Morgunblaðið - 21.09.1968, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 21. SEPT. 1968.
6 millj. kr. tekjur uf
sölu hestu úr lundi
— væntanlegt gripaflutningaskip til
Akureyrar fyrir skagfirzka hesta
Næstkomandi fimmtudag verða
60 hesta fluttir úr landi með
Reykjafossi og fara allir hestarn
ir til Vestur-Þýzkalands. Þá er
alls búið að flytja út 270 hesta
á vegum Búvörudeildar SÍS. Þess
ir hestar allir hafa verið seldir
til Danmerkur, Sviss, Hollands,
Belgíu og Noregs.
Meðalverð til bænda fyrir
hvem hest er 14 þús. kr., eða
alls 3,7 milljónir. Flutningskostn
aður og fleira á vegum innlendra
aðila er um 8700 kr. á hest og
þar af fara um 5000 kr. í flutn-
ingsgjald með skipum. Alls eru
því verðmaeti vegna útflutnings-
ins um 6 milljónir kr. að sögn
Jóhanns Steinssonar hjá Búvöru
deild SÍS.
Jóhann sagð,i ennfremur, að
það hefði komið til tals að senda
gripaskip til Akureyrar og taka
þar um 200 hesta, 120 hryssur
Og svo eitthvað af hryssum me'ð
folöldum. Danskur kaupmaður,
væntanlegur kaupandi Skaga-
fjarðarhestanna, kemur til lands
ins innan tíðar og þá verður tek
in ákvörðun í þessu efni.
„Fallinn víxill“.
Fylgjast með
flotaæflngum
Ottawa, 20. sept. (AP).
TALSMAÐUR kanadíska varn
armálaráðuneytisins sagði í
Ottawa í dag að sovézkar flug
vélar, herskip og kafbátar
fylgist vel með flotaæfingum
Atlantshafsbandalagsins á
hafinu milli íslands og Nor-
egs. Hefur talsmaðurinn
fengið óstaðfestar fréttir um
að sovézkar sprengjuþotur af
„Bjarnar“-gerð hafi flogið
yfir kanadíska flugvélamóð-
urskipið ,3onaventure“
skammt austur af íslandi, en
þotur þessar eru búnar flug-
skeytum.
LJÓS f 50 ÁR
í dag minnast Húsvíkingar
þess að liðin eru 50 ár frá því
að Rafveita Húsavíkur tók til
starfa. Hugmyndin að Raf-
veitu á Húsavík kom fyrst fram
í fundarfélagi Húsavíkur og
voru aðalhvatamenn þess bræð-
urnir, Aðalsteinn og Páll Krist-
jánssynir, kaupmenn, Stefán Guð
johnsen kaupmaður og Steingrím
ur Jónsson, bæjarfógeti.
Snemma í fyrra stríðinu var
Jóni heitnum Þorlákssyni verk-
fræðingi falið að gera teikning
ar og annast undirbúning að út-
boði fyrir byggingu Rafveit-
unnar og var fyrsta áætlunin
ctm að verkið myndi kosta 24
þús. kr. Síðar tók Guðmundur
Hlíðar verkfræðingur að sér
verkið og sá um uppsetningu Raf-
stöðvarinnar, en fyrra stríðið
tafði framkvæmdir á ýmsan hátt
og síðasta töfin var sú að raf-
allinn, sem kom til landsins haust
ið 1917 komst ekki til Húsavík-
ur vegna hafíss fyrir Norður-
landi, fyrr en vorið 1918. En eins
og áður segir tók Rafveitan til
starfa 20. sept. 1918 og hefur
hún starfað óslitið síðan. Full-
byggð kostaði hún 55 þúsund
Jóhann Hafstein, iðnaðarmála-
ráðherra
krónur. Fyrstu vélaverðir stöðv-
arinnar voru Jón Aðalgeir Jóns-
son og Steingrímur Jónsson, en
árið 1920 tók Jón heitinn Bald-
vinsson við rekstri stöðvarinnar
ásamt sonum sínum Benedikt og
Ásmundi og starfaði Jón til
dauðadags og Benedikt hefur
verið starfsmaður Rafveitunnar í
48 ár. Árið 1948 var gamla stöð-
in lögð niður, því að það ár
twigdust raflínur Húsavíkur við
rfaxárvirkjunina. Árið 1952 var
Kristján Arnlaugsson ráðinn Raf
veitustjóri og Kefur hann gegnt
því starfi síðan. Rafveitan héf-
ur frá upphafi verið mjög vel
rekið fyrirtæki og eru allar eign
ir hennar nú skuldlausar, þrátt
fyrir að rafmagnsverð hér hefur
verið sízt hærra, en annarsstað
ar.
í tilefni af afmælinu bauð Raf
eitan nokkrum framámönnum
bæjarins til kaffidrykkju í dag
og stjórnaði Björn Friðfinnsson
bæjarstjóri hófinu. Tilkynnti
hann að í tilefni dagsins hefði
Rafveitan ákveðið að gefa Fé-
lagsheimilinu á Húsavík 50 þús-
und krónur og sjúkrahúsinu jafn
háa upphæð.
Bæjarfógeti Jóhann Skafta-
son flutti ræðu og þakkaði í
nafni bæjarins stjórnendum Raf-
veitunnar góð störf.
Skemmdarverk á útisýn-
ingunni á Skólavörðuholti
ENN einu sinni hafa skemmdar-
vargar verið á ferðinni, þar sem
listaverkum hefur verið komið
fyrir. Nú síðast létu þeir til skar-
ar skríða á grasfletinum framan
við Myndlistarskólann á Skóla-
vörðuholti, þar sem yfir stendur
Kirkjudag-
ur Óhóða-
sainaðar-
ins
HINN árlegi kirkjudagur óháða
safnaðarins er á morgun, sunnu-
daginn 22. sept., og hefst með
guðsþjónustu í kirkju safnaðar-
ins kl. 2 e. h. Eftir messu hafa
konur úr kirkjukvenfélaginu
kaffi og veitingasölu að vanda í
félagsheimilinu Kirkjubæ til
ágóða fyrir starfsemi sína í þágu
kirkjunTiar.
Um kvöldið verður kvöldvaka
í kirkjunni kl. 8,30. Njáll Sig-
urðsson, sem nú stundar fram-
haldsnám erlendis, leiknar einleik
á orgel. Sr. Frank M. Halldórs-
son sýnir litmyndir frá Landinu
helga og fleiri Austurlöndum og
segir frá. Að lokum verður al-
menn kaffidrykkja í Kirkjubæ.
Beitulaust land-skip
sent eitir heitusíld
SEGJA má að svo til öll beita
fyrir línuveiðar sé nú uppurin á
landinu. Nú er sá tími að ganga
í garð, þegar margir bátar taka
línu, en eins og er lítur ekki
vænlega út, þar sem engin fryst
síld er til á landinu. Að undan-
förnu hafa bátar frá Vestfjörð-
um róið mest á línu og svo einn
og einn bátur annarsstaðar.
Beituleysið kemur því harðast
niður á Vestfirðingum, en nú er
bátur frá ísafirði á leið á miðin
í beituleit. Báturinn er með ís
um borð og á að reyna að kaupa
síld á miðunum og ísa hana. __
Við höfðum samband við Ólaf
Þórðarson formann beitunefnd-
ar og sagði hann að væntanlega
yrði fundur hjá beitunefnd
vegna þessa ástands innan
skamms.
útihöggmyndasýning, og olli
tjóni á sex listaverkum. Tekizt
hefur þó að gera við flest verk-
in og því ekkert þeirra horfið af
sýningarsvæðinu.
Morgunblaðið lagði í gær leið
sína á sýningarsvæðið, og þar
hittum við að máli Ragnar Kjart
ansson og fræddi hann okkur
um helztu skemmdarverkin.
— Þetta hefur gerzt um helg-
ina, því að þegar ég kom hér á
mánudagsmorgun, sá ég, að högg
Börn skilin eftir
i reiöileysi
NOKKUR brögð hafa verið að
því, að foreldrar skilji lítil börn
sín ein eftir að ’kvöldlagi. Getur
það verið mjög varasamt, bæði
vegna barnanna sjálfra og eins
getur alltaf eitthvað hent, sem
leitt getur ógæfu yfiir börnin.
Fyrir nokknu þurfti lögreglan að
'hafa afskipti af tveimur börnum
síðla kvölds. Hafði móðir þeirra
brugðið sér frá og talið það
óhætt þar sem börnin voru sof-
andi. Þau vöknuðu, urðu hrædd
og var eldra barnið 5—6 ára kom
ið út á götu í náttfötunum.
mynd Þorbjargar Pálsdóttur, er
hún nefnir „Grænt form“, hafði
verið snúið við og hluti þess
brotinn.
Við nánari könnun kom í ljós,
að skemmdarverk höfðu einnig
verið unnin á tveimur verkum
Magnúsar Tómassonar. Þau eru
úr járni, og á verkinu „Sjálfsagð
ir hlutir“ höfðu blóm á járn-
blöðunum verið brotin af, og
einnig voru miklar skemmdir á
verkinu „Flowter Power“. Þá
höfðu skemmdarvargarnir einn-
ig verið á ferð við verk Guð-
mundar Ármanns, Eva fullsköp-
uð og þó, en þar höfðu tréform
verið brotin niður. Til þess hef-
ur þurft allmikið átak, og tel ég
líkindi að þar hafi börn verið að
verki. Loks hefur verið ráðizt á
verk Inga Hrafns Haukssonar,
„Fallinn víxill, — það sem selt
var til Svíþjóðar — og brotin á
því nokkur rif.
Höfundar þessara verka hafa
nú allir gert við sín verk, að
Inga Hrafni undanskildum, en
hann mun væntanlega gera við
sitt verk fljótlega, sagði Ragnar.
Það eru eindregin tilmæli
þeirra, sem að sýningunni
standa, að fólk er verði vart við
skemmdarvarka á ferð um sýn-
ingarsvæðið, láti lögregluna vita
án tafar.
Opna þarf stjórn-
málaflokkana betur
Fjörugar umrœður á almennum tundi
ungs fólks um stjórnmálin
VERZLUNARMANNAFÉLAG
Reykjavíkur efndi í fyrrakvöld
til almenns fundar með ungu
fólki. Fundarefni var, „Unga
málín“. Framsögumenn voru þeir
Ferrdkróm og silikonvinnsla á Islandi
lapanskt fyrirtœki kannar möguleika
í málmvinnslu hér á landi
- Rœft við Jóhann Hafstein
— MEÐ aukinni rafmangsfram-
leiðslu og virkjunum kann að
skapast hér grundvöllur fyrir
vinnslu silikon og ferrókróm
málma. Japanskt stórfyrirtæki
hefur þegar sýnt slikri vinnslu
nokkum áhuga, sagði Jóhann
Hafstein, iðnaðarmálaráðherra, í
samtali við Mbl. Jóhann er nú
kominn heim eftir viðræður við
forráðamenn Svissneska álfélagið
um stækkun álbræðslunnar og
byggingu vítissódaverksmiðju.
— Fulltrúar frá þessu japanska
fyrirtæki, sem heitir Showa
Denko voni hér á ferð í maí sl.
og kynnstu sér aðstæður og raf-
mangsverð með það fyrir augum
að hefja vinnslu á silikon og
ferrókróm málmum. Ef til 'kæmi
yrði málmgrýtið flutt hingað inn
en síðan yrðu þessir tveir létt-
málmar unnir úr því. Vinnslan
krefst mjög mikillar raforku og
ef hún er seld á nægjanlega hag-
kvæmu verði, setja menn það
ekki fyrir sig að flytja málm-
grýtið langan veg. Er þessu lífct
farið og með álið, en málmgrýtið,
sem notað er til framleiðslu á
því er flutt alla leið frá Ástra-
líu
— Eiríkur Briem, rafmagns-
veitustjóri, var á ferð í Japan í
sumar fyrir Landsvirkjun, og
hitti hann þá að málí fulltrúa
Show Denko fyrirtækisins og átti
viðræður við þá um raforkumál
í sambandi við hugsanlega
vinnslu á silikon og ferrókróm
málmum. Annars er upphaf máls
ins það að Vilhjálmur Þór hóf at-
hugun á slífcri málmvinnslu og
kom okkur í samband við Japan-
ina.
Um nýjar virkjanir sagði Jó-
hann:
— Til að vinna málmana þarf
geysimikla orku, eða 20—40 mega
vött fyrir si'likonið en allt að 200
fyrir ferrókróm. Því er hugsan-
legt að ráðizt verði í nýjar virkj-
anir ef af vinnslu yrði, og gæti
Dettifossvirkjun komið til greina
í því sambandi.
— Um viðræðurnar við Sviss-
neska álfélagið, sagðist Jóhann
hafa litlu við að bæta, frá sam-
tali sínu við Mbl. í síðustu viku.
Vegna fyrirhugaðrar stækkunar
Straumsvíkurverksmiðjunnar,
myndu samningaviðræður brátt
hefjast milli Landsvirkjunar og
álfélagsins.
Baldur Óskarsson, formaður
SUF, Kristján Þorgeirsson, for-
maður FUJ í Reykjavík, Magn-
ús Gunnarsson, viðskiptafræði
nemi, og Sigurður Magnússon, for
maður Iðnnemasambandsins.
f ræðum frummælenda kom
fram megn óánægja með stjórn
málaflokkana og srtjórnmálamenn-
ina. Þeir væru staðnaðir og
komnir úr tengslum við fólkið í
landinu.
Að loknum framsöguræðunum
voru frjálsar umræður og tóku
margir til máls. Voru ræðumenn
undantekningarlítið sömu skoð-
unar og frummælendur. Helztu
niðurstöður fundarins voru þær,
að mikil endurreisn þyrfti að
fara fram innan stjórnmálaflokk
anna. Stjórnmálakerfið hér væri
stirðnað, og áhrifa þess gætti á
alltof mörgum sviðum þjóðlífs-
ins. Opna þyrfti flokkana meira
og auka áhrif ungs fólks í
flokksstarfinu. Bar flestum ræðu
mönnum saman um, að ungt fólk
innan hvers stjórnmálaflokks
ætti að hefja endurreisnina nú
þegar, því að hið gallaða stjóm-
málakerfi væri ein helzta undir
rót þess hversu komið væri í
aítvinnumálum þjóðarinnar.