Morgunblaðið - 17.02.1968, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 17. FEBRÚAR 196«
23
ViS verðum að búa til okkar
eigin sérfræðinga
— segir skólastjóri Vélskólans,
sem heldur hátíðlegan
99Skrúfudaginn46 í dag
— HINN svonefndi „Skrúfudag-
ur“ Vélskóla íslands verður í
dag, hinn sjöundi í röðinni. Dag-
ur þessi er nemendamótsdagur,
þar sem eldri nemendur skólans
hittast og deila gleði eina dag-
stund, kynnast yngri nemendum
og sjá hvernig starfið gengur nú
í skólanum. Dagurinn er einnig
til að gefa nemendum tækifæri
til að sýna ýmsar verklegar
framkvæmdir, sem unnar eru í
skólanum, en skólinn hefir nú
fengið mjög aukinn tækjabúnað.
í salarkynnum skólans verður
margt til sýnis og nemendur fá
tækifæri til að sýna gestum mörg
tæki og skýra fyrir þeim hvert
er hlutverk þeirra og hvernig
vinna á með þeim. Þetta er því
að nokkru þjálfun fyrir nemend-
urna þar sem þeim gefst tæki-
færi til að sýna hvers þeir eru
megnugir.
Eitt'hvað á þessa leið rnælti
skóiastjóri Vélskóla fslands,
Gunnar Bjarnason, á blaða-
miannafundi í gær, þar sem hann
skýrði frá „Skrúfudeginum".
Dagskrá fundarins verður sem
bér segir:
Kl. 14:00:
Fundur í hátiðasal Sjómanna-
skólans.
a) Formaður s'krúfuráðs setur
fundinn.
lb) Sigfús Halldórsson leikur
og syngur.
c) Nemandi afhendir kennara
skrúfuna.
d) Skólastjóri afhendir nem-
anda verðlaun kennara.
e) Brynjólfur Jóhannesson
leikari.
f) Ávörp gesta.
g) Sigfús Halldórsson leikur
og syngur.
h) Formaður skrúfuráðs flyt-
ur iokaorð.
verklegu.
Þeir umsækjendur samkv. (4),
sem ‘hafa lokið gagnfræðaprófi,
þurfa ekki að taka bóklegt inn-
tökupróf.
Próf 2. stigs veitir rétt til að
vera yfirvélstjóri á fiskiskipi
með 1000 ha. vél og flutninga-
skipi með 800 ha. gangvél og á
farþegaskipi (mnanlands) með
000 ha. gangvél.
3. stig:
2. bekkur skólanis hefst 15.
sept. og lýkur 31. miaá.
Inntökuskilyrði: Próf 2. stigs
með framihaldseinkunn.
Veitir réttindi til að vera yfir-
vélstjóri á fiskiskipi með 1800
ha. gangvél, á flutningaskipi
með 1500 há. gangvél og far-
þegaskipi með 1200 ha gangvél.
4. stig:
3. bekkur skólanis hefst 1. nóv.
lýkur 31. maí.
Inntökuskilyrði: 6 mánaða
starf við gæzlu dieselvélar 400
h'ö. eða stærri og próf 3. stigs
með framhaldseinkunn.
Veitir ótakmörkuð réttindi að
loknu sveinsprófi.
Full réttindi allra stiga eru
háð skilyrðum um siglingatima.
Skólaistjóri lét þess einnig get-
ið að ekki væri nóg að setja hin
ýmsu námsstig. Svo yrði að
ganga frá að skólinn gæti skilað
nemendum sínum fullfæruim til
að taka að sér þau verkefni, sem
þeir hefðu réttindi til. Hið erf-
iða og þunga nám leiðir ekki
ávallt til að allir nemendur stand
ist prófin, en velflestir þó. í skól
anum hefir nú verið tekin upp
nýbreitni í kenrnslu, þar sem vél
stjórar læra fjarskiptatækni. Er
kennslan fyrst og fremst fólgin
i því að gera vélstjórunum fært
að gera við þessi tæki. Verklega
námið er mikið og dýrt i þessum
skóla. Nú er þess heldur ekki
krafizt að nemendur hafi áðui
verið fjögur ár í smiðju. Þrátt
fyrir takm-arkaðan vélakost er-
um við þess fullvissir eftir þá
stuttu reynslu sem við höfum af
þessu nýja fyrirkomulagi, að við
erum á réttri leið.
Hin mörgu tæki til verklegrar
kennslu hafa komið hingað í
skólann á síðasta áratug. Margt
hefir verið gefið af þeim og skól
inn hefir notið skilnings fjár-
veitingarvaldsins til tækjakaupa
en að sjálfsögðu vantar ávallt
ný og ný tæki.
iÞað mun óhætt að segja að
fyrir sjö árum hafi skólinn hér
verið samlbærilegur við svipaða
skóla á Norðurlöndum. Nú erum
við hinsvegar að verða aftur úr,
sagði Gunnar Bjarnason. Þarna
kemur fyrst og fremst til hin
nýja stýritækni, en hún felur í
sér, að í stað þess að vélstjórinn
þurfti áður að rannsaka vélina
mjög náið og þreifa hana og
lesa af mælum hér og 'hvar um
vélarúmið, getur hann nú fylgst
með því sem kann að vera að
frá einu stjórnborði. Rafeinda-
tæknin kemur til sögunnar við
þessa nýbreitni.
—• Þá er þess að geta, segir
Gunnar, — að við getum ekki
tekið alla nýja tækni eins og
hún kemur fyrir í okkar þjón-
ustu. Við verðum að hafa til að
bera þekkingu til að geta nýtt
hana. Sérstaða okkar er sú, að
við eigum einn bezt búna fisk-
veiðiflota heims, en hann bygg-
ist yfirleitt á minni skiipum en
víða er um að ræða annars stað-
ar. Við verðum því að búa til
okkar eigin sérfræðinga.

Nokkur atriði varðandi
stöðvunarvegalengd
Kl. 15:30—18:00:
Starfsemi skólans kynnt í
verklegum deildum og rann-
sóknarstofum.
Kaffisala verður í veitingasal
Sjómannaskólans frá kl. 15:30.
Gunnar Bjarnason ræddi einnig
um starfið í Vélskóla íslands.
Hann kvað það vera bæði mikið
og erfitt, enda yrðu nemendur
að vinna í skólanum 46—46
stundir á viku hverri og þá er
heimavinna ekki talin. Síðan
rakti hann námsstig þau, sem nú
eru í Vélskólanum, en þetta er
fyrsta árið, sem unnið er eftir
hinum nýju lögum um Vélskól-
ann. Námsstigin eru þessi:
1. stig:
Vélstjóranámskeið hefst 15.
sept., lýkur 28. febrúar.
Inntökuskilyrði: 17 ára aldur,
skyldunám og sund.
Próf 1. stigs veitir rétt til að
vera yfirvélstjóri á fiskiskipi
með allt að 500 ha. gangvél og
rétt til inntökuprófs í 1. bekk (
skólans. Framhaldseinkunn (6.0
og yfir) veitir rétt til inngöngu
í 1. bekk, án inntökuprófs.
2. stig:
1. bekkur skólans hefst 15.
sept., lýkur 31. mal
Inntökuskilyrði, eitt af neðan-
skráðum 4 atriðum:
1) Próf 1. stigs með fram-
haldseinkunn.
2) Sveinspróf í vélvirkjun.
3) Próf 1. stigls án frambalds-
einkunnar og inntökupróf í ís-
lenzku og reikningi.
4) Tveggja ára starf við vél-
gæzlu eða vélaviðgerðir og inn-
tökupróf í ísl. og reikningi og
VEGALENGD sú, sem bifreið
fer frá því að ökumaðurinn
skynjar skyndilega þörf á
hemlun og þar tij hún hefur
numið staður, er kölluð stöðv
unarvegalengd.
Stöðvunarvegalengd bif-
reiðar er misjafnlega löng
eftir aðstæðum. Auðvelt er
að gera sér grein fyrir því, að
stöðvunarvegalengdin eykst
við aukinn hraða bifreiðar-
innar, en minhkar við minni
hraða bifreiðar. Sem dæmi
má t.d. nefna, að stöðvunar-
vegalengd bifreiðar sem ekið
er með 70 km hraða á klst.
eftir þurrum malarvegi er
66% m, en sé hraði bifreiðar-
innar aftur á móti helmingi
minni, eða 35 km. á klst., er
stöðvunarvegalengdin „að-
eins“ 21 m.
Stöðvunarvegalengd — við-
bragðsvegalengd + hemlunar
vegalengd.
Stöðvunarvegalengdinni er
venjulega skipt í tvo hluta,
þ.e. viðbragðsvegalengd og
hemlunarvegalengd. Við-
bragðsvegalengdin er raun-
verulega mælikvarði á við-
bragðsflýti eða snarræði öku-
manns. Allir ökumenn vita
aftur á móti, að það eru marg
vísleg og margs konar atriði,
sem hafa áhrif á snarræði
þeirra. Þreyta, áfengisnautn
o.fl. sljóvgar öll skilningarvit
og dregur stórlega úr athygl-
inni, sem aftur dregur stór-
lega úr snarræði ökumanns.
Þekking manna á umferðar-
reglum og gott líkamlegt
ástand þeirra, eykur snarræði
Við höfum um skeið verið á
undan nágrannaþjóðum okkar á
vissum sviðum véltækni. Nefni
ég þar rannsókn á olíum. Við
verðum hins vegar að vinna okk
ur áfram af miklum krafti á
sviði stýristækninnar.
Að lokum gat skólastjóri þess,
að í lok þessa mánaðar mundi
hefjast námskeið í Vélskólanum
fyrir svonefnda „undanþágu-
menn“. Er hér um að ræða mienn,
sem í 10 ár eða meir hafa siglt
mieð undanþágu sem fullgildir
vélstjórar, en hafa ekki haft
tækifæri til að læra í skóla. Þess
ir menn hafa til ■ að bera mikla
verklega þekkingu. Það er Mótor
vélstjórafélagið, sem ákveður
hverjir fá að taka þátt í nám-
skeiði þessu.
Við endum heimisóknina í Vél-
skólann með að heimsækja
nokkrar hinna nýjustu deilda
skólans, þar sem verkleg kennsia
fer fram.
Af hálfu nefndar A.S.Í. var á
fundinum gerð grein fyrir kröfu
verkalýðssamtakanna um verð-
lagsbætur á laun og var sú krafa
rædd af fulltrúum aðila. Ákveð-
ið var að næsti viðræðufundur
yrði haldinn n.k. miðvikudag."
(Frá Alþýðusambandi íslands)
— Viðræðufundur
Framh. af bls. 24
sínum bréf þar sem samþykktir
þessar eru kynntar og einnig sú
ákvörðun hennar, að skipa fjöl-
menna nefnd til þess að koma
fram fyrir hönd verkalýðssam-
takanna gagnvart vinnuveitend-
um varðandi vísitölumálið. Jafn-
framt var leitað eftir svörum fé-
laganna um það hvort nefnd þess
ari skyldi veitt umræðuumboð
um þetta mál.
Nú þegar hafa mörg verka-
lýðsfélög fjallað um málið, veitt
nefndinni umrætt umboð og sam
þykkt heimildir til verkfallsboð-
unar. Fjöldi félaga mun halda
félagsfundi um þessa helgi og
marka þar afstöðu sína.
Þar sem A.S.f. hafði þegar sl.
fimmtudag borizt mörg umboð
einstakra verkalýðsfélaga sneri
umrædd viðræðunefnd sér þá
þegar til samtaka vinnuveitenda
með ósk um viðræðufund.
Var sá fundur haldinn í dag
kl. 16 og voru mættir til fund-
arins fulltrúar Vinnuveitenda-
sambands fslands, Félags ísl. iðn-
rekenda og Vinnumálasambands
samvinnufélaganna til viðræðu
við nefnd Alþýðusambandsins.
Afmæli
FRÚ Ingibjörg Björnsdóttir
Skúlagötu 70 er fimmtug í dag.
Hún á miargt venzla og vinafólk,
sem ég efa ekki að lítur inn til
hennar á atfmælisdaginn.
Ingitojörg mun sýna í dag,
sem aðra daga, að hún er hús-
móðir hvenær sem að dyrum
er barið og kann að fagna gest-
um og laga gott kaffi. ,
Sigríður Jónsdóttir.
- 16. ÞING
Framh. af bls. 24
þeirra mætti nefna fjárveitingu
til stærð'fræðikennslu í barna-
skólum, 1,4 milljónir króna ísl-,
'fjiánveitingu til málvísinidaróð
stefnu í Reykjavík sumarið
1969, 760.000 ísl. krónur og
fjárveitingu til þess að greiða
ferðastyrki til Finnlands, 450.
000 ísl . krómur.

þeirra og athyglisgáfu og
minnkar þar með viðtoragðs-
vegalengdina. Athuganir eftir
árekstra hafa leitt í Ijós, að
allt að 9 sek. geta liðið frá þvi
að ökumaður skynjar hættu
og þar til 'hann stígur á fót-
hemil.
Gott líkamlegt ástand öku-
manna, ásamt hugarjafnvægi
þeirra, minnkar þvi viðbragðs
vegalengdina.
Hemlunarvegalengdin er
aftur á móti mælikvarði á
hæfni og útbúnað bifreiðar-
innar og ástand vegarins.
Ýmis augljós atriði hafa áhrif
á hemlunarvegalengdina og
má þar m.a. nefna hraða öku-
tækisins, er hemlun ihefst,
halla vegarins, gerð hemla-
búnaðar, tala 'þeirra hjóla
sem 'hemlað er, gerð hjól-
barða etc. Nú á þessum tíma
ársins eru það einkum þrjú
atriði, sem ökumenn ættu að(
athuga gaumgæfilega varð-
andi hemlun og 'hemlunarvega
lengdir. Eitt þessara atriða á
reyndar bæði við vetrarakst-
ur og sumarakstur, en það er
hraði ökutækisins.
Með auknum hraða öku-
tækisins eykst hemlunarvega-
lengd, en hún minnkar, sé
hraði ökutækisins minnkaður.
Sem dæmi má nefna, að sé
bifreið ekið m.eð hraðanum
70 km á klst. er 'hemlunarvega
lengd ‘hennar undir ákveðn-
um kringumistæðum 49 m, en
sé hraðinn minnkaður um
helming, niður í 35 fcm á klst.,
en aðrar aðstæður haldast

Rúmlega 14% allra umferðarslysa og árekstra í Reykjavík
orsakast af því, að ökumenn hafa of stutt bil milli bifreið-
anna. Ef skyndilega þarf að grípa til hemlanna, dugar bilið
milli ökutækjanna ekki til að stöðva bifreiðina og afleiðingin
verður oft eins og myndin sýnir.
óbreyttar, minnkar hemlunar
vegalengdin í 12,26 m.
Samband hraða bifreiðar-
innar og hemlunarvegalengd-
ar hennar ættu ökumenn því
ávallt að hafa í huga.
Ástand vegar hefur mjög
mikil á'hrif á hemlunarvega-
lengdir bifreiðar, sem eftir
honum ekur. Auðvelt er að
gera sér í 'hug&rlund, að bif-
reið stöðvist á skemmri vega
lengd á þurru malhiki en t.d.
á ísuðum vegi. Staðreyndin
er, að ísing á vegi, hvort sem
hann er maibikaður eða mal-
borinn, eykur hemlunarvega-
lengdina stórlega og sú stað-
reynd er mijög mrkilvæg fiyrir
ökumenn að 'hafa ‘í huga nú
þessa dagana, þegar íslag
myndast á vegi og götur á
mjög skömmum tíma.
Gerð hjólbarða hefuT mjög
mikil áhrif á hemlunarvega-
lengd. Notkun vetrarhjól-
barða, negldra eða ónegldra,
minnkar hemlunarvegalengd-
ina borið saman við notkun
sumarhjólbarða við sömu að-
stæður. Sérstaklega ættu
ökumenn að hafa í huga þýð-
ingu negldra vetrarhjólbarða
á ísilögðum vegum eða göt-
um.
Þessi atriði, sem hér hafa
lauslega verið rædd, eru mjög
mikilvæg hverjum ökumanpi.
Þekking hans á þeim og
sambandi þeirra við stöðvun-
arvegalengdina getur hæg-
lega forðað honum frá slysi.