Morgunblaðið - 26.07.1968, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 26. JÚLÍ 1968
- MINNING
Frf-ihaia af Us. 23
uð í sölumar — nema þá tal-
hlýðnina. Slík boðun gat ekki
fallið Bjarna í geð. Það að vera
maður krefst sjálfsafneitunar,
fórnfýsi dygðar — að kunna að
rækja þessa köllun verður mörg
um torvelt Hinir sem aldrei
heyja neina lífsbaráttu, eru að-
eins mannsmynd. Bjarni skipaði
sér þegar í fylkingu þeirra, þar
sem baráttan var hörðust og
launin smæst. Sannari mann en
Bjarna frá Hofteigi hef ég ekki
þekkt.
Bjarni kom að Þjóðviljanum
1950, þótt þar hefði hann oft
raunar skrifað áður. Nú var
hann blaðamaður næstu sjö ár-
in. Birtust þar eftir hann marg-
ar greinar bæði pólitískar og ó-
pólitískar. Fellur þá í hans hlut
að skrifa að miklu leyti bók-
menntalega gagnrýni í blaðið, og
er það með eindæmum, hve rösk
lega er þar gengið til verks:
þekking á skáldskap fyrr og nú
afburða góð bituryrði og hól
skiptast á kaldlegri glettni
brugðið upp svo sem mynd á
vegg og þó alltaf fyrst og síðast:
stillinn var hans meistaraverk.
Margir voru líka þeir, sem ekki
vildu missa af að lesa bókmennta
gagnrýni Bjarna. Slíkum manni
hefði borið verðug viður-
kenning fyrir hátignarlegan stil
og töfrandi málsmeðferð.
Eftir blaðamennskuferil sinn
snýr Bjarni sér að ritstörfum.
1958 kemur út bók hans um Þor-
stein Erlingsson. Efalaust er það
engin tilviljun, því að skáldskap
ur og líf Þorsteins hafði lengi
verið Bjarna hugstætt. Hér var
verk, sem tók hann traustum
tökum. Þetta var Bjarna hugleik
m glíma. Er þetta mikil bók og
góð, en sjálfur segir Bjarni í
formála verksins, að hann vilji
ekki gylla Þorstein Erlingsson
fyrir lesendum, hann hafi aðeins
leitað staðreynda. Þetta er um
leið sá hornsteinn,, sem Bjarni
byggði lif sitt á: að meta það
líf, sem við lifum hér á jörð, á
raunsannan hátt, skipta kjörum
til samræmis við það, að vera
réttlátur — að vera sannur mað
ur. Sjálfur segir svo Bjarni í
eftirmála íyrrnefndrar bókar:
Mig dreymir að rita síðar ævi-
sögu Þorsteins Erlingssonar —
meiri bók og betri en þessa. Þetta
var einmitt draumur Bjarna —
að gera meira og betra: slíkt er
hugsjónamanna.
Bjarni hafði ævinlega skörp
augu fyrir öllum greinum skáld-
skapar, og verður honum nú
leikritagerð hugstæðust. Snýr
hann mörgum leikritum á ís-
lenzka tungu og eru þau leik-
in í Þjóðleikhúsi og mörg í út-
varpi. Og hann skrifar líka
leikrit og hafa komið út 2 bæk-
ur: í andófi, 4 útvarpsleikrit,
1965: Stormur í grasinu leikrit,
1965.
Um tíma var Bjarni í starfi
hjá Menningarsjóði, einkanlega
við orðabókargerð. Fyrir Menn-
ingarsjóð skrifaði hann bókina
Mið- og Suður-Ameríka, 1966, í
bókaflokknum Lönd og lýðir.
Greinasafn eftir hann kom út
1953 undir nafninu Sú kemur tið
Bæklinga hefur hann skrifað:
Þjóðin og kylfan, Sjálfstæði ís-
lands og að auki enn fleiri grein
ar.
Árið 1956 kvæntist hann eftir
lifandi konu Öddu Báru Sigfús
dóttur, veðurfræðingi. Varð þeim
2ja barna auðið, en það eru syn
irnir Sigfús 12 ára og Kolbeinn
10 ára. Mikill harmur er kveð-
inn að sonunum tveim og eigin-
konu, sem aldrei framar fá litið
ástvin sinn, og sjálfur mælti
Bjarni þau huggunarorð til eig
inkonu, er hinzta stund hans
nálgaðist, að hann fyndi á sér,
að birta og ylur umlyki þau, er
hann væri allur. En það er þó
styrkur í sárum harmi að geta
gripið til greinar.na og bókanna
sem hann hefur gefið okkur. Frá
okkur, sem vorum samvistum við
Bjarna og nutum hans nærveru
flyt ég eiginkonu og börnum
samúðarkveðjur.
í voru daglega atferli skiptist
á lif og dauði. í þeirri veröld,
sem skynjun vor spannar, er að-
eins um þetta tvennt að tefla.
Sagan veltist fram í sinni eilífu
endursköpun, að jöfnu siungog
elliær. Það er þróun timans. Ekk
ert væri fjær Bjarna Benedikts
syni en neita þvi, sem er, og
boð hans var það að sjá hvern
hlut í rökheldu ljósi skynsemd-
ar og bregðast svo við, að allir
mættu ágæti af hljóta. Sjálfur
tókst hann á við raunveruleik-
ann sem hraustmenni sómdi.
Hann háði margra mánaða bar-
áttu við dauðann, vissi þó full-
vel, hver mundi sigra, héltskýr-
leika hugsunar fram á síðasta
kvöld, en undir óttubil hinn 18.
júlí sl. voru líkamskraftar hans
þrotnir, og örlögin urðu ekki
umflúin.
Gunnar Finnbogason.
BJARNI Benediktsson rithöf-
undur, sem í dag verður til
moldaf borinn, átti stutta ævi,
rúman fjórða tug ára, hljóðláta
ævi en djúpan skilning, og
kyrrláta elsku til lítilmagnans.
Hann lifði lífi sínu í samræmi
við hin spámannlegu orð: „í
kyrrleik og von skal styrkur
yðar vera“. Þannig lauk hann
lífi sínu og þannig birtist hann
einnig í verkum sinum. í dýpt
inni slá þau á sannan streng,
innst og dýpst, langt undir yfir-
borði prjáls og hverfulleika og
munu því lengi standa. Hinn
sanni tónn þeirra, bæði frumsam
inna og þýddra, mun hljóma
þeim mun skærar sem lengra
líður.
í leikritum sínum sýnir hann
víða fjarska skemmtilegar
manngerðir: Hann flettir ofan
af tómleika efnishyggjunnar um
leið og hann lætur birta yfir lít-
ilþægri gleði þess, sem býr við
þröngan kost í ytra eða innra
lífi en á sér einhvern leyndan
fjársjóð i hugarfylgsnum, sem
verður eins konar lykill að lífs-
hamingju hans, þótt með spaugi-
legum hætti sé, og jafnframt
lausnarsteinn sjálfsuppreisnar
einstaklingsins almennt.
Vinátta okkar Bjarna Bene-
diktssonar hófst í Uppsala haust-
ið 1945, er 'hann kom þangað
til náms í bókmenntafræðum.
Vildi þá svo til, að ég hafði út-
vegað honum til bráðabirgða
herbergiskytru nokkra, óhrjá-
lega. Fór samt svo, að Bjarna
þótti ekki taka þvi að fá sér
betri samastað.
Þetta litla dæmi sýnir viðhorf
Bjarna; kröfur hans til sjálfs
sín voru á öðru sviði: að vera
sannur, að vera manneskja.
Og þegar mér hlotnaðist að
vera í næstu stofu síðustu vik-
urnar hans í sjúkrahúsinu, var
hann samur. Þrátt fyrir þraut-
irnar, sem nú hefur slotað,
doðnaði hvorki kærleikurinn né
rósemin. Ég leit inn til hans dag-
lega, en hann var veitandinn.
Hann gaf mér af gæzku sinni,
hann vakti með mér vonina, og
orð hans, þótt fátt mætti mæla,
benda mér nú á orð spámanns-
ins:
„Vökumaður, hvað líður nóttinni?
Vökumaður, hvað líður nóttinni?"
Vökumaðurinn svarar:
„Morguninn kemur,
og þó er nótt“.
Þórir Kr. Þórðarson.
Bezt að auglýsa í Morgunblaðinu
N auðungaruppboð
sem auglýst var í 28., 31. og 33. tbl. Lögbirtingablaðsins
1968, á jarðhæð í Auðbrekku 36, þinglýstri eign Jakobs
Sigurðar Árnasonar, fer frani á eigninni sjálfri þriðju-
daginn 30. júlí 1968 kl. 16.
Bæjarfógetinn í Kópavogi
KR-Akureyri 0:3. — Keflavík-Valur
0:3 (11). — ÍBV-Fram 2:4. — Valur
-KR 2,2 (14). — Fram-Akureyri 1:1
(19). — KR-Keflavik 6:0. — Akur-
eyri-ÍBV 3:0 (26).
AFMÆLI.
Hafnarfjarðarkaupstaður 60 ára
(5).
Loftskeytastöðin í Reykjavík 50
ára (19).
Búnaðarsamtoand Suðuríands 60 ára
(19).
ÝMISL.EGT.
Sauðburður gengur vel (1).
Jöklarannsókn-arfélagið fer rann-
eóknarleiðangur inn á Vatnajökul
(M).
132 skammbyssur og 7 vélbyssur
hafa verið afhentar lögreglunni (1).
íslendingar sigursælir á alþjóðlegu
ejóst^ngaveiðimóti hér (5).
Gifurteg ólæii eftir dansíeik i Sand
gerði ((5, 6).
Geislunartilraunir á fiski gerðar
hé: \is («).
700 þús. gestir 1 snmdlaugunum
1 Reykjavík á s3. ári (7).
Bandarískt stórfyrirtæki hefur
áhuga á vinnslu perlusteins i Loð-
mundarfirði (11).
20 farþegar hættu við flugferð
vegna bilana á Loftleiðavél. Flug-
imu seinkaði vegna öryggisráðstafana
félagsins (12).
SAS hyggst auka ferðamanna-
rtrauminn til íslands með flugi hing
að (12).
Hringskyrfi á nýjum stað i Eyja-
firði (12).
Laxveiði á Hvítár- og Ölfusársvæð
inu frerfst 21. júní (21).
Háttúrufræðikennsla hefst í Háskól
anum i haust (13).
Ferðaskrifstofan Útsýn fær um-
boð fyrir ..erican Express (14).
Vísindasjóður veitir 62 styrki að
upphæð 4,9 millj. kr. (15).
SNHckvilið R<. kjavíkur leggur nið-
ur brunaboðakerfið (15).
íslendingur dæmdur 1 2% árs fan-g-
elsi fyrir rán i Kaupmannahöfn (15).
Rauði kross íslands gengst fyrir
^jársöfmm til handa Biafra-mönn-
um (19).
AJvaríegt ástand á Ströndum vegna
kals (19).
Togarmn Notts County ónýtur og
notaður í slippbryggju (19).
Útsvör og aðstöðgugjöld í Vest-
mannaeyjum 52,2 millj. kr. (20).
Brezki togarinn Loch Melfort FD
228 tekinn að meintum ólöglegum
veiðum (20).
Ágreiningur í Veiðifélagi Árnes-
ir.ga um veiðitfma (2C).
Farþegum með SVR fækkar (21).
Hafnargjöld 1 Reykjavfk hækka
um 20% (22).
Athyglisverður kirkjuuppgröftur að
Varmó í Mosfellssveit (25).
Víða válegt ástand hjá bændum
(26).
Fargjðld Ríkfsskips hækka (26).
Öryrkjabandalagið fær húseign að
gjöf (27).
íslendingar voru 199.920 1. des sL
(27).
Útsvör einstaklinga í Kópavogi 74,5
millj. kr. (27).
Taugaveikibróðir 1 kúm í Eyjafirði
(27).
Vöruskiptajöfnuðurinn óhagstæður
fyrstu fimm mánuði ársins um 857
mií... kr. (28).
125 millj. kr. tekjur af erlendum
ferðamönnum á sl. ári (28).
Rekstrartap KEA rúmar 4,3 millj.
kr. i. ár (29).
FÓIk á Rútsstöðum f Eyjafirði veik
ist af sama sjúkdómi og kýmar (29).
Norskir sérfræðingar skila áliti um
uppgröft í Reykjavík (30).
GREINAR.
Rætt við Gísla Jónsson um sum-
arstarf þjóðkirkjunnar við Vest-
mannsvaln (1).
Samtal við Bodhan Wodizco, hljóm
sveitarstjóra (5).
Lokaorð um „Brosandi land", eftir
Jón I>órarmsson (5).
Ræða Karls Rolvaag, sendiherra,
við setningu Fiskeskákmótsins (7).
Samtal við Kjartan Thors, fráfar-
andi formann Vinnuveitendasam-
bands íslands (7).
Hvað hafnast skáldin að?, samtðl
(7).
Viðbrögð fólks í USA við morðinu
á Kennedy, eftir Ingva Hrafn Jóns-
son (7).
Opin bréff til Matthiasar Johannes-
sen, erftir Ingólf A. Þorkelsson (7).
Fjö’rum vinnukonum og verðum
ríkir, eftir Ásgeir Jakobsson (8).
Samtal við Reyni Sveinsson, eftir-
litsmann i H-Íömörk (8).
Áhrifin af morði Roberts Kennedy
samtöl (8).
Athugasemd við fréttatilkynningu
Hagtryggingar hJÍ., eftir Bjarna J*órð
arrson (8, 12).
Samtaí við dr. Bjama Benedikts-
son um forsetakosningamar (9).
,JÞað þráttnefnda fjall, HengiB',
eft’ Óttar Kjartansson (9).
Einu sinni var Öskjuhlíðin eyja úti
í flóa, samtal við Þorleif Einarsson,
jarðfræðing (9).
Haflsinn — j-kisefni þjóðskáldanna
(9).
í skriðum Loðmundarfjarðar bíður
perlusteinninn, eftir Elínu Pálmadótt
ur (11).
Setið á ferðamálaráðstefnu, eftir
C'ila Guðmundsson (12 og 15).
Gfbraltar I deiglunni, eftir Pétur
Karlsson (12).
Rætt við hjónin dr. Harald Matt-
híasson og Kristínu Ólafsdóttur að
Laugarvatni (12).
Sannleikurinn er sagna beztur, eft
ir Árna G. Eylands (12).
J. Arthur Ran-k og einveldið hans,
eftir Sigurð Sverri Pálsson (12 og 23).
Svar við greinarkomi, eftir Guð-
laug Bergmann 12).
Ré .sóknir ormasjukdóma, eftir Ás
geir Einarsson (12).
Flest er f lagi í fræðslukerfinu,
eftir Jóhann Hannesson, prófessor
(12).
Stuðlar og rfm, eftir í>orstem Jóns
son frá Úlfsstöðum (21) .
Alikholisti spyr (12, 15, 21, 27).
Rætt við norræna brjóstskurðar-
lækna (13).
Rætt við formann austurríska stú-
dentasambai.dsins (13).
Leikflokkur hjóðleikhússins hlaut
góðar viðtökur á Norðurlöndum 13).
Samtal við Conan Ðryan Eaton
(13).
Að fjölga vinnukonum og verða
ríkur, eftir Jónas H. Hara*z (14).
Á1 og álvinnsla, eftir Ragnar Hall-
dórsson 15).
Að no. Jan, eftir Bjartmar Guð-
m-undsson (15).
Dönskukennsla í skólum, eftir Giz
ur ísleif Helgason (15).
Rætt við E. B. Malmqvist um kart-
öflurækt (15).
Þegar kóngurinn kallaði: Stopp, eft
ir sr. Gísla Brynjólfsson (15).
Ráðist gegn hrörnunarsjúkd'ómuni,
samtal við Ólaf Ólafsson, lækni (15).
Trúmennska — góðleiki, eftir Júlí-
us Ólafsson (15).
Yfirlýsing vegna stöðuveitingar, frá
fréttamönn-um Útvarpsins (16).
Samtal við Ronald Swift, sem
gengdi herþjónustu (16).
Um stöðuveitingu fréttastjóra út-
varpsins, eftir Ragnar Borg (19).
Samtal við Eggert Gíslason, skip-
stjóra um Græn-Iandsveiðar (19).
Samtal við Þórunni og Vladimir
Azkenasy (20).
Mótmæli frá stjórn Húseigendafé-
lags Riykjavíkur (20).
Samtal við dr. Sigurð Þórarins-
son um KverkfjöW (20).
Listdansslkóli Þjóðleikhússins, eftir
Hlíf Svavarsdóttur (20).
Um samgöngumál, efiir Ólaf Páls-
son, verkfræðing (20).
Athuganir um þjóðmál, eftir Jón
J>orbergsson, Laxamýri (20).
Rætt við J. Niemeyer, sölustjóra
Volkswagen-verksmiðjanna 1 Evrópu
(21).
Glæsilegt skátamót Vestfjarða (21).
Ofbeldi ekki hnekkt með ofbeldi,
eftir Úlf Ragnarsson (21).
Samfal við Valdimar J. Líndal,
fyrrum dómara (22).
Úrc.áttur úr ræðu Gunnars Guð-
jóntssonar á aðalfundi SH (22).
Af sjónarhóli smásöluverzlunar, eft
ir Sigurð Magnússon (22).
Flóttamannaráð íslands og H°l“
lands kosta verksmiðju tibezkra flótia
manna (22).
Si jfónía Karls Ó. Runólfssonar
(22).
Árásin á Hesthúsin, eftir Krist-
mund J. SigurðsSon (22).
Sérstakt NATO-blað með greinum
og samtölum (23).
Athugasemd frá stjórn Starfsmanna
félags ríkisstofnana (23).
„Söm er hún Esja", eftir Gest Guð-
finnsson (23).
Á rp prestastéttarinnar 1892, eft-
ir Sveinbiöm Jónsson (23).
Álitsgerð Félags háskólamenntaðra
kennara um endurskipulagningu
framhaldsmenntunar (25).
Til Mallorca á 4 tímum með Sunnu
(26).
Sk.ialdbreiður og umhverfi, eftir
dr. Harald Matthfasson (27).
Rætt við Ole Bentzen, yfirlæfcni,
um . nardauf böm (28).
Lög og réttur, etftir Þorstein Stef-
ánsson (28).
Svíþjóðarbréf frá Magnúsi Gísla-
syni (29).
TMstöður fyrir norðan, eftir Bjaraa
Andrésson (29).
Samtal við Krístján Jósefsson, sem
er að —Ja upp íslenzkt húsdýra-
safn (30).
Leiðin Breiðmyri — Húsavík, eft-
ir Sigurð Egilsson (30).
Stkipasýningin mi!kla í Osló, eftir
Skúla Skúlason (30).
Ab«úrdistaleikhús 3. grein, eftir
Örnólf Árnason (30).
Samtal við B;ama M. Gíslason (30).
Er svartbakurinn skaðlegur æða-
varpi, eftir Guðmund Einarsson (30).
MANNLÁT.
Gfsli Ág. Gunnarsson, fýrrv. stýri
maður, Arnarhrauni 4, Hafn.
Sigurður Sigurðsson, Hvítadal.
Jóhanna Margrét Sigurðardóttir
frá Fossi, Mýrdal.
Krisftján Tómasaon, Anrarhrauni
23, Hafnarfirði.
Indíana Bjömsdóttir, Ásrvallagötu 7.
Halldór Jónsson frá Mjósundi.
Steinþór Hóseasson, Fögrukinn 16,
Hafnarfirði.
Intoimundur Ögmundsson, Hliðar-
vegi 14, ísafirði.
Skæringur Markússon, Þjórsárgöiu
5.
Þorbjörg Valdimarsdóttir frá HnífS
dal, Mávahlíð 46.
Ingólifur Indriðason, Húsabakka, Að
aldal.
Guðbjartur Hal^ór Guðbjartsson
frá Kollsvik, Karfavogi 40.
ViII.jálmur Magr.ús Vilhjálmssson,
Brávallagötu 13.
Gfslína Sigurðardóttir, Suðurlands-
braut 123.
Kristín Friðriksdóttir, Selvogs-
gmnni 25.
Elín Kjartansdóttii Nordal.
Bogi Friðri'ksson frá Seyðisfírði.
Vfkon Hjörleifsson, húsasmíðameist
ari.
Bjöm Stephensen, Skipholti 49,
Reykjavík.
Sigmundur Þorgilsson, fyrrv. skóla
stjóri.
Jón Eyleifsson frá Hafnarfirði.
Markús Guðmundsson, fyrrv. vega
vinnuverkstjóri, Klap^arstíg 9.
Jónas Þorbergsson, fyrrv. útvarps-
stjóri.
Viltoorg Jóhannesdóttir, Hverfis-
götu 58, Hafnarfirði.
Árni Jón-asson, fyrrv. ullarmats-
maður, Bárugötu 35.
Jóharma Kriötófersdóttir, Bíldudal.
Sigríður Blandon Halling.
Margrét Halldórsdóttir, Hrosshag3.
Biskupstungum.
María Guðnadóttir, Laugateig 8.
Lúðvík Jóhannsson, skipamiðlari.
SLl.ndóra Camilla Guðmunidsdóttir
frá Sólheimum.
Guðrún Einarsdóttir, Hellatúni,
Rangárvallasýslu.
Lára Guðmundsdóttir frá Lækja-
móti.
Árni Jónsson Strandberg, bakara-
meistari.
Árni Árnason frá VopnafirfH.
Georg J ónsson, bifr e iðas tjór^
Gránufélagsgötu 6, Akureyri.
Jón Jónsson, Hólabraut 17, Akur-
eyri.
Sturlaugur Jónsson, stórkaupm affur
Axel Mogensen, Rauðalæk 15.
Guðrún Erlendsdóttir, Arnbjargar-
læk.
Oddur Hannesision, rafvélavirki,
Brekkulæk 4.
Ólafur Bjarnason, blikksmiður.
Haukur Ha^steinn Guðnason, Safa
mýri 53.
Kristján Kristjánsson, forstjóri frá
Akureyri.
Agnes Jónsdóttir frá ísólfsskáfa,
Grindavík.
Guðrún Vilhelmína Guðmundsdótt
ir, Kirkjuvegi 88, V.eyjum.
Kristinn Friðfinnsson, Skólavörðu-
stíg 29.
Helga Hafsteinsdóttir Otineru.
Septína Sigfúsdóttir, Skúlagötu 54.
Svavar Pálsson, E®s’tasumdi 95.
Úranfus Guðmundsson, Bolaslóð,
Vestmannaeyjum.
Ámi B. Sigurðsson frá Akranesi.
Einar Finnur Gíslason, tollvörður,
Melabraut 34.
Bjöm Júlíus Grímsson, DráputoU8
48.
Vigdís G. Blöndal, forstöðukona.
Halldór Kristinsson, fýrrv. héraðs-
læknir, Hraun-tungu Kópavogi.
Konráð Sigfússon, SvaJbarði 9,
Hafnarf'rði.
Ragnar Benediktsson, Vesturvegl
29, yestmannaeyjum.
Valgerður Gissurardóttir, Rauðalaek
11.
C Jóna ÓI .fsdóttir, Bústaðavegi
66.
Nína Tryggvadóttir Copley, list-
mál-ari.
Margrét Eyjólfsdóttir, Lyngum.
Jóhann Sigvaldason, bátasmíður frá
Húsavik.
Magnús Loftsson, Haukholtum,
Hruna m a n n ahreppi.
Jóhanma Margrét Eiríksdóttir, Hag®
Gnúpver j ahreppi.
Guðjón Júlíusson, biifreiðastjóri,
Skeggjagötu 10.
Hannesína Sigurðardóttir. Mána-
götu 10.
Bóas Sigurðsson Eydal.
£._fán Finnbogason, Hásteinsvegi
M, Vestmannaeyjum.
Arulf Kyvik, trúboffi.
arriet Jónsson, f. Bonnesen.
Margrét Jónsdóttir frá SnorraStöð-
um.
Rósa Jóhamnsdóttir, Þvervegi 79.
Eggert Ólafsson, yfirlýsismatsmað-
ur, Tjamargötu 30.
Sigrfður Marteinadóttir, SkeiðJár-
vogi 17.
Sigurjón Narfason, kaupmaður.
Þorbjörg Guðmundsdóttir, Hrain®“
argötu 10, ísafirði.
Einar Garibaldason, Laugamesvegl
1C4.
Kristín Sigurðardóttir, frá HjaTIa i
Indíana Sveinsdóttir Valberg, SauO-
árkróki.