
reki. Heil'brigðu ibörnin verða
þannig til mikillar hjálpar
meðan hin eru að læra að
tala. T.d. notum við leik-
spjöld þar sem myndir eru af
ýmsurn hlutum, 9 my.ndir á
hverju spjaldi. Síðan eru
sömu myndirnar á litlum
spjöl'dum, ein á ihverju. Stóru
spjöldunum er dreiflt roeðal
barnanna og s'íðan tekur
kennarinn upp eitt lítið
spjald, heldur því við andlit
sér og nefnir heiti hlutarins,
sem myndin er af, skýrt og
greinilega. Það barn, sem hef-
ir þessa miynd á spjaldi sínu
gefur það til kynna með því
að kalla upp na'fnið á hlutun-
um og fær síðan litla spjaldið
og er ‘því hvolft yfir sömu
mynd, sem fyrir er á spjal'di
þes's. Þannig gengur leikurinn
og er sérlega spennandi, um
leið og hann er fræðandi fyr-
ir 'börnin.
Margt fleira er hægt að
gera og ýmis tæki eru til,
sem 'hjálpa til þjálfunar
heyrnarskertum hörnum og
heyrnarskertu fólki. Sjónvarp
ið hefir verið tekið til þeirra
rrota. Þá er sett upp sérstakt
magnarakerfi í skólastofur,
þar sem heyrnardaufir g^ta
tengt tæ'ki sín við kerfið.
Við endum þessa heirosókn
í Staðarborg m.eð því að ‘horfa
á Hrafnhildi leika sér við
nokkur barnanna og s’íðan
fara þau öll og leika s'ér ein
með brúður og varð þar ekki
greint að hið heyrnarskerta
væri útundan.

Margra daga verk
unnið á 20 klst.
HÉR á landi eru nú staddir
tveir menn frá skozka fyrirtæk
inu Nicole & Andrews, en það
fyrirtæki annast ýmisskonar
viðgerðir á vélum. Viðgerðar-
menn fyrirtækisins eru hér með
mjög fljótvirkar vélar til þess að
skipa. Þeir eru nú að vinna
slíkt verk í Jörundi II., og vinna
þeir verkið á 20 klst, ien venju-
legur tími í slíkt er 15—30 dag-
ar.
Venjulega hefur þurft að rifa
vélina til grunna, til þess að ná
króntöppunum,, en þessir við-
gerðarmienn gera þetta á staðn-
um án þess að rífa nokkuð að
ráði. Þannig sparar þetta mjög
miikið tímia og peninga- Fyrir
ári var sams'konar verk unn-
ið í togaranum Víking og
einnig hafa viðg'erðarmennirnir
unnið ámóta verk fyrir land-
helgisgæzluna. Fyrirtækið sem
hefur einkarétt á þessu er
skozt og heitir Nicole & And-
rews ,en viðgerðarmenn frá
þeim fara út um allan heim til
slíkra vi'ðgerða. Sem fyrr segir
er venjulegur viðgerðatkni á
slíku'm bilunum flá 1'5—30 dagar.
Sk'ozku viðgerðarmenn.irnir
tveir byrjuðu að fræsa kl. 4 í
fyrrinótt og bjuggust við að
vera búnir með verkið á mið-
nætti í gærk'VÖldi.
/s á Breiðafirði
Stykkishólmi, 14. febrúar
ÓVENJU mikill ís er nú í
Breiðafirði. Nær hann frá Stykk
ishólmi, langt inn fyrir Skógar-
strandareyjar og langleiðina' út
undir Bíldsey- Þá er mikill ís
í kringum Flatey og um norð-
austanverðan Breiðafjörð. Flóa-
báturinn Konráð, sem gengur
frá Flatey og Hvallátrum upp í
innfirðina hefur ekki getað
hreyft sig nú í nokkra daga
vegna íssins.
Allir bátar réru f.rá Stykkis-
hólmi í gær, en fen.gu afspyrnu-
veður og misstu sumir allt að
6 til 8 lóðir. Áætlunarbíliinn til
Stykkishóm® átti í miklum erf-
iðleikum með að komast um
Kerlingarskarð í gær, Þá var
'blindibylU'r á veginum og gekk
illa að moka. — Fréttaritari.
STAKSTEINAR
Gætu lært af
Eysteini
Tíminn ræðir í gær um at-
vinnumál, og segjast blaðamenn
Tímans eiga erfitt með að skilja,
að sú stefna, sem ríkt hafi í at-
vinnu- og efnahagsmálum, geti
verið heillavænleg. Og að
minnsta kosti vilja þeir ekki
taka Morgunblaðið trúanlegt í
því efni. Þess vegna skai hér
birtur vitnisburður manns, sem
ætla mætti að þeir á Tímanum
tækju trúanlegan, en það er Ey-
steinn Jónsson, en Ólafur Björns-
son prófessor benti á þennan
ræðustúf hans á þingi s.l. mánu-
dag, en ræðuna flutti Eysteinn
1955. Þá sagði hann:
„Ég vil að lokum minna á
nokkur atriði, sem ég tel þýð-
ingarmikil grundvallaratriði í
þessum málum. Ég held að það
skorti mjög mikið á að menn geri
sér almennt grein fyrir því, og
það margir af þeim sem mikið
tala um frelsi og jafnvægi í at-
vinnurekstri, viðskiptum og
framkvæmdum, hvað gera þarf
til þess að slíkt frelsi og jafn-
vægi geti staðið stundinni leng-
ur. Ég held að að skorti mjög
skilning á því hér á landi ennþá,
að jafnvægi í efnahagslífinu,
frelsi í viðskiptum og fram-
kvæmdum, verði ekki viðhaldið
stundinni lengur með því að hafa
allar flóðgáttir opnar, ef svo
mætti að orði komast“.
Ráðstafanir til að
vega á móti þenslu
Og Eysteinn Jónsson heldur
áfram:
„Frelsi í viðskiptum og fram-
kvæmdum verður t.d. ekki til
lengdar haldið, nema tekið sé
öruggum tökum á peningamál-
um og þau tök notuð til þess að
styðja þetta frelsi. Jafnvel þótt
styðja þyrfti ýmsar ráðstafanir
í því skyni, sem verða hlyti til
þess að allir fengju ekki öllu
framkomið, sem þeir vildu helzt.
Það er vafalaust vonlítið að við-
halda jafnvægi, stöðugu verð-
lagi og frjálsum viðskiptum, ef
rekstur ríkissjóðs er með greiðslu
halla og bankarnir aúka útlán
sín umfram sparif járinnlög og
umfram það, sem framleiðslan
eykst á móti. Og þegar efnahags-
og atvinnulífið einkennist af
miklum athöfnum, fullri atvinnu
fyrir alla og skorti á vinnuafli,
er víst vonlítið að jafnvægi eða
frelsi haldizt, eða mögulegt sé
að komast hjá stórfelldum höft-
um í mörgum greinum, ef ekki
eru beinlínis gerðar ráðstafanir
til að vega á móti ofþenslu með
þvi að draga úr heildarútíánum
að tiltölu við innlán eða öðrum
hliðstæðum ráðstöfunum af
hendi bankanna eða með því að
hafa stórfelldan greiðsluafgang
hjá ríkinu með nýjum álögum, ef
þyrfti, samanber ný dæmi frá
Danmörku um t.d. greiðslu-
afgang, sem lagður væri til hlið-
ar sem aukinn sparnaður, en
ekki notaður fyrr en aftur vott-
aði fyrir samdrætti í efnahags-
og atvinnulífi, Það er grundvall-
arskilyrði frelsis í viðskiptum
og framkvæmdum, að ríkis-
valdið telji sér jafn skylt að
koma í veg fyrir ofþenslu í efna-
hagskerfinu og hitt að fyrir-
byggja kyrrstöðu og atvinnu-
leysi. Það er tómt mál að tala
um frels: í viðskiptum og fram-
kvæmum, ef ekkert er gert til
þess að þjóðin fái skilið, hvað
gera þarf, hvað verður á sig að
leggja eða neita sér um til að
frelsi geti staðizt. Það kemur
sem sagt ævinlega upp úr kaf-
inu að það er allsendis óhugs-
andi að hvergi sé neitt aðhald
eða taumhald í efnahags- og at-
vinnulífinu“.