Morgunblaðið - 26.07.1968, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 26. JULI 1968
19
■1
Bohuslav Kucera, dóm.s-
málaráðherra Tékkóslóva-
kíu, tók við embætti sínu
í apríl sl., fáeinum dögum
eftir að Antonin Novotny
hafði verið vikið úr em-
bætti forseta landsins. Kuc
era hefur þegar hafizt
handa um róttækar endur
bætur á réttarfari lands
síns, t.d. hefur hann þegar
fengið lög samþykkt um
að veita fórnarlömbum
ógnarstjórnartímabilsins í
landinu uppreisn æru. í
viðtali í síðasta tölublaði
vestur-þýzka fréttatíma-
ritsins „Der Spiegel“ gerir
Kucera grein fyrir því,
hvernig endir hefur verið
bundinn á ógnarstjórnina
í Tékkóslóvakíu, hvernig
tugþúsundum manna verði
veitt uppreisn æru og
T ékkóslóvakía:
Viff endurupptöku máls 18. júli sl. í Prag, er Rudolf Barak fyrrum innanrikisráffherra var
veitt uppreisn æru. Barak (sjá kross) var aff undirlagi mágs síns, Novotnys þáverandi for-
seta Tékkóslóvakíu, dæmdur árið 1962 í 15 ára fangelsi. í siðustu viku var honum veitt upp-
reisn æru.
Rdttækar endurbætur á réttarfari
Fórnarlömbum ógnarstjórnarinnar verða greiddar nœr
24.000 millj. ísl. kr. í bœtur, segir dómsmálaráðherrann
hvernig þeim og öðrum
fórnarlömbum ógnarstjórn
arinnar verði bætt það,
sem þeir hafa orðið að
þola, svo framarlega sem
slíkt er unnt. Samtímis
boðar dómsmálaráðherr-
ann nýja pólitíska fram-
tíðarháttu í landi sínu, Kuc
era er 45 ára að aldri, son-
ur málflutningsmanns frá
Bæheimi og lauk stúdents-
prófi, á meðan Tékkóslóva
kía var hernumin af Þjóð-
verjum. Hann gat hins veg
ar ekki hafið háskólanám
sitt fyrr en fjórum árum
síðar, er Þjóðverjar voru
á brott úr landinu, en þá
hóf hann nám í lögum við'
Karlsháskólann í Prag.
Árið 1948 varð hann dokt-
or í lögum, áður en dokt-
orspróf var lagt niður að
sovézkri fyrirmynd. Tveim
ur árum síðar byrjaði hann
að starfa sem starfsmaður
„Sósíalistíska flokksins“,
samstarfsflokks kommún-
istaflokksins og varð þing-
maður. Hér á eftir verður
skýrt frá ýmsu því athygl-
isverðasta úr ofangreindu
viðtali dr. Bohuslav Kuc-
era við „Der Spiegel“.
Öll réttarhöld frá 1948—1965
endurskoffuð.
Öll réttarhöld í Tékkóslóva
kíu, sem fram hafa farið á
tímabilinu frá því í október
1948 til 1. júlí 1965 skulu
endurskoðuð. I síðasta mán-
uði samþykkti þjóðþingið lög
um uppreisn æru þess fólks,
sem dæmt hafði verið sak-
laust, en 1965 var samþykkt
ný réttarfarslöggjöf, sem
framar öðru veitti verjendum
sakbornings aukin réttindi.
Síðan hefðu naumast farið
ar, sem verði að endurskoða,
en þar við bætist það fólk,
sem var í nauðungarvinnu-
búðunum, þannig að alls
verði um 60.000—70.000
manns að ræða. Af þeim,
sem dómfelldir voru, verður
þeim einum veitt uppreisn
æru, þar sem ljóst er, að lög-
brot hefur verið framið með
dómsuppkvaðningunni, en
um fjölda slíkra brota sé erf-
itt að dæma, þau kunna að
hafa átt sér stað í helmingi
tilfella að þremur fjórðu. í
mörgum tilfellum verður reís
ingin einungis lækkuð.
Nær 24.000 millj. ísl. kr. í
skaffabætur til fórnarlamb-
anna
Tékkóslóvakíska ríkið mun
greiða um 3.000 millj. tékkkn-
eskra króna (tæplega 24.000
millj. ísl. kr.) í skaðabætur
til þeirra, sem dæmdir hafa
fram nein pólitísk réttarhöld
í landinu, þar sem beitt hefði
verfð sams konar aðferðum
og þeim, sem áður hefðu tíðk
azt. Flest slík réttarhöLd
hefðu átt sér stað á árunum
1950 til 1955.
Handtökur hefðu einnig
átt sér stað, án þess að til
þess hefði nokkru sinni kom-
ið, að kveðinn væri upp dóm-
ur yfir ákærðu, einkum á ár-
unum 1949, 1950 og 1951, en
sakbomingamir hefðu verið
fluttir í svokallaðar „betiun-
arvinnubú'ðir“, ekki á gmnd-
velli dóma, sem kveðnir hefðu
verið upp af dómstólum,
heldur úrskurðum, sem kveðn
ir voru upp af embættismönn
um í stjórnsýslu.
A þessu tímabili voru
kveðnir upp um 40.000 dóm-
Dr. Bobuslav Kucera, dóms-
málaráffherra Tékkóslóvakíu
verið saklausir til frelsissvipt
ingar og fyrir eignaupptöku
á einkaeignum eins og t.d.
minniháttar húseignum en
ekki fyrir eignarnám á fram-
leiðslutækjum.
Viðkomandi á strax að fá
greiddar 20.000 tékkneskar
krónur (tæpl. 160.000 kr. ísl.),
en það sem eftir er með rík-
Framhald á bls, 21
ÞEGAR menr, leggja land
undirfót í sumarleyfum sín-
u'm er-u ákóglendi landsims að-
al áningarstaðir ag gististaðir
þeirra. Skóglendin hafa sér-
stakt aðdráttarafl, ef til vill
sakir þess, hve lítið er eftir
af þéim. En hvað sem því líð-
■ur, þá finna menn skjól og
hvíld, ilm og hlýju, er þeir
setjast niður undir birki-
runna, en allt þetta er tor-
fengið í íslenzkri náttúru á
20. öldinnL
Allt frá upphafi skógræktar
á Islandi, fyrir nærfelt 70 ár-
um, hafa hin friðuðu s'kóg-
len'di landsins staðið öllum
opin. Um mörg ár hefur verið
reynt að greiða götu gisti-
vina skógræktarinnar með
því að koma fyrir tjaldstæð-
'Um, setja upp leiðarvísa og
nokkur þægindi, eftir því,
sem efni hafa staðið til. Eng-
'um er það samt ljósara en
skógarvörðunum, að enn
skortir margt til þess, að án-
imgarstaðirnir séu eins og á
væri kosið.
Fjöldi ferðamanna hefur
aukizt mjög hin síðari ár, og
eru tjaldvistarmenn nú langt-
um fleiri en áður. Verður því
oft þröngt á þingi um hásum-
arið, einkuim um helgar. Þá
vill brenna við, að góð um-
gengni fari nokkuð úr s'korð-
um, en úr því er reynt að
bæta með því að hreinsa tjald
stæðin eftir og fyrir 'hverja
helgi. Gistivinirnir verða lítið
varir við þetta. En þar sem
skóglendi liggja fjarri manna
bústöðum, eins og t. d, Þórs-
mörk, er ekki hægt að koma
hreinsun við nema tvisvar til
þrisvar á sumri, og þar er því
alloft óhrjálegt um að litast.
Frá því að ég tók við skóg-
ræktarmálunum hefur það
verið stefnan, að öllum stæðu
skóglendin opin án endur-
gjalds. Fyrir nok'krum árum
keyrði svo um þverbak með
umgengni manna, að óhjá-
kvæmilegt var að heimta
nokkurt hreinsunairgjalda af
hverjum manni, er sækti
mestu skemmtanir sumarsins.
Varð þá oft saklaus að gjalda
fyrir sekan. Þetta kom til af
því, að nokkrir aðilar misnot-
uðu gistivináttuna, hóuðu
saman fólki og einkum ungl-
ingum, óku því fyrir 'hátt
Fra BægLstaffsnskogi.
gjald inn í friðlöndin og
slepptu því á svipaðan hátt og
S'umir fjallrekstrarmenn
lauma fé í skógargirðingarn-
ar á vorin.
Það skal tekið skýrt fram,
að það var ekki sársaukalaust
fyrir skógarverðina og mig,
að þurfa að hvika frá þeirri
stefnu, að skóglendin skyldu
öllum opin án endurgjalds.
Hinsvegar áttum við ekki
nema tveggja kosta völ, ann-
aðhvort að loka öllum frið-
uðum skóglendum landsins
um verzlunarmannahelgina,
eða þá að heimta hreinsunar-
gjald.
Þegar umgengni manna um
þessa helgi kemst í það horf,
að ekki þurfi hreinsunar við,
verður þessu gjaldi aflétt.
Væri óskandi að gistivinir
okkar hugleidöu þetta og
‘hjálpuðu hverjir öðrum, þann
ig að lítil merki sæjust eftir
samkomur sumarsins.