Morgunblaðið - 17.02.1968, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 17. FEBRÚAR 1960
t
SÍH' 1-44-44
mmm
Hverfisgötu 103.
Sími eftir lokun 31160.
LITLA
BÍLALEIGAN
Ingólfsstræti 11.
Hagstætt leigugjald
Sími 14970
Eftir lokun 14970 effa 81748
Sigurður Jónsson.
BÍLALEIGAiM
- VAKUR -
Sundlaugavegi 12. Sími 35135.
Eftir lokun 34936 og 36217.
SPARW
FYRIRHSFN
RAUOARARSTÍG 31 SflVII 22022
Nýr sími
23-222
SENDIBILAR H.F.
Einholti 6.
AU-ÐVITAÐ
ALLTAF
Hitaveitan okkar.
Fyrsta bréfið í dag fjall-
ar um Hitaveituna.
„Heiðraði Velvakandi.
Mig langar til að koma nokk-
um línum á framtfæri. Ég ætla
ekki að fjargviðrast út af
húskuldanum í vetur — og
undanfarna vetur. Nú er orðið
hlýtt í húsum íhér í kuldabelt-
inu og menn eru ánægðir. Auð-
vitað er ég í þeinra hópi, en
er þó ekki eintóm þakklátsem-
in og sætti mig ekki við það
eitt að vona nú á tækniöld. Það
bar llíka svolítið á tortryggni
'hjá einum viðmælenda Morg-
unblaðsins og ég er þar skoð-
unarbróðir hans. Við höfum nú
lifað hlýindatimabil, en ég man
vel frostaveturinn 1918, þegar
ég var úti að starfi. Það eru
aðeins 50 ár síðan, en ef til vill
hafa einhverjir af verkfræð-
ingum hitaveitunnar verið
ófæddir og hitaveitustjóri var
ungbarn. Við þekkjum lika frá-
sagnir af frostavetrum, en
þeim skal sleppt hér, enda
skrifaði Markús heitinn Sigur-
jónsson ágæta grein um þessi
efni í Morgunblaðið.
En efni þessara lína er
nokkrar spurningar, sem mig
langar að fá svarað. Ég er
ófróður „leikmaður" um tækni
hitaveitunnar og var ekki á
húseigendafundinum í vetur,
og ég hlaut ekki fræðslu þar.
Við, sem höfum einfalda hita-
vatnslögn, vitum, að heita
vatnið rennur úr pípunum og
burt. Þegar kólnar er rennslið
aukið og ill reynsla hefir kennt
okkur, að vatnið getur þorrið.
Nú hefir vatnsmagnið verið
aukið, en takmörk hljóta að
vera fyrir því, fave miklu er
hægt að bæta við. Ný hús og
hverfi bætast við og eittíhvað
vatn hljóta þau að fá. En til
hvers eru tvöföldu hitaleiðslurn
ar? Mér skilst, að þser séu til
þess gjörðar, að ekki renni alR
vatnið burt og leiðslur tæmist.
Með þessu er mikið unnið. Það
er ekki tiltökumál, þótt hita-
Áprcntuðu límböndin
Allir lltir.
Allar breiddir.
Statív, stór og lítO.
Kar! M. Karlsson & C«.
Karl Jónass. . Karl M. Karlss.
Melg. 29. . Kóp. . Símj 41772.
veitan geti ekki haldið fullum
þrýstingi og fullum herbergis-
hita í miklum og langvinnum
frostum, en betri er hálfur
skaði en allur, og ef alltaf er
vel volgt vatn í pípum og ofn-
um þá þarf þó ekki að óttast, að
hitatækin springi. En spurning-
ar mínar eru þessar:
Hvað er átt við með því, að
hitaveitan þoli ákveðið frost,
t.d. aðeins 6, 8 eða 10 stiga
frost? Og er þá átt bæði við
einfalda og tvöfalda lögn?
Hvernig tryggir ihitaveitan það
framvegis, að heita vatns-
rennslið þrjóti ekki í miklum
og langvinnum frostum? Þetta
síðastnefnda er aðalatriðið. Mér
er tjáð, að ‘húsibyggjendur séu
hættir að setja eða gjöra ráð
fyrir kynditækjum í nýjum hús
um og jafnvel hætt að horfa á
þeim reykháfa. Hvernig í
ósköpunum má það vera, að
borgaryfi'rvöldin líði slíkar
framkvæmdir, ef hitaveitunni
væri ekki ætlað að anna upp-
hitun húsa á hitaveitusvæðinu
nema að nokkrum hluta?
Reykjavík 15. febr. 1968
Ámi Ámason.
Endurgreiði þjóðfélag-
inu áður en þeir setjast
að erlendis.
Ýlir skrifar:
„Velvakandi góður.
Ég sé að ýmsir fá inni hjá
þér með hugleiðingar sinar, og
langar mig nú til þess að leggja
orð í belg. Eftir því sem mér
hefur skilizt er urgur nokkur
meðal stúdenta vegna lánamála
þeirra. Virðist þar við ýmsa
erfiðleika að etja, og það að
vonum þar sem mál þessi eru
ekki jafn auðleyst og mörgum
finnst ef til vill í fljótu faragði.
Ég er því fyllilega sammála,
að íslenkk æska sé styrbt til
náms og stuðlað að því eftir
fremsta megnd að hún verði
sem bezt undir m'anndómsár
sín búin, þannig að hún geti
orðið þjóð sinni tii sem mests
gagns. Nú viðurkenna allir, að
þótt bókvitið verðd ekki í ask-
ana látið sé menntun máttur.
Við höfum ekki efni á því að
félítil ungmenni verði að hætta
námi vegna fjárskorts. Þeim
verður að hjálpa. — En tak-
mörk hljóta þó að vera fyrir
því, hve langt skal gengið —
og erfitt að gera sér grein fyrir,
hverjum hjálpa skal til fram-
haldsnáms og hverjum ekki.
Námsmenn hafa síður en svo
gott af því að hafa of mikil fjár
ráð, og þess vegna verður lán-
veitandinn að reyna að gera sér
grein fyrir, 'hvar þörfin er
mest.
En svo er það annað, einlhliða
kröfur getur enginn gert til
fósturjarðar sinnar. Enginn
námsmaður, hve efnilegur sem
hann er, getur krafizt þess af
þjóð sinni, að hún styrki hann
til mennta til þess eins að gera
honum kleift að snúa við henni
baki og láta aðra njóta hæfi-
leika sinna. Þá er öðrum færð-
ur endurgjaldslausl afrakstur-
inn af elju okkar.
Ég mæli ekki með átthaga-
fjötrum, en mér finnst að þá
lágmarkskröfu verði að gera til
íslenzkra menntamanna, að
þeir Ihvergi ekki til búsetu er-
lendis fyrr en þeir hafa endur-
greitt þjóðfélaginu það fjár-
magn, sem eytt faefur verið til
menntunar þeirra. Nóg er blóð-
takan samt. Finnist þeim það
fórn — ætti manndómur þeirra
að minnsta kosti að vera það
mikill, að þeir færðu hana —
þó annað kæmi ekki til.
Trúlegt er, að margir, sem
yfirgefa landið, fari ekki til
náms erlendis með þeim ásetn-
ingi að setjast þar að, en þegar
til kastanna kemur verða eig'in
hagsmunir, eða stundarhagur,
þjóðerniskenndinni sterkari.
Aðrir hafa lítla eða enga mögu-
leika til starfs hér heima á því
sviði, sem menntun þeirra nær
tiL Er kannski skiljanlegt, að
þeir vilji notfæra sér lærdóm
sinn þar sem tækifærið býðlst.
En þetta vita flestir fyrirfram,
áður en námið er hafið — og
eigum við að styrkja þá til þess
nárns, vitandi það, að því fé er
kastað á glæ, ef til vill á kostn-
að annarra, sem hér ætla að
vera og vinna?
Nei, vandinn í samtoandi við
styrk og lánveitingar til náms-
manna er ekki svo auðleystur.
Þó finnst mér að svo verði að
búa um hnútana, að þeir, sem
styrktir eru, hlaupist ekki spor-
laust á brott — gefi fóstru sinni
langt nef og segi kannski ekki
einu sinni „takk“.
Segja má að ekki sé rétt að
tala um fjárhagshliðina, þegar
horft er á eftir glötuðum syni
eða dóttur. En það minnkar
ékki sviðann, að ef til vill hefur
þetta fólk tekið styrk frá öðr-
um, sem unnið hefðu landi sánu
allt og notið menntun sína í
þágu þess.
Ýlir“.
Lofið kisu litlu að borða
fiskinn sinn.
Ingibjörg Þorbergs skrifar:
„Velvakandi birUr í dag smá-
klausu eftir eiwhvern, sem
kallar sig „H“. yirðist „H“
hneyksl'ast og telja það sljóva
hugsun, að _ kona hafi sagt í
Barnatíma Útvarpsins, að dýr
og fuglar borðuðu.
Ég vil taka fram, að ég er
ekki sú kona. Hinsvegar fór ég
að hugleiða þetta.
Hélt ég, að úrelt væri að tala
um „skynlausar" skepnur, sem
svelta mætti og sparka í að
vild. Við erurn alltaif að brýna
fyrir börnunum að vera góð við
dýrin og umgangast þau sem
vini sína.
Hvers vegna mega þessir vin-
ir þá ekk'i borða? — Og hvers
vegna þarf að tala um kjaftinn
á þeim? — o.s.frv.
Verst er, að við skulum þurfa
að nota sögnina að sofa um þau
eins og okkur sjálf. Við getum
kannski fundið upp nýyrði,
eins og t.d. að „rúma“ (sbr. að
borða), til þess að fullvissa
okkur um, að við séum ekki
dýr! — Jafnvel þó að einhvers-
staðar standi, að maðurinn sé
grimmasta rándýr jarðarinnar!
Annars verð ég að segja, að
mér finnst sögnin að borða,
ekkert fallegri en sögnin að éta,
— þó að sagt sé éta með é
hljóði. Enda þætti okkur víst
álíka óeðlilegt talsmál að segja
eta með e hljóði, eins og við
færum að segja eg í staðinn
fyrir ég.
Sé sögnin að borða eingöngu
bundin við dúklögð borð, er
hún víst oft misnotuð.
Auðvitað eigum við að hafa
orðaval okkar sem fjölbreyti-
legast. Við getum sagt; borða,
snæða, éta, fóðra o.s.frv., eftir
því hvað við á 'hverju sinni,
enda sjáTfsagt að nottfæra okk-
ur þann orðaforða, sem við höf-
um yfir að ráða, hvort toeldur
um át eða annað er að ræða.
Og bágt á ég með að trúa, að
málfræðingunum okkar finnist
ekki sjálfsagt að lofa t.d. kisu
litlu að borða fiskinn sinn —
jafnvel þó að diskurinn hennar
standi á góltfinu!
Ingibjörg Þorbergs".
^ 500 króna sparimerki
Hagræðingur skriíar:
„Kæri Velvakandi!
Mig langar til að biðja þig
að koma á framfæri til réttra
aðila, (sennilega póststjórnar-
innar), hvort ekki sé ráðlegt að
gefa út Kr. 500.00 sparimerki
og Kr. 500.00 orJofsmerki. Það
myndi spara mikla vinnu 4já
stærri fyrirtækjum, að þurfa
ekki að telja alla þessa merkja-
hrúgu. Einnig hvort ekki væri
faægt að afnema: einna, tveggja
og fimim krónu merkin. Þetta
myndi spara mikla vinnu og
veita meira öryggi við taln-
ingu.
Með kæru þakklæti,
Hagræðingur".
Varðberg Hádegisfundur Varðberg
Varðberg og Samtök um vestræna samvinnu halda sam eiginlegan hádegisfund í Þjóðleikhúskjallaranum í dag.
Ræðumaður fundarins verður Norðmaðurinn
EIVIND BERDAL,
upplýsingafulltrúi Atlantshafsbandalagsins. Nefnir hann erindi sitt:
ER NATO NAUÐSYNLEGT?
Að erindi sínu loknu mun ræðumaður svara fyrirspurn um fundargesta.